I
Ir
M
Veurne, 25 September 1878.
ilh 1771.
jaar.
3
4P
de graanmarkt. Inschrijvingsprijs, 5 fr. ’sjaars; met de post 6 fr. Annonccn 20 centimen per regel.
nilj door de inrichtings-kommissic aangeboden,
de bcocie- was vetveerdigd door M. K. Demuynck, bloe-
I mist te Brugge, en is samengesteld van zoogc-
Doch zij gaat rechtstreeks in tegen de ge
voelens van de Flandre libérale en van de Revue
de Belgique, alsook tegen de inzichten welke door
deze twee leidende organen van bet geuzen
dom aan kolonel Van Humbeeck worden toe
geschreven.
M. Hymans bekent dat hij vroeger paitij-
ganger was van het verplichtend onderwijs.
Zou het zijne reis naar Duilsebland zijn of' is
het niet eerder zijne aftreding als opsteller van
den Echo du Parlement, welke hem van gevoelen
heeft doen veranderen?
Immers, in die hoedanigheid was hij aan eene
andere soort van verplichting onderworpen, te
weten, de verplichtende schoenpoetserij. Geen
wonder dal hij in zijnen ouden dag de vrijheid
schoon vindt.
Wat er van zij, M. Hymans komt rondweg
met zijn gevoelen voor den dag. De vraag is
of’ hij de Banleiders der geuzerij niet zal ge
doemd worden als een verrader.
Het onderwijs.
Bij het naderen der gemeenlekiezingen van
den 29 October zullen de kiezers goed doen van
eens ernstig na te zien wat de liberalen ons
voorbereiden, indien de aanslaande kiezingen
hun niet perk en paal stellen.
Op hel onderwijzerscongres dat onlangs te
Brugge werd gehouden heeft zekere Ramoisy.
van Lodelinsart, voorgesleld het onderwijs van
den godsdienst in de scholen af te schaffen en
hetzelve te vervangen door het onderwijs der
eerste princiepen van natuurlijke wetenschappen
en de studie der Grondwet.
Het godsdienstig onderwijs, zegde die uit
muntende leeraar, valt niet onder de bevoegd
heid der onderwijzers; deze zijn gelast citoyens
te vormen en niet geloovigen var. de eene of
andere secle.
Die ieverige volgeling van kolonel Van Hum-
bceck, zou wel doen zich te herinneren dat het
citoyens waren die het schrikbewind van 1793
hier ten lande aan den gang hielpen en dat er
geene spraak kan zijn van de eene of andere
secle, in een land waar de overgroote meerder
heid der bevolking tol den Roomsch-kalholieken
godsdienst behoort.
Citoyen Ramoisy heeft echter te veel icver
getoond en zijn voorstel werd, als ontijdig, ter
zijde geschoven, doch om hem en zijne mede
aanhangers van de middelbare zedeleer, door
citoyen Van Humbeeck uitgevonden, te troosten,
heelt de vergadeiing bij toejuiching hel ver
plichtend onderwijs gestemd.
Wij zullen ons ditmaal bel hoofd niet breken
met de redenen aan te halen welk men reeds
meer dan eens tegen het verplichtend onderwijs
heeft doen gelden; wij zullen ons bepalen
met hier hel oordeel te laten volgen van den
liberalen Lodewijk Hymans, die zich op dit
üunkct-lfiiizcltc.
Zondag heeft te Brugge het banket plaats ge
had door de katholieken aan ridder Ruzelte, af
gestelden gouverneur van West-Vlaanderen, aan-
geboden.
Uit al de steden der provincie, uii al de hoe
ken van het land en zelfs uit hel buitenland,
waren de vrienden van Waarheid en Recht in
persoonen. Op geheel den doortocht naar de
stadshalle was M. Ruzettc het voorwerp eener
grootsche betooging; het volk juichte hem ge
durig toe men mag zeggen dat gansch Bfugge
het slachtoffer der afzetterspolitiek wilde ver-
eeren. Nooit, zeggen de aanwezigen, hebben zij
getuigen geweest van dergelijke uitbarsting
van geestdrift.
De eeretafel werd door M. Eug. De Cock
voorgezeten. Aan zijne rechter zijde bevonden
zich de heeren ridder Ruzct'e, A. Visart, bur
gemeester, Van Calcoen de Gourcy, gewezen
senator, De Coninck, senator van Dixmude, ba
ron Bethune, senator van Aelst, Surmont, lid
der bestendige deputatie, Devos prokureur-ge-
neraal bij de internationale rechtbank van
Egypte te Cairo, Leon Visart, volksvertegen
woordiger van Veurne, Mulle de Terscheuren,
id. van Thielt, Amand Neut, algemcen-sekretaris
van den Bond der katholieke kringen, baron de
Crombrugge, schepen van Brugge, graaf Lod.
de Briey, volksvertegenwoordiger, graaf de
Grünne, J. de Burlet, burgemeester van Nyvel,
Van Hee, Verhacghe, leden der bestendige de
putatie, Breydel, gemeenteraadsheer, de la
Roche, provinciaal raadslid van Soignies, en
professor Mabillc van de Universileit van
Leuven.
Aan de linkerzijde hadden plaats genomen de
heeren Kanunnik Andries, oud lid van het na
tionaal Kongres, Kervyn de Lettenhove, volks
vertegenwoordiger van Eecloo en gewezen mi
nister, Lcircns, senator van Aelst, Van Ocker-
hout, gewezen senator van Dixmude, graaf de
Limburg-Stirum, senator van Veurne-Ostende,
Van Outryve d’Ydewalle, volksvertegenwoordi
ger; Biebuyck, id., F. Wasseige, voorzittter van
den katholieken kring van Namen, Soudan, lid
van de bestendige deputatie, Ronse, schepene
van Brugge, Bolle, voorzitter van den kring
van Leuven, Struye, volksvertegenwoordiger,
Cauwe, schepen van Brugge, Spillebout, voor
zitter van den katholieken Kring van Uper.
Mcdard Jacobs, advokaat en provinciaal raads
lid te Leuven, Baron de Haulleville, opsteller
van het Journal de Bruxelles, enz.
Tusschen de overige inschrijvers bevonden
zich nog talrijke personen van naam en rang,
zooals M. Belpaire, voorzitter van den katho
lieken kring van Antwerpen, een vijftigtal pro
vinciale raadsheeren, volksvertegenwoordigers
en senators, de burgemeesters en schepenen van
de bijzonderste sleden en gemeenten der pro
vincie, de groote meerderheid van den brug-
schen gemeente-raad en afgeveerdigden uit de
volgende sleden en gemeenten des lands Brus
sel, Antwerpen, Gent, Vcrvicrs, Namen, Wavre,
Gembloers. Charleroi, Doornijk, Flobecq, Melle,
Kortrijk, Veurne, Rousselaere, Comen, Mous-
croen, Woumcn, Meenen, Dottenys, llandzaeme,
Ichleghem, Lichtervelde, Zuyenkerke, Oost-
camp, Langhcmarcq. Blankenberghe, Oostende,
Wervick, Rumbeke, Poperinghe, Thielt, Sottc-
ghem^Thourout, Dendermonde, Eecloo, Lissc-
weghe, enz. enz.
Gedurende het banket, waarvan de dienst op
eene uitmuntende wijze werd waai genomen en
niets te wenseben liet, werden verscheide mu
ziekstukken uitgevoerd door de muziekafdeling
van den katholieken kring van Uper en daarna
door de afdeeling der Concorde, van Brugge.
Aan hel nagerecht, werd de eerste heildronk
ingcsield door M. De Cock, voorzitter, aan den
Koning, welke door de gansche vergadering
warm wórd toegejuicht. Toen de stilte weer her
steld was, nam M. De Cock weer hel woord en
sprak in dezer voegen
Als voorzitter der conservatieve vercciiiging
van Brugge weid mij de eeretaak opgedragen
deze betooging voor te zitten. Hel is dan ook
mijn plicht een heildronk voor te stellen aan
hem dien wij vandaag vieren, aan den heer vin
der Ruzelte.
Op die woorden stond de gansche zaal vol
geestdrift recht; oen donderend huerah! deed de
gewelven der balie daveren en gelijktijdig
steller van den Echo du Parlement van uit
Duitschland, aan l'O/lice de Publicity schrijft:
Welnu, men mag zeggen wat men wil, er
is hier, ondanks den verplichtenden soldaten
dienst, niet meer regeltucht onder de menigte,
c._ L.: j
meer licht in de massas dan bij ons. Het kan i
zijn dal iedereen kan lezen en schrijven, maar samenneiging. Die
lijk geprotesteerd tegen de afzetterspolitiek
het geuzenministerie.
Aan vier lange tafels waren de inschrijvers
gezeten. In bet midden der eeretafel pronkte een
monslcrbloemtuil met het opschrift Hulde aan
den heer en mevrouw Ruzelte! Deze bloemtuil,
©ogenblik op de oevers van den Rhijn bevindt, I talrijke massa opgekomen, om hulde te brengen
alwaar hij de uitslagen van den leerplicht onder a,?n den voorbeeldigen ambtenaar, aan den moe-
de oogen heeft. Ziehier wat de gewezen op- l digen burger, die, sterk door de onberispclijk-
heid van zijn gedrag, met heeft willen uit den
weg schuiven om plaats te maken voor eenen
zendeling der geuzerij, maar zich brutaal heeft
laten afzcllen.
Rond 1 ure stroomden eene massa van 603
intcekenaren de stadshalle binnen om er den
heer Ruzettc, den moedigen ambtenaar te huldi
gen en getuigenis te geven van verkleefdheid en
j600 personen hebben open-
‘i van
was vetveerdigd door M. K. Demuynck, bloe-
ik ben tol deze overweging gekomen, 1 zegje slroobïoemen (immortellen) van allerhande
te ik aan de onpartijdige geesten onder- kiemen en grootten; in hel midden bevindt zich
men heelt de school moeten verplich- j(1 kleine witte bloemtjes de ridderkroon, al bo-
ven omgeven van sierlijke druppenen m alle
kleuren, en al onder in rood, geelc en witte
blocmijes het woord hulde bevattende, hetwelk
zich Voortzet op twéé zijden moiré-linten met
gouden strik, waarop men leest aan den heer
ridder en mevrouw Ruzelte, Brugge, 1878. Gansch
de bloemtuil rust in bladeren van gepresten
tuil met roode strikjes doorzaaid en oinslolen in
eene kostelijke zijden blonde.
Toon M. Ruzelte de zaal binnen trad,»bcrste
eensklaps een daverend gejuich los, dat de ge
welven van het oude sladsgebouw deed dreunen.
Zes honderd man tc gelijk stonden recht om den
afgestelden ambtenaar te zien binnentreden en
hem luidruchtig toe tc juichen. Langs alle kan
ten barstte het leve Ruzelte! uit, vergezeld van
a bas Rolin Voor den held van bet feest werd
de hooger gemelde bloemtuil gedragen, alsook
een ruiker door Antwerpschc vrienden meêgc-
braclit. M. Ruzettc was vergezeld van MM.
Eugcen De Cock, voorzitter van den provin
cialen raad, A. Visart, burgemeester van Brugge,
kanunnik Andries en andere hooggeplaatste
en ondanks het verplichtend onderwijs, niet
i
zijn dal iedereen kan lezen en schrijven,
de meeaten welen niets meer dan dal. Ik ben
een warme voorstander geweest van het ver
plichtend onderwijs; doch, naarmate ik ouder
wordt, gevoel ik voor al wal verplichtend is,
om het even onder welken vorm, eenen af keer
die hoe langer hoe heviger wordt, en het we
zenlijk doel van den vooruitgang ligt voor
meer en meer in de opvoeding en in
ning der vrijheid.
welke ik
werp
lend makend in zekere landen, omdat zonder
den dwang, de ouders cr hunne kinderen niet
zouden heengezonden hebben. De dwang is hij
ons gansoh onnoodig, daar het volk dorst heeft
naar onderwijs. Inderdaad men heelt in Belgic
nooit eene school geslicht, welke niet weldra
te klein werd om al diegene tc bei alten welke
verlangen er binnen te treden.
Dat is een feil hetwelk luid spreekt ter,
gunste van ons klein land, en hetwelk men
steeds meer waardeert, naarmate men de
anderen met meer aandacht gadeslaat. Zij die
in ons land rekenen op de verplichting onder af
hare vormen en die van dal woord den credo
van het liberalism maken, zouden wij wel
doen eens te komen zien in hoeverre al de mo
gelijke verplichtingen de bevolking der Rhijn-
oevers hebben vrijgemaakt..,.
Deze beoordeeling der verplichting in alle
vakken, door een partijgenoot der geuzerij,
die van niets anders droomt dan van leer-
dwang en soldatendwang, is alleszins treffend
van waarheid.
Dit blad verschijnt den Woensdag, onmiddelijk na c_ o-
Rechter lijke eerherstellingen 1 fr. Een nummer 15 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100.
Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukker-ui(gever, Zwarte Nonnenstraat, Nr 4, te Veurne.
Daden van moed en zelfsopoffering. Zie 4' biz. achter
de marktprijzen.
'A
■t
PRIESTERLIJKE BENOEMINGEN.
M. Dcssein, bestuurder der lagere afdeeling in 't collegia
van St. Louis, te Brugge, is principaal benoemd in hetzelfde
gesticht. M. Nuytten, surveillant in't collegia van Meenen,
is onderpastoor benoemd tc Sweveghem, in vervanging van
M. VVenis, overleden. - - M. Leynaert wordt bestuurder der
Grauwe Zusters, tc Wervick.
r