I
I
I
I
3
I
Veurne, 21 Jul; 1880.
iV0 ISföG.
de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. ’sjaars; met de post 6 fr. Aunoncen 20 centiinen per regel.
te be-
Nog meerdere tegenstrijdigheid Veronderstelt
ecus, dat gij geen kinderen hebt, of zoo gij er hebt,
dat zij sedert lang de schoolbanken verlaten hebben;
gij moet nogtans betalen en blijven betalen, bij wijze
van belasting, voor de kinderen van ren ander, die
zoowel betalen kan dan gij; ja zelfs voor de kinders
van de rijkste ouders der gemeente of stad; ook nog
voor de kinders van andere gemeenten! Wat zegt gij
van zulke kosteloosheid? Dat zij uiteengedaan
voor de ouders die zich door de ronkende woorden
kosteloos onderwijs laten verleiden. Betalen
moeten zij, dal het onderwijs kosteloos zij of niet.
Kosteloos onderwijs.
Meest al de slaafsche geuzegemeen tern den van he*
land, gehoorzamende aan het woord der vrijmetse
larij. hebben het zoogezegd kosteloos onderwijs ge
stemd. Welk zou dan het doelwit zijn van dezen
algemeenen maatregel? Het is zonneklaar, de geuzen
zien.daarin eenen middel om het vrij onderwijs door
onze Grondwet te bestrijden en ten onder te bren
gen. Gelukkiglijk de menschen van verstand geloof
en godsdienstigheid laten zich door dit geuzenlokaas
niet verleiden; zij achten de ziel hunner kinderen
van meerder weerde dan een stuk geld Nogtans om
alle valsche opvatting nopens dezen maatregel bij
sommige al te eenvoudige menschen weg te nemen,
willen wij vandaag onze lezers waarschuwen tegen
het venijn dat achter die ronkende woorden verbor
gen ligt-
Vcnrna; rs, zijn deze nu waarlijk mannen die uwe
stoftelijke Lel mgen ter hei 11 nemen? Neen, duizend
maal neen 1 De hoon tegen godsdienst en priester,
daar is hetgeen zij uit alle hunne krachten willen
uitwerken; en moesten zij de burgers plunderen l< t
den laatsten duit, zij zoud-n niet achteruitwijkend
Maar hebt geduid, de uur der verlossing zal komen;
gij zult ze beloouen naar verdiensten; zij zijn waar
lijk onweerdig u, treffelijke Veurnaars, te vertegen
woordigen op 't Stadhuis dat Te Huren is!
Burgers, peist hierop Indien het onderwijs koste
loos is. ’I is de gemeente die de geuzescholen van op
tot neere moet ondersteunen, en natuurlijk de kosten
voor de gemeente vermeerderen; bijgevolg, om die
meerdere kosten te koeren, moeten de. belastingen ver
hoogd worden voor iedereen en alzoo komt het dat
hetgeen gij eertijds als schoolgeld uitgaaft, nu betalen
moet bij wijze van belasting. Waar is nu die koste
loosheid, wij vragen het u?
Voor deze die de middelen niet bezitten om hunne
kinderen het onderwijs te verschaffen is die maat
regel goed en zelfs noodig; ook daarin is door de
wet voorzien, het onderwijs is kosteloos voor de
armen maar wat de in kgerij betreft, peist zij dat
hare kinders gratis naar school gaan! Peist zij dat
't onderwijs voor haar zoo kosteloos is als dat men het
zou denken?
Maar nu. treffelijke burgers, die leeft en handelt
volgens plicht en geweien, en uwe kinders naar de
katholieke scholen zendt, gij, Veurnaars, die geen
kinderen hebt, of wi -r kinderen reeds ophouden van
naar school te gaan, wij vragen het n, bemerkt ecus
de daden van onzen geuschen gemeenteraad; ziet hoe
hij met uw geld mooscht en zwijnt, hoe hij het
breekt met hamers! Kleine burgers, tteeringdoeners,
gij moet betalen voor de kinders van een ander; gij
moet betalen voor kinderen van rijke herren van
de stad, zoo als zekere nunneknijzer. baron Vanstuif-
regen enz., enz. Is dat niet schandalig, is het geene
schreeuwende onrechtveerdigheid? Wat meer is. het
geld door de lastenbetalers gestort, moet gebruikt
worden lot onderhoud en nut vanJe geueenle of
stad dier zelfde lastenbetalers, en wat doen onze
geuzen Zij aanveerden kinders van Bulscamp, Wul-
veiinghem. Adinkerke, Coxydc, Oostduinkerke enz.,
enz., en zij betalen het onderwijs dier vreemde kin
deren met ohm Kel<l, medeburgers, me» ohm ei
gen geld. Gaat dat niet alle palen te buiten?
Er waren nog geen zulke geldznigers genoeg in
Veurne; die nieuwe nul'el.oze geusdie bewaarschool
moest er nog komen, die jaarlijks ook voor onder
houd van gebouwen en meesteressen bij duizende
franks uit uwe beurzen zal kloppen, en alzoo gaan
zij altijd van langs om verder T is oprechte geld-
verbeesting
Volgens de Vérilé gaan wij volop de priester-
vervolging te gemoet; ziehier wat men, volgens
dat blad, weldra zal voorstellen
1“ De seminaristen en priesters moeten soldaat
worden.
2' Men zal 90 ten 100 van de geestelijkheid
afschaften, en de traktementen zullen met
50 per 100 worden verminderd.
Een onderpastoor zal dus wat 90 centiemen
daags krijgen
3° De toelaag aan de bisschoppen zal worden
verminderd.
4". De drie aalmoeseniers en de aalmoesenier
van de militaire school worden afgeschaft; ten
hoogste zal men de aalmoeseniers in de gevan
genissen behouden.
u“ De kloosters zullen op bepailde oogenblik-
ken doorzocht worden.
De Vérité is een blad dat zijne ingevingen
kiijgt. uit bet ministerie van justicie.
Salut, brillant 1880.
Kiezerslijsten.
Van nu af aan houden de gemeentebesturen
zich bezig met de herziening der kiezerslijsten
welke, het aanslaande jaar, zullen dienen voor
gedeeltelijke vernieuwing der gemeenteraden.
Wij verzoeken dringend onze vrienden zoo
goed te zijn al de personen aan te duiden welke
liet recht hebben ingeschreven te zijn op de lijst
der kiezers voor de gemeente, voor de provincie
en de Wetgevende Kamers. Men kan zich
daartoe' wenden, hetzij schriftelijk, hetzij per
soonlijk, tot het secretariaat der katholieke
Vereeniging, in het lokaal van den katholieken
Kring, alhier.
De kiezers worden verzocht zich te voorzien
van al de stukken welke hun stemrecht bewijzen.
--- ■nrri -
Van alles wat.
't Geusche schoolfeest gevierd.... met onze klui
ten. Zoo lezers, ziet gij nu dat wij wel onder
richt waren, als wij over drie weken spraken
van de prijsdeeling der geuzescholen? 't Pro
gramma is nu uit geplakt en in ’t geuzenorgaan
overgenomen. Er slaat daarin dat de stoet zal
gevormd zijn op bet. uiteinde van de Pannestraat!
Waar is dat? In't gevang? Maar neen, lezers,
zij zouden alzoo den schijn hebben van de men
schen te doen geloven dat de geusche scholen
kweekscholen zijn voor dal gesticht, en nogtans
er is daar niets van. Wij zouden eerder geloven
dat het wil zeggen in de onzijdige kapelle van
het verwereldlijk'tl klooster Maar zult gij vragen
waarom dat niet platuil zeggen? Ja waarom?
T zou al te slechten indruk maken op T volk, en
volk zou peizen dat. die mannen legen de reli
gie zijn. en nogtans, 'i zijn engels, ware engels!
'k hoor u zeggen, ja van um onzijdige en rer-
wereldlijkle engels gelijk Lucifer! Gij slaat den
nagel op den kop!
der hedendaagsche leerstellingen
komen.
Het Memorandum besluit met eenen blaam
voor de beleediging den II. Vader aangedaan en
vertrouwt in de rechtvaardigheid van Europa.
Memorandum.
De Osservatore Romano heeft verledene week
hel Memorandum medegedeeld, door den II.
Stoel gezonden aan zijne vertegenwoordigers bij
al de mogendheden en betrekking hebbende op
de afbreuk van hel Belgisch gouvernement met
den Paus. Dilmerkweerdig stuk, dat te uitgebreid
is om in ons blad opgenomen te worden, legt
klaar de handelingen van den Paus en van mi
nister Frère-Orban uiteen. Men vindt er het
doorslaande bewijs in dat ons ministerie de
Kamers heeft bedrogen, terzelfder tijde dat het
zocht het pauselijk hof om den tuin te leiden.
Minister Frère is officieel verwittigd geweest
dat hij uit eenen brief van kardinaal Nina, van
5 October 1879, valsche gevolgtrekkingen af
leidde en niettemin heeft hij die gevolgtrekkin
gen vóór de Kamers en het land staande gehou
den.
De afschaffing der belgische legatie is niet
alleen eene beleediging jegens de katholieken,
maar tevensccne hoogst laakbare daad, onder
bet oogpunt der eenvoudigste begrippen van de
diplomatie.
Zie hier wat het Memorandum in .hoofdzaak
zegt
De afschaffing der belgische legatie bij den
II. Stoel was van het begin der aankomst van
bel liberaal ministerie aan het bestuur, besloten.
De teilen bewijzen dal de kerkelijke kwestie
slechts een middel is geweest om daartoe te ge
raken. M. Frère, minister van builenlandsche
zaken, is begonnen met M. den baron d'Anethan
te verwittigen dat het ministerie hem hel tijdstip
zijner terugroeping zou aanduiden; in de kamer
heeft hij gezegd, dat, in de besluiten van het mi
nisterie, alleen de dag der afschaffing van de
legatie te bepalen bleef.
De voorzichtigheid van den Paus verwijdert
ccne eerste maal de afschaffing. Daarop ontstaat
de schoolkwestie. De bisschoppen protesïeeren;
de Paus verklaart dat de bisschoppen hel recht
hebben eene wet te bestrijden, welke vijandig
is aan den godsdienst; hij raadt nogtans de ge
matigdheid aan. De wet gestemd zijnde, schreef
de Paus twee brieven aan den konirig.
De listige heer Frère legde die uil in den zin
eener oneenigheid tusschen den Paus en de bis
schoppen.
De paus, den strik gewaar wordende, schreef
aan den nuncius om zijne goedkeuring, aan
gaande het princiep; lo bevestigen, zijiie raad
gevingen van gematigdheid duidden geen ver
schil van gevoelen aan over den grond der zaak.
M. Frère weigerde een afschrift van dien brief
te aanveerden; hij eischte de intrekking ervan,
onder bedreiging van onmiddelijke afschaffing
van de legatie. De paus, oordeeletide dal M.
Fi ere genoeg ingclicht was, stemde edelmoedig
toe. Alsdan ;ctte M. Fiére in ’topenbaar zijne
valsche mi legging! n voort; vervolgens gevoe
lende dat In t noodig was de dubbelzinnigheid
door hem in 'lieven geroepen, te doen ophou
den, gal hij aan M d’Anethan bevel andere uit
drukkelijke verklaringen Ie vragen.
Kardinaal Nina antwoordde voortdurend dat
het den II. Stoel onmogelijk was hel princiep
van den tegenstand der katholieken af te keuren,
maar dat hij niet zou ophouden de gematigdheid
aan te raden, hetgeen de bisschoppen aannamen.
Alsdan beschuldigde M. Fiére den II. Stoel van
tegenstrijdigheid, welke beschuldiging door
kardinaal Nina krachtdadiglijk werd verworpen.
Daarop volgde de afschaffing der legatie, on
danks al de pogingen van Mgr. Vannutelli. Kar
dinaal Nina schreef aan den nuncius om de
grootheid der beleediging den II Stoel aange
daan en de onbeduidendheid van de beweegre
denen der laatste mededeeling van M. Frère te
doen uitschijnen; hij zag er eenen strik in om
van den Paus de godsdienstige bekrachtiging
Nog nieuws. Er zal dan ’s avonds vertooning
zijn in rle eommediezaa) voor de ouders der kin
ders, en toen nog kostèlogze. vertooningzoo
kosteloos voor de burgers al» .geheel de pi ijs-
deeling, peis ik. Mi n Reeft i.opit meer gespro
ken van kosteloosheid dan dit jaar, en wonder!
de burgers bebhmi nog iiooii mu-r betaaldWij
twijfelen er niet aan ot die vei tooning,za) ook
verjdichtend zijn; 't is te zeggen dat al wat
neringdoetier ot werkman is. er zal moeten
tegenwoordig zijn of ge,, n kalai.dize en geen b. col
Dit blad verschijnt den Woensdag, onmiddelijk na r... o
Rechte» lijke eerherstellingen 1 fr. Een nummer 13 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100.
Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukkeruitgever, Zwarte Nonnenslraat, 4, te Veurne.
Mb
I
o;