HO^
hebbende wo^.1'1
H O FS
z.
TOUWIJZI.’d’
1
die, lei' gelegenheid hunner prijsdéeling, ceue
en 't is verre van le eindigen,
Dat er ■onderwijzers zullen zijn, die, zonder
groote redens en zonder toelating, in hel oili-
eicei onderwijs zullen blijven en alzoo hunne
beurze stellet; boven en voor hunne consciëntie,
is ook waar. Deze ouderwijzers zijn zoo bitter
lijk te beklagen. Dal zijn mannen, die voor
weinig geld hunne ziel verkoopen.
Alveringhem, 22 September 1879.
Mijnheer de Opsteller,
Met veel genoegen heb ik dezen voor middag
vernomen dal M. August Bogaert zijn ontslag
van gemeenteonderwijzer heeft gegeven, en dat
hij hooldonderwijzer wordt van onze vrije katho
lieke school.
Eer aan hem en ook aan M. X. van liet .4d-
verleitlie-blad, die zoo veel hulde bewezen heelt
aan M. Bogaert.
Aanveerü, enz.
hooge van hooveerdigheid en bot van hoog
moed, die gezeid heeft dal aldaar de geuzevvet
stiptelijk in de scbolc zal toegepast worden en
uitgevoerd. Maar hoe is het'mogelijk dat zulk
volk zoude durven bemoeid zijn met sclioolza-
keu; volk die hun meer als genoeg en te vele
bemoeien in sommige huisgezinnen.
De verzekering van den Gemeenteraad aangaande
het godsdienstig onderwijs.
De Gemeenteraad van Veurne komt eene pro-
leslatie te doen legen den oproep van onzen
achlbareu heer Deken, die wij woensdag laatst
in ons blad hebben medegedeeld.
Buiten dat die protestatie in onbetainelijkc en
ongevoegelijke taal is geschreven, doel er onze
gemeenteraad beloften cn geeft er verzekeringen
die bij in ‘l geheclc niet en kan houden of uit
voeren.
Alswanneer deze protestatie zegt cn beweert
en verzekert, dat zoo als vroeger aan hel gods-
dienstig onderl icht eene bijzondere zorg zal
worden toegewijd als wanneer zij rei klaart,
dal de kiistelijke leering aan de kinderen zal
aangeleerd worden enz., zegt deze protes-
lalie geene waarheid.
Dal die hecreii van den raad, of wie het ook
zijn moge, al beloven en verzekeren wal zij wil
len; d;u zij houden slaan dal het godsdienstig
onderwijs als vroeger zal bezorgd zijn, dat heeicn
wij onwaarheid en valschheid.
miners eene zaak is zeker en vastDat hoege-
nn mid geen godsdienstig onderwijs, geene christe-
bjke leering mag geleerd worden door degene aan
mie de Bisschoppen het verbieden.
Nu dat verbod is uitdrukkelijk gegeven, en
oj> zware zonde, ikdi alle meesters en meesteressen
'l En is waarlijk te Parijs noch in Frank
rijk alleer.e met, dat hel gemeen volkje cn de
Cominnnaids in volle zegepraal worden inge-
haald en gevierd. Alhier hoeveel vindt men er
niet die verre van tretlelijk zijn en nogtans hooge
ambten bekleeden. Dal en dient precies niet oin
de overheid te meer te doen eerbiedigen of in
cere houden.
bijna geene demissien zijn van ouderwijzers.
Van nu at heelt de Moniteur alreeds 665 demis
sien aatigekondigd. Alsof dal niet cn zoude zijn.; j godsdienstig onderwijs moet noodzakelijk ook
1 zoo
danig niet te verwonderen; die kinderen zien
zoo dikwijls hunne meesters slechte geuzendag
bladen lezen, waarin de priesters gedurig zijn
aangerand, belicht, gelasterd cn gehoond,
waarom en zouden zij dan ook niet mogen roe
pen pa/w en kweek en andere bevallige en
sclioone dingen. Dal is het redelijk en noodlot
tig gevolg.
In Veurnambacht ook zullen er verscheidene 1
schoolmeesters gevonden worden die in de I
geuzescholen zullen blijven, zonder hunne
geestelijke overheid, die daarover alleen kan en
mag beslissen, te raadplegen. Jammerlijk, zijn
die Ireeren, die wij tol nu toe ware en rechtzin
nige christenen en katholieken meenden, te be
klagen. Dat is immers aan hunne religie en aan
hun geloove verzaken, en daarbij ongetwijfeld
schismatieke!! worden.
Onder deze flauwherlige of liever onder die
godverlooclienaars, zal natuurlijk eerst en voor
al komen, die ondei wijzer van de stroke, die op
geblazen van hooveerdigheid en van nog wat
anders, die hem inde laatste slemminge op eene
driewielkarre met eene blauwe wijle overdekt
over de plaatse deed voeten al papen en brie-
schen en natuurlijk ook al brassen. Die schaamte-
looze blauwe kerel diodurfde hopen van inspee-
tcui te worden, beklagen wij min als de andere,
men zou eerder genegen zijn ofn zulke gasten te
vei achten.
die in het officieel onderwijs blijven. Bijgevolge in
alle geval liet godsdienstig onderwijs dat nog
zou geleerd worden in de scholen aan de wet
van 1879 onderworpen, zal niet meer als vroeger
zijn, maar waarlijk schismatiek moeten genoemd
worden.
Voor al het overige van die protestatie, wij
hebben alreeds tien en twintigmaal gezeid en
betoogd cn bewezen dat de nieuwe scholen te
wege, scholen zijn van «nverschilligheid en enge-
loof dal de priester eruit verbannen Is, waarlijk
cn wezenllijk, en bijgevolge, dat die scholen
niet alleenlijk hel vertrouwen niet meer ver
dienen van de ouders, maar zelfs dat de ouders
er in consciëntie hunne kinderen niet meer
mogen naartoe zenden.
Er is al de kanten van henberghe een man,
nog al hooge van gestalte, maar bijzonderlijk
Verscliilligc tijdingen.
Vrijdag rond 6 ure *s avonds, is Alexis De
elzo, oud I! jaretl, woonachtig te Nieuport, in
de oude Veurntfvaarl gevallen en vijf minuten
later dood eruit getrokken.
De genaamde Benoit Demey, van Watou,
-ru II. I-V
TE
-ten grooien df
statie
Deze hofsiry1
•de weduwe ly.y
Alles beken»1”
kerke, sectie
45, 46,
11 Ic, sec11''
1, 4a, 4b en
Volgens pl|Jl1
knopen.
Met tussefiw1
DE CAE, te V'i
M. P. Bortler. j
Maandag 15 dezer, is M. Bortler te Laeken, in
den familiekelder begraven. Hij, die gedurende zijn
leven zooveel weldaden en goede werken zaaide, is
zonder praal ter aarde besteld; dit was zijn verlan
gen gelijk hij binst zijn lezen alle cercposlcn en
eerelei ketiS weigerde, zoo heeft hij niet gewild dal
na zijne dood hem bijzondere eer geschiedde.
De Paimenaren betreuren diep liet verlies dal zij
komen te ondergaan. De lof van hunnen overleden
weldoener is iiricders mond. 'I Zijn bijzonderlijk de
ouderlingen, welke over 50 ja ren dat vlek bewoon
den, die wonderwel lu t verschil weten uit te leggen
tussehen hunnen huidigen welstand en hunne armoede
en ellendein vio gere tijden.
In 1830 bestond do Panne uil 7 of 8 leeiuen en
mei stroo gedekte hullen, bewoond door behoeftige
vissehers. ilia zich het noodige tuig niet konden
verseliatlën voor hun beroej», en lot uilleenérs hunne
toevlucht moesten nemen. M. Bortier stelde daar
een einde aan hij schonk die arme lieden slobpcii
en netten, deed hun leuren netten breien of vlechten.
Later heeft hij daar de zeesterren als vette voor de
akkers doen benuttigen, cn sinds lang mogen zij
bijna kosteloos hun vee in de duinen weiden en
Beklagenswecrdig ook en onnoozel zijn deze aardappelen op zijne akk s kweeken. Alzoo heeft hij
daar; andiekustbcwoone.s e»meii Welstand versebafl,
aanspraak durven doen en stellig verzekeren dal dien men vroeger niet had durven droomen.
Het js yj. Bortier die van het go^vmieinept de
reddingsboot en de oprichting van eene vuurbaak
ter Panne heeft bekomen, gelijk men aan hem den
steenweg van Adinkerke naar de kust te danken heef t.
De grimden waar thans de kerk en de school zich vei -
en om al te doen wat
"2 ure na midJ'?
notai is CHOC’S
Winox (Noor1^1;
Gei^"
cn II. 6-87 j’
boomgaard gi^
nummers I99«p
en met 213, -
wegstraat.
Bij plakbriö'111,
Gebruikt do° 1
nette-De \Vaek'a:
Baufmis ISSO.^-1
to’. Baafinis I' '1
boven de opci^l“
VerkoopvüOf'u;
bewijzen bij
QL'EEL, te IW;'1
lichtingen bij 101
CüCBT, te St.0:11
4'
Priesterlijke bellociniiigcii.
Mgr. de Bisschep van Brugge heeft benoemd
Onderpastoor in de kathedrale te Brugge. M. Mer-
vilie, professor in 'l dollegie dier stad;
Onderpastoor te Iseghem, M. Koenen, p»ofessor
in 'l collegia van Korlrijk, in vervanging van M. Pol
let. onlslaggevtji
Bestierder der katholieke scholen van Iseghem,
M. Baes, leeraar van godsdienst in dB normale
staatsschool te Bi ugge.
Professor te Popi ringhe, M. Jules I.ouvricr, van
Dixmude.
Ten gevolge der Gcuzenwet.
Daar zijn gazetten die nu nog zoo onbeschoft
manswijk gesticht, waar de oude en gelmkkige zee
lieden eene kosteloos schuilplaats genieten.
Al doze veriievene en liefderijke werken heeft
M. Bortier met eene goede dood willen bekrooiien
versterkt door de hulp en den bijstand der roomsëh-
katholieke Kerk, is hij als een ware christen de ceii-
wigheid ingegaan.
Geussche zedeleer on eerbied voor
de Religie.
Er is wanvlijk een boek uilgekomcn en door
•den kolonel Van llumbeeck naar al de biblio
theken der scholen gezonden, dragende voor
titel de Algemeens Zedeleer niet meer de
zedeleer noch de zeden op den Godsdienst ge
steund, dat is al oud en er moet nieuws zijn.
lu dien geuzenboek ook wordt onze 11. Reli
gie en de katholieke Kerk aangegaan en beticht
als zijnde in tegenstrijdigheid met den voor
uitgang. Dal is al oud en versleten. dat alle
zedeleer maar a/hangt van eenieders goeddimken
en rede Moet dat niet treffelijke zeden te
wege brengen en heet dal niel eerltiod voor
den Godsdienst?
wonende bij n
Oostduynkerk e
13-14 dezern
Te Corl c<
geopend sedcj
leerlingen.
De gc«#"
dag bijeen
onderwijskwe
kwestie van f
meester veik»f
op hel Koorjn
noodig was,D
meisjêsschoolp
M. Dcbi'Y
katholieke le^1
van nieuwe#
Jen aan de
zijn, en dal F1
iiad eene er>
digde met W'
o (.3 kathol!*
richting ecnf^1
•vijf' liberalen
bloem voor h£'
de vijf kalb<|,!
■vonden. ,L
Te
schepen melf‘
ladelphia (Ant’d
«er nog een tw:
Sedert I
wet op de zn iK
■schuldvorderi
Iwlanghebbci1
de zegels te 1 s
hebben. Zij f1
den 20 sept. Gheeracrt I.cdcwajt,
J,’ voor
onversciiillig ómlerwijs, s,":'i;,d den getuige Pieter Weirs, van Nieu-
j builen alle geestelijk gezag. Dat belooft voor
•durven Regen, en zeggen dat'er in het land hel toekomende. In korte zal hetzelfde gebeu- c^r1, wvrknian te Veurne, elk toi 5 fiïboet.'
hetzelfde on-
derd is. Sedert lang spreekt men van het her
oprichten en leorganiseereti der fameuze garde-
civiek, en dat zal er van komen. En nu, de ko-
ning heelt het te Doornijk uitdrukkelijk gezeid cn
de nieuwe minister van oorlog bereidt een nieuw
wetsontwerp voor de aanstaande zitting, waar
bij de nationale icserve zal ingesteld
worden.
Builen dat er alzoo van langs om meer volk
tiaar het leger moet oplrekken en aan den land
bouw' en aan de nijverheid onttrokken is, is
•dat niet eene nullelooze en zware verhooging
van lasten, eene scliatidige en nuttelooze geld-
vei kwistiiig? En voegt daarbij de afgrijzelijke
sommen die er zullen noodig zijn om de verster
kingen van Antwerpen op te bouwen.
Holland is niel beschermd, zooals België,
door de groote. mogendheden; Holland bezit
vei re en uitgeslrekte bezittingen en koloniën
•over zee, waar het al menigen opstand heeft
moeten dempen, cn nogtans de legérmachl vat:
Holland is op verre na zoo groot niet als de
-onze. Is dat geene schandige en onverdraagbare
geldvcrkwisting, en toen nog voor het leger
waar hel zedebederf en de zedeloosheid zoo
schrikkelijk algemeen zijn, dat men in Belgie
durft zeggen dat hel leger en de kazern de ergste
schule van bederf en zedeloosheid is die er kan be
staan.
En dat al is maar oen begin; wij zullen er
andere speeltjes van zien, alswanneerhetu/le man
soldaat zal zijn. Ja, als het wat alzoo voortgaat,
l'elgie zal welhaast niets anders meer zijn als
deze twee zaken scholen waai' de goddeloos
heid en hel ongeloo-f (en van v-erre aan ook het
bederf) worden aangeleerd, cn, T leger of de
kazern die de zedeloosheid zal voorlzeltea cu
hel land ten onderen btengen!
Nog een half pakje Varia.
Woensdag laatst, langs den steenweg van
Veurne naar Bulscamp, is een priester uilge-
jouwd en gescholden geweest door eenige op-
komers van jongens (een bendeke van zeven of
acltle, waarvan een van 14 tot lojaar oud konde
zijn, en de andere van 8 tot 13). Men heeft ons
gezeid dat die ktnders bij dranke waren, en
waarlijk men zou hel alliclile geloovcti. Als zij
den priester ontmoetten, ging de oudste aan
'l zingen Ie cure de Paris, ongetwijfeld een
slecht liedje, en de andere hadden er veel leute
meê. Vijftien lot twintig stappen verder begon
nen ze al te gare te papen en te kweeken.
Dal is troostende voor de ouders en ook voor
de meesters van zulke kinders. Eene zaak is
zeker is dal er daaronder, leerlingen waren
van een beroemd wereldlijk kollegie of école
moyenne; wij zouden er kuniieti noemen, n et
•naam en toenaam. Niet dat wij zouden durven
houden slaan, dat men daar de leerlingen zulke
•dingen leert, verre zij van daar; maar, dal komt
ervan van pnzijdig en
nieir, veranderd is, noch zal veranderen. Hel is
litni stieng verboden op coiiscieutie van den
catechismus te lemen en zij zullen hem algelijk i
leeren; is cr dan niets veranderd? Ja zeker, en „1U Ul lH> ll(. M.lt
zoodanig vele, dal hun godsdienstig ondei wijs zjjuttoor hem gegeven,
schismatiek zal zijn, ett dal liet voor de nieuwe I inogclijk wasvoor zijne vis>elmrs heeft hij er eene werk-
wet geheel en gansch regelmatig was en loc- 1
gelaten.
NatnriM
idF
Op
7 Meme /.rfhy
Louis Vaubi’^
OPENS1'
V/ D
reu met de kinderen der lager^ of ge,meent
scholen; dezelfde opvoeding, eu L_„.v3.2„
I dezelfde vruchten dragen. Ook dal is al
IKechterlijke Slronljk.
Zijn door de korrectioimelé rechtbank van Vèüfne
veroordeeld
Zitting van i
wcrknian te ?,ienport, tot 8 dagen gevang,
DeiUolder Hendrik, liimnerman, Vanzeebrouck
-J voor
i wedcrzijdsche slagen.
Sinn; ghcl Winocus, werkman te ('.kreken, tot 50
fr. boet, voor jacht in verboden tijd.
AVillynck Frans, werkman te Houtliom, tol 100
tr boet, voor j acid met stroppen, cn tot 2G fr. boet,
voor poging tot omkooping van den jachlbewaarder
Delen.
22 sept. Devclter Pieter, dienstbode te L< y-
scle, tol 10 fr. boet, voor slagen op Eugenia Bei-
loot.
Debergh Jan. herbergier te Veurne, en zijne huis
vrouw Allele Rosa, elk tol 15 fr. boet, voor nacht-
gerucal.
—Ti
irtS-
I
M,
■opi 2 ure •f"
va tip
IllJ I
I >1 I III,. 1 f 1'01,1 i I .1 ml ll <1 1,1 L'lilil. >1'111
port.