besta;
Ver/
J VrijMy
aan de l'cU'
werstraat.
vrouwelijk h
geraapt en
lieer uiM?
Veu#”'
Kantoor
1879.2 J.,-
Inuikt gj
veringhc' -
de K‘u,s '$t
iand® t
Mgr. de Bj
oerekammiken
Dixinudc.J
Wouincn, 2r
400. WoJ
Bovekerke.
300. Cro<
Crombekflj
RtJ{’
Zitting v..n'
tins. I;.ndl«
bode, heide tt
bmal. van ulfr
en elk lol
en kolen, ten
Woinnen.
Sabbe Aimé
f/bo fr. hoef, vo
kling.
J
Dinsdag
prcinpt toni
den Klauwen l
l> vloo, ie
vituii. ins-rh'
dorp en zuid
V1*n de UoOg(
'v'. kloi. op «f
"Ogen in alli’l
CO
“k Wilgen,^
1 'opeheri^j
■k'iken, (rlie.it
l ijd van l"[
Sluilié van
H
n niet geven c.an don godsdienst; indien
i
I handelen en dut overigens aan hei) vêrzqrksIers
o
verwei rdrrs openlijk iianggkoiuligil (lal zij als
leden van hel Vcuruc-Gpdshiiizciibestmir handel-
1
l’rie»
.11. Billiati.'
Brugge; Jl
dewoesiyne. 1
Bij konink'
Tlieofie! Dcd
13' Jinierege
vtïu den lien/
hér der 2,le k<
•- —Bij kon'11'
Worden de '4
door de besij
alen raad vtu
hierna geuo<’.
van gczondlt'
Zijn doorijl
veroordixlJ
Zitting v.m
kQppma» in f
dagen gev.itf’
jegens Hemir
V:ine;vscllv
maal 3 ina^na^
geschrift, en f'
nóót, voor l"r
s:i!i:i Vlicgb’1
Nieuporl,
l’J.meke S?
.zes maal 3dijt
vrueblen, ten!
Bou brugge
Dolour I’iïi
"ion, en Varf
Dufour, were
bveeinnal een
l"ee diefhn
maand gevan/
dagen gevang
"dct-le van zing1
Ben heer Uitgever van hel nieuwsblad de 17 urnaar.
Voor dil \i ivolgd. eloii/.er antwoord. I.eih.lcn wij
ons verzoek van overneming in den Veurnaar, zoo en
als bij hel eerste deel gevraagd.
Op z.vyen-en-lvvenligsleii September laatst, was
hel GodsLiiizeiibestuur bijeen geroepen om kennis
te Hemen der antwoord Lij brieve vap 23 derzelfde
maand September, van di' i v> rslc der Annunci.uien
nonnen gevraagd, ilamidijfc wanneer zij. mrl de per
sonen onder haar beheer, liet Gcslii hl verlaten zou.
Doch illzoo geene antwoord was loogt komen, weid
besloten, na de uitspraak van hol réléré-gi d.ng. aan
de A'inunriaden-nonnnen opz g bij d urwaard.V
le doen lieleelmnen. om door hen liet Geslicht te,
moeten vm laten binnen de maand na de la leekening.
i Op 2!) september versdienen wij nogmaals voyir
der lieelitbank, anderm «.d V"l 'al'g-m-lb nden
niouwsgtei gen.
Daar werden door do aangesteldo advokalcn. over
de verzoeksters en vei wcorders, de klachten n ver-
iooningen dor eerste nog eins langdurig nilgebreid
en bepleit, alsook hel verdediging stelsel en de be
weegreden der verweerders krachtdadig uiteen ge
daan en besproken.
Waarna de liycr Rechler-Voorzitter dag stelde op
30 Sepieniber. 3 ure na middag, voor de uitspraak.
Dus op 30 September. 3 me na middag, veige-
z.eld door onzen advokaal-pleilbezorgor .11',r .loy
verschenen wij andermaal voor den heer llchter-
Voorzilter des nMerés.
De ruime iet h'.bankzaal was ditmaal eivol met
i personen vanillin rang en s and. en eindt lijk gaf
de heer Ui lilt r-Vom ziller lezii g van zijn licvel-
selirill waarvan la l verordenend gt decile, bij verta
ling. letterlijk luidt zoo volgt
«Gehooid de plcitl'czmgers d r verzoeksters en
vei wcorders.
Gezien daarenboven de stukken des gedings.
Am gezien de 'pleitb'Z.orger der' verzo ksters
zich bepaalt, de bij ‘zijn rekwest op korte ler-
mijn en bij den daagbr.cf van inslel-zaak reeds
a opgebrachle bi-wcegredens in zijn pleidooi lang
i> rn breed le ontwik keien.
Aaiigezien de pleitbezorger der verweerder.;
pleiti
i> l'1 De onbevocgdlmid d ‘S rél'i'ré rccliters, ge
il grond.op hel g< im,s van dringendheid ter zaak.
>i i
11 zaak, zoo (lis' legen de veiweerders in eigen naam I
nmiiiel als Leden van hel Veu.ne God huizenbe-
stuur is ingespannen.
3" De ongegrondheid der vraag, dewijl, vo’ge'ns
ii de verweerders hier geene W'oonslselteiiding lie-
slaat, maar enkele uitvoering van een recht en
o zelfs van eeim plicht door hen gepleegd als open-
bare beheerders van liet wcezenge. t cht en arm-
i> meisjes school.
o En alvooren, rakende de bevoegdheid van den
référé-rechlcr in In t tegenwoordig geding
>r Aangezien de bewomdii gui v..n artikel 8CG
van Int burgerplcitwetboek. d 1 mai hibe.oegdheid
van den Voorzitti r der Rechtbank algemei iielijk
bedoelen bij de schikking welke hem töelaal tn
a alle zaken van dringendheid uitspraak le doen.
Aangezien do wel alle de dringendh misgevallen
ii niet bepaald heeft en zulks aan de waarneming des.,
ii référés rechters gelalm heeft, als ook de macht
a om, ingevolge artikel 808 van hel burger-pleilwel-
>1 boek, de gewone termijnen te verkorten.
Aatïgezien in de tegenwoordige zaak, hel bij
verzoqksters schrift voorgehotid. n. ruimschoots ning en zelfs beloonmg, ouzo plichten te hel,b, n ge-
->ï scheen dringendheid on speed le recidvaardigeri.
Dat' gevolgelijk de rélérê-rechter om hot ba
il twistej voorloopig én zonder nadeel aan hut liboid-
zakelijke te beslissen bevoegd is;
In ons vorig nummer hebben wij gemeld dal
liet, bureel van weldaad van Dixmude onderstand
weigerde aan 52 huisgezinnen, die, gebruik
makende van hunne vrijheid, hunne kmders
naar de otliciele scholen niet zonden. Ecnige
ongelukkige builden dan bel deel - dal hen
in rechte lo'ekoml geeischt, doch het werd
hun brutaal geweigerd, mei de bedreiging dat,
indien zij bij de loesomcn le de.ding durfden
tei ugker.rcn, zij.miannen zouden vinden oiu hen
in bmlwang te houden.
Donderdag, korts na den hoen, was belbrood-
deciiug. E"o aanzienlijk getal trclfetijke burgers
begaven ziehier markt. Diarléj waren daarom-
Ireni al de armen der stad, mnnm n en vrouwen.
Aan den eenen kr.nl der deur van l et bureel
van weldaad stonden slechts twee leden van den
Discliraad. M.'d. L)i bri yne-Dubois en Bover-Ver-
eocko. winkelier, omrmgd van den politie-kom-
missaris en vijf geudai men met bunno bloote
wapens, juist alsof geheel de stad gevaar liep
van geroofd en geplunderd (e worden.
kweten.
Teil slotte herinneren wij nochtans aan onze
tegi'nstri vérs, dcfp aangenomme stelling.
Wie zijn recht ocfeiït is niet te laki n.
Wat aangaat de ontvankelijkheid der verzoeksters
vraag;
Aaiigezien de daad van de deuren en vensters
der sclmolhikali n le sluileii en toe le n’agelerij* en
hel slot der armincisje>s(Jiool le veranderen, door
zekere amb.ichtslieden maar geenszins door de
verweerders in icfwé gepleegd weid; dal zulks ton
(i gedinge voorkomt en zelfs door den pleitbezorger
der verzoeksters bekend werd;
«Dal bijgevolg die ambachtslieden, itinar geens
zins de verweerders ter zaak in eigen naam cn
hoedanigheid moesten betrokken worden;
Dal indieu de verzoeksters de wezenlijke lilt
'd voerders van hetgene zij ids wn insLi'órni-' aanza-
g' n niet betrekken wilden, dan moesten zij de ver-
(Veerde,-s De Brauwerc, De llomi en Vanstaen als
leden v;.n Int Gpdshiiiz. nbesliiur in léféré dagen,
wijl do verweerders die lioedafiigheid bezitten en
alzoo aan de verzo ksters wel b -kend zijn, daar zij
met hen in die hoedanigheid sedert mcirgc jaren
o
o l:i< (en weid, nop: us h l betwiste, door de
verweerders in hunne gezegde hoedanigheid, en
.1.1 .1i.:: I -
- i~>-
i dal deze bij liiubie intrede Ier eigenlijke woonst
1 der vei/veksteiSinjuide vrijwilligrn zonder ge
il ij moeten ons In ood hebben! .Mijne kiudei en weid g h d, - gceiicn mogelijki-n twijfel heb-,
zult ge nooit hebben! Leve de katholieke b. n lai n bestnan omtrent de hoe kmijdiriil in
I wi 1U' zij Ier dier gelegenheid wilden m.iulel, n.
Al'ijd én jxernl, bij si hriflen en woorden'hebben
I
verworpen ge- i
liddel, te mid-
den van bet strengste jaargetijde, te midden van
de liijicndsle koude. En niellegensiiimiile dien
atgrijzi lijken maatregel, geen een heeft zijne
kinders uil de katholieke scholen getrokken.
lot inkeer’ koine uit vrees van, door zijne lalla
handelwijs, zijnen handel te zien vcrflafiwcn en
zijne winsten te zien inkrimpen, bet publiek
tracht wijs le maken dat mets vermidenl is, cn
dan zijnen vrOégeien med( handelaar in zijne hu-
ii'elen een plaatske van kamoorbediende met
eene kleine belachelijke jaarwedde'gaat aanbie
den. Wal zou men daarvan denken? Zou een
man van hort zulk voorstel kunnen iaannemen?
llewel! dal is juist de historie der scholen. De
geestelijke die, vóór do oorlogswet zijn
aandeel had in bet bestuur der lagere scholen,
wordt door de wel van Dier de Grafmaker a ui
de deur gezel, en dan, om het hatelijke van die
sebandige wet op den nek der priesters te leg
gen, en ook om met cenigen schijn van waar
heid aan de sukkelaars te doen gelooven dal
niets vervnderd is in de ofliciêlc scholen, roept
men den priester naar de school om er den gods
dienst te onderwijzen aan de leerlingen, in een
lokaal van de school, vóór of na de klassen!
Als dit geene huichelarij is, ken ik er niets
van.
Welnu, de geuzen wisten vooral dat de
priesters hunne voorstellen niet konden aanne
mer), en hel is daarom dal ze den priester toe
laten vóór en na de klas de catechismus- cn
godsdienstles aan de kinderen le geven. Hel
doel (Ier geuzerij is gekend Geen go<lsdienst,
geen catechismus meer in de school; en nis dil
nu nog voor een.ongeid I k gedoogd wordt, zal
hel, als de geuzerij in 1880 aan ’t roer blijft
alsdan spoedig cene andere wending nemen en
alle godsdienst zal uil de schoollokalen verban
nen worden. De logic wil het, en zoo zou hel
zeker wezen.
T.-7 v
Langs den anderen kant een oOtal arme huis
vaders cn huismoeders. wlTarvan eenige rpet
hunne kleine kinders op den arm, stonden daar
vol angst cn bckeiTnnerjiis. De burgerij, dic'ge-
luige was van dit schouwspel, werd gelrollen
tot in hel diepste van hel iiarl; meeuigeen <lc
oogen slaande van de gendarmen eu de twee
opleiders op liet arme verdrukte volk, liet
tranen van aandoening cn medelijden uil zijne
oogen rollen.
De tijd van doelen kwam aan. Do ouders die
hunne kindcrsTn ilê vrije scholen liebben. wier-
den ook aarveer'l; maar nnzeggelijk is hot hoe
onhcrmharlig zij er onthaald werden.
Waar gaan uwe kinders tiaar de school?
Naar de katholieke school, mijnbeer. - Gaal
gij ze uittrekken? Neen, mijnheer. Geen
brood, ga voort.
Een werkman anlwoorde daarop:
We vragen alleen ons brood; we hebben T
recht, zoowel als gij, van onze kinderen ter
school te zen len waar wij vvd!en..De jongens
van uwe vrienden gaan wel hij de Jesuielen
school. u
Die vijltig arme monseben cn vrouwen zijn al-
zoo zonder genade versfoolcn en
weesl, zonder den minsten hulpmiddel
dull.
Anng ;i'n hel besluit in date 23 sepli'iiibcr van
hel VetiriN'-Godl-hiiizonb'i'sli'iur. door de ver.wet'r-
ders aai miamh'de scliQollcrkalen in het Geslicht
gedeeltelijk uit^evoerd, regelmatig genomen kvefd
in nlgi iiicene Wrga lering van lu i Godslmizcnhc-
stuur, alwaar de vijf ledoti legenwooidig waren;
dal of v.aii n r ook icgvnsl miners, zulks er niets
«aan doet, (kwijl de meerderheid voldoende is om
geldig te besliss. n. en dal overigens niemand, ten
g(‘(Jinge dat besluit betwist. -
Dat ten gevolge des afslniids door de’Ovei’Stc
der verzoeksters in z..ko, welke stennendo op een
cerhii dwaardige geweten-Scrupel, in der. loop dér
nniim I september de sledelijke oveihcid sclu itle-
lijk verwit igd had dal zij van de aanneming der
armmeisjesschool afzag.
Alzoo de uitvoering van bedoelde besluit, de
«clmollokulen der armmeisjesschool aan de be-
schikking ste’.ien van hel geiiiccenle-beslillir ten
3 einde hi t onderwijs der meisjes te kunnen voort-
i.i. 1 i
gregen openharen dienst Ie onderbreken noch le
hindeB n. ccae spoed ge uitvoering v. reischlq.
Aan'-'-zi-n d'inrenb .ven dat een beroep in vrij-
waring hetzij duin-de..aangewezen.i'mbaclilsliedeii,
hetzij doorailen n lej n openbaren of, hijz.i mieren
n persoon, onaannemelijk was. dewijl <cp beroep
ui vrijwaring zich vei;laat in een iccht-geding <>p
gewone Vv'jze voor de leclllbank. alvvaar termijnen
mogen ('ii moeten h'egéstniin wórden! dewijl de
grond des gesehils ald iar beslist wór l’. maar
geenszins in geding op réfi’ié, waar alle boslis-
sing voorloopig is cn zonder liet ninste nadeel aan
hel hoofdzaki lijke.
Anpgez.ien uil de hoven afgeleide redens, rakeri-
do de oiionlvanki lijkheid, volgt, dal er in hel
i> tegenwoordig geding in r('fórc geen plaats grijpt
om op 'l gegrondheid der verzoeksters vraag le.
be lissen.
Wij li< rider-Voorzitter vcrzpnden partijen om
zich ten liooldzakclijke le voorzien, en \Crklaren
bij voorraad
>i I" Dal er dringendheid bestaat en dal wij bc-
i> voogd zijp.*
Veiklireii on; Irvel uitvoerbaar bij voorraad
niettegenstaande beroep;
Vei wijzen de verzoeksters in de kosten des ge-
dii’gs.
Aldus uitgesproken ten paleize van Jiislicie te
Veurne; ter gewone gehoorzaal, in openbare reféré-
zitting, den 30 september 1879.
Na de uitspraak van dil gewijsde verlieten wij de
Hechlliaiikzaal. vcrgez« ld tloor oirz.e vrienden; doch
di'm ial h ulden de Vi urn>('h(> flin;ili< k< ié olii enzéii
2' liijkonicuderwijze. de ouontvaul.t lijkheid der uitgang. Ie b groolen g.-ene vert< oi|mg ingeriebl en
er werden geene iiiijouwingen noch 'andeiM kreten
uilgegalmd, want 1
De Bcig in werking, baarde ceric muis.
En daar lag nu 'l gelieeh; kraam in gruis!
Ook werd het rechtsgeding niet voorlgczet; men
vond vvaarschijnelijk dien eersten uitslag niet vol
doende.
Bij rechtsvordering mislukt, word men nog bilsi-
gcr en thans gat men den vollen toom aan sr.oode,
hatelijke en valsehe sein iflen in den Vein naar; en
wat men in den Veurnaar niet drukken durfde.
werd verkondigd bij plakbrieven waar onze naam en
geboorteplaats boven op grafschriften prijkten!
Wij bestempelen die sina aEehriflcn en plakbrie
ven als schandpalen van fanatismus, doch wij be
treuren de verblindheid van derzclver schrijvers cn
dadci*;.
Als beheerders van openbare liofdadigheidigc-
slichlen, hebben wij slechts doch zonder omzu n
de veibindtenissen van ons onbezoldigd mandaat
uitgevoerd, eu genieten daai voor de innige voldóe-
De Vorsten on dé Opvoeding.
Men weel dat er verleden jaar. op ecnige wc-
ken lijds, twee aanslagen op hel leven van den 1
keizer, van Duilschlaml werden gepleegd en dal
de keizer de oorzaak dier schelmstukken toe
weet mm de vcrw.mrlooziug van de godsdicnsli-
opxocdiog des volks.
Den I dezer weid ook voor do tweede maal
oenen aanslag gewaagd op het leven van den
keizer yan Bn.-land. eu deze, op zijne beurt, er
kent eu vei l.laai t dat het te niet gaan van het
godsdien-i'g gcvi'el bij bel volk de oorzaak is
van die immsteraelilige ilrihen, welkt) de ver
nietiging van alle nitiaischappelijke orde willen
bewerken.
Een lirirlsein ijver uit Beilijn aan een liberaal
blad van Darijs, verzekert dat do duilsclie kei
zer, bij he vernemen vair den hmlsten aanslag
op den Cz.ar, nogmaals zijne vei klaring van
vroeger herbaalde, in de volgende woorden
Indien wij de richting onzer politiek niet.
ver; i.deren; indien wij er niet aan denken
cenv ez.iHide (‘n kloeke opvocdir.g te geven
amulc jeugd; indien wij do eerste plaats
XXX*7U> K.-CVA*. v.vi» vviMM*v*i,ky V, i I
wij muonen onze gouvcriieincn'.en" s'aande le
houden met eiken dag een nieuw middel uit
te vinden om bel volk Ie bevredigen, zullen
onze Iroonen (iniver geivuri>en irorden en de sa
il nieiileving z tl te stiij.len liebben met de vcrschrik-
Lelijkste gebeurtenissen.
Wij hebben geerien tijd meer le verliezen,
en liet zal een groot ongeluk zijn, wainiei'v al
do gouvernementen het niet ecus zijn min-
gaande dit heilzaam middel van beteugeling.
Die woorden zijn echt en lijden geen twijfel,
zegt de knrrespondent.
Wat denken onze belgiscbe staatsmannen
daarvan, zij die juist dn oogeublik gekozen
hebben om, bij middel van eene gmldclooze
wel op hel onderwijs den katholieken gods
dienst in hel graf te werpen?
hel g'limcellle-beslliur
ze tb n door In l (ii.di^'n der yak.uilien dl om
vp -o scpiciuricr verscuenen wij nogmaals voyir n
den Hecht r-Voorzitter in rêtêré. in de groole zaal
en I
