1817
Veijrihe, 13 Augusti 1879.
35e jaar
er zeker van rij tullen van hun helscbe streven
en van Hunne duivel$che tending niéts-anders
dan schande verwerven, dén haat van God en
de goê menschen op zich trekken, en le vrezen
hébben van eens met hun genzenonderwijs, .met
hunne geusche scholen op eenen geuzenhof ge^
dolven te zijn
in Duitsc'iland zullen er- welhaast kiezingen
plaatshebben voor de Pruisische Kamer. De pro
gressisten zijn niet te akkoórd de eenen willen
rechtstreeks tegen Bismarck werken, de anderen
prediken grootcre .voorzichtigheid aan. De
katholieken zullen stemmen, met het inzicht van
de kerkvérvolgincn te dóen staken. Waarschijne-
lijk zullen'de liberalen het meest verliezen, wint
zij ook. komen ’niet.te wel overeen, en hunne
kopstukken trekken zich van kante.
ÏJit Houtheni.
t Houlhem den 9 Oogst 1879.
Mijnheer de Opsteller,
Reeds verschillige malen heb ik in uw geëérd
blad het een én het ander gelezen over Houthcm;
gelief ook de'volgende reken goedwillig te aat>
veerden.
Donderdag laatst was de gemeenteraad bijeen
geroepen om nog eens te handelen over de
school. Trouwens de kommissaris van Vcurne
had ^een brief geschreven, waarbij hij verklaarde,
dat de school der religieusen niet meer aan.jê-
nfimen is en’ bijgevolg geen* toelage kan ver.
krijgen. (Ouder ons gezeid, hel gemeentebc.-tuur
van Houthem zou wel kunnen voor den tribu
nal .moeljii verschijnen om verocn’dr.d.d te
worden tot het betalen der verlopene termtjen.
Maar daarover later).
Nu, onze gespaarzame burgeineesler, de weir
befaamde en wijdvermaarde De Hekstere, stelde
i
len; zij weten immers dat die luidst schreeuwt en
tiert legen alles wat goed is, voor bekwaamst
zal nazien worden van als bewakers der Staats
scholen aangesleld te zijn.
En niettegenstaande alle die hulpgelden, die
vrprhe geuzekoppen die hun doopsel en hunne
christene grondregels vergeten, durft kornel
.Van Humbeeck niet vooruitkomen; hij is bé-
.nauwd en zijne wet, die het geluk der Belgen
moest verwezenlijken, durft hij niet toepassen
hij zal nog een weinigske wachten; laf is hij
toch zeker niet, maar al gelijk hij durft zijne
vijanden niet opentlijk aanvallen. Hij zoud over
korte drgen eerie circulaire naar de school
meesters, waardoor hij hun bevool van niets te
veranderen in de scholen T Kruisbeeld, het
onze Ueve Vrouwbeeld mogen blijven hangen;
voor de school, na de school mag men bidden,
de catechismus wordt aangeleerd als te voren,
ja, zei de rechtzinnige en geenszins schijn
heilige minister, moest ik dat al met eenen keer
veranderen, al de kinders zouden de school
verlaten. Er is wat patiëntie noodtg bijzonder
lijk met de Vlamingen, de pastoors en kapelaans
zijn nu allen bezig met zeggen dat de staats
scholen slechte scholen zijn en de menschen
zullen het niet gelooven; want hunne kinders,
hij hunne le huiskomst van school, zullen zeg
gen vader of moeder er niets veranderd in de
school. Iedereen verstaal reeds waarom Van
Humbeek traag te werk gaat, ’t is omdat hij
moeilijkheden tegenkomt, welke hij niet voor
zien had.
Zoo wij herhalen het dus, gaat de katholieke
overheid zoo spoedig niet te werk als men het
zou begeerd hebben, weest nogtans gerust.
Men is voorzichtig, men overweegt alles wel,
cn van zoo dal. de omstandigheden het zullen
doen geradig vinden, overal, maar in de eene
plaatse eerder, in de anderé plaatse later, zal
men sch'olcn zién’operien die zullen beantwoor
den niet alleénlijjc aan de godsdienstige en ze
delijke, tmjar zelfs aan de gezondheidsbelangen
der kinderen. j
Van den -anderen kant, -wij zuljen de oog
■hebben óp Van Humbeek en zijne slaafsche aan
hangers;’ wij zullen zé aan.'twerk zien, en-, zijt
Politiek overzicht.
Do zuster van den koning van Spanje, de
prinses Maria del Pilar komt schiersubiet te
■overlijden in den-ouderdom van jaar. De
koninklijke familie is schrikkelijk beproefd T is
-nog geen jaar geleden dat de jónge koningin
is gestorven, -en tin do zuster des konings. God
geve hen de eeuwige rust-!
Doch een ongeluk komt nooit alleen, zegt
men; en 't is verwezentlijkt voor koning Alfons.
Be zeHde week is zijne, voitnur emverre ge
stuikt en de koning heeft zijn arm’wg al merke
lijk gekwetst. Had bij moeten veróngelukken,
er hadden kunnen zwarige gebeurtenissen in
Europa ontstaan.
Daarbij nog, de republikanen schijnen nieu
wen moed te krijgen in Spanje, en‘een hunner
redenaars lieeft het koninklijke stamhuis opent
lijk nangcraud in de Kamérs, én niettegen
staande 'het verzet van den president, is hij
voortgegaan, zoo dat de zitting is opgcsclK*rst
geworden.
in Frankrijk zal het gouvernement weitaas
op heete kolen zitten. Onze lezers weten dat te
Bordeaux gekozen was de fameuze Blanqui, de
welbekende revolulionnaire. De kiezitig werd
verbroken door de Kamer op aanvraag van het
ministerie omdat Blanqui niet kiesbaar was.
Nu, de radikalcn stellen te Bordeaux dienzelf-
Blanqui voor, en er is geen twijfel of hij zal ge
kozen worden, Wat dan gedaan?
Men spreekt veel in de politieke wereld van
het bezoek door den keizer van Oostenrijk,
zaterdag te Gastein aan den keizer van Duitsch-
land gedaan. Als die twee rijken overeenkomen,
't zijn zij die de groote rolle in Europa spelen,
en alle andere mogendheden doen buigen; en
men weet dat in beide landen de liberalen nog
al geweldigen klop gèkregcn hebben en op het
punt zijn aan de II. Kerk en den Roomschcn
Stoel voldoening te geven.
Dit blad verschijnt den Woensdag, onmiddeiijk na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. 'sjaars; met de post G fr. Annoncen 20 centimen per regel.
Rechtei lijke eerherstellingen 1 fr. Een nummer H>cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 Ir. het 100.
Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukker-uitgever. Zwarte Nonnenstraat. 4, te Veurne.
on voorzichtige traagheid waarmede men te
werke gaat ons vrees of onrust moet inboezemen.
Vooreerst iedereen zal bekennen dal een
werk van zulke aangelegenheid wijzelijk moet
ovérpeisd cn overwogen worden, dat men in
sommige plaatsen onvermijdelijk de eene of de
andere moeilijkheid kan tegenkomen; die wat
tijd vragen; maar wat men mét reden mag ver-,
«woeden, 't is dat de werking, alhoewel hier en
elders nog niet in 't openbaar, in ’t stille .en
naar wenseb kan geschieden.
Bijzonderheden kunnen- en mogen wij niet
mededeclcn maar wat wij mogen ver^ekerep,.
’’t is dat op zekeren dag en geheel in 't korte
w-rars^hijoelijk, alles zal klaar -komen en. dat
men bekennen zal dat men, met traag le hande
len, zooveel te zekerder zal zijn van wel gehan
deld te hebben.
Deze, wiens woorden wij nanhaalden, deed
■ongetwijfeld zijn beklag over de traagheid van
■de katholieke overheid, omdat hij vreest; dat de
geestdrift voor de goede scholen, de overtui-,
ging der brave menschen zou kunnen verflauwen
cn dat zij met eenige weken te wachten min ge
negen zouden zijn om het hunne bij te dragen
voor liet verheven werk van het katholiek
onderwijs; zulke vrees hebben wij niet De
zaak is door eenieder verstaan geweest en blijft
verstaan, dagelijks lezen zij in hunne gazetten
hoe dat in andere steden en dorpen, de eene na
de anderen, volgens de omstandigheden, komi-
teiten ingericht zijn, omhalingen gedaan worden
en hoe mildelijk eenieder medewerkt; dit alles
verzekert ons dat alswanneer de katholieke
schoolkomiteitcn in onze streek zullen ingericht
zijn, alle katholieke burger volgens zijne mid
dels geern zijne hulp zal leenen aan dezen, die
zich zullen belast hebben met het uit voeren van
’t geen men tot geestelijk cn zedelijk nut der
jeugd zal beslist hebben.
Het duurt wat lans;....
Hel {tuurt wat lang hoorde ik zeggen over
eenige dagen, vooraleer dat men hand aan
'l werk slaat om vrije katholieke scholen te bouwen
of te bereiden; 't zou beter geweest zijn had men,
vmi zoohaast de wel gestemd en door 's konings
hgndleekeu bekrachtigd wierd, kunnen aan ’l werk
vallen of in 't openbare luien zien, hoe men van zin
is de gevaren der geusche schoolwet van de jeugd af
te keeren. Deze bemerking heeft iels dat ge
grond schijnt, immers van zoo de vijand opkomt
men behoeft wapens te hebben om hem te lie
s'rijden. Nogtans wij gelooven met dat de zekere
Ten anderen, in zaak van scholen, de katho
lieken zijn de eenigstë niet, die wal traag schij
nen. Minister Van Hunibeeck, de grafmaker van
T kntholicismus, dïe, sedeit eene maand om-
treiit, met zijne duivclsche 'wèt gewapenjl staal,
is ook traag. Hij is'bcnauwdjeh durft'tiiet voor
uitkomen tegen dé katlióhëkê legerbenden. Hij
gevoelt ook dat scholen veranderen zoo gemak
kelijk niet is, als dal hij betéérst gepeisd had
en nogtans geld ontbreekt hem. niet, hij moot
maar scheppen in' onze gcmccne beurze te Brus
sel; daarbij hij lieeft. overal, door hét toedoen
van zijnen broeder Rolin, mannén die gereed
zijn om te helpen het geloof uitdooyen in de
herten der kinders kommissarissen en burge
meesters, die waarschijnlijk door hunne woor
den cn niet door hunne daden godsdienst en
zedelcer in de geuzescholen zullen aanpreken;
schoolopzieners die opentlijk met de geuzen
incédoen, al is 't dat zij over korte maanden nog
in onze dorpen geen ander hotel kenden dan de
pastorij; Ja zulke mannen heeft minister Van
Humbccck aan zijne koorde, en bij die schoone
compagnie voegen zich nog wat.anderen, die
geern zouden genaamd worden tri de geusche
schoolkomiteiten pm het framaconsonderwijs na
te zien en dé kinderen des arme te dwingen
van naar de slechte, scholen te gaan deze laat
ste mannen zijn van allen gekend; wilt gij. ze
zien en hooren, gij zult ze vinden ih de herber
gen ter slede en te lande uitvallen tegen Kerk en
priesters, tegen Godsdienst cn katholieke scho-
In Engeland is men van z-in een monunrent
op te richten in de kathedraal van Westminster
ter gedachteuis van den jongen prins Napoleon,
7.00^'deerlijk gesneuveld in den oorlog tegen de
Zulu’s. In de lagctc Kamer heeft een lid het
ministerie daarover ondervraagd ca is gewel
dig uitgevallen tegen de familie Bonaparte, liet
hoofd vau hef ministerie heeft geantwoord dat
liet gouveruemeul voor niets was in die zaak;
doch dat bet spijtig was dat die heer op zoo
onbetamelijke wijze had gesproken van de
keizerlijke familie.
DE VEURN
EX—,3
- 1
