I
J
i
1
HS* ja ar
9
s
25
Februari 1880.
de sraanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. ’sjaars; niet de post 6 Ir. Annoneim -0 ccntinien per tegel.
t
POLITIEK OVERZICHT.
leien in over-
t
i
j.
Veiirne,
ITALIË. Te Rome zijn de Kamers weer
■geopend. Het ministerie vet klaart ook zeer vre
delievend te zijn, maar wil ook, gelijk in Prui
sen, hel leger vet beleren.
Dit blad verschijnt den Woensdag, ontnidilelijk na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 Ir. ’sjaars; niet de post o Ir. Annoncen _l) ccntinien pet tegel.
Rcchteilijke eerherstellingen 1 fr. Een nummer 15 cent. Afzonderlijke nummers voor arliki Is, enz. 20 Ir. het 100.
Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukkeruitgever, Zwarte Nonnenstraat, 4, te Veurne.
straffe of restitutie zou mogen vcieiscbcn, in
dien er iemand zijn geld steelt, of hem anders
zins benadeeligt, De dief peinst misschien dat,
hij dat mag doen, of' misschien moet doen, en
geen een liber: al hoeft hel recht hem dat te
verbieden, want.... elke mensch is onafhan
kelijk, en hangt n air van zijn zelvcn af!
Deze zijn de overwegingen die wij dikwijls
gedaan hebben bij ons zelvcn, en die van ’t volk
ook in T algemeen nog al wel verstaan en dik
wijls gedaan worden; ’t kan niet genoeg over-
peisd en gezeid worden de natuurlijke en
rechtslreeksche gevolgen van T liberalismus
slecht en schandalig zijnde, ’t liberalismus of de
geuzerij is eene vertoeielijke leering, de li
berale partij is op slechte, en ongcluksbarendcn
grond gebouwd; zij deugt niet, zij is eene pestc
voor godsdienst en vaderland!
’t Liberalismuspeste’
De geuzenbladen zijn altijd verblijd, als zij
hier ot daar aan hunne lezers eene slechte daad
kunnen aanhalen van oenen katholiek, on wel
bijzonderlijk van eenen priester, dan jubelen zij,
en peinzende dal T al gewonnen is, roepen zij
u:l zietdaar de partij der treffelijke lieden;
zieldaar de heilige mannen
Vooreerst zeggen wij dit van de tien misda
den die zij aantallen, zijn er ten minste zes van
uitgevonden; gebeurt het dat er priesters voor
zulke zaken door de tribunalen veroordeeld zijn;
zij zijn dikwijls slachtoffers van den baal van
vuile geuzen, die zelve bedorven lot in 'l merg
van de beenen, den priester niet verdragen
kunnen, om dat op T zien alleen van den pries
ter, hun geweten begint te knagen, omdat die
inwendige slem hun hunne schandige euvelda
den vei wijt, en, daar zij lot alles bekwaam zijn,
zoeken zij de gunstige gelegenheid om den
priesjer ie belichten, en zouden zelfs valsche ge
tuigen koOj en om de beschuldiging te bekrach
tigen; dal zien wij, dal weten wij, daarvan zijn de
menschen overtuigd, en dikwijls als zulke ge
vallen plaats hebben, zijn er geen drie men
schen op geheel de parochie die aan de plichtig-
heid gelooven.
Nu, willen wij daarvoor zeggen dat er onder
de katholieken nooit geeue cerlooze mannen
gevonden zijn, dal er somtijds geeue slechte
priesters zijn? In’i gebeele niet; maar wij hou
den staan dat die mannen regelrecht tegen de
katholieke princiepen of grondleeringen hande
len; dat zij hun leven, hunne zeden niet schik
ken volgens deze leering de leering, de grond-
stelsels zijn goed cu leiden lot het goed, en lot
mets anders. Indien iedereen leefde volgens de
katholieke leering, de menschen zouden anders
gilukkig zijn als nu; dan zou de samenleving
bloeien in waren voorspoed en geluk; integen
deel, de liberalen, die zich aan zulke euv Ida-
den plichtig maken, zijn in hunne daden geheel
en ganseb overeenstemmig met de princiepen,
de groudlearing van hel liberalismus, van de
geuzerij.
Welke zijn inderdaad die princiepen Onder
ander deze indien God bestaat, hij houdt
Hem met de menschen niet bezigde mensch
hangt maar af van zijn eigen zelvcn, ‘t is te'zeg-
gen van zijne consciëntie Wal is zijne concien-
lie? Zijn eigen wille, zijn eigen goeddunken; zijn
versland, zijne redeenz....
Zoo alles is goed en treffelijk en wettig, wat
elke mensch als goed en treffelijk en wettig
verstaat en aanschouwt! niemand heeft daar
iels aan te zeggen; hij volgt de stemme zijns ge
wetens; hij handelt volgens de rede.... Ja maar,
waarop steunt hij zich om zijn geweien ie vor
men? Handelt hij altijd volgens de gezonde
rede? O neen! die rede is verduisterd en meè-
gesleept door den haat, de grillen, do passien,
zoowel, dal de passien involgen, alles verrich
ten wat aauslaai, handelen volgens welbehagen
en beliefte, de regel van hun gedrag, van ge
heel hunnen handel en wandel wordt. Zooverre
gaan zij met hunne fameuze princiepen van zoo-
gezeido vrijheid en onafhankelijkheid! en a!zoo
mogen wij in der waarheid zeggen, dat als wij
de princiepen der geuzerij inzien.'de geuzen tol
alles moeten bekwaam zijn; dat alle middels hoe
schandalig en inonsicrachtig zij mogen wezen,
als eerlijk en treffelijk door hun aauzien wor
den, als zij maar strekken kunnen tot hel ver
wezenlijken van hun doelwit. Zoo is het, dat,
als ievers een groot schelmstuk bedreven wordt,
en dat wij hooren dat. de plichtige een geus is,
wij bij ons zelvcn aanstonds zeggen dat moet
niemand verwonderen, dat is natuurlijk aan
zulk volk, dat is geheel en gansch overeen-
stemmig met dc princiepen van hol liberalis
mus, T loopt ervan lijk 't water uit de bronne;
die mensch heeft misschien eene zulke concien-
lie; en welke liberaal zal er hem verbieden van
zijne consciëntie te volgen? Dat is zoo wiar, dat
een liberaal, indien bij wilde volgens zijie
princiepen oordeelen, niet zou mogen mistevre
den zijn, zijn beklag niet zou mogen doen, geeue
ROME. De 11. Vader heeft eene encykliek
uitgegeven nopens het huwelijk en legen de
echtscheiding. Hij bewijst dat bel huwelijk enkel
bestaat door hel Sakrament en dal bijgevolg de
11. Kerk alle recht en alle wetgeving in die be
langrijke zaak beeft. Het is niel ie zeggen dal de
wereldlijke staat geeue aanteckening moet hou
den van de gevolgen van een christelijk huwe
lijk. De noodwendigheden der tegenwoordige
maatschappij moeten geëerbiedigd worden, maar
de wereldlijke ambtenaars kunnen enkel bestati-
gen en vaststellen dal liet huwelijk voor God ge
sloten is. Buiten de Kerk is er geen huwelijk
zij dus, die, zooals men thans sommige ver
dwaalden ontmoet, het genoegzaam achten den
wereldlijken ambtenaar te verwittigen dat zij
gezamenllijk gaan leven iets wal men bet
burgerlijk huwelijk noemt
spel.
RUSLAND. Wie zou hel ontzaglijk drama
hebben kunnen uitdenken dat thans in Rusland
wordt opgevoerd? Wij kunnen ons moeilijk een
meer iragischen levensloop voorstellen dan dien
en van den keizer van Rusland. Zijne voorvaders
voorgangers hebben hem eene kroon achter
gelaten, die hem als een cirkel van vuur liet
hoofd brandt. Welk een toestand! Hij heek moe
dig hel besluit genomen om zijnen adel te trot-
seeren en mm de lijfeigenen de vrijheid te schen
ken; hij heeft de staatkunde gevolgd waarnaar
zijn volk in zijne paiislavistische (hoornen ver
langde, en tot o >ii moet hij bel leven slepen als
een ter dood vei oordeelde, tegen wien duizende
handen opgeheven zijn en die nooit weel of van
n achter dezen boom ot uit gindsch venster geen
blinkende geweerloop op hem zal gericht worden.
En inderdaad, nauwelijks is de algemeene op
schudding verwekt ten gevolge van den aanslag
waaraan de keizer aan de poorten van Moseou
onlangs, als bij mirakel, ontsnapt is, gestild,
of eene nieitwe euveldaad, door de nihilisten
gesmeed legen gansch dc keizerlijke familie,
'doet eenen nieuwen kreet van vcronlwecrdi-
ging slaken.
Den 17 dezer, rond 7 ure 's avonds, op
’t oogenblik dc keizer en zijne familie moesten
gaan eten, hebben de nihilisten eene mijn doen
springen, welke in hel Winterpaleis aangelegd
en gevuld was met ongeveer 65 kilos dynamiet.
Dc verwoesting in bet paleis is verschrikkelijk.
Er werden 47 soldaten der wacht gewond en
10 gedood. Door eene toevallige vertraging
was de keizerlijke familie in de eetzaal nog niet
vcrcenigd. Dc keizer was in samenspraak met
den prins van Bulgarie, toen een bediende hem
ging melden dat hel middagmaal gereed was;
de keizer zette de samenspraak nog wat voort,en
juist toen hij met dim prins naar tie eetzaal trok,
hoorde hij, op twee stappen afstand van hen, dc
ontploffing. Dc keizer bleef plotseling staan, en
nogmaals was hij aan de dood ontsnapt. Dc
plaats waar dc ontploffing plaats had, is de gang
langs waar dc keizer altijd gaal.
Mei angst vraagt men wat nu in Rusland ge-
buren zal? Dc gewelddadige middelen, de poli-
cie, de strenge straffen hebben de omwentelaais
van hun plan niel doen afzien; de behendigste
speurhonden zijn er niet in gelukt den sluier op
te lichten, welke de russische vi ijmelselarij be
dekt. Ware het niet beter van toe te geven; van
het autokralisch regeeringstelsel te laten varen,
om een consliiulionnecl rijk te vormen? Dit vra
gen eenige belangrijke bladen, doch ze durven
geenc uitspraak doen. Het is eene eeuw geleden
dat bodewijk XVI ook aan den omwemelings-
gecst begon toe te geven men weet welke de
gevolgen gewcesl zijn.
Liberaal of katholiek.
Liberaal of katholiek, eens of anders, geen
middelsoorte.... liberaal is gansch ’t tegenstrij
dige van katholiek, en 't is kwaad van liberaal
te zijn.
Zoo schreven wij over acht dagen, en be
wezen wij, herleest liever onzen artikel, geuzen,
en ten andere, is het niel juiste ’t geene uwe
groole gazel ten van Antwerpen Gent en Bres-el
geheel dagen schrijven en bewijzen? ’k Weet
wel dal zij voor goed houden ’t geen dat kwaad
is, en voor kwaad ’t geen dal goed is; dat is
eene andere kwestie. Maar de Flandre libérale,
onder andere, heefi geen ander doelwit, dan
dc zielen aan den katholieken godsdienst te
onttrekken. Gij weel dat wel. ett uw doelwit
is hetzelfde, maar gij durft bet niet zeggen noch
schrijven, gij hcbl liever de menschen tc be
driegen en alzoo is’t dal er nog zoovele voor
u stemmen, omdat zij bedrogen zijn, omdat gij
uwe plannen niet durft toonen; alzoo is’t ook
dal er van deze die met u meedoen nog mis
schien kunnen in de goc trouwe zijn, maar alle
dage van langs om min; deze die waarlijk uwe
plannen zien en verstaan en nogtans met u
meêwcrken, zijn menschen die gij reeds be
dorven hebt door uwe verpestende leeringen,
en beweerden zij duizendmaal dat zij katholiek,
zijn, hunne daden weerleggen hunne woorden,
zij blijven te kortman den eersten en den groot-
sten plicht van oenen katholiek, T is tc zeggen
de leering van de 11. Kerk volgen in gedachten
en weiken. En 't is daarin dal katholiek zijn
bestaat.
Hoe komt die historie van de juffers daar nu
te passé in ’t geuzenblad? Is dat een bewijs?
Eene juffer, zegt gij, die het Adverlentie-blad
leest, dc Verdediging en andere transche leu
gens, die eene geusche onderwijzeres is en
nogtans beweert dat zij katholiek is! Neen,
katholiek niel meer, om dc redens die wij ko
men aan te halen T En is niet genoeg van te
zeggen dat men katholiek is, om het te zijn;
eertijds was zij het misschien; maar nu baar
geweten en ziele verkocht voor oen handvol
geld! Ah! geuzen, door dal voorbeeld hebt gij
willen de juffertjes-meesiercssen willen verhef
fen in de oogen van bei volk; maar T zal niet
pakken meestèresse in eene geüzescbool en
katholiek zijn, kan niet samenstaan; geuzemam-
zeltjes zijn T geworden, en de menschen die
van hunne ktnders wil ei katholieken maken en
geen geuzinnön, zuilen zich wel wachten van
ze bij zulke juffers te zenden!
Zij willen alles beter verstaan.
’k Peins dal onze artikels altijd klaar genoog
zijn, voor deze die wilen verstaan, en 'l is juist
omdat zij zoo klaar zijn, dal de geuzen zoo woe
dend komen; zij vragen nu dal wij zouden be
wijzen'dal dc liber t en icnns.-'ie^e's zijn in de
ii van Ci l, en dal men ze ritsel linten er. ver-
foeien; en wij hebben hel bewezen twee, drie
weken laag. Z »o ja voor een l.iatwi m ml, ziel
I" De liberalen beslrijden en kme'ien >:i dc
■welbekende waarheid, cu vrspzilen vhsciilieid
en leugens; zij verdrukken dc Ker' Sods werk;
zij krenken hare goddelijke rechten, zij versprei-
t V' 4 r 1 QA f.» l./.F I AA
i
yjWtfWB rW i AT-'rff-
I
A-
