'l
s V
CORf
is; maar dit onderwijs zelve is onwettig en zondig.
H’ie heeft recht cm de goddelijke leer te ver
kondigen, ten zij de Kerk of de wereldlijken onder
het toezicht en de gedurige bewaking van de Kerkt
HT'e. verzekert u dal de leering altijd zal goed
en katholiek blijven, dat de boeken geene dolingen
zullen inhouden, dat de onderwijzers geene kette
rijen zullen aanprediken, dewijl alle bewaking op
boeken en onderinijs aan hel geestelijk gezag ont
trokken is!
Zijn wij buiten de scholen gesteld, wij vertrek
ken niet droefheid en tegen onzen dank, wel we
tende dat wij verjaagd zijn, om dal wij priesters
zijn, en wij roepen u toe
Het is niet toegelalen aan katholieken de zooge
zegde onzijdige scholen bij te wonen of er hunne
kinderen naar toe te zenden, zelfs niet in het geval
waar een leek zich het priesterambt loeeigenende, aan
de kinderen den katechismus zoude heren buiten de
schooluren.
II'ij bieden u ter zelver tijde eene school aan,
kosteloos, waar uwe kinderen zullen opgebruchl
worden in de vrees Gods en in de godsdienstige
gevoelens die alléén het geluk van het kind en dut
van zijne ouders kunnen verzekeren.
Veurne, 16 September 1879.
G. AEEESAEll, Deken.
genwoordig. —Eene slordige gazciteaegl: De
--JF
Eene onzijdige school, «lat is zooals een kleed
Inspecteursklap.
Wij hebben vernomen dat de achtbare en opge-
■blazen inspecteur der provincie in de laatste
■conferentie voor ‘onderwijzers hier te Veurne
zou gezeid hebben, ten P1", natuurlijk, dat niets
veranderd is, en tenS4* dalei* geen slechte boe
ken in de scholen zullen voorgeschreven wor
den; dat indien bet ■gouvernement slechte boe
ken moest vorenschrijven, hij de eerste zou zijn
om zijne demissie te doen. Schijnheiligheid en
leugen en bedróg.,Wal, die vermaarde vleesch-
eler die zoo bitter weinig aan godsdienstige
plichten houdt, zou nu al met eens zoo scrupu
leus zijn geworden? Dat is om de onderwijzers
te misleiden en de ouders ook. en om niets
.anders.
"Een klein klein woordeken uitleg.
Een onwettig onderwijs in zake van godsdienst
is reu onderwijs dat sti ijdig is met de wetten
•der II. Kerk. De Paus én de Bisschoppen schrij
ven de wetten voor en die hun aan die wetten
niet onderwerpen, die hel godsdienstig onder
wijs geven als liet verboden is, geven een onwet
tig onderwijs, dal bijgevolg plichlig is. Immers
die tegen dé wetten der II. Kerk, strijdt isplich-
Dfl-
moeien, (er is daar oen duimlje smout aan;) Pie
ter Van llumbeeck heelt 109 Ir. ’sjaars beloofd
voor T kristelijk onderwijs te geven). Ben ik
■dan niet bekwaam mijne missie te vervullen? Ik
heb bij nonkel zaliger geleerd en nevens hem
onderwezen. Niemand had van ons te klagen.
(Ja maar, nonkel zaliger was een van de goc, hij
kende den weg naar de kerk en noch voor 109
Ir. nog voor iets Ier wereld had hij willen mcê-
werken om eene wet uit te voeren die tegen zijne
consciëntie was. De tijden zijn veranderd,
vriendje, en te recht zeggen wij van scholen
zonder God en meesters zonder geloof, bewaar
ons Heer).
Door uwe valschheden zullen wij ons niet laten
foppen. Wij zijn katholiek, wij willen een katho
liek onderwijs door katholieke priesters gege
ven. Gij zult onze kinders niet hebben, om ze op
te kweeken in de onverschilligheid van het
katholiek geloof en zo alzoo stillekens aan te
vergcuzen. Neen; onze kinders zullen wij naar
katholieke scholen zenden. L.
Veirscltllligc tijdingen-
Een koninklijk, hpsluit van den 3 dezer ver
nietigt eene beslissing van du bestendige depu
tatie van de pioviucialen raad van West-Vlaan-
deren, welke zonder voorbehoiidiug hel arl. 43
(onkosten voor betaling van jaargetijden, messen
ei; fondatien), van het budget der kerkfabriek
van St. Nicolaas van Vpurne goedkeurt. Voor
zegd artikel wordt goedgekeurd onder voorbe-
houding dater aan den pastoor en onderpastoors
voor de jaargetijden, missen en fondatien maar
zal betaald worden de sommen vastgesteld door
hel tarief van hel bisdom van Gent, tot dat dit
tarief zal worden herzien.
- De Moniteiir van vrijdag deelt den uitslag
mede van den algemeenen prijskamp der mid
delbare scholen van den 2* graad en van den
bijzondere)) pi ijskamp van vlaamschc taal. On
der de leerlingen der middelbare scholen die
in beide wedstrijden zich onderscheiden heb
ben. zal men vruchteloos een leerling der kos
telijke middelbare school van Veurne zoeken;
zelfs onder de veterans!
Een metser, van IJper, die alhier aan de
werken der Loovaarl arbeidt, willende maandag
na middag, den koristen weg nemen om zich
naar zijn logement tc'begeveu, ging door de vaart
tegenover do Kaai; doch het water aldaar te
diep zijnde, heeft de uitzinnige! deze onbezonnen
daad met de dood bekocht. Hij laat eene we
duwe cn,9 kinderen achter.
- Hot publiek wordt verwittigd dat de
Onderwijs.
Hem inde Medeburgers.
Ik heb de eer 1' ter kennis te brengen dat eene
katholieke lagere school voor knechtjes zal geopend
/porden, in het lokaal van St. Joseph, op Woensdag
1 October, om 9 ure 's morgens.
Het onderwijs zal kosteloos zijn.
De lagere schoft n welke men u voortaan aanbiedt,
ingericht en bestierd krachtens de wet van 1879,
zijn scholen van onverschilligheid en ongeloovigheid.
De Paus en de Hisschoppen die alléén getuigen
en rechters zijn in zaken van geloof en godsdienst,
keuren die scholen af en doemen dezelve.
De priesters zijn uit die scholen verbannen. Zij
mogen zich nog aanbieden vóór de school, als de kin-
dtrs nog niet tegenwoordig zijn of na de school,
ols de kinders vertrokken zijn maar binst de
school niet.
Mgr. de I!isschop van Brugge heeft benoemd
Pastoor te Gullcghem, M. Verrjou, pastoor te
Opstmcuwkcfke. in vervanging van M. Vandecas-
teele. ontslaggever.
Pastoor te Oostnic vvkcrke, M. Dal|e, pastoor te
Tieglielll.
Pastoor te Tirgheui, M. Vamlemacli’, onderpas
toor dor hoojdkerk vai(St. Salvator, te Brugge.
.Geuzentoegevendlieid.
Sedert-dat de wet over het .goddeloos onder-
wvijs, door den koning, zoo ongelukkiglijk is
geteekend geweest, hoort men in de geuzenga
zetten van niets anders meer spreken als van de
toegevendheid van den kolonel der garde-civiek en
minister van onderwijs.
liet godsdienstig onderwijs zal mogen voort
gegeven worden, zegt de minister. Dal is toe
gevendheid. Jamaar wie zal den godsdienst
leeren? ’t Zal de priester niet zijn hij mag niet
in consciëntie. De onderwijzers ook mogen niet,
hun geweten verbiedt het hun, omdat hel de
bisschoppen verbieden, en dat het aan de bis
schoppen'behoort, van te oordeelen wat er met
de consciëntie strijdig is; Noch iemand anders,
voor.allen immers bestaal het vei bod der bis
schoppen.
En neemt een keer dat sommige geuzenondcr-
wijzors den catechismus leeren en hel godsdien
stig onderwijs geven. Indien de mannen niet
luisteren naar hunne eigene consciëntie, noch
naar tlediisschoppen, welke leering zal dat toen
zijn? Godsdienstig tegen de bisschoppen en de
geestelijke overheid? Dat zweert en vecht tegen
malkander. .Dus, goddeloos en schismatiek.
Dus, toegevendheid in eene zake waarin de gardc-
•civiek noch zijn kolonel noch de minister niets
•te zien heeft.
Toegevend ten 2‘ld 100 fr. voor eiken pries
ter die zou willen de christelijke leering loe
ren. De>priesters worden door de slechte ga
zetten zoo 'dikwijls uitgegeven als baat- en
geldzuchtige menschee.; maar nu ze zien dat ze
eerst luisteren maar hunne geestelijke overheid
en hunne -oonscientie, zoo toegevend zijn en nog
niet pakken, ii is toch triestig. Toegevend uit
schijnheiligheid.
De gebeden en He beelden mogen blijven,
Ja voor een tijdeke. .Toegevend uit schijnheilig
heid en uit nood.
lang. Dal is waarsdiijnefrijk in zijn gedacht
.win- verbetering in >de 4‘eligie.
Een zekere schepen van Dixmude, ze noemen
4ieai én de Gazette von Dixmude, Pastoor Feys,
liestl ook vaste beloofd dat het al't oude en
T zelfde .blijft. Tils toch zoo>een eerbiedweerdige
grijsaard, een voorbeeldige christen die alle
jaie 13 «uren verre reist>om zijne plicht als 'kind
van (Ie-Jl. Kerk te 'vervullenItem nieuwe, -en
'.verbeterde«religie
Betrouwt toen zulk 'volk en culke 'beloften.
Een pakje Varia.
Er is niets veranderd, Tc Bergen (Alons)
is de kapel van de normale school veranderd in
speelzaal. Te Veurne wierden de priesters
niet uitgenoodigd naar de prijsdecling der An-
nuntiateii. Daar zijn al vele meer als drie ge
meenten die scholen bouwen of al gauw zullen
beginnen bouwen of gereed maken. Leysele,
Adinkerke, llouthem, Pervyse, Stavelc, Bcvercit,
Bousbrtigge, en andere, bijv. Veurne, waar
niet alleen eene school, maar zelve oen pension-
naal zal gemaakt worden. Al dc deftigste
schoolopzieners van hel land zijn afgesteld zon
der recht ol reden, en deze die meest dienst
bewezen hebben de eerste. In Oost-Vlaanderen
zijn al dc oude van kante gesteld, builen een
grootc geus. Overal zijn de slaven alleen her-
uoemd. In West-Vlaanderen een enkel is afge
zet T is de deftigste en bekwaamste van al,
Mi Grillard, van T ressort van IJper. Tc Gent
is het vrij en katholiek onderwijs onder alle
opzichten beter geregeld als het officieel; zoo
voor gebouwen en schoolmcubcls, als onder
T opzicht van dc meesters. Er zijn daar nu in
dc 60 vrije scholen. Te Brussel, op den
theater, durft men zulke schandalige stukken 1 scheepvaart op dc vaart van Plasschendaclc naar
volgevan het instorten van den grooten siphon,
Dinsdag 9 dezer is M. llacflants, katholieke
•kandidaat, te U|i
volksvei'tegemvoip
Volgens de geiêi
zing die onlangs F
waar de geuzenljJ
•kozen, dat de kattk
■val liad in het p
mu eens willen
ven beleekent?
Meeting te In
■er te Dixmude eek
en werklieden op
•en werklieden
:St. Franciscus Ik
van 700 tot 800h
«volmaakt geluktt
kaai Claeys enf.
ilcrwel gesprok^
herligen kant
Om te sluiten,
en overtuigde h'
•ouders aangewejn
de geuzendvviaïi
een woord, T |e
doende vergadei
Mgr. de l’°
goedkeuring v*
ment onderwot’i
■derd wordt val f
weet dat M. H; e
alkwam, in ge'p'
hij koninklijk J’!
•diocees van
Maandag
is een brand uy1
llyon, te Provew-
verzekerd is. I
Bij minisj
reel angerichl if|r<
Adinkerke 14 September 1879.
Hier gelijk elders hebben de priesters gewei-
gcid de kristelijke leering te geven in scholen
waar dc nieuwe wet over T onderwijs in voege
zal zijn zij weten waarom; T is omdat die wet
door Paus en Bisschoppen gedoemd is. Ja maar
er is hier eene nieuwe apostel opgestaan om hel
volk te verlichten.. T Is wel nood'g, bet volk is
hier nog eene eeuw ten achteren. Hoort! hij
beeft zijne missie aangekondigd Menschel),
de priesters weigeren, maar ik, afgezant van de
vrijmetselaars, ik gezonden door Pieter Van
Humbeeck. ik zal uwe kinders onderwijzen vol
gens de nieuwe wet. Aarzelt niet uwe kinders
aan mijne vaderlijke zorg toe te vertrouwen; zij
zullen geleerd zijn als te vooren, alleenlijk de /.omlag is M. Jules Boyavat, senateur van
priesters zullen zich daarmee niet meer be- Brugge en oud burgemeester dier stad, te Godes-
berg, bij Bonn (l)uiischland), waar hij zich
heen begeven had om zijne geschokte gezond
heid te herstellen, in den ouderdom van 6!i i 2
jaren overleden, na ontvangen tc hebben dc
1111. Sacramenten der stervenden.
•te 'y
Wocn«<Ms
‘1879, om 11 u*1'
me, ter gehoed*1
rechter, aldaar-
Dofinl*
■en 'Uif1
gestaan en gel'
•daster sortie f 11
Bewoond eW'
we Merainy. -r
1879, ■om 2 1
ze ba woon 1 f’)<
de Alveringbei
KT*
allerhanT1
bij gedwf;
ten dienste van
hem, rechlerlijj('
welke zul
A. COKNILI-1
ten overslaan
iiet kanton
Mcptrmbr1*
ter dorpplaais
middag.
Een onlang’
ten dienste var1'
iianglijkhedeiiF1'
grond en erf,
nummer 39.
denslraat, hierl)
August Slalpi f
gelden uilwejl^l
kassei der derf'
Tijtelen en J'
kanloore van o?
1Voew»<l«*
om 3 ure na a,
k'erbrugge. leU)
verkoojtiug vüj^
ken en stalling’
in Goxyde, By
sectie B, nun1!?.
Koop 2.
zijnde de we^n
sectie B. nmC’
Koop 3.
gelegen als v»
Sterfgevallen.
M. Pieter Bortier, gemeenteraadsheer tc Adin
kerke, is donderdag te Brussel bezweken, in den
ouderdom \an 74 jaar, aan de zickle waarvan
hij sinds lang was aangedaan. Dc vooruitgang
van den landbouw lag hem gedurende lange
jaren ter halteen hij deed de grootste opofferin
gen om den akkerbouw dubbel te doen opbren
gen Hij vergenoegde zich niet alleen mei aller
hande vlugschriften over deze kwestie in het
lichl legeven en ie verspreiden, maar hij voeg
de het voorbeeld bij het voorschrift en bouwde
over20jaarte Ghisiel zijne inodel-hofsiede Ihi-
taimia, waar bij de volmaaktste tmihier van
landbebouwing in werking stelde Het is ook hij
die eerst hel draiueeren in de streek beproefde,
dat uu algemeen wordt toegepast. In de Panne
heelt M. Bortier ook bijzonder veel goeds ge-'
daaii voor de visseheiij en de arme visschers-
huisgezinnen, voor welke hij geene opofteriii-
gen spaarde en zijne schier onvruchtbare'duinen
bijna kosteloos het bebouwen, welke thans in
vruchtbaic akkers herschapen en eene zekere
bron van welstand voorde Pnunegasien gewor
den zijn. Door al zijne menigvuldige weldaden
zal zijn naam zich aldaar vereeuwigen.
Maandag is hij in den familiekelder te Laekcn
begraven.
Zondag is M. Jules Boyaval, senateur
dc 60 vrije scholen. Tc Brussel, op den
spelen, dat de Echo du Parlement, die verre is Nieuport, tot nader bevel, gestremd is, ten ge-
van kwezel te zijn, er met schande van spreekt.
In eene vergadering van den katholieken liggende onder deze vaatt te Siiaaskerke*
schoolpenning, te Dendcrmonde over eenige
Alen zal misschien nog eenigen lijd in die scholen j dagen gehouden, waren over de 2000 leden le
de christelijke leering den kinderen aanteeren, om
■te doen gelüoven dat er geene verandering geschied scholen moeten onzijdig zijn, uf onverschillig.
zonder kleur, en zoekt mij daarachter. In die
school moeten alle godsdienstige denkwijzen
geëerbiedigd worden men mag bijgevolg niet
zeggen noch leeren dat de Paus onhaalbaar is,
0. L. V. onbevlekt ontvangen, dat is de pro-
tcslanlschc leering niet eerbiedigen. En.er zou
niets veranderd zijn? Men moet achting in
boezemen voor 's lands wetten! Hola, Pero! als
het maar geene slechte zijn! Men zegt dat
Veurne al twee onderwijzeressen bij den poot
heeft voor de nieuwe iflrouweschole zonder God;
de eene gediplomeerd, de andere niet en mei
elk eene jaarwedde van 1600 en 1400 tr.
I'ricHierliJke benoemiKceii.
A A. A I A W* 1 A ft J. h .J 1 M t I I t A fc Ai Ki E w ft A V A *T L. A 4 AB M ft A .1 -
i
ii
