STADSNIEUWS.
Ofwel nog, er moet storm geloopen worden
door een Waalsclien officier, die geen
Vlaamsch kent, met Vlaamsche soldaten, die
hem nauwelijks verstaan. Een woord van
opwekking, dat tot de harten spreekt, kan
helden verwekken in die Vlaamsche boeren
jongens, en hun heldenmoed kan een won
der verrichten.
Wat zal die officier doen?
Hoe zal hij nuttig kunnen zijn aan vader
land en leger??
Zoo schreef M. Tardieu en nog veel andere
voorbeelden haalde hij aan. Wat hij zegde
was geen theorie, 't Steunde op feiten, die
hij beschreef en gezien had; en zijn besluit
was dat het altijd wel gevaarlijk voor Belgie
zou zijn in het veld te komen met een leger
waar officieren en manschappen elkander
niet verstaan kunnen.
Heeft men bovendien wel het gezag van
M. Tardieu en de Indépendance noodig om
de gegrondheid van zulke redens te erken
nen.
Dat schijnt ons bijna waardig van La Pa-
lisse, zoo in 't oog springend is het.
Welnu, daar is volgens ons het nationaal
belang, de toekomst, het lot van Belgie op
het spel, veeleer dan in de omstandigheid
dat plaatsen van officieren niet zoo gevaar
lijk eenvoudig meer toegankelijk zullen zijn
voor Walen.
Alleen dat hooger belang mocht den wet
gever geleiden bij 't voorstellen en stemmen
van de wet, die zooveel gerucht verwekte
onder de Walen in de Kamer.
Helaas! 't is het eenige belang waarvan wij
in heel die verwaande discussie niet hebben
hooren gewagen te midden van al de onge
rijmdheden en dwaasheden, die aan de zijde
der franschgezinden uitgekraamd werden.
Gelukkiglijk, de walen hebben de snaar
overspannen in hun proces tegen het
Vlaamsch.
De overdrijving, het parti-pris hebben
hunne tactiek verraden en zelfs bij hunne
vrienden reactie verwekt
Dit zal nog meer het geval worden indien 1
de walen in de overdrijving volherdeu. Het
«mouvement Wallon» zal bij deze discussie
niets gewonnen hebben.
De Flandre libéralede Prêcurseurdie
anders geen Ylaamschgezinden zijn; la Na
tion, die eerst onlangs de taai van rede en
rechtvaardigheid omtrent de Vlaamsche
zaak heeft laten hooren, al die fransche
bladen en nog meer hebben zich in deze dis
cussie openlijk aan de zi.de der Vlamingen
geschaard, tegen de exagérations Wallon-
nes van M. Bara, M. Frère en hun geloofs-
genooten.
Dat spreekt luider dan elke lange bewijs-
voerimg, en wij zullen per naast het oordeel
dier gazetten samen vatten, omdat wij aan
deze kwestie een hoofdzakelijk belang
hechten.
Hier, gelijk elders, is de Vlaamsche be
weging in het recht en in de gezonde rede.
Becht en rede zegevieren altijd, en hoe he
vig ook andere verdere zittingen in de Kamer
zullen zijn, dat zal ook daar ten voordeele
der Vlaamsche zaak bewezen worden.
EEN SCHOON SOMMEREN l
Volgens de mededeeling van het komi-
leit der Pauzelijke fVerken, heeft het
Nieuwjaar voor 4887 aan den Paus fr.
30,000 opgebracht in het bisdom van
Gent, en men schat dat de giften, welke
geschooid zijn voor den jubilé van den
Paus, tot 40,000 franks beloopen.
Dat is ts samen 70,000 fr. voor
den Paus van Rome, die miljoenen bezit,
en voor de ongelukkigen, voor de armen?
Voor de armen, zegt een klerikaal blad,
zal men den 28 December eene brooduit-
deeling doen.
Even als voor den jubilé van den kle
rikalen kring, zullen de armen op den
Poel een uur mogen staan wachten, alvo
rens een kilo brood le krijgen en alzoo
het vermaak genieten van door de tjeel-
kens in oogschouw te worden genomen.
(Stad Gent.)
De Moniteur van Zaterdag wijdt niet
min dan vijf kolommen aan de opgave van
toelagen door ons gouvernement aan tal
rijke kerken van het land verleend.
Deze toelagen beloopen le samen lot
493,893-20, zegge honderd vijf en negen
tig duizend acht honderd drie en negentig
frank twintig centiemen
Eene schoone gelegenheid om eens in
al de kerken te preken over religievervol-
g'»g-
SNUISTERIJEN.
Het is gekend dat de klerikalen de her
bergiers niet in bet hart dragen en het
maar enkel bij het naderen der kiezingen
is dat zij die neringdoende lieden trachten
le vleien en door bet uitzenden van eenige
krochtmannen ze eenige pinten doen ver-
koopen met beloften, als zij winnen eene
ton bier of eene hesp te geven, alzoo ho
pende de herbergiers voor de klerikalen
te doen stemmen, om hen nadien uit te
maken en zelfs hun kiesrecht te ontnemen.
Dit hebben wij gezien toen de klerikalen
in 4870 aan het bewind kwamen; zij de
den alsdan eene wet stemmen dat de pa
tent van den herbergier niet mede telde
voor den kiescijns, waardoor duizenden
herbergiers hun kiesrecht ontnomen wer
den.
Nu onlangs nog hebben zij eene wet op
de dronkenschap gemaakt, die geheel en
al tegen de herbergiers is gericht en da
gelijks ziet men artikels inde godvruchtige
dagbladen om ze zco slecht mogelijk te
maken.
Men zal zich nog herinneren dat de
Bien public de herbergiers genevermui-
len noemden, omdat zij in eene kiezing
voor de klerikale lijst niet hadden ge
stemd.
Een ander klerikaal blad van Brussel,
de Palriote, geeft in zijn nummer vau
43 October een artikel, waarin de her
bergiers zeer erg uitgemaakt worden en
waarvan wij hier eenige uittreksels mede-
deelen,
Leest dal eens
De herbergiers, zegt de Palriote,
zijn Goden... die over kruiken liggen!»
Zij overgieten het gelukkig Belgie
met volle stroomen genever!
Men drinkt in Belgie 50 liters gene
ver per volwassene persoon
Dus de herbergiers zijn eene schro
melijke macht
Het belgische volk heeft in 9 jaar
voor 4 milliards 268 miljoen fr. bier en-
genever gedronken!
En te midden in die dampen van
alcool met bloed gemengd, komt de her
bergier le voorschijn, die zich opblaast
en zich verheft als een God!... 't Is hij
die dat kapitaal in den zak heeft gesteken;
't is hij die, in 9 jaar, in de keel des
volks voor 1400 miljoen genever heeft
gegoten!
Wat is de priester,wat is de doktor,
wat is de onderwijzer, wat is de gazettier
in vergelijking met dien man
't Is zijne schuld dat er sedert 9 jaar 1
meer krankzinnigen in onze zothuizen zijn I
meer ellendigen en landloopers in onze
bedelaars-gestichten; meer veroordeelden
in onze gevangenis; meer verlamden in
onze godshuizen, meer zelfmoordenaars
op onze kerkhoven!
Wat dunkt'er u van, heeren herber
giers?
Maar het is niet al.
Sprekende van de macht van den her
bergier als kiezer, vervolgt de Patriate:
Brennus wierp zijnen degen in de
romeinsche weegschaal; de herbergier
werpt zijnen voorschoot in de kiesbalans:
Hij is zwaar, die voorschoot, want hij is
doordrongen van het zweet des volks, van
de tranen der vrouwen, van het bloed dat
de moorddadige alcool doet vergieten!.,.»
Is het niet walgelijk, niet tergend tot
in den hoogsten graad.
En de Patriate eindigt met deze be
dreiging:
Het is eene schreeuwende domheid
van bekwaamgeidskiezers le willen maken
en hel volk in de handen te laten der her
bergiers!
Dat wil in andere woorden zeggen: Gij
moet de herbergen sluiten, of zonder dat
is de klerikale zaligheid onmogelijk!
Herbergiers als het kiezing is stemt
dan maar voor de klerikalen, zij zullen
er u voor beloonen.
Yperen, 24 December 1887.
SCHOOLPENNING.
Vorige lijsten, 57,888-62
Volksbal in den Sultan, den 8CD, 1-00
Omhaling gedaan door den pom
pier Ferrand, in het banquet
van St0-Barbara, 12-00
Omhaling gedaan in den Sultan,
den l len, 2-10
Omhaling gedaan door een pom
pier, in het banquet van Ste-'
Cecilia, 6-65
Woensdag avond in den Sultan, 2-10
Toiaal, fr. 57,912-47
Uitgaven tot beden, fr. 55,231-76
Blijft in kas, fr. 2,680-74
Willeins-i'oiKls.
J.l. Zaterdag woonden wij de gewone
maandelijksche vergadering bij van de Yper-
sche Willems-Fonds-Afdeeling.
De ruime zaal van den Gouden Arend
was proppens vol. Een groot getal dames,
vele leden en niet min bekwaamheidskiezers
waren aanwezig. Ook was het dagorde der
vergadering alleraantrekkelijkst.
Buiten de gewone werkzaamheden gaf een
lid er eene reis door den Gothardberg naar
Zwitserland's en Italie's meren, bij middel
van oxyhydrisch licht. Het was het 2" deel
zijner vorige voordracht, die dan ook veel
volk uitgelokt en den meesten bijval genoten
had.
Spreker begon zijne voordracht met de
voorstelling van het portret des heeren P.
Vermeulen, die er eindelijk in toegestemd
heeft het voorzitterschap onzer ijverige Af-
deeling te bekleeden. Daverend handgeklap
begroette de voorstelling der wezenstrekken
van den volksgezinden hr bij uitmuntendheid.
En de Willems-Fondsers hadden gelijk in
de handen te klappen; want zij weten dat de
heer P. Vermeulen wel degelijk de man, de
onvermoeibare strijder is, die het Willems-
Fonds aan zijn hoofd behoefd te hebben.
Wij ook, wij juichen van ganscher harte
die aanveerding toe en voegen onzen gulsten
bravo! bij de salvo's van die talrijke verga
dering.
De heer spreker stelde ons ook het afbeeld
sel voor van den heer J. Vuylsteke, de Voor
zitter van het algemeen Bestuur te Gent, de
ziel van het gansche Willems-Fonds, die over
eenige weken zijn 25jarig jubelfeest als lid
van het algemeen Bestuur vierde.
Nieuwe en donderende salvo's onthaalden
de wezenstrekken van dien kloeken Vlaam-
schen strijder.
Daarna ontrolde de heer spreker de in
drukwekkendste, de schilderachtigste, de
schoonste en soms ook de huiveringswek-
kendsto van Zwitserlandszichten voor ons
oog, die immer vergezeld gingen van klare,
eenvoudige en duidelijke uitleggingen.
Het was een aangename en tevens leerrijke
avond, die veel te ras voorbij was. Iedereen
vroeg reeds, bij het heengaan, voor wanneer
de naaste voordracht met zichten
Dank, innigen dank aan den heer spreker
en aan den bestuurraad van ons Willems-
Fonds, voor al het genoegen dat wij daar
gemaakt hebben.
J.l. Zondag gingen wij eens de boekerij
van het Willems-Fonds bezoeken.
Wij waren verheugd te zien dat zij zoo
druk bezocht wordt. De eene lezer stond op
den anderen te wachten om zijne boeken te
ontvangen.
Dat belooft.
Wij stippen ook met genoegen aan dat de
heer Boekbewaarder reeds ruim een twintig
tal catalooges verkocht had. Dat boekje kost
immers maar 10 centiemen en 't wijst u al
de leerrijke, de opbeurende en geestontwik-
kelende boekwerken aan, die in de jonge
boekerij van onze Willems-Fonds-Afdeeling
voorhanden zijn. Alwie eenig genot in het
lezen vindt haaste zich dergelijke cataloog
aan te schaffen en begeve zich dan ter boe
kerij om er de hoeken .zijner keus te halen.
Wij bevelen die boekerij onzen lezeren ten
zeerste aan.
Kerstfeest.
Het is morgen, Zondag namiddag, dat
onze Willems-Fonds-Afdeeling den kinderen
harer leden een prachtig Kerstfeest aanbie
den zal.
Naar wij komen te vernemen zal het feest
van morgen al de voorgaande nog in de
schaduw stellen.
Iedereen heeft zich beijverd om op eene
milde wijze het zijne bij te dragen tot versie
ring en belading van den kerstboom.
En de jonge artiesten van zes, acht en tien
jaar zijn talrijk, die'optreden zullen. Men
zegt dat het verbazend is lijk of zij het wel
doen.
Nu des te beter.
Dat die kleinen zich hartelijk vermaken
en dat de vele ouders eens te meer echt fier
op hun geliefd kroost zijn!
Het Willems-Fonds zal programma's ter
beschikking stellen der aanwezigen, aan den
prijs van 10 cent.;daar zullen niet alleen alle
uit te voeren stukjes op vermeld staan, maar
men' zal er zooveel mogelijk de woorden der
liedjes, fabeltjes, enz. op overdrukken, op
dat iedereen te gemakkelijker kunne volgen
Men zegge het voort
Vlaamsïlic Sier,
Zondag laatst gaf de tooneelmaatschappij
De Vlaamsche Ster hare 3° vertooning van
het winterseizoen en voerde de volgende
stukken op Drie Oude Hanen voor eene
Jonge Henne, keurig blijspelDries de
Boerenknechtzielroerend tooneelspel, en
Tamboer Janssens, een der beste blijspelen
met zang.
Alwie die vertooning bijgewoond heeft,
moet bekennen dat onze ijverige Sterrelin
gen er zich op toeleggen om het volk op
waardige, zedeleerende en puike vertoonin
gen te vergasten en dat de volleerde en ta
lentvolle spelers en speelster telkenmale, en
Zondag meer dan ooit toonen dat zij in staat
zijn hunne lastige en tevens heel moeilijke
rollen ter grootste voldoening van de moei
lijksten te vervullen. Zeggen wie in de hoofd
rollen het best gespeeld heeft ware volstrekt
onmogelijk; immers allen hebben het opper
best gedaan.
Wat de speelster, Mevr. De Vestel, betreft,
zij heeft nogeens op eene meesterlijke wijze
hare moeilijke rollen weten te vertolken.
Meer zeggen ware overbodig; zij is te zeer
de lievelinge van het Ypersch publiek en
treedt even goed op in de roerendste ziels
toestanden als in de lachwekkendste omstan
digheden.
Een gul en driedubbel proficiataan die
talentvolle en onvermoeibare spelers en
speelsters
Onnoodig te zeggen dat de aanwezigen
die daar vier uren en halflang in de schouw-
burgzale als haringen in eene ton opeenge-
perst gebleven zijn, huiswaarts keerden met
het gemoed vol tevredenheid over den aange-
namen, leerrijken en genotvollen avond, die
zij daar doorgebracht hebben en die hij hen
den besten der indrukken heeft nagelaten.
Wij lezen in Le Progrès
Wij lijven de volgende stukken in, die
wij Woensdag te laat ontvangen hebben om
hun plaats te geven in het nummer van 15
dezer. Wij onthouden ons van alle verdere
bespreking; wij wachten op het antwoord
van het Journal de Gand, waaraan wij,
met veel voorbehoudingen, de inlichtingen,
waarvan sprake is, ontleend hebben; want
het is niet waarschijnlijk dat de heeren Brou
wers en zijne ambtsbroeders, te Yperen zoo
kittelig, te Gent van brons zijn en hunne
opeisching niet naar gezegd Journal ge
stuurd hebben, dat beter dan wie ook in
staat is om de proza dier heeren te onthalen.
Wij houden er nogtans aan vast te stel
len dat de leden des jurys erkennen dat er
misslagen in hunne werkzaamheden geslopen
zijn. Het is waar dat zij verklaren dat die
misslagen onvrijwillig geweest zijn; maar
onvrijwillig of niet, misslagen zijn misslagen
en er is maar dat noodig om een ander in
dwaling te brengen. Ware het daar de oor
sprong van het onverschil, wij vragen niet
beter zulks te weten.
Yperen, den 40 December 1887.
Aan den heer uitgever van het Progrès
te Yperen.
Mijnheer de uitgever,
In uw nummer van 4 December laatst,
drukt gij artikels over uit de Chronique
en het J ournal de Gandwaarin men ons
beschuldigt van, in een politiek doel,
schandalig bedrog en onnoemelijke konke-
larijen gepleegd ofhelpen plegen te hebben.
Met verontwaardiging protesteeren wij
tegen dergelijke beschuldigingen. Is er
J een misslag begaan bij het afleveren der
Boekerij
