r
I;
k
4
Die
woerd
2i
d
t<
<1
l\
H
'o'
11
V
it
k
<i
s
3
s
k
i
d
e
e
It
Du BEVEL
De Sekretaris int.,
GI1YSELEN.
it
kt
Eon van de nonneknijzers plaagt nu alle dage
eene van de wcezémeisjes, opdat zij toch zoude
willen loeren om tnamzel te worden! 't En is
toen nog de wereldlijke vader nit t.
Te Poliinchovc zouden de geuzen nu willen
de menschcn wijs maken dat 't. spookt in de
katholieke schoolzou dat wel de laatste red-
dingsplanke zijn voor ’t officieel onderwijs.
Volgens liet geuzenblad, namen do katholie
ken, onder het beheer der vroegere kieswet,
hunne toevlucht tot alle soorten van dwangmid
delen om stemmen te bekomen.... En de li
beralen niet, dat spreekt van zelfs? Ilewel!
vraagt nu eens aan de pachters der liberalen
indien zij gerust gelaten worden tijdens de kie-
zingen, indien zij niet op eene onmensebelijke
manier alleszins behandeld en bedreigd worden
opdat zij voor de liberalen zouden stemmen; en
wat zag men hier vroeger te Veurne in de gc-
meentekieziiigcn 20 tol 30 kiezers die oen voor
een bij denzclfden heer moesten verschijnen om
bun geteekend briefke te gaan afhalen! En zij
durven spreken van dwangmiddelen!
’t Is te betalen in do scholen, in de kerken,
in de kapellen, in de congregatiën, in de confre-
rien, in de geestelijke genootschappen, zegt
hel gcuzenblad. Ja, maar betaalt maar die wil;
niemand zal vooi 't tribunaal gebracht worden;
en welke reden van klagen hebben de geuzen,
zij die daarin niet meedoen? Voor de geusebe
scholen integendeel, voor de geusche feesten en
genootschappen zijn de burgers verplicht Ie be
talen, op straffe, en daar is geheel 't verschil.
Over ccnigc dagen eene oude wecze uit liet
klooster dor Zusters Annunciaden ging voorbij
hel verwereldlijkt klooster, en eene stemme v; n
uit de bovenste venster riep haar toe zeg
maar aan de Zusters dat SI. I’. (ander weesje)
voor niemand wil stillen en zwijgen. Zoo dat
gaal er nu
De geuzen zouden ook de landbouwers om
slagen hebben van do belasting der gemengde
paarden (in mcnschentale zcgi men paarden van
twee diensten), uit genegenheid voor de land
bouwers, om ze te bevoordeeligenMaar zegt
ecus hoe komt liet dan dat iemand die kiezer is
zonder paard van twee diensten, algelijk die
belasting moet betalen, terwijl een ander die
Volgens het gcuzenblad van over acht dagen
moeten al de hedendaagsche priesteis </fn ketel
in, T is te zeggen naar de bel! Ja, met moeite
zal er een op duist kunnen chupeeren! Wat
schrikkelijke dingen toch, en nogtans die
■geestelijken sterven zoo gerust, en willen niet
liberaal worden, zelfs niet op bun sterfbed,
tegenover zooveel liberalen die dan katholiek
worden! Gcuzenbladje, pruilekens hé, en uwe
lezers moeten loch dom zijn om zulken zevtr op
(e slikken!
Men leest in de Patrie en den Bien public in
deze voege
Een burgervader van ’t fijnste ras.
Over eenige dagen schreven de katholieke
dagbladeren nopens de plechtige opening der
vrije katholieke school van Isenberghe, een
klein dorp in Veurenambachl van een duinzend-
tal zielen. Daar groeit en bloeit het hoornvee
benevens kakproza van den burgemeester, Nor-
bcrlus Rooryck.
Nu ons Bertje wilde het vrij onderwijs dwars-
bijvoorbeeld twee centiemen min betaalt en geen
kiezer is, ontslagen is van die belasting? Welke
onrechtveerdigheidzoo T on is niet om de boe
ren, maar om hun het kiesrecht te benemen. De
schijvers van 't gcuzenblad weten dal wel, maar
zij liegen en bedriegen dm 't eene schande is.
-
Kiclmfagen.
M. l’ara beeft, op zijn eigen band, beslist
dat hel niet toegelaten is per testament meer
dan 23 gezongene missen te doen ceh brecren
lot lafenis cener ziel. Volgens hem kan een
grooier getal missen aan do ziel geen nut meer
bijbrengen. Wal groote godsgeleerde die Data
toch is
----
Sclioolenkwest.
De dagbladen midden dat de enkwestkommis-
sic heden 13 September haie werking gaal be
ginnen voor het kanton te Gedinne, provinc e
Namen. 130 getuigen zijn gedagvaard, onder
andere zes priesters en al de groote en kleine
liberale hcelekoppen.
want zoo de cervvoerde heer pastoor van SI. Walbur-
gis Imlzei, de bewaarschool is geen lokaal waar de
ouders hunne kinderen zenden om er van verlost
te zijn, neen, maar eene school waar de geestvermo
gens slillekens ontwikkeld worden, en hel herte ge
vormd en bereid wordt, lol hel inplanten van alle
christelijke deugden; ernstige en moeilijke taak lot
dewelke, oolmo.edige en verduldige kloosterzusters,
ware geestelijke moeders alleen bekwaam zijn!
Mochte dit gesticht dal geen centiem aan de stad
kost, voort blijven bloe ien, spijl alle lijsten en lagen
van hel onbe:khaamd en verrachlelijk geuzendom
Wat van aEScs.
ILt Vlaamsch Heelal schrijft bet volgende
De weesmeisjes moeten de wereld in het
icuzcnbcstier wil hen in den poel der heden
daagsche zcdelcer slingeren; die onnoozele kin
deren moeien zien en liooren wal er in de straat
gi beurt, tijdens de kermis, ten 10 ure 's avonds.
Zou dal te Antwerpen alleen gebeuren?
Men schrijft uit de Panne
Vrijdag laatst is er alhier bijna een bewccidijk
ongeluk gehemd De >on van oenen geneesheer
van Veurne was cm bad komen nemen, en zonder I r
kunnen zwemmen, had hij zich onvoorzit hbglijk zoo
ver gerichb rd dal hij door de afgaande zee niedege-
rukt vvierd en onverbiddelijk moest veismooren.
Zijne noodkreten wierden gi lukkiglijk gehoord. <n
van alle kanten kwam eene menigte volk loegeloo-
pen, onder dewelke er een onbeschrijvehjk oogenblik
van schrik en benauwdheid ontstond. Wat gedaan
Waar is er eene redbood? Wie kan er zwemmen?
Deze en andere akelige vragen rezen van He kanu n
uit de bange borsten; cnonderlusschen de verdrin-
keling dreef altijd verder en verder in zee! De heer
Ernest d'Arripe die ook toegrsneld was. het gcVaar
gezien lu bbende, begon reeds zonder aarzelen, zijne
bovenkleederen af te werpen, om, ten koste van zijn
eigen leven mi seinen, dien ongelukkig, n jongeling
van eene zekere dood te gaan verlossen; toen al m< l
cens een vreugdekreet tul de rftenigle aanschouwcrs
oprees!Wal gebeurde er? Het was de jonge,
heer Hendrik Calmeyn, die op eenigen afstand v:m
daar bezig zijnde nut zich te vermaken op een ge
heel klein bootje (noteschelpken genaamd,', en de
noodkreten van den Vct'drinkeling géhoord heb
bende, rap gelijk de wind, zijn bootje op h< m lo.-ge-
stierd had en bijna in zijn bereik gekomen was; Hel
was h M g t lijd; weinige stonden later ware alle hoop
van redding verloren geweest! Maar'l was nu dol
het schouwspel een hoogst indrukwekkende tafereel
opleverde de mimte onregelmatigheid in de bewe-
wegihg kon het evenwicht van het ncte.whelpken
doen verliezen, hel bootje omkeeren en twee slacht,
offers maken in de plaats van een! Doch met eeno
wondeibare behendigheid en eene mannelijke koel
bloedigheid, werkte de zeventienjarige heer Galuieyn
zoo rap en zoo wel. dal hij in een, twee, drie, den
verdrinkeling op zijn bootje had en ermede triom-
fankelijk, al dansen over de baren, naar hel strand
kwam toegesneld!!
Eere dan aan dien cdelmocdigcn heer Calmeyn, die
in deze gelegenheid getoond heeft welk een schoon
en groot hert hem in den boezen klopt, en die ten
gevare van zijn leven eene ware christene heldendaad
gepleegd heeft
Eere ook aan den heer d'Arripe. die al reeds op
het punt was diezelfde christene heldendaad te ver
richtten!
Eere aan eene familie die zulke edelmoedige jonge
lingen en zulke, grootmoedige mannen vormt, en die
terzelfder tijde, zonder ophouden, alle slach van
weldaden en stichtende voorbeelden aan de inwooners
van de Panne verschaft
Dat de familie van dien geredden jongeling, en
bijzonderlijk dat die jongeling zelve nooit vergelo
dat het aan de echte katholieke, familie Calmeyn is
dal hij hel leven verschuldigd is!
liet kollcgie van Burgcmesler en Schepenen
der gemeente Alvcringhem, ten einde de alge-
meene geruchten te logenstraffen, verklaart aan
alle do inwooners der omliggende gemeenten,
dat er slechts een klein getal persoonen aange
daan zijn van de tyffuskoorts en lot heden nog
geen sterfgevallen te betreuren zijn geweest.
Gedaan te Alvcringhem den 10 September
1880.
De Burgemeester,
P. DELVA.
boomen en gelijk van welk bout eenen stok in
T wiel sicken. Maar wat gedaan? Hij gaat aan
T schrijven ot beter hij belast eene verkeerde
lange wijze oore mot hel opzetten van een bd-
jel ol soorte van circulaire, een schoon en raar
stuk waarin hij aankondigl aan zijne zeer acht
bare vrienden en inwoners van Isenberghe dc
opening van betgene hij noemt in zije ollicieelo
en delicate tale eene nulteloozo kakschool.
Vil de. opening dezer school moesten volgens
Norbertus duizcmle ongemakken voorlspruiten
Indien er eenige onbedachte ouders, zoo sprak
hij, hunne kiuders naar de katholieke school
zenden, zal de bouwing van eene derde school
voor do meisjes door hel gouvernement bevolen
worden. De kosten dezer bouwing mei aan
koop van grond zullen len minste tot eene
som van 25,000 fr. beloopen. Na hel voltooien
van het werk zullen er twee, zelfs drie we
reldlijke gediplomeerde onderwijzeressen al
hier gezonden worden en kinderen of geen
in hunne school zal onze gemeente hun alhier
vi tie en groote jaarwedden moeten toeslaan
welke jaarlijksch zullen beloopen van drie lot
vier duist franken.
Verstaal gij dal fransch, beminde lezer. In
dien er T Isenberghe geene vrije school en
ware en de lachentig kiuders die nu tegen
woordig in de vrije school zijn al te zatnen in
de oude school gebleven waren, natuurlijk zou
ei min plaatse zijn in de oude schole en dan zou
men nog cenigzins de opbouwtng eener school
kunnen uitleggen.
Maar neen, in 't gclicele niet. Hoe min bin
ders er zijn in de oude school, ware er zelfs geen
een en bijgevolg hoe meer plaats er is in de
school om ganzen te leeren, hoe meer redens er
zijn om uwe geldzakken omme ie keeren voor
't bouwen van eene derde school; verstaat gij
dal? Dat is comiek enee? 'l Is noglans alzoo
dat deze die te Brussel aan 'i schoteltje zitten
de zaken verstaan. Maar hoe is'l toch mogelijk
dal deze die'l Isenberghe in de iLunle roeien,
dal al verstaan en dal eene kakschool zoo
vele noodlottige gevolgen kan hebben.
Mijnbeer Beitje (en zijn ja, ja, Burgemeester)
houdt dal nogtans staan en een man lijk hij
moet dal wel weten. Maar 't en is niet al.
school heel', nog iels anders m, en
overdenkt liet goed en wel
want ’i en is geen kinderspel.
Niet alleen zullen de inwoncis van Isenber
ghe. vijftig ten honderd op grondbelastingen,
personneel en patenten meer betalen, zegt de
Imrgci va Ier, maar, S: I en gemeente zullen de
j larwer d ;n van pastoor en onderpastoor groole-
lijks verminderen. Het gouv< rncmenl zal maken
dat er maar een priester meer zal kunnen of
mogen be.-laan alwaar er tegenwoordig twee
zijn. Met oenen priester zal er’s zondags maar
eene misse zijn, on ziel welke ongemakkelijkhe
den hel voor velen zal bijbrengen alsook
allot bande onccnighedcn te lang om bier te
molden.
Zombis zeer achtbare vrienden en inwoners
v;>n Isenberghe, met deze bemerkingen u voor
oogett te leggen, heeft Hertje als bestierder
der gemeente jegens u allen zijn plicht gekwe
ten, en iitdien Pee Vanhumheeck uw Bonje niet
Itic et nunc hel eermetaal aandoet, zal hij len
minste aan de dankbaarheid te kon blijven;
w mi in geheel Vlaanderen, mei Isenberghe mee,
zou men geen twee burgervaders vinden die
zulken kakschiilï zouden kunnen afgaan.
M do minister zal misschien zeggen dat
Ber.je's; kakproza een swolpei was, aangezien
dat er alreeds tachcntig kiuders die nulte-
looite kakschool bijwonen. Maar dat cn ver
mindert de verdiensten niel van den achtbaren
burgervader van Isenberghe. Ten anderen,
't zou gevaarlijk zijn hem 'i eermetaal te wei
geren. Indien de burgerlijke deugd van den
lloorvck zonder belooning blijft, 'k zou mijn
hoofd verbeuren dal zijne zeer achtbare vrien
den en inwoners van Issnberghe de voorhand
zullen nemen en hem eenen bermhertigen kak
stoel schenken.
Eene kakproza is zeker wel een kakstoel
li
i
S(
li
V
I
k
Hi
l'
ft
ri
le
■e
i
4
J
- ■ijTTTjFnw- -
