WE
LEON VISART
|L
ie»?.
Juni 18'TG
jaar.
Vo
Ziel daar wat de geuzen waren èn wilden en
Eli wel, kiezers, voor die zonder voorooidcel
Meer zoude ik kunnen aanbalen; maar dit zij
en
p
Eiieziatp voor «Ie Eioisser xutt ^ollsw-
vertegenwooffuigerB.
j zonneklaar dat wij mctgro.ote stappen naar den
Langen lijd heelt de liberale partij een masker
Zie bier eenige woorden van de geuzemannen
De vrede der ziel spruit uit de loochening
vau God.
Geen geloofspunten meer, geen Messias
meer.
Het liberalismus is de vrijdenkerij of' het is-
niets. -
België moet gezuiverd worden van de pest
V eurne,
r
6 80, 9 08 1 35 8»n
7 40 1015 2 39 9 06
er misbruik van
I
genoeg om met mij te besluiten: P dat de
Geuzen der zestiende eeuw eene sekte uitmieken
die, onder voorwendsel van het ware Evangelie
te prediken en te beoefenen, valsche dwaal
leringen aannam en zich allengskens van de
Kerke Christi afsclicürende; 2° dat die sekte,
onder voorwendsel van vrijheid- te bekomen,
alle geweld gebruikte en alle valscheid aan
den dag legde; 3° dat zij nu vrijheid voor baar
zelven bekomen hebbende, do vrijheid aan ande
ren afnam en met zwoerd en vuur, met moord en
brand de anderen, de goeden beletten wilde
die zelfde vrijheid te genieten.
hare schrikverwekkende wezenllijkheid, als
Kerk.
Langen tijd droegen onze tegenstrevers, ten
onrechte voorzeker, den schoonen, maar helaas!
zoo onverdiende!) naam van liberalen of vrij-
heidsminnenden; maar nu zijn zij geuzen gewor
den. Dien naam hebben zij aanveerd- en toen,
na de laatste kiezing van Gent, de boeren
band aan hand, de straten van Gent doorloopen
hadden, waar men zong
Van ’tongediert der papen
Verlost ons vaderland;
als zij, met bun handgeklap, den geus Vander
Taclen begroet hadden, die zei HT) zijn al
geuzen en geuzinnen! dan wierden zij voor eeu
wig, en met recht dezen keer, met den schan-
digeïï naam van Geus bestempeld. Nu, mot de
kiezing, verduiken zij dien naam; hel Adverten-
tle-blad zal niet openhartig genoeg zijn om hem
aan te nemen; Eduard Bieswal en anderen zullen
zich, te lande bijzonderlijk, kwaad gebaren op
den Veurnaur en de katholieken, die durven
peinzen en zeggen dat Wartje en zijn volk geu-
zen zijn.... Maar laat ze maar zeggen; in hun
hart en geweten zijn zij bet met ons cens Geene
liberalen meer, maar geuzen! De liberalen zijn
achterkomers’, achterblijvers, die op de hoogte
hunner partij niet meer zijn. De geuzen zijn vo-
renep, en zij leiden de liberale partij; en moeste
die partij (God s-parQ er ons van) ooit in' ons
land bovenkomen, wat zouden wij niet al te be
treuren hebben? Wilt gij daarover oordeel.en,
kiezers, leest wat de liberalen, radikalen of
geuzen durven schrijven, durven doen en bij
zonderlijk wal zij ons voor ’ttoekomende belo
ven.'
in een banket le Schaarbeek, waaraan zeker ook
■deel nam M. Eduard, als ondervoorzitter def
radikalc associatie I* ,l—
zegde Bergé, of liberale geuzen,
>11 l'lllll’f 1 111/1»’/ 7//’
buinkerke, Vrin tJc, Dixmude, Nfteuporl nafir JLi* hl er vel de. 1 óct. 1875.
4 20 n Ijichwrveldfr.Véurne,
2 20 8 45 Veurne-Duinkprke.
Et!EZ!WG VAW 53 JUNI.
Verbond, waartoe al de leden worden uiige- j
noodigd.
Deze vergadering, die zeer belangrijk zal we-
zen, zal nogéeiis door M. L. Visarl, onzen volks
vertegenwoordiger, worden bijgewoond.
er is geen
iussehensöort; men moet het ren of het ander zijn.
Er is géén twijfel of de tegenwoordige strijd
is eèit hevige, woedende strijd tegen het kle- j
rikalismus.'De prns'erpartij t’l isle zeggen i
de priesters en die ze nog willen) moet ver- j
'worden en van hare privilegiën ('t is te zeggen
Zoo waren de Geuzen in de zestiende eeuw,
zoo zijn zij in de negentiende zoo wrochten
zij toen, zoo werken zij nu om ons vaderland
van T ongediert der papen te verlossen. Dal
roepen zij nu overluid in de.straten der grootc
steden, en alle hunne werken zijn naar dit einde
gericht, gelijk wij in een volgende nummer
zuilen klaarblijkelijk beloonen.
En voor deze Geuzen, zoudt gij willen stem
men, en met zulke mannen niêewerkcii?
wilt niemants schade; bovéndics, liy en pre-
dyckt niet om ëcnich tijdelick gewin gelijck
de papen doen, ende Vele diergelicke clap-
het lie warend Verbond h1'!’1110!1; (Gladz. 11 en 12).
Zij trokken mot grooto hoopen volks naar de
I proebien van deze casselrie, vielen in al de
I kerken ende wierpen af de beelden der altaren
die sy afgoden nacmden, en beroofden ze al
vande ornamenten waermede dat ze vereiert
vletterd worden, zij móet overal uitgedreven i
‘i - ---
bare rechten) beroofd.wordgii;
Wal waren nu die geuzen der zestiende
voorgangers achten, en als voorbeelden willen j
navolgeu.
1 lei was eene onverdraagzame partij die,
lol vestiging der nieuwe beginselen ('t is te
zeggen van pio cstautisinus), wel gaarne
den laalsten aanhanger van Iti.me'sleir uit
het land zou gebannen worden.
Dorre, 11 deel, bl. 323).
Leest de Jaarboeken van I eitrne en I eurnain- j
Imcid, lil deel, door den verdienstelijken beer
Edm. Bonse uitgegeven, en uwe lianen zullen l
te berge rijzen, als gij die schrikkelijke euvel
daden en alschuwclijke sakrilegien zult lezen
door die nieuwe wandalen in onze streek
bedreven. 1
Zij preekten overal dal de oorbieclitc niet
uopdigh en was om vergiffenis der suilden te
verkrijgen, vci’focydeii sccr den asten, den
h macchdelicken stael ende hel-cloosterlicK le-
ven. Sij vielen seer uul legen den paus, de Lis-
schoppmi ende pi'elal'en, midtsgadeis het besit
die Sy hadden van sóo groole goederen^ Op
die t;dè' riep het volckkën dadulieken die
predycim-. leen het ware Evangelie by en
Kandidaat van
van Vcurne,
waren. Allerhande schroomclicke saerilegien
bedreven sy, ende niets bleef door bun ge-
spaeft. Kelckcn, ciboriën ende andere gewiede
kcrekogoederen deelden ze onder clckande-
ren. Hel casken daar de II. Olie in rust, ende
die ze don smoutpot nacmden, sochlen ze
seer bcgecrich pp, ende als sy dat ergens
vonden, wieipmi sy de II. Olie daer nut ofte
smouttenen hunne schoenen daer mede, oude
ertreUiii-eii tnn <!en ijzeren»»vmii
l’uiiikcrke naar Vt-urne. 6 35 'A 10 3 40 o 00 Niëuport-Dixmude,'7 30 '12
L iirnc-iilMiiudi'-Liclilen.ï 37 12 11 4 33 6 02 j Dixinude-Niouport, 9 50
behielden ze.
De geuson .cn Iicbbcn niet eene kereke noch
eene capelle van desc Casselrie gespaert
sulckc goddelooshcyt wiert overal gepleecht.»
(Bladz. 12 en 13).
Verder verhaalt de schrijver, hoe diezelfde
Geuzen de bibliotheko vernielden in de abdien
urn Eversam. S. Xieolaas lui X'ein ne. Loo en
ki'thrijvingsprijS
5 'sjuTs; met de.
Men schrijft in
tlecEN cf I£at!:ol2r3t.
(I’1' Vervolg).
Geusv/ Kaiholu’k daar tusscheu zult gij
kiezen, stemmers, en andei-s ujpt'. i -
Katholiek, ’t is te zeggen minnaar van den jnjskerkc binnen \eurne
vrede, de eendracht, de ware vrijheid, de
■Grondwet, den -Godsdienst; onderworpen aan
uwe t
.aan uwe geestelijke overliep gehoorzaam aan
j <le wetten van uw land, maar iSnarcnbovcn aan
cn '’•(irouw I dcP Pns^oor van Bcrlinghelsi en zijne twee kap-
O1 wel Geus navolger de Geuzen van de zes- pclaiicn gevangen namen
tiende eeuw,
■land.zochten in té brengen; die overal in Veurn- i
ambacht gelijk elders, de valscba leeiiug van dezen van Oostcappel, den pastoor en kappe a.
afgevallen katholieken preekten en met geweld v::n I’oulschoole, den pastoor, kappe aan i
de dwalingen het volk zochten op te dringen; koster van Kexppcdc, en ineei andeien...,
die de priesters vervolgden, de kloosters ver- (bladz. 57 en volgende.)
brandden, de kerken plunderden, de pausge- ln g™'"--’ =H'inn
rrindcu.vermoordden. laandercn onder, den invloed der geuzen, bc-
Geus of Katholiek wij zijn liet niet alléén sloten
die ltd zoggen,’t is de roép die op heden geheel
Belgic door vvcërgalmt. Zoo sprak, onder an- «m alsoo traechsacin de geestclickheid te laten
■deren, Ber"é, de bevelhebber der solidairen, uutsterven, op dal de calholyckc religie soude.i
lewc im bare plaets connen florceren. Zoo
l’ausgezinde klerikalen, wierden alle de kereken der Cassclrip onge-
- bruyckt ende als woeste plactscn; vele pastoren
verlieten hunlieder ge,ure, om dat sy niets I
meer tol hun onderhoudt hadden; ende de
gone die noch op hun procliie blcvcn-om de
liivvoouders by te stacn ende in hel geloove
te verstcrekeu, wierden vande soldaten dick-
niaels qualick behandelt ende gerooft.
Verder wierden liet klooster vau Eversam cn
de kerk van Noordschootc ten gronde vernield,
omdat men daar nog in ’t stille
i roonisch-katholickc diensten durfde verrichten.
Wat waren nu die geuzen der zestiende eeuw,
welke onze hedendaagsebe liberalen als hunne
eenige
Te Vcurne zelve, niet te vreden van 8. Nico-
laaskerk le mogen gebruiken om er hunne
gotische diensten te doen, wilden zij nog de
goede katholieke personen beletten hunlieder
religie opeilbaar te beoefenen. Daarom plun-
dcidenzij S. Walburgakerk cn sloleh ze toe,
daarna naar de huizen der geestelijken trekken
de om ze te plunderen. Bedêcktelick wierden
i de diensten gedaen in eenige huysen, alvvaer
[Geschiedenis van I eurne, door MM. Ilónsc cn jc priesters dagelicx misse ende andere pas-
torele diensten verrichtten, betgene de Geüscn
eenichsins toelieten; macr men moebte geen
clocxkens luyden, ofte andere teeckenen ge-
bruyckcn tot byeenroepinge van vergaderiuge
dienende. (bl. 167.)
Dalzelvc, hoe weinig het was, wierd welhaast
door de Geuzen verboden; twee jaar later moebte
niemand moor hem laten vinden i.i missen,
predveatien ofte andere diensten, die door den
l’óomscli-catliolycke priesters gedaen wierden
Alle de cappellen, waarin men dencatholycken
godtsdicnsï in -i heymeiiek dede, zijn door
de Geusen terstont-aangevallen, gerooft ende
derselven autaren veruicticht.
uuigeroeyt wesen ende de calvinistche
I Bebacghel, Dehoon, Ed. Bieswal en anderen,
hadden, waar men zong
Verlost ons vaderland;
vorgadcring van het Bewarend I
I hét casken (dal gèmcenelick van silver is)
T
(Bladz. 12 en 13).
Geuzen de bibliotheko verniel Jen in de abdien
van Eversam, 8. Nicolaas bij eurne, Loo en Ziet daar wat de geuzen waren cn wilden cn
den Duinen.... hoe zij inbreken en plunderen in deden in de zestiende eeuw met geweld en be
de abdij van 8. Nicolaas bij eurne, in S. De- drog de vrijheid bekomen van ketterijen te lec-
nijskerke binnen Vcurne, in de kerken van renen te volgen, en als ketters lo leven, cn dan,
Wulpen, Houlbcm, Isenberghe, Wulveringhem, I Cens die vrijheid bekomen, er misbruik van
u^.. Viltclicm en de andere parochiën van de Cas- maken, om aan de katholieken hel beoefenen
tijdelijke oversléli, maarten zelfden tijde sclrie.. hoe zijde schrikkclijkstc pijnigingen van hunnen godsdienst te beletten.
-V o.,.i;;vft 1...1.L ««I.a»,„n deden onderstaan aan den pastoor van Houlkcrke, j Eli wel, kiezers, voor die zonder voorooi dcel
-’1CUI z‘-'lie oor afsneden, zijne handen en voelen 1 etl rechtzinnig de zaken nagaat en den toestand
de geboden van God eu de 11. Kerk gehoorzaam ai kapten cn hem de doodsteek gaven.... hoe zij <jCr partijen in Belgie overweegt, het is klaar cn
I den pastoor van Bcninghelst en zijne twee kap- i J
l» cn na menigvuldige geuzentijd wederkeereu.
die het pret ‘s'antisiims in oils folteringen ter dood brachlcm... hoe wreodaar- i t 'j
dig zij waren legen den pastoor van Dranoutrc, gedragen, waarop van builen geschreven stond
kappclaan Eerbied aan den godsdienst en van binnen Haat
aan ilen godsdienst. Maar nu is dal masker door
velen wëggewórpén, cn die partij vertoont zich
v 1 in bare schrikverwekkende wezenllijkheid, als
Daar leest men ook dat de generale stalen van gezworen vijandin van onze moeder de II.
i van verbeurt le doen vcrclarcn ende in j
[beslaglij te nemen al de gecstelicke goederen
£3
I
tMiWfiOTixiamwn.w
WWllWTISWlWflWSRlSTWftttRWCSCKjSLJW
Annonces, 20 ct. per rej
ld. rechterlijke.; öO et.
Kei herstellingen, 1 frank..
Vari 1 tot 5 reg. I fr.
E>en tuint nier 15 ceutimen.
Afïondedijké nummer,s
voor artikels, enz., 20 fr.
het 100.
^TM^wy.r^aZóndag aanstaande, II Juni, om
5 ure na middag, algmneeuc
iTimiiwiiA.y
i
^inirruni mm—xb jij twiat
6 fr.
laiMIQJI.'IF^iaCK.lSEVS
I lxiixj.su llTtl.viH
J ‘i htirunt, ie Veurne
<1(; gCIKRlUll \illl vuu dl Ui; II. nvi IV 1 - r -j
,i i .1 1. 1j) J) O ’•en l’11 r/Avrxn t-1 H Dll fl P. (1 f' Pfll V Illicit110 i
auuloiv uil vtlll, MV UWlVll
