i -1 28 Juli 1880. 1867. w de graanmarkt. Inschrijvingsprijs, 5 fr. ’sjaars; met de post 6 fr. Annóncen 20 ceulimen per regel. 3Se JtHjr Kn 3 Veurne, te voeren hebben voor de verdediging onzer heiligste rechten, zullen wij geeue gelegenheid laten voorbijgaan, even als Wij tot nu "gedaan hebben, om de Belgische herders te verzoeken, tegen degenen die zich bedtiegeh, die op hersen schimmen bouwen, al de .evangelische zacht moedigheid te gebruiken, zelfs wanneer zij ge noodzaakt zouden zijn, krachtdadig weerstand te bieden legen de dwaling. Dóch Wij denken, Majesteit, dat de strijd die in uw rijk ontstaan is niet zal kunnen ophou den en dat de vrede er niet zal terugkeerca, dan op het oogenblik wanneer men de noodlottige oorzaak die den strijd deed ontstaan, zal hebben doen verdwijnen. Elke bisschep zal, met welk- danige gematigdheid en voorzichtigheid bij ook te werk ga, bij het vervullen zijner herderlijke bediening, zich altijd en onvermijdelijk in strijd bevinden met den geest, de strekkingen en de schikkingen die in strijd zijn met de leerstel sels van de katholieke leering, en het is daarom dat de bisschoppen, alhoewel verschillend van, aard en karakter, het steeds eens en gansch tot akkoord zijn geweest bij het bepalen der maat regels, die genomen moesten worden 'om de gevreesde gevolgen der nieuwe wet te bestrij den. Wij erkennen de ernstigheid der wanorde, die door die gebeurtenissen in België is veroor zaakt; Wij zijn er diep bedroefd' en bezorgd over, doch Wij hopen nog dat dc mannen, die de groote eer hebben de ministers van Uwe Majesteit en de eerste raadgevers der Kroon to zijn, van uit de hoogte van hun ambt de rootl- wendigheden zullen zien, niet met de oogen van een partijganger van een voorberaamd stelsel, maar met liet oog op het welzijn van gansch de natie, en dat zij alzoo zich mogen overtuigen dal de staalsredene i, zooals recht is, voorschrij ven spoedig eene wet in te trekken, die door gcenc enkele noodzakelijkheid gevraagd werd en waardoor een zoo groot getal onderdanen Uwer Majesteit zich heeft beleedigd gevoeld. De II. Vader voerde nog dezelfde taal in eenen anderen brief aan Koning Leopold gezon den, op 10 Mei van hetzelfde jaar. Na herinnerd te hebben aan hetgeen hij in November var liet vorig jaar geschreven had, over hel karakter der nieuwe wet en over de handelwijze der bis schoppen, ging zijne Heiligheid aldus voert Hel schijnt zeer natuurlijk dat de pijnlijke gevolgen van dien strijd moeten tcegesch reven worden aan degenen die, zonder billijke rede nen dc schoolwetten wijzigende, het zaad der tweedracht tusschen het Belgisch volk hebben geworpen, eerder dan aan degenen, welke uit plicht van geweien zich in de noodzakelijkheid iiebben bevonden de rechten der Kerk te verde digen en het geloof te redden der zielen, die am hunne zorg zijn toeverlrouwd. En hij voegde er bij dat .de bisschoppen zich als ge dwongen hebben gezien ernstige maatregels te nemen, door de uiterste ernstigheid van het ge vaar dat de zielen dreigde; door de strengheid cn de gevoelloosheid van den strijd, door de blijkbaar vijandelijke inzichten legen den gods dienst, die de opstellers der wet hadden be zield. Zooals blijkt uit verklaringen door dozen in de Kamer gedaan, tijdens de beraadslaging der wet, hadden zij enkel [en doel, de Keik en het katholiek geloof in Belgie, op de meest af doende wijze aan te vallen, eerder dan staats rechten te eischen, die daarenboven door nie mand waren overweldigd. Ondanks dit, ging de 11. Vader voort, hebben dezelfde bisschoppen sedert dien lijd niet nagelaten, ton minste op eenige punten, dc strengheid hunner gegeven bevelen te matigen. Wij weten dal men in Let bisdom van Mechelen en in nog- gndere. aan de onderwijzers talrijke dispensaties beeft toeg'- staan en dat men verzachtende maatregelen heeft genomen, die geschikt zijn om hel kouflikt ie verzachten en te verminderen. De raadgevingen van don 11. Stoel hebbentot dien uitslag weinig bijgedragen. Inderdaad, in die verschillende omstandigheden, is bel uwe Majesteit niet onbe kend, heeft de 11. Stoel raadgevingen gezonden, POLITIEK OVERZICHT. Frankrijk. De zittijd der Kamers i> ge sloten, en vele afgevaardigden hebben Parijs verlaten, om zich met de kiezingen voor de Departementsraden, welke den 1 augusti moeten plan’s hebben, bezig te houden. Alle de rechtbanken, welke de kwestie der jestiielen te beoordeelen hadden, hebben hare bevoegdheid bevestigd, en uur en dag bepaald, om dc zaak in den grond te bepleiten. Het ministerie eetie volstrekte nederlaag vóór ziende, heeft aan de prefeklen bevolen, een be sluit te nemen, waardoor bet onderzoek dor kwestie aan het rechterlijk gezag onttrokken, en aan de beslissing van een zoogenaamd hof van geschillen overgelaten wordt. ludien mén nu opmerkt dal dit hof bestaal uit drie leden van den Staatsraad welke Sidert kort grootendeels vernieuwd is, en drie leden van hel verbrekingshof melden minister van jus icie, als voorzitter, kan men gemakkelijk voorzien wil zijn vonnis zijn zal. Holland. De Tweede Kamer der Staten Generaal heeft dezer dagen de wet gestemd, waarbij de onderwijswet, van 1878, die tol nu toe werkeloos was gebleven, in voege wordt gebracht. Even als de Belgische onderwijswet, verbant die wet alle godsdienstig begrip uit hei program der oflicieelc scholen. Onnoodig te zeggen dat zoowel dc protestan ten als de katholieken van Holland zich openlijk vp'zetten tegen die poging tot vernietiging van aile godsdienstig gevoel bij hel volk. Wat is daaruit te leeren? Dal onze liberalen niet rechtzinnig zijn wanneer zij het protpslan- lismtis in de plaats willen stellen van den katho lieken godsdienst. Zij houden alleen meer van het protestantismus, omdat zij het gemak kei ijker achten om te overwinnen, en omdat zij hel aan zien als een eerste stap naar de vernietiging van allen godsdienst. De rechtzinnige protestanten willen daar ech ter niet van hooren cn sluiten zich bij de katho lieken aan, om zich tegen de noodlottige onder wijswet te verzetten. Bij koninklijk besluit van den 25 juli word m de de wetgevende kamers in buitengewoon an zittijd bij eengeroepen voor dinsd ig 3 Augssti. breedvoerig, over hetzelfde onderwerp aan Z. M. Koning Leopold II, in date 4 November, van dat zelfde jaar. Alhoewel hij zich in dien brie! gene gen toonde, de bisschoppen de gematigheid en de kalmte aan te raden, zooals bij altijd gedaan heeft, vei klaarde de 11. Vader dat hel voor hem een heilige plicht was te verzetten tegen eene wet, die erkend was als strijdende met de leer stelsels en de rechten der Kerk en schadelijk aan het geluk der zielen; hij beoordeelde waar diglijk den iever dier waakzame herders, en wees het echte middel aan om met goed gevolg de opschudding weg te nemen die Belgie schok te De binnenlandsche toestand van het rijk, zegde alsdan Zijne Heiligheid, was het nog on langs voldoende rustig en gunstig voor de ont wikkeling van het godsdienstig, zedelijk en politiek welzijn. De strijd der partijen, alhoewel suns overdreven en gewelddadig, was in den voorbijgaanden zegepraal der eene partij over de andere, nog nooit zoover gekomen, dat hij liet opperste geluk der zielen in gevaar bracht, dat bestaat in bel geloof en de christelijke zede- leer, in welker verlies de kristene gewetens i o >it in ceni^e mate zullen kunnen toestemmen, noch b rusten. De voorzichtigheid en dc gematigdheid die zoo eigsn zijn aan het Belgisch karakter, de wijsheid der eerste bestuurders van hel land, hebben altijd de noodlottige klippen weten te vermijden, waartegen de machtigste stalen vroeg of 1 al komen aanbotsen en zich verbrijzelen. De vi ede is niet gestoord en de toekomst is enkel begoun in dreigend te worden op den dag, Wanner men de wet op het lager onderwijs beeft 'gestellid en in voege gebracht, in vervan- g ng der wet van 1842, die, hoe onvolmaakt zij o >k was, evenwel door de bisschoppen was aangenomen en loyaal nageleefd, omdat zij de grondbeginsels waarborgde, Men zou zich overigens niet kunnen ver wonderen dal hel alzoo gebeuil in een katholiek land, zoo als Belgie, wanneer men dezelfde oorzaken Pruisen zoo diep ziel ontroeren, een l-ud dat grootendeels protestant is, en er de katho i :ken dwingen tot dien onbedwingbaren w ers and, die door gansch de wereld bewon derd wordt. De nieuwe Belgische wet op het onderwijs, Sire, voorgesteld door mannen die weinig gun stig zijn aan de li. Kerk en aan den katholieken godsdienst, moest onvermijdelijk bel hart van den Paus-koning mei eene groote bitterheid vei vullen, hij die de bewaarder is der waarheid en de verdediger der rechtvaardigheid. Zij kent inderdaad hel gezag, door God aan de bisschoppen gegeven over het godsdienstig en z. dólijk onderwijs der jeugd; zij neemt het godsdienstig onderwijs niet aan als grondslag van het ondeiwijs des volks, zij heeft inte gendeel, ten doel builen allen godsdienstige!) invloed en alle godsdienstig bestuur, de toe komende schoolmeesters te vormen, die vooral doordrongen moesten zijn van de katholieke ke s elsels. Tei^ gevolge der noodlottige grond beginsels, waaruit zij ontstaan, zet die wet de baan open, niet alleen thans, maar ook ir. de toekomst, voor de ougeloovigheid en de be dt rvcnlieid des harten, ei) dit in den schoot der geloovige bevolking, die in de goede zeden is opgevoed en door God is geplaatst onder den koninklijken scepter van Uwe Majesteit. Tegenover een zoo groot kwaad konden de B'sschoppen niet zonder smart blijven, zij kon den niet nalaten de stem te verheffen en te po gen eenen dijk op te werpen tegen het gevaar dat de zielen bedreigde, die aan hunne zorg zijn toevertrouwd, en Wij zelven, gedwongen te strijden tegen soortgelijke gevaren in Italië en tot binnen de muren onzer pauselijke stad. Wij hebben hun lol voorbeeld gediend, door het openen van hoofdzakelijk katholieke scholen voof de lecdeie jeugd en voor de jonkheid. Nogtaus herinnerden Wij ons hel voor schrift dei goddelijke liefde, ons door den Zaligmaker geleerd, cn, wenschende den geest r van te bewaren, zelfs in den strijd dien Wij ■Brieven van den Paus. Gelijk wij woensdag gezegd hebben, heeft de H. Stoel klaar en duidelijk bewezen dat M. Fiére wetens en willens gelogen heeft, toen hij, ver leden jaar, in de Kamer staande hield dat de Paus on dc bisschoppen in oneenigheid waren, aangaande de houding dezer la: tsieii tegenover de ongelukswet op liet lager onderwijs. Nic alleen was minister Fiére door den kardi- jiaal-secrelaris Nina voorop verwittigd géworden dat hij eene vnlsclie uitlegging gal aan de brie ven van den II. Stoel, maar daarenboven wist hij dat Je Paus eigenhandig aan koning Leo pold II had geschreven, om van zijne Majesteit da intrekking der ongelukswet te bekomen. Het Memoran'hun, in zijn hoofdstuk VIII, deelt uittreksels mede uit de brieven van Z. 11. den Paus. Dit merkweerdig gedcelle van het Memorandum luidt als volgt Nogtans verlangde de H. Stoel levendig in zijne apostolische bezorgdheid voor alle dc gc- loovigen. dat Belgie zijne vroegere rust terug kreeg. Met dal doel wendde hij, reeds in dc maand Augusti 1879, vadei lijke pogingen aan bjj Z. M. den Koning der Belgen, opdat men de ooi zaak der bestaande beroerten zou weggenomen hebben cn men de noodlottige gevolgen zou Lebben voorkomen der wetten, die onlangs op hel onderwijs waren gestemd, welke, voegde Zijne Heiligheid erbij, diep en met reden da gemoederen hebben geschokt van alle de Belgische katholieken cp van de genen, aan wien dc zorg hunner geestelijke be langen is toeverlrouwd. Doch de II. Vader schreef duidelijker en Dit blad verschijnt den Woensdag, onmidflelijk na o Rechlei lijke eerherstellingen 1 fr. Een nummer 15 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 400. Men schrijft in bij BONHOMME-HYCKASEYS, drukker-uitgever, Zwarte Nonnehstraat, 4, te Veurne. txtf I I E^xtMQjgt^ga«maxv»;iyw

HISTORISCHE KRANTEN

De Veurnaar (1838-1937) | 1880 | | pagina 1