J
2G Februari 1879.
jaar.
1793
bil blad verschijnl den Woensdag, onmiddelijk na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. ’sjaars; mei de post 6 fr. Aimoncen 20 ccntimen per regel.
fr. 2743-09
(Wordt voorlgefcéi).
Er is een opstand losgeborsten in de hoofd-
HKItUEBriJKE BBIEF
EN
VASTEN-BULLE
VAN
Zijne Em. den Cnrdinnal-AartHbiMcliop
en vhii hunne
Hoogw. de Bisschoppen van Helmie.
1 00
2 00
2 00
1 00
Nieuwjaargiften aan onzen H. Vader Leo XIII,
Paus en Koning.
Beloop der voorgaande lijsten,
9" en laatste lijst.
Veurne. Voor Leo XIII, voor zijnen
verjaardag,
Wulveringhem. Een bijzondere,
Ooslduynkerke. Een pausgezinde,
Een bijzondere,
VeI'RKE,
beminnen, noch zelfs kennen?
Verders, zulk cene zedeleer is cene. wet
zonder bekrachtiging. wanneer de meester geen
christen is. Inderdaad, builen de oplossingen
welke hel Christendom geeft, zijn rede en
wijsbegeerte onbekwaam om ooit uit te leggen
waarin de bcloonitig bestaal die God bestemt
voor de deugd, en welke kastijdingen hij ge
reed houdt voor de ondeugd, in het toekomende
leven. Veel meer nog zijn zij onbekwaam om de
middelen van uitboeting te leeren kennen die
een zondaar te gebruiken heeft, om Gods reebt-
veerdigheid te bedaren, en de voorwaarden aan
welke zijne genade de vergiffenis beeft vast-
gcliècbt. En alzoo is het dal de zondige menscli,
aan zijne rede alleen overgelaien, ofwel tot
vermeien betrouwen is aangewekt of wel tot
wanhoop der goddelijke genade, cene tweevou
dige oorzaak van versteendheid in hel kwaad.
Ghristene ouders, zult gij zulk ijdele, zulke
krachtelooze zedelessen aan uwe kinderen wil
len laten geven?
Politiek overzicht»
De fransebe Kamer heeft de verlcdene week
de wet gestemd kwijtschelding verleenende
voor al de politieke misdaden gepleegd sedert
1870. ’t Is het gouvernement dat de overhand
heeft zijn ontwerp is aanveerd met 340 stem
men tegen 99. De Senaat zal zonder twijfel de
lagere Kamer volgen, en al de communards zul
len naar Parijs wederkeeren. T Gaal nu slecht in
die stad, zoodal men er’s avonds ongewapend
niet méér uit mag gaan zonder gevaar te loo-
pen van aaugerand ie worden; ’t zal dan nog wal
erger zijn. Nu hoe meer dat ze doen, hoe vroe
ger de Republiek gedaan zal hebben, en do
geuzen op de straat zullen liggen. Zoo veel te
beter!
Waarschijnlijk gaan de zaken even gemakke
lijk niet afloopen voor het fransebe ministerie,
als er zal moeten gestemd worden in de Kamers
over de beschuldiging der oude ministers van
1G Mei. De komnrssie is vergaderd geweekt, en,
niettegenstaande de verklaring van liet gouver
nement, dat geenszins deze beschuldiging wil,
hebben alleenlijk drie leden er tegen gesproken,
al de anderen waren er voor. Hetgeen beteekent
dat de Republiekanen en radikalen in de Kamers
de meerderheid zullen hebben. Het tegenwoor
dige ministerie zal bijgevolg omverre vliegen,
en dan.... Wat zal er gebeuren? De Heer is' het
wijs.
Prins von Bismarck en geheel het duitsch
ministerie komt in den Rijksdag eene treffende
nederlaag te ondergaan. Zij hadden de toe
lating gevraagd om twee socialisten te vervol
gen die deel maken van de vergadering, de
hoeren llasselmar.n en Fritzsche. De Kamer
heelt deze toelating geweigerd, bijna met een
parigheid van stemmen. Waarop de minister van
recbtveerdiglicid Leonhardt geantwoord! heeft,
dal hel ministerie in bet vervolg niet meer ver
antwoordelijk zal zijn van de aanslagen die nog
gebeuren.
De prins von Bismarck heeft in eene volgende
zitting, ter gelegenheid van de beraadslaging op
het nieuwe traktaat van koophandel te sluiten
met Oostenrijk, zijne voorgestelde wetten verde
digd op den in-en uilvoer der koopwaren. Hij
wil, zegt hij. geene nieuwigheden; alleenlijk
vindt hij goed weder te keeren tot hetgeen be
slaan heeft van 1823 tot 1865. Men weet, dat
deze wetten groote tegenkanting ontmoeten itt
in gansch Dnitschlaijd.
De ster van den groot-kanselier van het Duit-
sebe rijk verbleekt uitnemende snel. Hij meende
almachtig te zijn, als hij don ooi log verklaarde
aan den Paus en de Keik; en ziet liij loopt ge
vaar zelf ten onderen te gaan.
Zeer lieve Broeders!
Droevig aangedaan door de woorden welke
de Koning uitsprak bij het openen van den wet
gevende» zittijd, en meer en meer verschrikt
dooi alles wat uitkwam aangaande de inzichten
van hel ministerie wegens hel deel der wet van
1842 dat geloof en opvoeding raakt, hebben wij
onze droefheid en vrees niet kunnen zwijgen,
noch u zonder Geleiding laten op het naderen
eener groote beproeving, ot beter gezeid eener
vervolging van trouwloossten en gevaarlijksteu
aard. Zoo gewichtig waren de omstandigheden,
dat Wij noodzakelijk spreken moesten, en ons
recht inroepen op de zielen der katholieke kin
deren, uit naam van den Zoon Gods die ze afge
kocht heeft met zijn bloed, uit naam der H. Kerk
die hunne Moeder is. In cenen eersten herder
lijken brief hebben Wij u eenige aanmerkingen
voorgehouden over de noodzakelijkheid van aan
de kinderen eene godsdienstige en zcdclijkc on
derwijzing en opvoeding te geven in de scholen,
die in een katholiek land de katholieke huisge
zinnen, de katholieke Kerk ter hulp moeten
staan. Wij hebben bewezen hoe de wet van 1842,
gansch overeenstemmig met onze Grondwet,
deze noodzakelijkheid uitdrukkelijk erkent, en
aan dezelve, als zij ter goeder trouw wordt uit
gevoerd, voldoening geelt. Deze wet is sedert
zes-en-derlig jaren in voege, en hare preef heeft
zij gestaan. Ónder burgerlijk opzicht, heelt zij
de verwachting des wetgevers voldaan en zelfs
overtroffen; indien zij onder godsdienstig be
trek hare beloften altijd en overal niet gehouden
heeft, de schuld is het dergenen die, met hare
uitvoering gelast, haren geest hebben ver-
valscht. Wij hebben u opgewekt gezamenlijk tc
werken met Ons, om het geloof en de zeden der
kinderen tc beveiligen een belang dal hoofd-
zakebjk is voor huisgezin en voor samenleving,
voor Kerk en voor Staat en om uwe kost
baarste rechten van burgers en katholieken te
doen eerbiedigen, dewelke zoo zwaar, zoo
snoodelijk, zoo uitzinnig worden bedreigd.
Eindelijk Wij hebben u gevraagd dat gij den
Hemel zoudet smeeken ons geliefde Bclgenland
te sparen van die gevaarlijksle beproeving die
het immer koude ontmoeten, kinderen la
ten opbrengen in scholen zonder God, te
sparen van de gevoeligste belccdigiug welke
een christen volk verduren kan, de verzaking
aan het geloot, in zijnen naam en legen zijnen
dank, geschreven in de wellen des lands.
Onze oproep heeft op uwe henen en geesten,
Z. L. B. bet uitwerksel gehad dal Wij verwach
ten mochten vpn uwe verkleefdheid aan den
vaderlijken Godsdienst, en van die aloude stand
vastigheid der Belgen tegen alle verdrukking
van het katholiek geloot door de burgerlijke
macht. Gij hebt beloofd ons te helpen door uwe
pogingen en uwe gebeden. Wij Caiikeu onzen
God Zaligmaker Jesus-Christus over de wonder
bare verkleefdheid en de edelmoedige voorne
mens welke Hij u ingeeft, Reeds is de wellelijke
leucnsland overal te werke; reeds klimt er uit
elk. katholiek buis, even als voor den voel van
eiken aulaar, eene vurige smccking ten Hemel.
Rcrhlci lijke eerherstellingen 1 fr. Een nummer löcenl. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100.
Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukker-u it gever, Zwarte Nonnenstraat, N'r 4, te Veurne.
- - - ----
Volhcrdl en verdubbelt in krachtigste strevin
gen, doch doel alles met de bedaardheid die
men heelt, als men weel eeuen grooleu plicht tc
kwijten, een heilig recht wil inroepen en doen
zegepralen. Volherdt en verdubbeldl in hel bid
den, met overtuiging dat de kwelling die nadert
zwaar zal wezen; maar ook mét de vaste hoop
dat gij de hulp van Hierboven, de zegepraal
uwer rechten, den vrede en het heil des Vader
lands niet alleen verkregen, maar zelfs spoedig
haasten zult.
Vandage, Z. L. B., herhalen Wij u met meer
recht dan W ij bel over eenige weken zeiden
WERKT EN BIDT! Immers hel gevaar nadert,
het komt, bel is er.
Het ontwerp van hel Gouvernement is ver
schenen de Kamer der Volksvertegenwoordi
gers is er mede bezig. Gij weet wat er in slaat.
Voor wat den Godsdienst betreft, hij wordt
door het wetsontwerp gansch en geheel gesteld
builen bel onderwijs dat ten koste van den
Staal wordt gegeven. Het godsdienstig onder-
iuciit, zegt artikel 4, is aan de zorg der fajiii.ién
EN DER HEIIlENAIiEN VAN DE VERSCIIILLIGE GELOOFSBE
Hier kunnen Wij al de gevolgen niet voorbou-
houden die spruiten uit die schikking van dit
vierde artikel zelfs ten opzichte van de lessen
der onderwijzers en het onderl icht der kinde
ren. Wij zouden daartoe dezen Herderlijken
Brief te lang moeten maken; en daar hij voor
Vastenbulle dienen moet, mogen Wij zoo breed
voerig niet zijn. Docli er is een gevolg dal Wij
u moeten aanwijzen omdat dit alleen klaar ge
noeg zal doen zien hoe verderflijk, boe dwaas
deze schikking van bel vierde artikel is, hoe ón
mogelijke:) toestand hetzelve voorbereidt aan
den katholieken gemeente-onderwijzer die dit
zal moeten onderhouden, en hoe rampzalig op
de ziel der kinderen eene school werken zal,
die aan liet voorgedragene beleid zouden onder
worpen zijn.
Het beslaan van God, een in zijn wezen,
schepper van alles wal er is, bewaarder en
bestierder van hel heelal en van de zedelijke
wereld, bclooncr van het goed en straffer van
het kwaad, is eene waarheid welke de rede
ons loert, maar die nogtans een voorwerp is
van onderricht en geloof, eene godsdienstige
leering, een geloofspunt niet alleen voor kin
deren. maar ook voor volgroeide menschén in
hel algemeen. De rede is hel niet, noch de
wijsbegeerte, maar wel het christendom, dat
aan de' volkeren de klare en volledige kennis
van die waarheid geschonken heeft. Welnu, dit
geloofspunt, met al de begrippen die er in be
sloten zijn, zal noodzakelijk, even als alle gods
dienstige leering, uit hel leerstelsel van het
gemeentelijke lager onderwijs gebannen zijn.
De lagere gemeenteschool wordt dan krachtens
de voorgedragene wet, EENE SCHOOL ZON
DER GOD.
Onderiussclien, schrijft bel wetsontwerp de
Zedeleer aan het hoofd der leerstoffen, die in
de lagere scholen van den Slaat voorkomen.
Doch bij zulk eene fopperij zult gij u niet laten
vangen. Wat is immers 'eene zedeleer zonder God!
T Is lie onafhankelijke zedeleer, onafhankelijk van
God, T is te zeggen een regel dien elk voor zich
zei ven maakt, een regel die keert met den wil
van den meusch, die in plaats van hel eigene
belang te overmeesteren, aan hetzelve onder
worpen is, en die verre van de driften te be
teugelen, al de buitensporigheden derzelve
wettig maakt. Hel is do zedeleer dergenen die
geene zeden hebben. -)■
Is het misschien in de algemeene zedeleer
dal het Staats-onderwijf. de kennis der plichten
zal gaan plukken, welke liet voorgedragene
ontwerp aan de kinderen zal doen voorhouden?
Maar dit ontwerp van wet sluit uil de school,
eerst en vooral, liet kennen en het beoefenen
der plichten van den mensch jegens God, en
ja, tot de kennis van God toe! Wal zal op den
Geest en op bel hert des kinds een zedeleei ver
mogen, eeire wet vermogen, van welke men
den gever niet heeft leeren eerbiedigen, noch
i
LIJDENISSEN GELATEN.
