Vstwt, 16 April 1S79.
jaar.
No 1800
35e
NooH!
Over een dertigtal jaren was er een steedje in
Vlaanderen, op den hoord der zee, waarvan al
de inwóoners, om zoo te zeggen, maar cone fa
milie, een huisgezin uitmaakten; een steedje
Dc-qnderroorzitterx,
de Caxsart-dTIamale,
l’rins Eïg. de Carama\-Chimay.
Het verslag der middensektie over het god
deloos wetsontwerp betrekkelijk bel lager on
derwijs, is dezer dagen verschenen.
Dit verslag is eene aaneenschakeling van laf-
De Zulus in Afrika zijn nogmaals onverhoeds
op den Engelschman gevallen, terwijl hij levens
middelen en voorraad naar liet leger voerde,
hebben nog al «enigen om bel leven gebracht,
en al den vóonaad aangeslagen.
Over weinigen tijd heeft Z. II. Leo XIII aan
den kardinanl-vikaris eenon brief geschreven
over de goddelooze scholen in Rome gesticht.
Deze brief komt juist van pas voor Relgic, waar
het geuzenministcric op de Voetstappen wil
wandelen der italiaanschc geuzen, en allen
godsdienst uit de scholen bannen. Onnoodig te
zeggen dat Z. H. dusdanige scholen bestrijdt en
ten strengste verbiedt.
In den Afghanistan wil de jonge emicr van
geen vrede hooren spreken; hij herstelt do ge-
ledene schade, en op den Kus betrouwende wil
hij den Engelschman het hoofd hiederi. De
onder-koning van Indic heeft reeds aan zijne
generaals bevel gegeven van vooruit te trekken
en de hoofdstmi van Afghanistan in te nemen.
Doch de grootste moeilijkheid voor Engeland,
T is in Egijpte. Engeland had den onder-koning
van Egijpte uit zijne iiuantiele nesten geholpen,
en alzoo groot gezag in Egijpteolaiid verworven,
De Fiansclnnan had ook deel in deze zaak en
mocht iels of wat zeggen in dat land. Onder
anderen de onder-koning moest in zijn ministe
rie twee vreemde leden hebben, een Eugelsch-
man en een Fraoschnian. Nu. de emier komt ge
heel eenvoijdiglijk don Engelschman en den
Franschmsn aan de deur te zetten, zeggende dat
hij wil meester zijn in zijn land.
De transche gazellen zijn woedende, de En-
gelsche zijn meer bedaard, doch bekennen hoe
hunne intresten door dez.en maatregel gekrenkt
zijn. Geen twijfel of de onder-koning heeft den
grooten Tink geraadpleegd, en waarschijnclijk
'is Rusland nog ecus de opstoker van het ge
beurde. Wat zal er daar van geworden? Weeral
oorlog zoo de emiergcenc boete wil doen!
Dit blad verschijnt den Woensdag, onmiddelijk na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. ’sjaars; niet de post 6 fr. Annoncen 20 centimen per regel.
Rechter lijke eerherstellingen 1 fr. -£cn nummer 11» cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100.
Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukkfr-uitgever. Zwarte Nonnenstraal. Nr 4, te Veurne.
Politiek, overzicht.
De politieke lucht is weèrom overtrokken met
wolken, en niemand is er die kan voorzien of er
geen schrikkelijk ongewcerie zal losbarsten.
't Zijn bijzonderlijk de Engelschen. die langs
alle kanten moeilijkheden op den hals krijgen;
en men gelooft, niet zonder eenige redens, dat
de Rus er tusschen zit en zijne aartsvijanden,
deze die al zijne plannen in den Oosten ver
ijdeld hebben, zon willen vernederd zien en van
alle macht beroofd.
In Italië gaan de zaken opperbest. Garibaldi
komt mg cens op het tooneelhij heelt een
brief geschreven, waarin hij zijne manier van
zien behandelt.
Hij begint met openlijk Ie bekennen dat hot
land onder het stoffelijk opzicht oneindig veel
ongelukkiger i.« dan vooraleer de Italiaanxchf
eenheid bestond. Dus, volgens zijne eigene be
kentenis. do Imli.iansehe geuzen hebben het
land in de grootste armoede gedompeld.
Daarna zoekt hij de middels oin deze gestelte
nis te verbeteren, en hij stelt voor, eerst on
vooral het tegenwoordig ministerie otnverre te
werpen, daarna de som te verminderen die jaar
lijks aan den Koning moei betaald worden, dat
wil zeggen, den Koning wegjagen; eindelijk het
leger verminderen.om. volgens alle waarschijne*
lijkheid, zijne rooversbenden meester van hel
land te laten 1
't Is een goed voorbeeld om te bewijzen waar
de geuzen de samenleving geleiden!
waar welstand, vreugd en geluk gepaard gin
gen. Düar hoorde men nooit van liberaal ot
geus, van katholiek of klerikaal; die woor
den bestonden misschien wel, doch waren in
bedoelde plaats onbekend. De ingezetenen .acht
ten en beminden malkander; zij verheugden zich
met den gelukkige en storten tranen met den
lijdende. Die eendrachtigheid, die wederzijd-»
sche liefde. ik behoef het nauwelijks te zeg
gen maakte van dat oord eene der aange
naamste verblijfplaatsen van het land. Wanneer
een bediende, op bevel der overheid, van ver
blijf moest veranderen, dikwijls heb ik gezien
dat. bij zijn vertrek, de tranen langs zijne wan
gen biggelden; en jaren en jaren later herin
nerde bij zich met teedere aandoening, met
zoete vreugde, den tijd dien hij zoo vrolijk, zoo
aangenaam op die lieve boorden doorgebracht
had.
Die verrukwekkende toestand zoude wellicht
nog duren, hadde de duivel van twist en twee
dracht, die zoo min slaapt als zijne andere broe
ders. hier geen man gezonden om eenen stok in
het wiel te steken. Die man, een vreemdeling,
overreedde hier en daar eene plaatselijke over
heid ten voordeele der wet op het middelbaar
onderwijs. Die overheden, eilaas waren licht-
zinnnig en trouwhartig genoeg om voor baar
geld aan te nemen hetgeen men zoo zoetluidend
en veel beloovend.aan hunne ooren deed klin
ken. Het zaad der verdeeldheid schoot wortel,
en daarmeê, vaarwel, zoete vrede! vaarwel,
vreugd en geluk!.’.. Dc blaas van twist en twee
dracht. van afgunst, van haat en nijd heeft u
verdord, uit de harten gerukt en verdreven.
Alhoewel de hand Gods op den stichter van
dien onzaligen toestand en op zijne aanhangers,
loodzwaar heeft gewogen, alhoewel de Heer,
aan alwie zien wil, nogmaals heeft, getoond dat
men zijne Kerk en de zijnen niet strafloos be
spot en vervolgt, toch zijn er altijd vermetele
navolgers van die godsdiensthaters, welke de
Almacht trotsceren. en, gelijk de moortelbaas
Van llumbeeck, al doen wat zij kunnen om den
invloed van de Oversten dor H. Kerk te vermin
deren en de volkeren hun geloof te doen verlie
zen.
O gij, cllendigcn,anderen naam verdient gij
niet, het leven is zoo kort, de doodklok her
innert het ons dagelijks; spiegelt u (aan uwe
voorgangers, herstelt, zoo veel mogelijk het ge
dane kwaad, terwijl het nog tijd is.
Wat profijt zoudet gij er immers uit trekken kon-
det gij den katholieken Godsdienst in het graf
leggen? Of waant gij misschien de goddelooze
volkeren met meer gemak te kunnen besturen?
Denkt gij dat keizers en koningen dan vaster op
hunne 'tronen zullen zitten? of hoopt gij wellicht
alsdan met meer genuchtcn en in meerder veilig
heid van ywe rijkdommen, van uwe weelde te
cenietén?; Eilaasheeren van vooruitgang,
hoe bitter bedriegt ge u! Slaat ecus de ge
schiedenis open, en ziet wat er geworden is van
die natiën waar men God en zijn gebod onder
de voeten heeft getreden. Bij onze' zuiderburen
heeft men daar eepe schrikkelijke proef van ge
nomen Van 1" december 1792, tot 31 decem-
1795. dat is in 37 maanden,' werden er, in zes
departementen alleen, twee millioentweè en twin
tig duizend negen'honderd en 'drie tifyischen wree-
delijk.ofn hals gebracht, .en dat was. het gevolg
van een bestuur zonder godsdienst Ts het daar
het doel dal gij beoogt? Ten andere, wij moeten
zoo ver achteruit niet loopen bij welke volke
ren, gebeuren de meeste overtredingen? Waar
zijn de gevangenissen met misdadigers opge
propt? Waar is men op hel leven van keizers
en koningen uit? Is het niet in die landen waar
de godsdienst verdrukt en vervolgd wordt? En
’t is na die, en zooveel.andere voorbeelden, dat
gij den spot dï'ijftmet de Oversten oei' II. Kerk;
dat gij de priesters uit'de school "bannen en de
kinders een onderwijs zonder God' ^c<en wilt.
Daartoe moet gij aartsdom zijn of Jen boozen
geest in de hand werken.
Veronderstelt dat.gij aan het geïag blijft,
waarvan God'ons lieve Vaderland’, beware,
da* gij er in gelukt don Godsdienst uit de herten
van sommige flauwe katholieken te verbannen,
in Gods naam, wat zult gij in de plaats stellen?
Waaraan zult gij u vast klampen? Sukkelaars.
gij’^3Tijkt aan de luchtreizigers gij kunt klim
men en dalen, maar stand houden nooit!
- -
Aan dc Kiezers en Huisvaders.
Het midden-comiteit komt bel volgend ant
woord te geven aan het plakschrift welk minis
ter Rolin aan de gemeentebesturen heeft gezon
den
Kiezers en Huisvaders,
Het ministerie is zoodanig overtuigd van het
ongunstig onthaal, dat zijn wetsont
werp op het lager onderwijs bij het volk
ontmoet, dat het niet meer zelve de verdèdi-
ging ervan onderteekent. Om zich tot het land
te wenden, gebruikt bet de handteckens van de
gouverneurs der provinciën.
Het haalt listiglijk teksten aan, die van aard
zijn den waren zin ervan le verdraaien.
De GODSDIENST, die door de wet van
1842 aan ’thoofd van het program is ge
plaatst, WORDT ERUIT GESLOTEN
door het wetsontwerp. Artikel 4 dat op het mi
nisterieel plakkaat in groote letters is gedrukt,
heeft geen ander doel dan die uitsluiting te
verbergen.
De zinsneden van'tvertoogder beweegredenen
verbinden in niets dc toekomende ministers, die
zich aan de letter der wet zullen mogen houden,
en daarenboven de voorwaarden onder welke,
volgens dit vertoog, de priester in de school zou
toegelaten worden, zijn zoo bespottéiijk'dat men
het hem van te voren onmogelijk maakt er het
godsdienstig onderwijs te komen geven.
En inderdaad, dit onderwijs ZAL NIET
KUNNEN GEGEVEN WORDEN.
Het ministerie durft eindelijk het gezag inroe
pen van graaf de Theux, tot ondersteuning eener
wet, die den godsdienst uit hot program
sluit en alleenlijk eenen WILLEKEURI-
GEN LEERGANG toelaat, BUITEN do
schooluren, en aan den onderwijzer VER
BIEDT EEN ENKEL WOORD OVER
DEN GODSDIENST te zeggen.
Het reglement door graaf de Theux - ge
maakt in overeenstemming met de bisschoppen,
voorzint in het uitvoeren eener wel', die den
Godsdienst aan het hoofd van het program
stelt, den leergang van Godsdienst ver
plichtend maakt binst de schooluren en den
onderwijzer VERPLlCHfT de godsdiensti
ge gevoelens gedurig in den geest der kinde
ren te ontwikkelen. i
Kiezers en Huisvaders,
Uw gezond verstand zal u beletten in den strik
te vallen die men, door die ongetrouwe en ver-
valschte aanhalingen aan uwe goede trouw
spant.
Hel oprechte doel van het wetsontwerp is
aan het land bloot gelegd de minister die het
wetsontwerp geteekend heeft, drukte reeds in
1864 zijn volle gedacht uit in de volgende
woorden
ot 13et knthnlicisniUH in het kadavervan
het verleden, dat in den put moet gewor
pen worden, dien wij doorvoor gedol
ven hebben.
Brussel, 7 April 1879.
Voor het midden-comiteit.
De Sehrétaris, De Voorzitter,
Graaf de Gruxxe. Graaf de Merode-Westerloo.
De leden van 't bureel,
.1. MAi.nu.
V. Jacobs.
DE VEE
■miULKMBBB II" -
