36° ja ar
Veurne, 14 Januari 1880.
No 1839
POLITIEK OVERZICHT.
M. Fróro en zijne Politiek.
Nu zijn wij volop in de dagen der Nedcrlnnd-
schc verdrukking. De geusche vcrlrukkiog
van heden overtreft zelfs deze van den Hollander.
Hoe deerlijk zijn de tijden toch veranderd
Belgie, dat door zijne natuurlijke ligging een
aardsch paradijs zijn zon indien zijne burgers
als vrienden, als broeders onder elkander
wilden leven, Belgie gelijkt thans veel aan
een slecht liuishöudcrï, waar vrede en een
dracht uil vei bannen is. en waar de gebroken
pannen en pol ten'door de gemeenschap moeten
betaald wo'dén.
De Slaat, onze wollige huisvader, is een
slechterik gewórden; hij trapt alle recht en
reden onder de voeten; doet zijne onderdanen
alle zijne misslagen uitboeten, en schijnt er
men, welke de provincie., tegen haren dank en
op bevel van meester Rolin. moet uitgeven voor
de vergeuzing van het onderwijs der kinderen
barer katholieke bevolking.
Bit ongehoord besluit geeft aan beL.pybliek de
maat van de vrijheid welke de katholieken nog
in Belgie genieten. Zes provinciën op negen,
dus twee derden van het land, verklaren niét te
willen medewerken aan de vergeuzing van het
onderwijs en hunne penningen aan nuttiger
werken te willen besteden. Zes provinciën op
negen worden gedwongen het geld hunner katho
lieke inwoners te besteden voor een onderwijs
zonder God, waarvan deze laatste niet willen
weten.
De provincieraden zullen nu te onderzoeken
hebben in hoever hel gouvernement hen lot die
uitgaven kan dwingen.
Intusschen zal die ongehoorde daad van wil
lekeur niet vergeten blijven, en de kiezers zullen
er bij de eerste gelegenheid rekening van hou
den.
Frankrijk.
Deze week rullen dc Kamers, te Parijs, zich
op nieuw vergaderen, en in de eersle zitting
zal het ministerie zijn programma aan den dag
leggen. Het is reeds nu genoegzaam bekend,
dal het afzeltitigsslelsel met eerie breedere uit
gestrektheid zal toegepast worden, voorname
lijk op de vrederechters jen de magistraten der
gerechtshoven; de onafzelleüjkheid, die overal
«ene waarborg der onafhankelijkheid der
rechters is, zal afgeschaft worden; nieuwe
wetten zullen voorgesteld worden, om de reeds
zoo losbandige vrijliedea der drukpers en der
openbare vergaderingen meer uit te breiden;
het openbaar onderwijs zal ingericht worden
met hel voorname doel de katholieke scholen
onmogelijk te maken, enz.
Rome,
Er loopt een gerucht, dat de kardinaal
Nina zijn ontslag van Slaats-sekrelaris van de*
Paus zou gegeven hebben de kardinaal Jaco-
bini, tegenwoordig afgezant te Weenen, wordt
als zijn opvolger nangeduid. Deze geruchten
verdienen meer stellige bevestiging.
Hutxlnnd.
Te Si. I'Hersburg Is een aidc-de-camp van
den Czar, kolonel Merzeroff, aangehouden, ver
dacht van medeplichtigheid in de zaak, gezegd
van hel winterpaleis. Korts na den aanslag te Mos-
x-.ou had men bij geval ontzaggelijke toebereid
sel» ontdekt, om het keizerlijk winterverblijf te
doen in de lucht springen. Het gouvernement
trachte zooveel mogclijk het publiek gerust te
stellen over de beteekenis dier poging; doch de
czar bleek ten hoogste verschrikt door die afgrij
selijke onderneming, die zoo na was gelukt. Men
•vermoedde dan ook dat die poging moest geleid
.zijn door iemand, die tot de omgeving des kei
lers behoorde.
Duittichland.
De berlijnsche korrespondent der Patrie ver
haalt een incident, dat reeds door de Duitsche
bladen is medegedeeld en beurtelings gelogen
straft. Het was tijdens de nieuwjaarsontvangst aan
het duitsche hof; de vreemde ministers en am
bassadeurs begaven zich naar het keizerlijk slot
om hunne gelukwenschen te brengen aan keizer
Willem; het diplomatisch korps was volledig,
•uitgenomen de gezant van Rusland, die zich op
•dit oogenblik te St. Petersburg bevindt en de
gezant van Italië, die ziek is. De keizer kwam
binnen en trad nader om de hand te drukken der
ambassadeurs; toen hij M. dc Saint Vallicr. den
gezant van Frankrijk naderde, viel dc schrede
van zijn sabel. Na een oogenblik door dit geval
verstrooid te zijn, zegde de keizer tot den fran-
schen gezant
Ik hoop, mijnheer, dal dit geen slecht voor-
teeken is. Toen M. de Saint Vallier uitleggingen
wilde geven over zijn omslag, antwooidê de kei
zer Laat dal zoo, mijnheer, die zaak is te de-
likaat. Wij zullen later daatover spreken,
behagen in te vinden het Belgisch huishouden
in det/ grond te boren often onder te brengen.
Die Slaat is thans liberaal, liberaal of
vrijgevend in al wat slecht is.
Ten lijde van den Hollander wierd ook eene
schoolwet opgedrongen. tegen wil en dank
der bevolking; zij geleek nagenoeg op de wet,
die de geuzen ons thans op den bals hebben
geschoven. Echter was zij in de uitvoering zoo
geldverkwistend niet als deze der geuzen, en
niet te min wal gebeurde er? Het volk was
met al de aanmatigingen van den Staat niet ge
diend. het schudde dit juk van zijne schouderen
en herwon zijne vrijheid en onafhankelijkheid.
Toen weer was het volk meester, en het wilde
nu dat de eerste grondsteen van zijn zelfsbe-
staan de vrijheid zijn zoude.
Dit wierd door iedereen goed begrepen; sterk
door de eendracht gingen wij vooruit als reu
zen, en niemand dacht er aan dat eigene land-
gettoofen hunne broeders zouden verraden en
het schrikbewind van eenen Hollander hei in
richten, dat niets dan vervloeking en vermale-
dijdtng had uitgelokt.
En uogians is dit laatste gebeurd. Maar ook
■wordt het huidig schrikbewind vervloekt en
vermaledijd door alle eerlijke lieden, door de
verdrukte weduwen en. weezen, door werkman
en burger, door iedereen, in een woord, die
nog Belg is, hij zij dan geus of katholiek
De nieuwe schoolwet is weerdig van vreemde
overheerschers, van verdrukkers en uitbuiters.
Zij is geroepen om ons volk geheel en al te
ontaarden, en om het land zoowel onder stof
felijk als zedelijk oogpunt te ondermijnen. Men
overwege slechts wat al vijandschap er door
die wet tusschen onze voorheen zoo rustige
burgerij is ontstaan; wat al verkwistingen er
door haar en voor haar moeten geschieden,
en wat lage en laffe middelen er gebruikt wor
den om de geuzescholen in gang te houden
verdrukking van den armen, verslaving der
Staatsbedienden; oflicieele miskenning der
grond weitelijke vrijheid en gelijkheid.
Wij weten lietdit alles wordt door de
vrijmetselaars in T werk gesteld om ’l volk te
verbitteren, om T volk in opstand te doen ko
men. Dan immers zouden de geuzen kunnen
huilen en tieren ziedaar de onruststokers; zie
daar de vijanden der orde!
Nultelooze moeite! Het volk is slimmer ge
worden, het laat zich nimmer bedriegen. Eens
toch komt er een dag dat hel volk zijnen wil
kan doen gelden, en dan, wij hopen het, zullen
de gemeente- en provincieraden zoowel als de
Kamers en de Ministeries van alle geuzenonkraid
gezuiverd worden.
En dan zal Belgie weer het Belgie zijn van
weleer: vrij en onafhankelijk, vredelievend en
welvarenp, katholiek en Vfaamsch!
Provinciale Iludgetten.
De provinciale raden van de twee Vlaanderen,
Antwerpen, Limburg, Luxemburg en Namen, in
overeenstemming met de gevoelens der katho
lieke bevolking, hebben, bij hel opmaken van
hun budget, de sommen eruit geschr.ibt welke
moesten dienen voor het geuzenonderwijs.
Na lang wachten, heeft minister Rolin, hel
overige der budgetten goedkeurende, van ambts
wege die sommen er weer in gebracht. Voor
West-Vlaanderen zijn die sommen
Hulpgelden aan de gemeentenvoor het bou
wen, vergrooten, herstellen en bemeubelen van
schoolgebouwen, fr. 53,817 78
Hulpgelden voor scholen van vol
wassenen, 6,000 00
ld. voor bewaarscholen, 5,848 00
Dat is te zamen vijf en zestig duizend, zes hon
derd vijf en zestig frank, acht en zeventig centi-
Schijnheiligaards.
De gemeenteraad van Brugge had gestemd
dat er op de stadskosten, geene boeken zouden
gekocht worden om de lessen van calhechismus
en II. Geschiedenis te geven in de gemeente
scholen. De raad was in zijn recht, en. dat om
twee redenseerstens, volgens de nieuwe
schoolwet, moet er geen Catechismus meer ge
leerd worden in de scholen ’t zijn de ouders
>e!ve die moeten zorgen dat de chrsle'.ijke lee
ring aan hunne kinders onderwezen worde. Ten
tweede, in de wet staal er dat al de boeken
die gebruikt mogen worden in de scholen,
eerst en vooral moeten goed gekeurd zijn door
het gouvernement.
De gemeente moet maar doen 't gene waartoe
zij verplicht is; zij is niet verplicht catechismus
te doen leeren in hare scholen, bij gevolge zij
moet hel niet doen.
De gemeente mag, in hare scholen, geene
boeken geven, die het gouvernement niet goed
gekeurd heeft; het gomerrement kan noch heeft
geen catechismussen of heilige geschiedenissen
goedgekeurd, bijgevolgc de gemeente mag er
geene koopen voor de scholen.
Dat is klaar en duidelijk; cvenlwcl heeft Mi
nister Van Humbeek, dal anders gepeinsd; hij
heelt de beslissing van den gemeenteraad van
Brugge verbroken en dep koning een besluit
doen teekenen, bij welk aan hel stadsbeslier
wordt opgeleid catechismussen en heilige ge
schiedenissen te koopen.
De n inister zegt voor zijne redens dat de
gemeente, volgens de nieuwe wet, moet de kos
ten dragen van de boeken voor de christelijke
leering. Dat staat n rgens in de wet te vinden,
en daar is hoegenaamd geene spraak van ge
weest wanneer de wet in de Kamers le berde
kwam.
De minister zegt nog dal hek gouvernement
de broke i laneerdt, die de bisschop goed
keurt. Dat is waarlijk de moeite weerdIn die
boeken-wordt er geleerd dat de Paus onfaalbaar
is, en zulks gelooven de geuzen niet; dat alle
ware katholieken moeten gehoorzamen aan de Bis
schoppen, en zulks gelooven de geuzen niet; -
dat de 11. Kerk alleen hel recht heeft de christe
lijke leering te onderwijzen, en zulks gelooven
de geuzen niet; daler builen de kathol eke
Kerk, voor niemand geene zaligheid is, en zulks
gelooven de geuzen niet
Nooit heeft hel geusche ministerie beter zijn
eigen zelven tegengesproken, nooit heeft, .liet
beter geloond dat de leering van.de. geuzen
valscbbeid is en bedrog; want om aan zijne
scholen eenen uilwendigen schijn van godsdien-
stighehl te geven, moet het zijne toevlucht ne
men tot boeken waarin zijne schoolwel, zijne
leering en doening teenemaal worden afgekeurd,
veroordeeld en ge doemd. Dal is voorzeker wid
het schoonste bewijs dat de geuzen niet recht
zinnig te werke gaan; want niemand-zeker zal
gelooven dal zij in hunne scholen boeken zou-
Dit blad verschijnt den Woensdag, onmiddelijk na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs, 5 fr. 'sjaars; met de post 6 fr. Annoncen 20 crutinien per regel.
Rechletlijke eerherstellingen 1 fr. Een nummer locent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100.
Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, dpukker-uifgever, Zwarte Nonnenslraat. 4, te Veurne.
|S
l.ft-
I
VEURN
t
"■■nu
