0 I I, I 21' Januari 1880. 1840 1 36c jaar POLITIEK OVERZICHT. -i Uit Alveringhcm. In tien nacht van 16 tot 17 dezer is de vrije ka tholieke .school van Alveringhcm door woeslaards geplunderd geweest. Op boeken en schoolbehoeften hebben zij hunne woede bot gevierd en eene ware verwoesting gepleegd, zoodanig, dat geheel de ge meente ’s morgens niet verschuilde boeken on ver nielde schoolbehoeften 1» t’erli k bezaaid was. De jus titie doel neerstig onderzoek. Veurne. Dit blad verschijnt den Woensdag, onmiddelijk na Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. Frankrijk. De zittijd der Fransche Kamer is her’aopend. M. Gambetta is voorzitter herbenoemd niet 259 stemmen op 258 leden (verleden jaar bekwam hij er 314, of 55 meer dan nu) die aan de stem ming de> 1 namen. De rechterzijde onthield zich.’j Hel nieuw ministeiie is zonder al te veel weer zin door de Kamer ontvangen, dank aan de voorzorg door hem genomen van voorop be wijzen te geven van Republiekeinschen geest. Inderdaad, generaal Fai re heeft al de hoogere bedienden van oorlog afgezet en M. Cazot heeft 17 prefekten, 50 onderprefekten en 64 raads- hecren bij de prefekturen van hunne bediening beroofd. Als zij zoo voortgaan zullen de mi nisters zich doen wel gevallen. Maar zoo spoe dig zij ophouden zal ’t er mede gedaan zijn. de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. ’s ja,ars; met de. post G fr. Annonccn 20 een timen per regel, ft-, Een nummer 15 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz; 20 fr. het 100. Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukker-uitgever, Zwarte Nonnenstraat, 4, te Veurne. ccnc achterpoort in hel gebouw geraakt, hadden de zetels bezet,*60 verbleven er den ganschen nacht om zeker te zijn, van ze ’s anderendaags nog te bezitten. be zaak zal nu voor’t hooggerechtshof komen. Maaralle birtories zijn niet even geestig. Wij hebben reeds gemeld hoe Chili de Peruvianen en Boliviers geslagen heeft in den laatstee oor log. Om zich ie wrekn, hebben de overwonnen nu hunne woede op arme vrouwen uitgewerkt. Te Lima en Callao zijn de Chiliaansche en zelfs andere vrouwen die voor Chiliaansche aanzien werden, in onnoembaren toestand op de groote markt gesleurd, gegeeseld, gewond, en zelfs vermoord! Een hevel is uitgevaardigd waarbij aan al de Chiliaansche vrouwen bevolen wordt in 24 uren bet land te ruimen. De vreemde ge zanten hebben zich vereenigd en besloten gewa penderhand de buizen te verdedigen, die door het gepeupel mochten bedreigd zijn. Eene der groote oorzaken on wel de bij zonderste der Belgische omwenteling van 1‘ 33 is de afschaffing geweest der schoolvrij heid, of, om ons geheel juist'te spreken, bel met geweld invoeren van het monopolium van het onderwijs in alle graden onder de leiding van het centraal gouvernement. De liberalen van dien tijd, voor het grootste deel en de voornaamste, beschouwden ook. deze grief als de ondragelijkste, welke men het volk, opdrong; want ook zij, zoowel als de katholie ken, leeden cr door, ofschoon wel niet in zoo ruime mate. De liberalen beklocgen zich niet alleen over de verslaving der drukpers, de af schaffing der fransche taal en hel uitsluitend vergunnen van ambten aan hollanders, maar zij gevoelden zich ook gekwetst en vernederd door den dwang van de officiecle scholen te' moeten bijwonen, en te dezen opzichte was hunne taal zoo vijandelijk en zoo duidelijk afgeteekend als degene der geestelijkheid en der geloovigen. Ook, toen de Unie zegepraalde en haar pro gramma onderden naam van bclgischeGrondwet op te stellen had, liet geene enkele liberale stem wij zeggen geene enkele zich hooren om zelfs gedeeltelijk, het schoolstelsel van het vervallen bestuur te handhaven. Wij hebben in ons geheugen en onder onze oogen talrijke ge tuigenissen van de echte beteekenis welke onze liberalen hechtteden aan hel artikel onzer Staats wet bclrekkelijk hel publiek en vrij onderwijs. Allen verstonden het even als wij in den vol strekten zin der algeheele vrijheid der burgers, aan het Staatsbestuur of aan de gemeenten de vrijheid latende van scholen te stichten, volgens de noo levendigheid en de omstandigheden. Dusdanig waren de feiten en hel leerstelsel van 1830. Niet een deftig en geleerd man zal zulks kunnen betwisten, want wij sproken met volkomenc kennis van zaken, gedurende een tiental jaren de lagere en middelbare scholen van hei hollandsch stelsel gevolgd hebbi ndo. Welnu, wij durven beweren, alles rijpelijk en gewetensvol overwogcii dal de drukking onder de regeering van Willem 1, om de kinde- Ten in dé officicele scholen te lokken, min sterk, min onbetamelijk, min streng was dan degene, weke onze bevolking nu te verduren heelt. Ecni- ge aanhalingen gaan zulks doorslaande bewijzen. Voor hei jaar 30, waren er nergens liefdadig- hcidsburcelen, die weigerden hulp te verkenen aan de arme huisgezinnen wier kinderen naar de openbare scht len niet wilden gaan, en of te -v huis bleven, of zich bevredigden met het onder richt dat zij op de pastorijen of kerken ontvingen. De overheid liei aan de pastoors toe de leer lingen te herbergen en zoo doende de pastorij te veranderen in eene sooit van private school, onder ren dak van dc doode hand. In L 79. dan alswanneer het Staatsbestuur ons mei eene stoutmoedige huichelarij aanzet, om hel toekomende jaar de verdediging te vie len der nationale vrijheden, waarvan hel vrije onderwijs de wezenlijke grondslag is in 1879, zeggen wij, wordt den arme hel brood en de brandstoffen onttrokken, indien zij van het vrij onderwijs durven gebruik maken en niet willen staan onder de voogdij van den God-staat en het is aan de pastoren niet meer geoorloofd gebruik te maken van hel recht dat alle Belgen hebben, de huurders en vruchtge bruikers zoowel als de eigenaren, van te huis haas of beer en meester te zijn en zij kunnen niet zeggen met het engelsch spreekwoord, Mijn huis is mijn kasteel. Voor hel jaar 30, was hit schoolmonopolium maar toepasselijk op de jongens, de meisjes ge noten volle viijheid. Vandaag wil de Staat niet alleen zijne ambtenaren, maaralle familien ver plichten de oflieieele scholen bij te wonen. Voor het jaar 30, maakten het kristeli k ge bed en het kristelijk onderwijs deel van bet verplichtend programma. Wel is waar, het ge bed viermaal door den meester voei gelezen bestond uit algemeene woorden, goedgekeurd door de protostantsche bedienaars en de katho lieke priesters; maar het was de vcroordeeling. der vrijdenkers en der joden, en deze laatste* De hedendaagsche Strijd. Niemand kan ontkennen dal de schoolzaak de groote strijd is van onze dagen. Ja, het onder wijs der jeugd is het gewichtig viaagsiuk welk ovir.il bjsproken wordt, en melde meeste he vigheid van de beide staatspartijen, van liberalen en katholieken op gansch verschillende wijze wordt voorgedragen. Het is waarlijk een strijd lusschen geloof en ongeloof, lusschen christen dom en heidendom, lusschen Kerk en Logie. Alwie niel ziende blind is, zal lichtelijk be merken dal de wezenlijke strekking van ons vi ijmetselaarsbcstuur in dc opvoeding der tec- dere kindschheid niets anders is, dan de on derdrukking of verstomping aller christene gevoelens, om zoo de kleinen van jongs af on verschillig té maken voor godsdienst en zcdc- leer. Dc uitzinnige en bedorvene gecsi der wereld, thans geheel en al door de geheime genootschappen der mooi telbrocrs aangestookt en ovcrhéerscht, verheft zich in ijdelen trots tegen God en alles wat van God komt, tegen allen die aan God geloovcn en God beminnen. De waanwijzen dezer eeuw willen voor de ccnigc meesters van hel heelal doorgaan, en zijn vermetel genoeg om ten strijde te trekken tegen dc orde door God gewild, tegen de machten door God aangcsteld. legen het gezag door God uitgekozen, tegen de wellen door God gegeven, tegen de waarheid door God veropen baard. Wat.is immers do hedendaagsche strijd, tenzij een strijd om leven of dood, tusschen hel gi e Ie en het kwade, tusschen hel licht en de duisternis, tusschen de waarheid cn de leu gen, lusschen dc beschaving en de baibaarsch- iieidlusschen dc vrijheid en de dwinglandij. Die wanhopige en hardpekkige strijd, van den beginne der tijden aangevangen cn nooit in den loop der eeuwen onderbroken, wordt hedendaags gevoerd met eene helsche razernij cn met eene duivelsche slimheid van den kant der liberalen, of beter van den kant der geuzen of vrijdenkers, zooals wij cr in de verste Oud heid geen vooibeald van kunnen vinden. De eindelijke uitkomst van dien verwarden strijd is echter gemakkelijk te voorspellen de katho lieke godsdici si zal vroeg of laat de volkómen- sto zegepraal behalen over de saineiigczworcnc gelootsverzakcrs. en het kruis moet eenmaal, en weldra, schitteren boven de opeengehoopte puinen van hel huidige heidendom. 1830-1^:9. Wij onllcencn aan la Paix, 't volgende artikel Vrijdag heeft bet ministerie zijn program aan do beide Kamers voorgelezen, waarbij hel ver zekert voortaan eenen hardnekkigen strijd te voeren legen de vijanden der republiek cn de klerikalen. Geen nieuws. Ziehier de voornaamste punten dier verklaring; Het ministerie zal trachten de eendracht te behouden tusschen de verschillende onderdeden der rcpublikeinschc meerderheid, en, ten dien einde, zal hel zonder aarzelen, den weg van hervorming en vooruitgang volgen. De Senaai zal over de w< top ’i openbaar onder wijs, door dc kamer iceds gestemd, te. beslissen hebben; en onmiddelijk daari a zal eene volledi ge hervormings-wet voor hel lager onderwijs, overeenkomstig met *s lands verwachting, voor gedragen worden- Hel bestuur moet, in alle vakken, uitgevoerd worden door persoonen, van wiens rechtzinnige medewerking men verzekerd is; de ministers zullen zich toeleggen, om, onder dit opzicht, de uitdrukkelijke wenseben der afgevaardigden te voldoen. Hel recht van vereeniging cn dc vrijheid der drukpers zullen door nieuwe wellen meer uit gebreidheid bekomen. Van de algemeene ainnistie voor de commu nards wordt geen gewag gemaakt. In eenvoudige bewoordingen is dit program ma niets andeis dan De belofte van voldoening te geven aan de radikalen door liet af/ellen van alle ambtenaars, die hunne ontwerpen niel stellig gunstig zijn. Eene oorlogs-ierklaring aan het vrije onder wijs; dc uitsluiiing var. alle godsdienstige ge nootschappen, niets dan scholen zonder christe lijk onderwijs. Onbegrensde vrijheid der drukpers om den godsdienst en deszelfs bedienaars aan te randen cn te lasteren; .begrenzing derzclfdc vrijheid voor diegenen die vinden dat eene min of meer tadikale republiek niet hel beste bestuur in dc beste aller werelden verwezenlijkt. Te Parijs is oen nieuw dagblad verschenen; gelijteld Justice en ingerichl door den beruchlcn communard Clemenceau. Hel zal de Commune als staatspartij verdedigen. In hel eerste nummer wordt de voorzitter dér republiek reedbij liet haar gepakt. Het blad verwijt hem dat hij zijne verplichtingen als hoofd van den- Staat miskent, cn beveelt de optreding van Gambetta in zijne plaats aan. Amerika. In Amerika gebeuren zonderlinge dingen. In den staal Maine heersc.hl oneenigheid tusschen de republiekeinen en de zoogenaamde fusionis- ten. Er moest nu oenen nieuwen voorzitter geko zen worden cm, daar de fusionislen in meerder heid waren en dus hunnen man zouden doen doorgaan, weigerden de republiekeinen aan de kiezing deel te nemen en verlengden liet mandaat van den ouden voorzitter. Vandaar revolutie in de stad de fusionis'en hadden wel dc zetels in de Kamer willen be machtigen, maar dc rcpubliek.e nen waren langs i i; t -MTtfirwir«Trrn~Tri« amr-'i - Mimi inr--

HISTORISCHE KRANTEN

De Veurnaar (1838-1937) | 1880 | | pagina 1