STADSNIEUWS.
KIEZING TE OUDENAERDE.
Het is heden, 30 April, dat de kiezers
van het arrondissement Oudenaerde bij
eengeroepen zijn om eenen volksverlegen
woordiger te kiezen in vervanging van den
heer Magherman, ontslaggever.
Wij hebben in ons laatste nummer
reeds gezegd dat de Maiander, de kleri
kale burgemeester van Ronse, die tot vier
maanden gevang veroordeeld werd voor
een feit, met diefstal gelijk gesteld, de
kandidaat is der klerikalen. Wij zegden
ook dat een zeker getal katholieken tegen
die kandidatuur stonden Ie meesmuilen en
wij deden zien dat zij ongelijk hadden,
gezien de vele titels, die de Maiander tot
dat postje heeft.
Vele klerikale dagbladen bekennen dat
die kandidatuur een erge misslag is door
de klerikalen gepleegd en onder deze
schittert de Progrès, blad der indepen-
danten, van Brussel, vooral uit door zijne
hevige aanvallen tegen den veroordeelden
Burgemeester.
Dat blad gaat zooverre dat het zegt dat
de Maiander enkel nog in de klerikale
Vereeniging van Ronse verdedigbaar is
en dat, wanneer hij zijne intrede ter Ka
mer doen zal, iedereen hem daar den rug-
ge keeren gaat.
Wij betwijfelen zulks zeer en wij heb
ben reeds zijne ambtsbroeders in acht
baarheid Zondag 1.1. opgesomd, die
daar wachten om den martelaar met opene
armen te ontvangen.
De liberalen van Oudenaerde hebben
besloten toch den strijd aan te gaan. Hun
kandidaat is de heer advokaat Liefmans
van Oudenaerde, zoon van den gewezen
burgemeester en oud-volksvertegenwoor
diger dier stad. Het is een heel volkslie-
vend man, wiens kandidatuur door al de
jiberalen van bet arrondissement volop
toegejuicht is.
Bestonde er nog een ziertje eergevoel
bij de klerikalen, voorzeker zou dezes
naam met eene groote meerderheid zege
pralend uit de stembus komen. Maar dat
kan niet. De klerikalen gaan te diep onder
de priester heerschappij gebukt ze liggen
te plat onder den hiel der paperij geknakt.
Nochtans juichen wij de Oudenaerd-
sche liberalen toe, omdat zij zoo moedig
(den strijd aangaan en aan alle eerlijke lie
den de gelegenheid geven om legen de
schandige kandidatuur de Maiander pro
fest aan te teekenen.
Een bravo dus, een gul en hartelijk
bravo voor onze vrienden van Oude
naerde.
HET LIBERALISM TE LANDE.
Er is nog hier en daar een klein dorp,
waar de klerikalerij moeite heeft om wor
tel te schieten en waar het fanatism of de
geestdrijverij onmogelijk aanhangers vindt.
Zulk een dorpje is de gemeente Dak-
nam-bij-Lokeren. In volle land van Waas.
Is het wel mogelijk dat het liberalism
daar tronen kan
En nochtans bet is zoo. In 1884, toen
er, om zoo te zeggen eene ziekte onder de
kiezers heerschte om voor de klerikalen te
stemmen, dan ook werd de klerikale lijst
te Daknam-bij-Lokeren gekozen en op de
zeven raadsleden waren er dan vier kleri
kale en drie liberale. Doch God wilde
niet dat alles daar onverbiddelijk afgebro
ken werd, wat de liberalen er tot's volks
welzijn opgetimmerd hadden. [Een kleri
kale raadsheer kwam te sterven en Zon
dag 1.1. was er daar kiezing om hem te
vervangen.
Alle mogelijke middelen werden er
door de klerikaa.itjes gebruikt om bunnen
kandidaat te doen kiezen. Een half dozijn
paters recoll.etten werden er, in den.
loop der week, uit Lokeren naartoe ge
zonden om kiesmakelarij te doen. Zij gin
gen de liberale kiezers en den kandidaat
aan deze om hem te bewegen zijne kan
didatuur terug te trekken gene om hen
over te halen toch voor den klerikaal te
kiezen.
Hun aandringen bij de moeder en bij
de zusters van den kandidaat, jevenals die
zelfde poging bij den kandidaat in per
soon, waren en bleven te vergeefs. Men
ontving ze zelfs op zulke wijze dat zij in
lange geen goesle meer zullen hebben om
dergelijke voetstappen te hernieuwen.
Op den dag der kiezing beklom de pas
ter, die sinds eene week of vier ziekelijk
is, den stoel, gezegd der waarheid om
eene laatste poging te doen. Hij heeft zon
der aarzelen den kiessslrijd op den school
terrein te willen voeren en hij heeft al de
slechte kiezers met de ijselijke vlammen
der hel bedreigd, zoo zij het waagden
voor den geus te stemmen.
Eenige uren later hebben de kiezers
aan hunnen herder [bewezen dat j|al zijne
bedreigingen bun geene vrees aanjoegen.
Er waren 60 stemmers aanwezig, en
twee ongeldige briefjes.
De heer Denoyelle, liberaal, bekwam
34 stemmen.
De beer Broeckaert klerikaal bekwam
24 stemmen.
Dus was de liberaal gekozen en de
meerderheid des gemeenteraads is weder
om liberaal. Het klerikale juk is afge
schud 1
Ook hebben de liberalen uit Lokeren
zich gehaast om hunne beste gelukwen-
schen aan die moedige vrienden uit Dak-
nam over te brengen.
Of er in dat dorpje feest was
Dat bewijst dat de landlieden het kle
rikale juk, zoo moede zijn als de stedelin
gen en dat de eindklok der bisschops
knechten overal begint te kleppen, waar
het volk nog een ziertje vrijzinnigheid in
't lijf en wat oud vlaamsch bloed in de
aderen heeft.
IJperen, 30 April 1887.
Ontkleed
In de bijeenkomst van de Federatie der
katholieke Kringen hier te IJperen trad er
zekere heer De Trooz van Leuven op om de
kieswet van 1883, die het bekwaamheidsstel
sel ingevoerd heeft, druk te bespreken. Het
Nieuiosbladje zegt dat hij ze ontkleed
heeft, op zulke wijze dat er niet anders van
over en blijft dan een onzienlijk geraamte.
Dat verwondert ons niet ook. 't Zijn inder
daad de bekwaamheidskiezers, die in 1884
vooral, dat jaar, toen iedereen voor de kleri
kalen stemde, het liberalism in de steden en
in menig dorp rechthielden en de zege deden
behalen. De klerikalen met hunne duizend
kiesmiddeltjes zijn er tot nu toe nog niet in
gelukt de bekwaamheid om te koopen, of te
dwingen. Dat is een kiezerskorps, dat hun
heel en gansch ontsnapt en daarom is dat
stelsel een afzichtelijk geraamte dat zoo
haast mogelijk moet begraven worden. De
bekwaamheidskiezers zouden zij geerne af
schaffen, maarze durven niet. Gansch
het land zou daartegen opkomen en heel de
beschaafde wereld zou die afschaffing laken.
De verantwoordelijkheid ware- er te zwaar
van en de hindernissen misschien wel onover
komelijk. 't katholicism zal zich dus moeten
tevreden houden met die kieswet tot een
onzienlijk geraamte te ontkleeden en met
de bekwaamheidskiezers te laten stemmen
voor mannen met vrijen wil en eigene over
tuiging. Spijts dood en duivel zullen de kleri
kalen toch de bekwaamheidskiezers moeten
blijven zien ter stembus trekken om mannen
van den vooruitgang, vrienden van de vrij
heid te zien kiezen.
Tegenover de bekwaamheidskiezers is 't
klerikaal monster machteloos.
Gezonde rede, verstand en geestesverlich-
ting dat zijn de ergste vijanden van de kleri
kale overheersching, want die zijn niet om
koopbaar,noch door geld,noch door beloften,
noch door bedreigingen.
En daarom is 't, bekwaamheidskiezers,
dat de klerikalen, zoo mogelijk, u het kies
recht met bovenmatige blijdschap zouden
zien ontnemen.
Maar dat kan en dat zal niet gebeuren.
Hij zal de bougei'snoodswet toch
stemmen.
In de vergaringe van den Bond der kleri
kale Kringen zegt onze!? Senateur, Baron
Surmont, dat hijzonder overtuigd te zijn
dat de bevrijdingsrechten den landbouw red
den zullen, de verdedigingsrechten stemmen
zal.
Die achtbare Senateur meent dus dat de
inkomrechten op graan en vleesch geen
voordeel aan den landbouw opbrengen kun
nen; daarin heeft hij gelijk ook, en toch zal
hij die rechten helpen invoeren. Daarin
heeft hij ongelijk.
Wanneer hij niet stellig overtuigd is dat
zulke maatregel den landbouw ophelpen
kan, en wanneer hij integendeel duidelijk
ziet en voelt wat noodlottigen invloed de be
lasting op de levensmiddelen, op den toestand
onzer wei'kende klassen oefenen moet, dan
zou elk eerlijk man, elke menschenvriend
aan zijn geweten alleen en niet aan een orde
woord onzer meesters gehoorzamen. Hij
zou uit al zijne macht eenen maatregel
tegenwerken, die onvermijdelijk den reeds
zoo bekrompen toestand onzer werklieden en
kleine burgers nog veel pijnlijker, zoo niet
onuitstaanbaar maken moet.
Maar neen, de heer Surmont is schatrijk,
hij heeft prachtige en warme zalen, waar hij
in overvloed baadt, wat kan het hem dan
schelen dat de arme werkman, die in een
ellendig, naakt hutje, zonder vuur of brood,
met al de zijnen, van honger en koude bib
bert, ellendig wegsterft en de diepste armoe
de verduurt. Daarom zal hij toch geen enkel
lekker brokje, noch geen enkel glas fijnen
wijn te min hebben. En hij zal dan eenige
aalmoezen te meer kunnen geven en te meer
als weldadig man, als medelijdend hart kun
nen doorgaan.
Aardige liefdadigheid, zonderling medelij
den Men wil het volk uithongeren, het tot
den bedelstaf brengen om het dan op eene
schijnheilige wijze te komen bijstaan.
Ware het niet honderd duizend maal beter
dat volk niet uit te hongeren, zijn bestaan
op eigen krachten mogelijk te maken; en, in
plaats van het tot bedelen te willen dwingen,
het eenen afschrik van de schooierij in te
boezemen. Het zedelijk gevoel en de verede
ling van den mensch zouden er oneindig veel
bij winnen, terwijl de hongersnoodswet be
stemd is om alle besef van eigenwaarde bij
den werkman uit te dooven, met hem de
schaamte te doen trotseeren, zijne hand tot
het vragen eener aalmoes te doen uitsteken.
Meer nog. Hoeveel wanhoop en ontmoedi
ging zal er uit de invoering der belasting op
de etelijke waren niet voortspruiten. Moede-
looze daden, zelfsmoorden misschien, en
voorzeker tal van misdaden zullen er de
eerste en droevigste gevolgen van zijn. En
dan zullen zijdie zooveel ellende en moede
loosheid tot stand hebben helpen brengen,
tot zich zeiven mogen zeggendit is mijn
werk
En zij durven zich dan de vrienden van
het volk noemen, de schaamteloozen
Maar het volk zal zich aan hunne holklin
kende woorden niet laten beetnemen, maar
hen naar hunne werken en daden beoordee-
len en naar waarde schatten. En misschien
zal het wel, eens tot het uiterste gebracht,
hun rekenschap komen vragen over die ver
foeilijke uithongering. Dat zijdie zich aan
zulke euveldaad plichtig maken, weten dat
het hongerige volk, wanneer het als rechter
optreedt, streng en onverbiddelijk is. De ge
schiedenis is daar om zulks te bewijzen en
om te doen zien dat,wanneer men de droevi
ge gevolgen zulker handelwijs gewaar wordt,
het dan veelal te laat is en er niet meer
aan te veranderen valt. Men is dan altijd
het slechtste slachtoffer zijner roekeloosheid.
Grootheid esa Verval.
De Erusselsche correspondent van het
Journal de Liège bestatigt dat er ontmoe
diging blijkt uit de ^oorden, welke de beer
Jacobs op het banket te IJperen heeft uitge
sproken.
De oud-minister voorziet, niet zonder
droefheid, dat de overgroote klerikale meer
derheid als sneeuw voor de zon wegsmelten
gaat.
De dag is volgens hem niet verre meer,
opwelken die meerderheid, op heden zoo
aanzienlijk, tot hare eenvoudigste uitdruk
king zal gedaald zijn. «Welke zijn inderdaad,
zegt onze confrater, de wederzijdsche krach
ten der gezindheden in de Kamer? De Kamer
telt 138 leden. Daags na de Junikiezingen in
1886 was de klerikale meerderheid tot 99
leden geklommen, de tegenpartij telde enkel
nog 39 leden, hetzij een verschil van 60
stemmen, T Is de grootste meerderheid, die
ooit bestaan had. Sinds dien is de lieer
Bouvier, die aan de schipbreuk van 1884
ontsnapt was, overleden. Hij is door den
heer Eusch, liberaal, vervangen geworden;
de strijd was hevig geweestjal de bestuurlijke
krachten zijn benuttigd geweest om het ar
rondissement Virton onder den klerikalen
hiel te doen buigen; de kiezers hebben vol
gehouden; de liberalen hebben den zetel be
houden, dien zij sedert vijftien of twintig
jaren bezaten. Een klerikaal van de Namen-
sche vertegenwoordiging, gestorven zijnde,
hebben de klerikalen er eene eerste neder-
laag geleden; de liberale burgemeester van
Namen werd gekozen. Daarna kwamen de
kiezingen voor de vervanging van moorde
naar Vandersmissen en de heer Renson,
overleden; dan ondergingen de klerikalen
eerst eene duchtige nederlaag en durfden
voor de vervanging van Vandersmissen den
strijd te Brussel niet meer aangaan. De hee-
ren Buis en Guillery werden dus gekozen.
Eindelijk stierf de klerikale vertegenwoordi
ger van Oostende, de heer Carbon.
De strijd was zeer hevig, maar de heer de
Stuers, liberaal werd gekozen.
Zes stemmen zijn dus verplaatst gewor
den; de liberalen zijn tot 42 gestegen, de
klerikalen hebben nog 96 stemmen. Maar
wij hebben te naaste jare kiezingen in Bra
bant. Vier zetels zijn te Nijvel en 14 te
Brussel te winnen. Wij kunnen die 18 zetels
heroveren.
Te Nijvel is de zege zeker, voor zooveel
er zekerheid in politiek zijn kunne; voor-
Brussel zal de uitslag afhangen van de
manier op welke de kiezing zal geleid wor
den. Sedert de Junimaand van 1884 hebben
de liberalen gestadig de bovenhand te Brus
sel gehad. Men is zeker van nog eens te ze
gepralen als de strijd met wijs beleid, om
zichtigheid en vastberadenheid geleverd
wordt. Achttien stemmen verplaatst, vermin
deren de meerderheid tot 78 stemmen en
doen de tegenpartij tot 60 stemmen rijzen.
Er zou dus maar een verschil van 18 stem
men meer bestaan. In 4 jaren, in de veron
derstelling dat wij enkel te Brussel en te
Nijvel zegepralen, zouden de klerikalen 21
zetels verloren hebben, waardoor er 42 stem
men verplaatst worden. Ziedaar de wissel
valligheden die de heer Jacobs voorziet.
Maar bet vooruitzicht van de overwinning
der liberalen te Brussel en te Nijvel zou
gansch de liberale partij doen ontwaken, zoo
zij nog niet ontwaakt is, 't gene wij betwij
felen.
En dan dat men de kiezers van 't arron
dissement Antwerpen den duivel aandoe met
de beschermreckten en dat zij hunne kleri
kale bisschopsknechten eens naar den weer
licht zenden in gezelschap van een eindje
buis en bot ware te naaste jare reeds met do
klerikale dominatie gedaan.
In alle geval de donkere gezichteinder be
gint op te klaren en schoone dagen komen
voor 't liberalism in 't verschiet op.
BURGERSTAND
VAN DEN 22 TOT den 29 April 1887.
Geboorten:
Mannelijk geslacht, 3; Vrouwelijk id. 0.
Huwelijken:
Bucquoye, Augustus, dienstknecht, en
D'liuysser, Maria, naaister.— Bartier, Hen-
ricus, daglooner, en Bossaert,Sylvia, dienst
meid.
Sterfgevallen:
Vienne, Alexander, hooikoopman, 60 ja
ren, echtgenoot van Adela Pertry, Vleesch-
houwerstraat. Ghesquière, Perpetua,
zonder beroep, 76 jaren, ongehuwd, Bolling-
straat. Fourrier, Anna, vischkoopvrouw,
72 jaren, echtgenote van Franciscus Ver-.
res
m
