Juki J879.
2810
05"
25
Dit blad verschijnt den Woensdag, onmiddclijk na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. ’sjaars; met de post 6 fr. Annoncen 2d eentimen per regel.
artikels, enz. 20 fr. hel 100.
ver*
Katholieken, ziedaar uwen plicht. Uwe over
sten der II. Kerk hebben gesproken en voorge
legd wat u te doen staat. Wilt gij katholiek blij
ven en kind van de H. Kerk, gehoorzamen moet
gij, en uwe kinders, op last van roncientie, naar
geene scholen zenden volgens de nieuwe wet
ingericht. Moed dan tot den strijd, Gon wil het!
God wil tiet!
Vl-IRKE;
Wet-Van Humbeeck.
Woensdag laatst, is het wetsontwerp-Van
Humbeeck dat de scholen in Belgie vergeust,
aanveerd geworden in den Senaat met 33 stem
men tegen 31 en eene onthouding.
Politiek overzicht.
In dc Kamers van Frankrijk gaat het schuw;
revolutionairen of rejwblikanen, gelijk gij ze
wilt heeten, vinden daar haide tegenkampers,
die vroeg of laat zullen zegepralen én de repu
bliek in duigen doen vallen. De bijzonderste is
een bonapartist, met name Paul de Cassagnac.
Het gouvernement, dat al zoo vrijheidsminnend
is al ons gcuzenministerie, zoekt alle middels
uit om hem den mond te stoppen oil te beletten
zijn werk te volvoeren. Daarom wilden de
ministers hem doen vervolgen voor den tribu
naal om reden van eenen artikel door hem in
zijne gazet geschreven. Doch daar hij lid was
van de Kamer, moest men de toelating der Ka
mer verkrijgen. M. de Cassagnac heelt zelf deze
vraag bestreden, en 't gewoel dat in de Kamer
plaats had, is onbeschrijvelijk. Eindelijk toch
werd dc toelating gesfetfid immers de repu-
blikancn moeten daar ook dansen gelijk hel
ministerie schuifelt, juist gelijk in Belgie.
Doch liet was slechts een begin.
Er is in Frankrijk eene wet voorgedragen om
het onderwijs, te vergeuzen en de katholieke
scholen te sluiten, de wel Ferry genaamd.
Ge ziet dat de geuzen in Frankrijk op dezelfde
manier te werke gaan gelijk de geuzen in Bel
gie. De katholieken bestrijden hevig die wel en
petitiën mot dc macht worden er geteekend.
M. Ferry, minister van bet openbaar onderwijs,
had in eene redevoering, te Epinal, bet ongeluk
en de verwaandheid gehad te zeggen dal dc
katholieken het wetsontwerp vervalschten en
lasterden. ’t Is juist hetgeen minister Van
Humbeeck en prokureur Ilevvaert in België be
weerden en deden nanplakkeii aan de hoeken
der straten.
Die wet moest gediscuteerd worden in de
Kamers, en M. de Cassagnac vroeg de eerste
het woord- Hij ging bewijzen, zegde hij, dal de
katholieken geenszins vervalschten, maar dat
bet de ministers waren die vervalschten. Ten
anderen, voegde bij er bij, een gouvernement
dai eenen Girerd onder zijne leden telt, mag
wel spreken van vei valschen... Hierop barstte
een onweder los zoo gr< ot dat men er zich geen
gedacht kan van maken. Weinig heeft het ge
schild, ot ze begonnen te vechten in de Kamer
zelf! Eindelijk de meerderheid nam het woord
at aan M. Cassagnac en stemde dat hij in drie
dagen in de Kamer geen voel meer zou mogen
zetten.... Dat is vrijheid niet waar?
Een ander puntje is nög onze aandacht weer-
dig. De republikanen hebben de beide Kamers
vergaderd en gestemd dat voortaan in plaats van
tc Versailles te vergaderen, zij wederom naar
Parijs zullen koeren. Dc bouapariisten zijn er
ten uitersten van voldaan; zij verhopen immers
dal de Parijzenaars allicht de Kamers uiteen zul
len drijven en alzoo het keizerrijk weder op
zal komen.
Maar een droevig nieuws is hunne hoop ko
men storen dc toekomende keizer Napoleon IV,
is in Afrika door de Zoulous vermoord. Hij had
zijn testament reeds gemaakt, en tot zijnen op
volger benoemd den oudsten zoon van prins
Jéróme Bonaparte.
Over eenige dagen hebben er gemeentekiezin-
gen plaats gehad te Rome, en volgens de be
geerte van Z. 11. Leo XIII, zijn de katholieken
in hel strijdperk getreden, omdat de geuzen
aldaar ook het godsdienstig onderwijs uit de
scholen hadden gebannen. Zij hebben eene
schitterende zegepraal behaald, en hunne lijst
waarop zij eenige gemodereerde liberalen had
den aanveerd, met eene groote meerderheid
doen kiezen.
De geuzen hadden bijeen geroepen al hunne
slaven. Men zag in de zitting M. Boyaval, libe
rale senatcur van Brugge, die met eenen voet
in het graf zit, en had moeten aangebracht
worden in eenen zetel; M. Dolez, die sedert
lang van de geneesheeren order had ontvangen
naar hel zuiden van Frankrijk te trekken. De
togiën hadden geboden tegenwoordig te zijn,
en die mannen, die in hel korte voor God zullen
verschijnen om rekening te geven over hunne
slem, hebben den moed niet gehad te weerstaan,
en zij zijn naar den Senaat gesleurd geworden!
Een liberaal alléén, de edele prins de Ligne
heeft tegen de wet gestemd; een andere, de ba
ron de Labbeville, heeft zich onthouden.
Ja edel is de prins de Ligne! Zijne consciëntie
liet hem niet toe de zielen van onze kinders aan
de Kerk te onttrekken, en hij heeft den moedge
had zijne consciëntie te volgen.
Nog meerhij heeft eene redevoering uit
gesproken legen die wet.
Hij, liberaal, maar oprechte liberaal in den
zin van 1830; hij, sedert lange jaren voorzitter
des Senaats, van alle treffelijke Belgen, om
zijnen ouderdom, zijne verdiensten, zijne recht
schapenheid geacht en geëerbiedigd, bij heeft
zijne verontweerdiging niet kunnen inhouden,
en ziehier eenige der waarheden die zijn vrij
en vaderlandsminnende hert op zijne lippen
plaatste
T Is dertig jaren geleden dat ik in deze
vergadering gekomen ben, maar 't was volkomen
vrij van te stemmen voor hetgeen mij rechtveer-
dig scheen. Ik was liberaal in den zin van het
Kongresvan 1830.
Sedert dien zijn dc tijden wel veranderd.
De beraadslagingen van heden schijnen
eerder ingegeven door de politieke driften. Het
woord klerikaal was alsdan nog niet uitgevonden.
Wat mij betreft, ik heb liever in het open
baar leven aan niets gehoor te geven, dan aan
de slem van die twee groote leidsmannen des
menseben de rechtveerdicheid ex het geweten.
Ik beschouw de wet niel alleen als ongepast,
maar als gevaarlek, omdat zij het gebied van
hel geweten raakt.
Men kan niet loochenen dat de wet in het
land eene groote opschudding verwekt. Het is
eene partijwet, een aanslag der meer
derheid en van welke meerderheid?
tegen de minderheid; het is een mis
bruik van de kieszegepraal der eene
partij op de andere.
De wet is sléchts eene soort van verdraag
zaamheid van het geestelijk onderwijs in dc
scholen van het volk. Zij durft hetzelve er niet
gansch en praliksch uit verbannen; doch het in
zicht lijdt geene betwisting, en uit verschillende re
devoeringen in eene andere plaats uitgesproken,
blijkt dat gezegde wet een stap zal zijn om tot de
volledige uitsluiting te komen van den priester uit
het lager onderwijs.
Éindelijk het is eene oorlogsverkla
ring.
(Bij deze woorden ontstond er eene groote
beweging op de Inkerc banken. M. Frërc, ver
bitterd, keerde zich met den rug naar den
spreker).
Het godsdienstig onderwijs is de beste teu
gel tegen de verlokking van ’s menschens
slechte driften; en wanneer het volk niet meer zal
tegengehouden worden ten zij door de vrees voor de
korrcktionneele rechtbank en hel assisenhof, zult
gij de misdaden zien vermenigvuldigen.
Ik beken dat ik niet begrijp wat men
staat door eene onafhankelijke zedeleer.
De priester zal dus in de school niet meer
komen er. wee de geslachten die zonder
godsdienst worden opgevoed.
Ik eindig mei te wenschen dal dc rust we
derom in hel land zou mogen komen, en onze
kenspreuk waarheid zijnEendracht maakt
macht!
Dit wensch ik. niet alleen voor de toekomst,
maar ook om het tegenwoordig bestaan van
mijn land.
Zoo sprak de prins de Ligne, een welden-
kende liberaal, die klaar ziel in de zaak. Hij be
vestigde dan en bekrachtigde al wal de katho
lieken in hunne gazellen, meetingen en rede
voeringen over die ongelukkige wet hadden
voorgedragen.
Zijne slem werd niet aanhoord de slaafsche
dienaars der geuzen hebben hun hoofd gebogen
voor de framaqons en de wet van ongeluk ge
stemd. Zij zullen de verantwoordelijkheid dra
gen voor God en de menschen.
En nu wat slaat er de katholieken te doen
Onze doorluchtige heeren, de kardinaal-aarts-
bisschop en de andere bisschoppen van Belgie
hebben eenen brief gezonden aan al hunne
diocesanen. Ziehier hoe zij spreken
Ter vervulling van onzen herderlijken
plicht, klagen wij de schoolwet aan die de bur
gerlijke macht zich voorstelt in ons land toe tq
passen, als zijnde die wet gevaarlijk en nadeelig
van hare natuur; wij verklaren dat zij de voort
planting der ongelovigheid en der ongods
dienstigheid bevordert, en dat bet een aanslag
is tegen bet geloof, de godsvrucht en de
godsdienstige rechten van het Belgisch volk.
Daarom KEUREN WIJ HAAR AF EN VEROOR-
DEELEN HAAR.
Dicnsvolgens... waarschuwen wij al dc geloo-
vigen en wij verklaren bun DAT MEN IN GE
WETEN ZULKE SCHOLEN NIET MAG BIJ
WONEN, daar zij ingesteld zijn tegen de katho
lieke Kerk.
Bijgevolg, een huisvader, eene moeder mogen
in geweten hunne kinderen niet zenden naar eene
school die aan de ontworpen wet onderworpen
is. Hetzelfde geldt voor de voogden en
andere persoonen aan wie de kinderen van
anderen zijn toeverlrouwd.
Het is ook aan geen een katholiek geoorloofd,
door vrijwillige daden en akten mede te werken
tot het behoud van die scholen of tot de uit
voering der wet. Zoo mag er geen een katho
liek deel maken der schoolkomiteiten.
Eindelijk op den kreet van Gon wil het!
moedigen dc bisschoppen alle katholieken aan
tot den strijd, en lot het medehelpen voor zoo
veel hel zijn kan aan het stichten der katholieke
scholen die in iedere parochie in het korte zullen
ingericht worden.
Waarschuwing
Er worde opgelet! De framaconslogten willen
kost wal kost ons Vlaanderen vergeuzen; daartoe
strooien zij in de vlaamsche provintien kleine
goddelooze en zedelooze gazeijes uit aan de
welke zij een bedricgelijk aanzicht of opschrift
geven, te welen de Goudmijn des Landmans of
wel de Koei. Door zulken titel verhopen zij de
menschen van te lande te doen gelooven dat er
in die vuile bladjes van hunne duurbaarste be
langen gehandeld wordt; maar past wel op, en
gij bijzonderlijk, ouders en meesters, 't is al be
driegerij.
De zeven geboden van God
Wal is dal nu, de zeven.... de zeven geboden
van God. Zijn er.geen tiene meer? Neen, neen'l,
minister Van Humbeeck, de framaconspaus of
beter een soorte van God van de logie heelt ge
zegd in hei Senaat dat er maar zeven van de tiene
noodzakelijk zijn en dienen in de scholen aange
leerd te zijn.... Wat gaan wij nog al hooren?
jaar
Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. Een nummer 13 cent. Afzonderlijke nummers voor
Mem schrijft in bij BONHOMME-RYGKASEYS, drukker-uitgever, Zwarte Nonncnstradt, 4, te Veurne.
■s "’WW-
4
---«kkov—-
2*5.' -
-r-n ii
vaxa
ii
b
I
