V -
ir 275.
3öc Jaar.
Zondag, 5n April 1801*
Zondagsblad van Stad en Arrondissement YPEREN,
Be Toestand.
Afschuwelijk,
Baug voor "t licht.
Men schrijft in:
Te Yperen, DIXMU DESTRA AT, 18, en op al de posibureelen van't land.
Alleaffichen bij den drukker van dit blad gedrukt,
worden onvergeld in hetzelve geplaatst tot den dag der verkooping.
Men wordt verzocht alle hoegenaamde artikelen
uiterlijk tegen Vrijdag middag, vrachtvrij en onderteekend, toe te zenden.
ABONNEMENTSPRIJS VOOROP BETAALBAAR:
2-50 fr. >0 jaars tooi» eïe stad; 3 fr. voor geheel Beïgie.
Buitenlandsche verzendingen, 't port daarboven.
5 CENTIEMEN IiET NUMMER.
Aankondigingen: 10 centiemen den regel.
Reklamen: 23 id. id. id.
Rechterlijke eerherstellingen 1 frank id. id
Akkoord per maand of per jaar.
De toestand is gespannen: alwie rond
ziet en nadenkt, alwie niet, evenals het
verschrikte kieken den kop onder de door de a]gemeenc vrees, die elk
gels verbergt en zoo het gevaai meent tei u gevoelen voor de gevolgen van zulken
ontkomen, moet vaststellen dat dc ke'eldoesland t
bruist, dat de verzekeringsklep fluit, dat
de damp in een woord zoodanig samenge-
niet verplaatst en misschien voor altijd dus maar éénen klank hoort. Wij denken, klerikale bladen de boeren zien aanzetten
dat hij gedwee voor de klerikalen stemt, Join de liberale redenaars af te troeven en
omdat hij het doel, de strekking onzer buiten het dorp te stampen, en als we
partij niet kent of niet begrijpt. andere jappersgazelten krokodillentranen
En om dit dubbel kwaad te keer te gaan, hooren schreien,omdat er geeneklerikale
denken wij, dal de propaganda op den tegenover liberale propagraade wordt ge-
builen niet genoeg kan doorgedreven steld.
verloren zouden zijn.
Alsof alleen het werkvolk en niet ieder
een zou lijden, zoo niet stoffelijk dan toch
perst is, dat er weldra eene geweldige^.c/^ (e kor(
Welnu, wij verklaren het zonder aar
zelen: Het ministerie blijft aan zijnen
losbarsting zal plaats hebben, zoo er van
hooger hand niets gedaan, niets gezegd
wordt, dat van natuur is, weer kalmte te
doen ontstaan
Maar wat hoeft er gedaan? wat hoeft er
gezegd
Sedert lang moest het ministerie de
verklaring afgelegd hebben in volle Ka
mers, dat de toestand va ft het land eischt
dat er qroote uitbreiding van stemrecht
verleend worde, dat de werkende klas
talrijkzoo talrijk mogelijk in het
kiezerskorps moet vertegenwoordigd
worden.
Wat werd er tol nu toe gedaan, om het
volk te stillen en verduldig te maken
Niets, of beter al wat de werklieden
meer en meer moet tergen.
De middensectie heeft zich dikwijls
vereenigd, ja, men heeft veel en zeer
slecht gesproken of beter gebabbeld; men
beeft voor de belachelijkste redenen de
zittingen uitgesteld; men nam veel vakan
tie, zooveel mogelijk, en.,
zwijgt alsof het hem niet aanging
Zijn zij de bestuurders des lands, ja ol
neen?
En zoo worden de gemoederen opge
hitst, de dagloonen vermindert men, alsof
men het inzicht had vuur in het poeder te
steken.
En sommige klerikale gazetten zijn boos
genoeg om met de bedreiging van alge-
meene werkstaking den spot te drijven!
Alsof de uitvoering dier bedreiging niet
het grootste onheil zoude zijn dat over ons
land kan losbarsten
Alsof dc werkstaking, al duurde zij
maar drie weken, niet honderd duizenden
fr. zou kosten aan de belgische nijver
heid
Alsof de handclsbestellingen daardoor
Het moet, niet tegenstaande Woeste,
de werkingen der middensectie verhaas
ten; het moet zonder uitstel openllijk de
verklaring afleggen dal de eisch van hel
volk naar mter uitgebreid stemrecht
gewettigd is en dat het vast besloten is
de wijziging van art. 47 der Grond-
wei voor te stellen, dal het den soldaten
dienst wil verbeteren en meer algemeen
maken, dat het minde) kalotle- en meer
nationale politiek wil maken.
Dat en dat alleen is van aard de ge
moederen van het volk te bedaren.
worden.
Onze dorpen moeten met druksels over
stroomd worden; 't moet gazetten regenen
bij de boeren; er kunnen er geen genoeg
naartoe gezonden worden.
En 't woord bij het schrift voegende,
kunnen er nooit tc veel meelingen gehou
den, nooit te veel voordrachten gegeven
worden
k Klopt en u zal opengedaan worden,»
zegt het spreekwoord.Welnu,voor wal de
uitbreiding van het liberalism bij de land
lieden betreft, herhalen wij nogmaals en
roepen wij luidkeels al onze vrienden toe:
Schrijft, spreekt en verkondigt de liberale
Als men zulke verschijnselen mag be-
staligen, dan kan, ja dan moet ieder
liberaal rechtzinnig bekennen, dal de pro-
pagande op den buiten, eene kwestie van
leven of dood is voor het Belgisch libera
lism
Uit de officiëele stukken, versche
nen in den ft.loniteur blijkt, dat het
gouvernement heeft afgeschaft:
877 offic. gemeentescholen,
228 bewaarscholen,
1079 y> adultenscholen,
Totaal2184 officiëele scholen, be-
princicpen; doet lezen, herlezen en nog al vattende 44,996 leerlingen.
Blijft het ministerie slapen tegenover lezen; spreekt,spreekt op nieuw en spreekt
Dientengevolge werden;
den onrustwekkende» toestand, dien wij altijd
en de buitenkiezer zal naar u, 1047 onderwijzers op wachtgeld
bijzonder in het Walenland vaststellen,«fluisteren, ja, hij zal eindigen met lijf en gesteld
berst de bom los, aan U, Beernaert, de ziel de vrijzinnige partij toe te hooren
verantwoordelijkheid, want gij zult het
gewild hebben.
Die mecning staat bij ons rotsvast inge
worteld, en ware zij liet niet, dan zou de
huidige doenwijze van klerikalen en gees-
Ve!e liberalen denken, dat er op den leliikca ons alrus die inecnin8 komen op"
buiten niets goeds te verrichten is; dat de,dl'n°c"*
het mmisterie'landelijkc kiezers immer dc klerikale par-J 0f is misschien voor den koning van
lij zullen toegedaan blijven, kortom: dat Pruisen> dal dc PaPen tegenwoordig dc
stukken van hunne preekstoelen tromme
len? dal zij donderen, sakkeren en buide
ren tegen de slechte gazellen, welke lot
propagande bij de dorpelingen gelijk slaat
met boter aan de galg te kletsen.
Die kortzichtige vrienden zouden niet
slecht doen eens eventjes aan ons verstand,'11 de 'Mnste dorpen beginnen door te
te brengen, waarop zij hunne gezegdens|drin»en' da' ze 'teren en schuimbekken
steunen, met welke feiten zij hunne be-ia's razenden, wanneer een paar sprekers
weringen staven, in één woord, waar zceend me°ting in hunne paiochie aankon-
de bewijzen halen, om zoo maar kortweg
te verklaren, dat onze landlieden van
geene vrijzinnige politiek hooren willen.
Zoo iets zeggen is niet moeilijk, maar
het bewijzen, dal is een ander paar
mouwen!
Wij zijn van een ander gevoelen
met reden.
Wij denken dat de pachter klerikaal is,
omdat hij, jaar in jaar uil maar óéne klok,
digen?
En is 't soms de schrik niet die spreekt,
wanneer we twee honderd fanatieke lum
mels van Egne, zes liberale jongens zien
afranselen die och arme, maar eene voor
dracht kwamen geven? wanneer we de
opgehitste hinkcls van Koningshoyckt
een paar andere sprekers op fluiljesmuziek
en keiclorkesl hooren onthalen?
En zou het soms nog geen bewijs zijn,
dat de papen met de poepers zitten, als we
1500 onderwijzers en onderwijze
ressen weggezonden zonder wacht
geld.
3326 dito gedwongen eene vermin
dering van jaarwedde te ondergaan,
met een nieuwen post aan te nemen.
Hierdoor heeft het ministerie 2
millioen ingespaard, die het heeft
uitgedeeld aan klerikale scholen, be
stuurd door 1409 kloosterlingen en
nonnekens, tusscben welke 1,409
vreemde onderwijzers en onder
wijzeressen er 1071 waren, die
geen diploma van bekwaamheid heb
ben.
Of het niet hardverscheurend en
wraakroepend tevens is!
Te Moeskroen hebben de tjeven do
gansche week rondgeloopen en om-
zend brief op omzendbrief uitgestuurd,
opdat zich de bevolking toch maar
zou gereed maken voor de inhaling
van den nieuwen klerikalen burge
meester. Zoo 't schijnt bijten de in
woners op enkele uitzonderingen na,
niet fel in den appelen schijnen ze
zich weinig to bekommeren om het
welgelukken der maskarade welke
de tjeven op touw zetten. Of ze gelijk
hebben.
DE TOEKOMST
CP
