OUDEN II
M-COll
el
wa-
om
De slechte Tijd.
’is/jraak tusschen Pier, Stun en Jan.
'■i - Kijk, men zou waarlijk verlangen
TE
De Deurwaa1
toe door de b
slcld, zal, op -1
oni 2 urc na n|!
gind door Joa[
-Mortier, tc Str
koopdag houd*
heid ouden di'
koonen t’elks f'
Met gereed f
Dondt^
om 4 ure m
huchte den 4
woond doorA
OPENJ1
Uit Hou them.
Oni M. Baeldvn. oud burgemeester, hatelijk tc
maken, als verkwister der gemécntepetiningén, of
erger noga daarvoor was de ziltingo van 1Ü april,
die wij afgeschetst hebben; cn ook nog om niunte te
slaan op zijnen rugge, ter uilvoeringe der uitzinnige
plannen van 't ministerie, of andere.
Wij drukken op dal onderduiinsche inzicht; want
dat moet men voor oogen houden om alles te be
grijpen van die anderzins onbegrijpelijke zittinge.
Ik heb nog ievers gelezen dat een gek, in ééne
bladzijde sehiijvens meer onwaarheden, meer valsch-
heden. meer ongerijmdheden en gekheden kan
uiteendoen, dan ten verstandig man kan weerleggen
en te recht» brengen in zijn leven. Ik ondervinde dit
eenigszins vandage, ik heb gazetten in mijn hoofd
nopens die wonderbare zittinge, en ’k sta versteld
niet wetende hoe begonnen: T komt al te gelijk voor.
Laat ons eerst van de 47 opcentiemen spreken, dat
Eerherstelling van M. Frans De Potter.
Over vijf maanden kondigde ons geuzenpa
piertje met vreugde de afzetting aan van M. F.
De Potter, hulparchivisl van den Slaat te Gent.
M. Rolin had gezegd dal M. De Potter niet be
kwaam was om die plaats te bekleeden, en
T vuilblekske van bij de Oude Vischmarkl her
haalde zulks met blijdschap. Immers hel had in
den lijd eenige brieven moeten overdrukken
door den heer De Potter geschreven.
Nu M. De Potter heelt zich vveerdiglijk ge
wroken. Er was in de Academie van Brussel
eenen prijs uitgeschreven voor dezen die het
best eene levensbeschrijving zou indienen over
gravin Jacqueline van Beieren. M. De, Potter had
maar eenige weken tijd om al de archieven te
onderzoeken en zijn boekwerk te maken; en
nogtans de Academie van Brussel komt aan zijn
werk den prijs-1
Zie daar »'l
hoedanigheid P
•deinie, ve.iqlid
offer te bei ke**<
goed van l.etj
nedering, J-
llolin!
Ziedaar ook
beste autwi"*
drie maal bcld‘
kon geven ad
•dorst zeggetP
was zijne be®<
Onze hark'
Frans De PuBj
een nieuw gd>
hanglijkhedm
en slachterij,
Kuchte den tl
aren erve vit
daar, met re
1902.
Bewoond et
nootei) Top-Tl
Aanslag ne1
Een konitw
dat er ojieniw
■werken van het*
hel gedeelte f'
•N’ieuportbrugi
Diensvolgens#
die werken, l,!'
■onteigend won
M. Dcvaent.J
van Vhimertiii?
•St. Eloy, te Kol
De eerwï
•dijk Everaei t.f'
Discalsen te
van Brugge, ei
E. 1'. Leo.
De E. P. Pe<
Discalsen te IJfi
«n is te Uper
Verd
De luchtkar
dijk arrondiss'
•mei, vastgesW
Voorzitter I
■syndic, M. P.l
slaggever, M'
scliatbcwaarili
ging van M. 1*
M. Verte, ff1
Cornilie, van'
denberghe, 1‘
Heerst. De P
waren in de
Brand. I
de aanhouden'
te Wou men, d*
het huis bef»
worden. Ecm
♦Schaile 12501
Betrapt.1
week zijn iwik
kot van den!
Ecsscn. Zij I
zak gestckeit,!
spoedig met 4
gaf. Er ontsj
bouwer werd
door zijn eig
gekwetst.
biJgesprongeOj
vlucht gcdrcV'
Cr zijn oloedff
do roovers vC|
weten wat er van die twee slimmeriks geworden
is De eerste is een sein ij velaar en de tweede
ging fortuin en titels zoeken in vreemde landen.
O wat is de Hoovaardij eene kwade Beest!
Afetellinp; van Meester Plnte.
Del Advertentieblad, gelijk het te verwachten
was, vimh de afzetting van .Meester Pintewaar
over wij woensdag gehandeld hebben, geheel
natuurlijk, en, verre van zijne patroonen uit het
stadhuis (o beknibbelen, neemt liet, zoo als altijd,
zijne toevlucht lot zoutloozen schimp en scherts,
en zou welhaast de lage handelwijs zijner vrien
den tot den derden hemel verhellen.
Nu, dat is niet te verwonderen. Zij die altijd
hei woord van vrijheid in den mond hebben,
hebben zij niet toegejuicht aan de afzetting van
den beer arrondissements-commissaris Bieswal?
Hebben zij niet toegejuicht aan den lallen maat
regel waarmede zij, over eenige dagen, eenen
nedeiigen braven landstacluur gestraft hebben?
De eenige misdaad dezer twee slachtoffers was
nogtans dat zij meenden vrij te zijn gelijk alle
andere Belgische burger, vrij in hun geweten,
vrij in hunne denkwijze. Eu gij, liberale huiche
laars, die spreekt van onverdraagzaamheid en
slavernij, gij kunt niet dulden dat de nederigste
ambtenaar zeil’, een gedacht, een geweten, een
gevoel hebbe dat met hel uwe niet overeenstemt;
gij breekt ze die de grootc vrijheid nemen hunne
burgerrechten te gebruiken, zonder uwen oorlof
■te vragen; gij juicht en gij jubelt om hunnen val;
en eeuwige schande op u! gij zijt lat ge- j daarbij de lasten
noeg om uwe slachtoffers onze martelaars, zoo '1“' 11
gij ze noemt met uw boenend woord te be
schimpen
Dit is weerom het geval met. Meester Pinte.
Moést men het gezwets onzer liberale schrijye-
laais gelooven, onze oude en deftige onderwij
zer ware welhaast de laatste der wereld; het on
derwijs ging te Veurne om zeep; de kinderen
onzer volksklas gingen welhaast in de duister
ste, donkerste, diepste domheid gedompeld lig
gen; dit alles door de schuld natuuilijk
van Meester Pinte!...
Zoo schrijven de profeten uit het Advertentie
blad, maar zij dolen, on ten bewijze hiervan laten
wij hier deze enkele bemerkingen volgen
1“ Gedurende den tijd dat Meester Pinte aan
het hoofd onzer gemeenteschool gestaan heelt,
bekwam hij van liet Staatsbestuur zeven bcloo-
ningen en eervolle moldingen, om den iever cn
de bekwaamheid die hij in het onderwijs aan
den dag legde;
2" Om slechts van de laatste jaren te spreken,
in den driejaai lijkscheri prijskamp van 1871 be
kwam een van Meester Piute’s leerlingen eene
eervolle melding; een andere leerling bekwam
op den volgenden prijskamp van 1874 eenen ge
lijken uitslag. In 1877, op 130 punten die tc
winnen waren, bekwam een leerling onzer ge
meenteschool 93.4 punten; een tweede 87.7 en
de derde 7’1.?i punten. Eindelijk, in den laatsten
prijskamp van 1878, bekleedde Meester Piute’s
school voor het. middengetal punten den tienden
rang op de 30 scholen van het ressort;
3" Er valt hier nog bij te voegen dat de ge
meenteschool van Veurne, onder alle opzichten,
min kans hoeft dan andere scholen in de uitge
geven prijskampen. Inderdaad, onze school is
uilsliiitelijk gevolgd door behoeftige kinders, die
ten hoogsten blijven tot hun twaalfde jaar. Zijn
er onder hen die zich door vlijt en aanleg onder
scheiden, ite worden weldra in de middelbare
school ingetrokken en ze staan daar niet zel
den aan het hoofd hunner klas! In andere ge
meenten, integendeel, waar goene andere scho
len bestaan, gaal iedereen, rijken arm, naar de
gemeenteschool; velen blijven dikwijls de school-
gangen volgen tot hel veertiende jaar en daar
boven; zoo dat deze laatste scholen kwestie
van onderwijzer daargelaten - voorzeker in be
tere voorwaarden zijn om prijs te halen dan onze
rhool. Ilewel! niettegenstaande dezen onvoor-
deeligen toestand, wij zien Meester Pinle’s
school de tiende plaats bekleeden op 30!
Het is dus onwaarheid, wanneer men zegt of
'•.i dal de koukoersen on de confercntien bc-
•vozen hebben dat Meester Piutc zijn ambt niet
vdig meer bedienen kan.... Maar waarheid
h- i, dat de man inden weg stond van den
r. n of den anderen hongerigen postzocker: cn
r Meester Pinte in plaats van een brave
i christelijke huisvader, zoo hij is ware hij
c n liberale jaknikker geweest; hadde hij kun-
ii n huilen en tieren, in geval van nood, tegen
t ‘fgediert der papen. o dan ware er geen
>nra k.» of gewag geweest van afzetten of wegja-
r i, neen, duizendmaal neen! Maar zie, de heer
I- ite hiel zich vrij genoeg om te meenen dat hij
I n <t geene politiek te bemoeien had.... en
weg met Meester Pinte! altijd in naam
lier libefale vrijheid. Amen.
den Hoera voldaan te hebben! Slechte boere-
jaren, diere pachten en al even diere, uitgeno
men onze ware, en i'
onze kinders te vergeuzeu. 't Gaat nog een keer i l'1'.1
gaan lijk in den traiisclien lijd. De priesters weg
of in T gevang, en al dat deugemet is op vrije
voeten; en aiiuoè en elletple. Ja lechlziniiig,
men zou weiischen dood te zijn.
Stijn. Pier toch, ge ziet het gij al in 'l zwarte
vandage; T zal een keer beteren.
Pier. God weet wauneei
Stijn. Jan, ge zijl gij nog een oude cijferaie
van als wij naar de schole gingen; weel ge gij
geen middel om dal ie verbeteren.
Jan. Middels genoeg, bah ja’k 't Ergste, ge
beur, men hot ki achter onze middels nie'. 't Is
wel wij die de mannen aaiisielleu om onze be
langen te verdedigenen ware T overal lijk
in Veurnambaeht, 't en zou zoo slecht niet gaan
ook
Stijn. Hoe, Jan, lijk in Veurnambaeht?....
Jan. Ja, wij stemmen hier nog voor kallió’ieke
senators, katholieke representanten, katholieke
provincie-raadsleden, i n, op bijna al de ge
meenten, voor eere katiioheke regenlie; maar
elders T en gaal alzoo niet.
Styn. Dat ge wilt zeggen, Jan, moesten at de
katholieken gekozen zijn, dal T beter zou gaan.
Jan Van eigen, Stijn! de katholieken en gaan
ouzo kinders niet doen vergeuzeu; de katho
lieken en gaan niet overal de Kerke van de
schole scheiden en maken dal koster en school-
mecsier alle iwee niet meer kunnen leven, en
i van de parochie vergrooien,
die ik en gij en iedereen zullen moeten betalen,
om de jaarwedde van den schoolmeester tc
verhoogen.
Pier. En de terwe?
Jan. ’tls eene moeilijke zake, Pier; maar al
die groote Staatsmannen zouden daar een mid
del moeten iiischatfen. In plaats van nieuwe
belastingen op te leggen voor al hunne geuzen
plannen uit te voeren, dal ze zochten andere
belastingen te verminderen, en eerst en vooral
deze die wegen op 't gene de werkman noodig
heeft; de werkende klasse zou 'l al eenen ande
ren kant kunnen inwinnen. T Is toch de boer
die iedereen doet leven Winkeliers, smeden,
wagenmakers, enfin al tc male zitten schrap ids
de boer schrap zit; cn heeft hij het wel, hij
jeunt hel wel, en alleman kan leven.
Stijn. Hoe en doen zij hel niet een keer alzoo,
of ware 't maar uil probatie?
Jan. Ja, ja, man, hoe cn doen zij hel niet!
Zij die geheele dagen onze ooreu vol blazen van
vrijheid en onafhankelijkheid, zijn verre van
vrij cn onafhankelijk tc. zijn Dal danst gelijk
de Irancmhfons-logie schuifelt.
Pier. Maar wal hebben de franemafons daar
aan tc zien?
Jan. Dat is genieen volk, en gemeen volk is
benauwd van gemeen vólk :'deze voor welke zij
benauwd zijn, zijn de socialisten, nihilisten, koopen, en de schuld betalen,
interpationalistcu en geheel die bucht waarmeê ‘*en b gpen? Men kan hel zoo schikken .dat de
de slechte liibritïkdh vol zitten in de groóte ste
den. Nu al dni volkskeu heelt geernc altemcts
een keer eene revolutie 't gaat hun irouweus'
wel, vissuhen in troebel water; en de bazen
van do Iralicmacons-logie houden nóg al aan hun
fortuintje en ze zegjren wij mogen ze niet mis-,
doen, ze zoün ons kunnen komen bestelen'. En
och Hecrc! mot alzoo te doen ze verwijderen
een.klem beetje liet gevaar, maar maken het
zooveel te grooter voor latere en reeds'aan
staande tijden.
Stijn. Wat wilt ge dat ze doen, om dal ge
vaar te ontgaan
Jan. Christelijk zijn, Stijn, en christelijke wet
ten maken in piaalse van geuzewetten. De reli
gie immers leert de menschen malkanders
eigendom eerbiedigen, en zij leert den rijken
den arme beminnen. En ’t is genoeg geweien
waren de menschen al christelijk, 't zou vele
beter gaan, ’t zou meer trouwe zijn onder de
menschen, en daardoor zelts zou de commercie
beter gaan ook, en ai wat er is zou lijk op cue
beter leest geslegen zijn. Ja, de eenigste mi :dd
is de religie in stand houden; on zoo zij dat niet
doen, wij gaan altijd zeere vooruit naar van
langs om ergere tijden.
is gelijk hetgene de Ilouthemnanrs naarst raakt,
leur 't wgenblik aauveerden wij dat er Ir. 5312-
daaibij alliehle eene wel om 39 cl. schuld was oumiddelijk te belalew; hc ja', zei
ccn fraaie man, de menschen moeten toch betaald
1 zijn! Voor 't ooyenblik. zeg ik; want later zullen
wij de bianktgibergM-he rekeningen ouder/wkeii, die
gemaakt wierden om lol die schuld Ie komen; alsook
lol die 17 OOtt frank, die de Gemeente zou leti achle-
rrn gegaan zijn, onder hel beslier vau Bueldeii.
Dus de schuld is fr. 5312.39 cl., cn de kas is
ijdel; hm: hel aangegaan om
hebben
Eeni supplement
antwoordt de meuwe modeibutgeuiecsler
lloulliem
Leert daarachter, administration van lielgie. eu
vraagt hel kruis van Leojioldsorde. voor den uit
vinder! Als hel in andere lauden zal gekend zijn, de
kruisen v..n eere zullen regenen op zijne breede
borsl
Aleventwel! om rechtuit geld te hebben, een sup
plement belastingen opleggen, die ten aluervroegslen
het einde van 't jaar kunnen inkomen Immers
de deputatie moet de beslissinge goedkeuren; de rol
len moeten opgeinaukt worden en uitgezonden, dan
zal de Deurwaarder niet aanstonds achterkomen
zeker, als de lasibetaalders niet gereed staan met
hun geld!!!... Is dal geen fijne administratie? Is
één.
Om eene gemeente wel te beslieren, de schulden
gemakkelijk afteleggen, wat is de middel?
Rechte naarde beurze van vader D. G. k wil zeg
gen van de lastbetaaiders gaan, en opcentiemen
vragen om al de schuld in een keer afteleggen,
antwoordt de modeltinancier van Houlhem!!
Vóór den Baas-burgemeester en was die middel
ili' l gekend. Inderdaad als Baelden aankwam vond
hij dat zijne voorzalen tot omtrent de 49,00'J fr.
leeniugcn gedaan .hadden; en daarbij m g i'-éne
waarvoor er jaarlijks 1500 fr. te betalen is, lid jaar
lang, t) had onze Lord Mayor. 20, 30 jaar eerder
te Houlhem geweest, 't ging anders gaan. (>jnu‘i.-
tiemen, ging hij roepen, opcentiemen!.... T Is jam
mer dal zij hem te Brussel, Gent en Antwerpen niet
en hebben!.... Opcentiemen, opcentiemen dal is de
middel om schulden Ie belaleul zoude bij zeggen,
en weg met al dieleuningenIs het geen geluk
vom- Houlhem zoo een vernuft in de tmautien, te
hebben?... Is twee.
Nog kuriciizer
Volgens <le reken ng, <Iie fr. 5312,39 et., is schuld
van den iJixch, in de Disch heeft zijn bestier, zijn
inkomen, zijn goed op zijn eigen, en de Diseh heelt
6500 fr. te góed op de Gemeente; wal ware er na
tuurlijker ol dal de Gemeente die schuld ailegde, dn
Disch zou zijne schuld betalen, en de Gemeente niet
meer belast zijn dan te vooren?
Schuld! schuld!... opcentiemen!... roept Hout-
h>*m’s Bestiertb'r! Is (lat geene wonderbare ad
ministratie? Is di ij.
Nog De lasten van den Diseh zijn merkelijk ver
minderd hel hofsleedje is herbouwd, d<* disi hhuizen
zijn hersteld, en ten minsten is er wel duizend franken
mm te beluien voor weduwen, weez.cn of klanken in
gestichten of elders; zoo, dat de somnie, cens door
de Gemeente afgelegd, algauw zou ingewontien zijn.
Ten anderen, de Gemeente en de lln-ch hebben
landen, die kleine inkomen geven; waarom niet ver-
en ■het pverschol op
schuld betaald worde cn hel inkomen tiict tv rinin-
derd!...
Schuld Schuld!..., huilt de. baas cn de zijnen.
Opcentiemen opcentiemen!... Is dal geen luisler-
iijk beslier?... is vier.
De schuld op enne van die manieren betalen,
vei l korter, veel min kostelijk, en zonder nieuwe
lasten. Men zou in korte de menschen kunnen be
talen^ men zou de kosten ontgaan van nieuwe rollen
te maken en uil te g< ven enz.; cn eindelijk men zou
de overtollige belasting niet hebben van 47 opcen
tiemen,' die gevoegd bij di» reeds bestaande, tol 129
klimmi'n voor Houlhem!!!
Schuld!! schuld! brii-scht onze modellinaneier.
Opcentiemenopcentiemen!...
Maar, burgemeester, gij weet hoe slecht de jari.ii
zijn! Opcentiemenis de antwoordde en altijd
opcentiemen
Voorzeker zal er een nieuw woord gemaakt wor
den om te zeggen hoe ze te Houlhem bestieren, te
weten, dcijsteren Ja, Houtliem zal gedenderd wor
den voor zijn gi ld
Gelukkig dat de deputatie daar is, en die opcen
tiemen niet eu zal goedkeuren; want er bestaan geen
de minste redens, zelve als men de schuld aanveerdt
lijk of ze de blankcnbergsche rekeningen geveii. Ten
naasten keer zal ik de redens geven om veiiuinde-
ring van lasten, dal is verre van de 47 opcentiemen!
Prir*1
12U"'» -L i UIT?—
U(U4Xte|l(U geld til
van 47 opcenlimen uilgeicn,
nieuwe modelburgemeester van
