3ö'! jaar
14 April 1880.
N« 1852
artikels, enz. 20 fr, het 100.
Kosteloos onderwijs.
Onze sladhuismannen hebben al hun verstand
Kiezingen van 8 Juni.
De dagbladen beginnen zich bezig te houden
met den toestand waarin de aanslaande kie
zingen voor de Kamer zich zullen voordoen.
Eenige plaatsen worden reeds genoemd waar er
strijd zal zijn. De (llironiqne.' on lei andere, zegt
Veirne,
Duitschland. M. Bismark Heeft zijn ont
slag gegeven Dit is bel gerucht dal zich
eensklaps als een bliksemslag te Berlijn, en
vandaai in gaiisch Duitschland, vei spreid beeft.
Hel leit is waar, maar het is slechts een fijne
trek van de.n slimmeii kanselier, om lot eetie
wijziging van de grondwet te geraken.
De oneenigheid is uitgeborsten in den Bonds
raad, overeen voorstel om de kwitiancieii van
post-mandaten mei een zegelrecht le belasten;
voorstel dal doon 30 stemmen tegen 28 ver
worpen werd. Bij hei optellen der stemmen
erkende men dat de minderheid van 28, Inslaan
de uil de afgevaardigden der rijken van Pruisen,
Saxen en Beieren, eene bevolking van 30 milliöen
vertegenwoordigt, terwijl de meerderheid van
30, samengesteld uit de vertegenwoordigers
der kleine vorstendommen, slechts op 7 mil-
lioenen inwoners steunen kan.
Dit sprong M. Bismark tegen hel hoofd en hij
zond aan den keizer zijn ontslag van kanselier;
maar hel zal niet ernstig zijn. Wal hij wil is, dal
men a.mdringde om hem aan hel bewind te zien
blijven, en dan zal bij als voorwaaide stellen dat
de inrichting van den bondsraad gewijzigd wor
de, derwijze dal deszelfs beslissingen niet meer
le vreezee zijn.
Dit zal ook wel zoo gebeuren, want de keizer
heeft reeds eenen brief aan Bismark geschreven,
waarin bij zegt dat hij zijn ontslag met aaiinecmt.
Keizer Willem zegt aan den kanselier, dal deze
eerst aan hem en daarna aan den Bondsraad
voorstellen zou doen die van aard zijn om cene
oplossing van het geschil te bekomen, overeen
komstig mel de grondwet'. Dit was eigenlijk wal
Bismark verlangde, en bij zal dit bekomen.
POLITIEK OVERZICHT
Engeland. De kiezingen zijn nog niet ten
einde geloopen, maar men mag de verhouding
der partijen als volgt bepalen Whigs (liberalen)
340, torys (conservateurs) 250. home rulers 65.
Men ziet dal de liberale meerderheid, tegen bare
verzwakking, in dezelfde omstandigheid zal ver-
keeren als voortijds de bewarende; dat zij de
lersche partij niet noodig heeft om in alle geval
len de meerderheid te bekomen.
Hrief van «Ion Paus.
De Belgische katholieken zullen met eene
levendige belangstelling den volgenden brief
lezen, welken Z. Em. kardinaal Dechamps, aarts
bisschop van Mechelen, van den II. Vader heeft
ontvangen
LEO XIII, Pais,
Aan onzen beminden zoon, heil en apostolische)!
zegen.
Wij hebben, uit do handen van kanunnik
Claessens, den brief ontvangen welken gij Ons
Frankrijk. Prins Jeroom Napoleon, do
verachtelijke erfgenaam der fransche keizers
kroon, heelt aan* de dagbladen eenen brief ge
schreven, waarin hij, na eenige huiclie'achtige
lofiuigingen aan den godsdienst, de dekreten
tegen de jesuieten en andere kloosterlingen
goedkeurt.
Die brief is voor de bonapartistsche partij een
doodsteek. De grootste keizersgezinden,waaron
der Paul de Cassagnac, keeren zich van den
Napoleon af; de Pays heeft een artikel medege
deeld waarvan hel slot luidt Indien dat het
keizerrijk is dat gij ons aanbiedt, verstooten wij
iiei met walg. Wij blijven eerst en vooial katho
liek.
Het bureel van Weldaad geeft ook twee dui
zend frank, om te voorzien in het onderwijs der
behoeftige kinderen. Hel is ook duizend frank
meer dan voorgaande jaar.
Deze hulpsom, ten gevolge van het kosteloos
maken van het lager onderwijs; zal uit het
budget van het bureel van weldaad verdwijnen,
of, beter gezegd, zónder emplooi zijn. En nog
eens zal hetgeen men van dien kant te kort heeft
door de burgerij moeten betaald worden.
O burgers, gij zijt de lievelingen der geuzen;
gij ziet het, de genegenheid die zij voor u heb
ben. is onzeggelijk en alzoo is het, dat zij uw geld
versparen al den eenen kant, o n hel dubbel
langs eenen anderen te komen af halen.
Te Brest is weer een schip aangekomen met
211 communards. Brandstichters en moorde
naars worden ontslagen en onthaald, terwijl on-
schul ligeu die zich, als de geestelijke genoot
schappen. aan het onderwijs der jeugd en aan
bet zedelijk welzijn hunner hindgeuootén toewij
den, uiteengedreven en vervolgd worden. Dit is
de kruim der tegenwoordige politiek.
A
In een vorig nummer zegden wij dat de toe
lage der stad voor het onderwijs van acht dui
zend frank verhoogd was, zonder over een aan
tal andere toelagen allen betrekkelijk het onder
wijs, te Spreken. Dat is voor het tegenwoordige;
maar het is wat anders voor het toekomende
ook zoo iets dat niet aanzienlijker zal zijn dan
die verhooging. Acht duizend frank meer, wat
is dal?
Inderdaad, de nieuwe lasten welke onze stad
huismannenonszullenopleggen, zijn debeluiging
van hunne goedhertigheid ten opzichte hunner
geadministreerden en een bewijs van de teeder-
heid hunner liefde en genegenheid voor de
goedseugige lastcnbetalers.
Maar, burgers, voor het oogenblik moogt ge
nog een beetje gerust op uwe twee ooren slapen;
want de maand oclobcr f881 moet eerst voorbij
zijn.
hebt toegestuurd met de offerande van den Sint
Pieterspenning van uw bisdom. Wij hechten
zooveel le meer wamde aan deze offerande daar
wij weten van welke opofferingen zij de vrucht
is.
liet is ons, inderdaad, niet onbekend ’met
welken iever en edelmoedigheid de Belgische
geloovigen beantwoord hebben aan uwe her
derlijke uitnpodigiiig en aan die der Belgische
bisschoppen, om nieuwe katholieke scholen te
sticliltn, ten einde te beletten of ten minste te
verzachten de rampzalige gevolgen der nieuwe
schoolwet, die volkomen in strijd is met
de voorschriften der katholieke Kerk.
Met L' onze dankbaarheid uiitediukken, heb
ben wij op het hart U te verklaren dat derge
lijke voorbeelden van verkleefdheid aan den 11.
Stoel en iever voor de behoudenis van hel ge
loot en den katholieken godsdienst in uw vader
land, Ons vervullen met troost en steeds nauwer
de banden toehalen van de vaderlijke genegen
heid welke ons, sedert lang, aan de bisschoppen
en geloovigen van Belgie verbinden.
Het ware Ons zeer aangenaam geweest U dit
jaar te Home te zien, zooals gij het voornemens
waart, hetzij ter oorzaak der wezenlijke gene
genheid welke Wij U, zier beminde Zoon lor
dingen, hetzij ter oorzaak der hooge plaats,
welke gij in Belgie bekleedt, hetzij ter oorzaak
van ons verlangen om U persoonlijk te hooren.
Doch Wij begrijpen de redenen welke D tot
hiertoe belet hebben uw voornemen ten uitvoer
te brengen, en zeker, indien de reis naar Rome
nadeelig moest zijn aan uwe gezondheid,
welke wij overigens weten niet volmaakt te
zijn, verkiezen Wij ook dat gij die uitstelt tot
eenen beteren tijd, omdat Wij er le zeer aan
houden dat gij al uwe krachten bewaart ten
einde voortdurend, met verstand en iever, zooals
gij tot hiertoe gedaan hebt, te kunnen werken voor
het goed van den katholieken godsdienst, in uwe
dubbele hoedanigheid van kardinaal der II. Kerk
en primaat van Hel g ie.
De kanunnik Claessens, die IJ dezen brief zal
ter band stellen, zal er mondelings veel andere
zaken bijvoegen, waarmede Wij hem gelast
hebben.
Hel is met geheel de uitstorting van ons hart,
en als onderpand Onzer zeer bijzondere gene
genheid dat Wij, zeer beminde Zoon, aan U,
aan de bisschoppen, aan de priesters en aan
hel volk van Belgie den apostolieken zegen
geven.
til het Valikaan, 2 April 1880.
Derde jaar van Ons pausschap.
LEO XIII.
Hel ware overbodig de belangrijkheid van
dien brief, komende na de verklaring van den
aartsbisschop van Mt-chelen, van 1 December
laatst, te doen uilSChijnen. In deze vei klaring
zegde de primaat van Belgie, na bewezen te
hebben dal er volkomene eensgezindheid be
stond tusschen den Paus en de bisschoppen,
over de schoolkwestie
Indien zij (de bisschoppen van Belgie) in
in oneenigheid waren met den 11. Stoel, zou de
groote Paus, die thans de Kerk bestuurt, zou
Leo XIII niet spreken?
De Paus beeft thans gesproken on, zooals
men ziet, is het om volkomen het gedrag van
den aartsbisschop en de bisschoppen goed te
keuren; hel is om de edelmoedige pogingen te
prijzen en te zegenen, welke, onder hun bestuur,
de geestelijkheid en de geloovigen hebben aan
den dag gelegd, om overal het katholiek onder
wijs intericblen.
Zullen onze tegenstrevers, tegenover eene
zoo duidelijke en gezagvolle getuigenis, einde
lijk begrijpen dat zij voortaan niet meer moeien
af komen met de zoogezegde oneenigheid en
eenen anderen truc moeten uitvinden om hel
volk te misleiden.
bijéénvergaderd en besloten het lager onderwijs
kosteloos te geven aan al de leerhngen der ge
meentescholen, zonder onderscheid, en bij mid
del van plakbrieven en aankondigingen in het
geuzenbiad hebben zij dit groot nieuws aan
hunne ingezetenen kenbaar gemaakt.
De geuzerij hoo| t door dezen nieuwen middel
de vrije katholieke scholen te ontruimen ten
voordeele der officiële scholen; maar’t zal mis
zijn; want niettegenstaande al de dwangmidde
len en brood roverij en welke de geuzen tot nu
toe gebruikt hebben, zijn zij er niet in gelukt
het getal hunner leerlingen te doen vermeerde
ren, en deze nieuwe oorlogsmaatregel zal zoo
vruchteloos zijn als de andere.
Bij den eersten oogslag schijnt dit besluit nog
al toelachend, doch wanneer men overweegt en
onderzoekt, is hel heel wat anders, ten ware
onze sladhuisbazen hunne bermhertige oogen of
beter hunne eigene zakken die zij altijd zoo ge
sloten houden zouden openen en de onkosten
van hel kosteloos onderwijs zelven afdragen.
De katholieken betalen immers wel het hunne.
Dit verwachten wij echter niet van de mild
heid onzer liberale bestuurders, omdat dat het
gemakkelijker is in een andermans vleesch te
snijden.
De burgerij zal dus natuurlijk dit kosteloos
onderwijs moeten betalen. Hel geuzenblad heeft
het bekend, toen het schreef', vooraleer er
nog kwestie was van kosteloos onderwijs, dat
de onkosten van het onderwijs zouden ver
meerderen; nogta'ns om dat gij, burgers, u
niet zoudet verontrusten, en om u le troosten,
voegde het erbij «de. vermeerdering zal niet
aanzienlijk zijn.
't Is gelijk, gedzëkensj aa'nzïenelijk of niet,
de verhooging van uitgaven bestaat en zal be
slaan; en mogen wij het geuzenblad over die
niet-aanzienlijkheid gelooyen? ’k En peis het
niet. Nu tot daar.
Int blad verschijnt den Woensdag, onmiddelijk na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. sjaars; met de post 6 fr. Annoncen 20 een timen per tegel.
Rcchlci lijke rerherstelliii^eii 1 fr. Een nummer lucent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100.
Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukker-uitgever, Zwarte Nonnenslraat, 4, te Veurne.
j
i*t
uk i! f
c
