1
September 2880.
36e saar
de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. ’sjaars; met de post 6 fr. Ahnoncen 20 centimen per regel.
Veirne,
IJwauffinitldelen.
Wilt gij nu weten, geëerde lezers, wat de
geuzen verslaan door de dwangmiddelen der
geestelijken? HoortAan de sukkelaars zeg
gen als gij voor de liberalen stemt; als gij
uwe kinderen naar de gemeenteschool zendt,
gij zijt verdoemd; gij stelt u bloot aan de wrake
des Heeren; gij trekt de grootste ongelukken
over uwen handel, over uwe boerderij, over uw
huisgezin; gij zult sterven gelijk een hond
Zoo, alswanneer de Paus, de Bisschoppen en
de priesters, getrouw aan hunne zending, vol
gens de leering van Christus, de geloovigen
waarschuwen over de goddelooze inzichten en
werkingen van het geuzendom, en hun den
waren weg dien zij, als christenen, bewandelen
moeten, willen aantoonen, en als wettige over
sten willen voorenschrijven, dat is dwangmid
del! Hoe uitzinnig toch! Er bestaal, bijvoor
beeld is gelijk welke maatschappij of gilde in
eene stad, die gilde heeft hare standregelen en
overheden; niemand is verplicht er deel van te
maken, maar die er werkelijk deel van maakt,
moet de standregelen onderhouden en aan de
overheden gehoorzamen, zoo niet, hij wordt
gestraft, en zelfs verbannen, en dat bij zegge of
niet, hij maakt geen deel meer van die maat
schappij. En de handelwijze der overheid zou
een dwangmiddel zijn?
Ilewel de Kerk is ook ccnc sociëteit; die er
wil deel van maken, moet de standregelen, de
leering, de wel van Christus en zijne wettige
plaatsvervangers onderhouden, en gehoorzamen
aan de bevelen der geestelijke overheid, zoo
niet, hij is geen ware chiistdn, en bijgevolg
stelt zich bloot aan de straffen (Tie God, de
oppermeester en de eeuwige waarheid, zelf' uit-
gespioken heeft tegen deze die zijne wel en
deze van de 11. Kerk niet onderhouden; en dat
hij zegge dat hij ware christen is, en dat hij
naar de misse gaal, enz. enz., dal en doet er
niets aan. Nu de geestelijke overheid verbiedt
van voor de liberalen le stemmen, omdat de li
berale partij, volgens de dagelijksche getuige
nis zelfs van hare opperhoofden en organen,
eene goddelouze sekte is voor duel hebbende overal
't ongeloof te verspreiden.
De geestelijke overheid verbiedt nog aan de
oudeis hunne kinderen te zenden naar de ge
meentescholen, die door de nieuwe wet inge
richt zijn geweest om de kinderen aan de Kerk
te ontrukken. Handelen zij niet volgens alle
redelijkheid, en mogen zij deze die den waren
weg willen blijven bewandelen, deze die willen
aan de geestelijke maatschappij, aan de H. Kerk
voort loebehooren, verwittigen, en tot het on
derhouden der standregelen en de gehoorzaam
heid van de wettige overheid opwekken en ver
plichten? Waar is de oneerlijke dwangmiddel?
Die wil kan zich vrij van de Kerk afscheiden;
maar wil hij er deel van maken, hij moet zich,
gelijk in alle sociëteiten, onderwerpen aan de
wel en aan de overheid. Wat zouden de geu
zen zeggen, indien socialisten of communards
zich verzetten tegen de straffe voor diefstal en
plunderij, en beweerden dal bet een oneerlijke
dwangmiddel is legen hunne partij? Zij zouden
hen uillachcn, peizen wij. llewcl hunne uitval
len en verontweerdigingen tegen de zoogezeide
dwangmiddelen der geestelijken zijn even be
lachelijk en uitzinnig!
Verstaan onze hedendaagsche geusche be
stuurders van Staat, stad, gemeente, hospicen,
dat alzoo? Onnoodig het tegenovergestelde te be
wijzen; hunne schandige afzettingen, hunne
dwingelandij jegens de katholieke armen enz.,
zijn gekend van iedereen. Zoo, geuzen, zwijgt
van dwangmiddelen, en spreekt gij er nog van,
vei draait de zaken niet, en maakt onderscheid
waar het behoort, distingue frequenter, zegt een
gegrond spreekwooid.
Dat de liberalen, liberale neeringdoeners en
ambachtslieden den penning jonnen, dat de li
berale eigenaars van geene katholieke pachters
willen; wij zullen nooit zeggen dat het in den
tegenwoordigen staat van zaken en onder opzicht
onzer hedendaagsche landwetten oneerlijke dwang
middelen zijn; neen, en wij vereischen voor de
katholieken het zelfde recht; maar de oneerlijke
dwangmiddelen door de liberalen alleen uitge
voerd zijn de volgende de katholieken van
alle openbare ambten afzetten en stelselmatig
verwijderen, omdat zij katholiek zijn; aan ka
tholieke armen hel brood benemen dat hun van
rechtswege toekomt, omdat zij katholiek zijn;
aan al de katholieken hun stemrecht ontnemen,
omdat zij katholiek zijn; alle fonclionarissen van
Staat, Provincie of Gemeente dwingen voor de
liberalen le stemmen en hunne kinders naar de
geuzescholcn te zenden, enz., deze zijn oneerlijke
middelen, omdat, volgens onze grondwet, alle
Belgen gelijk zijn voor de wet, omdat de disch is
ingei icht geweest ten voordeele van al de armen,
zonder onderscheid, omdat nog altijd volgens de
Grondwet, verstaal wel, in ons Belgie de vrij
heid van geweien voor iedereen gewaarborgd
is; bij gevolg de Staat, de Provincie, de Ge
meente en alle openbare besturen, ’t zij liberaal,
't|zij katholiek, moeten iedereen vrij laten, mogen
niemand verplichten.
Wij hebben hel altijd gezegd godsdienst en
zelfsopoffering zijn de eerste hoedanigheden
van den onderwijzer.
Het is niet al met den zak fe vullen met de
zuurgewonnen frankjes van den lastenbetaler,
onderwijzers en onderwijzeressen moeten door
hoogere gevoelens bezield zijn, die hen be
kwaam maken van de lastige taak uil te werken
waartoe zij geroepen zijn. En, och Heere, toch!
Welke geus of’ geuzin kan zijn herte zoo boog
verbeffen? Zij werken voor de kluiten en voor
anders niet, Volk weet het, het getuigt het,
en moest die barbaarsche verplichting die sla
venkoord rond den hals van zoovele menschen
niet liggen, hier gelijk elders, zouden geuzen
meesters en meesteressen kennissen naar de
school mogen roepen om te zamen den lijd te
verdrijven.
En nogtans, moest men de geuzen gelooven,
’t zijn de geuzen alleen die orde kunnen houden;
’t zijn de geuzen alleen die verstand hebben van
opvoeding en verbeteringen bij te brengen (bij
zonderlijk als het den zak geldt).
Nu, ’t en deurt niet lang eer hel geuzenender-
wijs vruchten mag plukken. Er is onlangs te
Namen oproer geweest in de verbeteringsschool,
en 't ging er zoo slecht dat geheel de stad in
rep en roer stond. 400 opgeslctei en wilden se
dert cenige dagen niet meer gehoorzamen, en
op zekeren nacht begon men, op een gegeven
teeken, le huilen en te tieren en alles wat men
onder de hand vond le vernielen. Men wilde
buiten; maar alhoewel de oproermakers op hun
groot getal gerekend hadden, moesten zij het
meestendeels laten steken, Nu kwamen de gen
darmen op om de ongelukkige wakers bij te
staan; maar zij ook moesten worstelen, kregen
slagen en schoppen, en moesten bedreigen van
hunne wapens te gebruiken. De hülpbestuurder
wierd bijkans gedood door een stuk van een
vensterraam, welk men hem naar hel hoofd
wierp overal was men bezig met wreed te
vechten. En wakers en gendarmen waren nog
niet genoeg de soldaten van het garnizoen
moesten hunne macht nog gaan versterken.
En zegt nu dal men, toen de Broeders daar
waren, in plaats van wanorde, er rust en vrede
vond; dat eenige Broeders die galeiboeven
't hoope hielden; en wat meer is, dal men binst
dezen ongclukkigen opstand hoorde roepen
Dat de Broeders weerkomen; deze moeten
wij hebben! Deze behandelen ons zachter!
Men had reeds veranderingen op veranderingen
gedaan in het bewakend persooneel. En toen
nog niet gaan
O geuzen, gij zijl verstandig! De Broeders
zijn dwazenGij alleen kunt kinderen en jong
heden vormen! Overal zult gij ’t zaad der revo
lutie in de herten strooien, en gij de eerste zult
er door misschien in ’t ongeluk geworpen wor
den. Zulk beom, zulk vrucht.
Zwicht u, ouders; ’t serpent zei zulke schoone
dingen aan Eva, en Eva liet zich vangen. En
wat er van kwam, weet gij.
15e cn <Bc Nlmizen
toegewijd aan de katholieke ouders, die kinderen
toljaren hebben om ze naar school te zenden.
Daar was een keer in ’t Ooslenland
Een kat
Die wondergeern muizen at;
Maar hoe ze keek en hoe ze loerde.
Niet een der muisjes dat verroerde;
Z’haftn trouwens veel te veel verstand
Om al de booze’ kattestreken.
Geheel van buiten niet to wetön.
De kat, die hondemager wierd,
En moe gesjouwd en rondgezwierd,
Na lange peizen en verzinnen
Hoe ze 't vertrouwen weèr zou winnen,
Besloot van op een groot plakkaat,
Aan T muizenvolk te laten welen
Dat tusschen haar cn hen, de haat
voor goed gebluschl was en vergeten.
Ze zou zelfs scholen opendoen
Om jonge muisjes op te voèn,
En hun van kindsgebeent te leeren
Hoe zij hun vadren moeten ceren.
‘s Avonds, in den muizenraad.
Bracht iemand nieuws van een plakkaat
Zoo schoon cn groot, dat nooit voor dezen
Een muis de weèrga bad gelezen;
POLITIEK OVERZICHT.
Frankrijk. Geheel het ministerie beeft
zijn ontslag gegeven en men weet op dit oogen-
blik nog niet hoe de krisis zal eindigen.
Gelijk wij gezegd hebben, moest er een be
sluit genomen worden ten opzichte van de toe
passing der dekreten tegen de kloosterorders.
Drie ministers wilden de onmiddelijke verdrij
ving van al de kloosterlingen; M. Freycinct, an
ders een grootejgeus, was van gevoelen dat hel
te ver ging en het hoog tijd werd de drift van
hel goddeloos parijsch gepeupel in te toornen,
in plaats van toe te geven; hij dacht dat de sla
gen aan de Kerk toegebracht, de maatschappij
zouden doen uiteenschokken en dus ook den val
der republiek veroorzaken. De voorzitter der
republiek was van T zelfde gedacht en de meer
derheid van den raad scheen zijne zienwijze aan
te nemen. Doch verder niet ’t akkoord gerocht
zijnde, gaf geheel het kabinet zijn ontslag.
Spanje. De Spaansche dagbladen melden de
geboorte eener prinses, dochter van koning Al
fonso en van de koningin Christina. De doop
plechtigheid heeft dinsdag 14 dezer plaats ge
had. De ministers, de vertegenwoordigers van
hel land, de afgeveerdigden van al de grootc
korpsen van den Slaat, waren er tegenwoordig.
Koningin Isabella hield het kind over de doop
vont en gat het de namen van Maria-Marcédès-
Isabella. De aartsbisschop van Toledo diende bel
doopsel toe. In Madrid heeft men de lijding der
geboorte met de grootste vreugde ontvangen.
Engeland. In Ierland blijft de toestand nog
altijd gespannen. De bedreigingen tegen de
pachters, welke bezit genomen hebben van de
pachthoven, waaruit de huurders waren ver
dreven, nemen meer en meer uitbreiding. Zon
dag toekomende zal er cene meeting plaats heb
ben, waaraan M, Parnell zal deel nemen.
Oostenrijk. Volgens men uit Wcencn meldt,
zou men van gedacht zijn Bumenie tot koning
rijk te verheffen. Dit ontwerp vindt bij de Ser
viërs weinig bijval. Wordt prins Karei als ko
ning uitgeroepen zoo zal men er ernstig aan
dtnk;n, cok prins Milan met die weet digheid
te b 'klecdcn.
Volgens de Norddeutsche Allgemeine Zeitung
zou prins Karel-Anloon, jongste zoon van den
erfprins Leopold van Hohenzollern, de ver
moedelijke troonopvolger van prins Karei van
Bumenie zijn.
Dit blad verschijnt den Woensdag, oumiddelijk na u.. o
Bechtci lijke eerherstellingen 1 fr. Een nummer 15 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100.
Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukker-uitgever, Zwarte Nonnenstraat, 4, le Veurne.
3
4
<x. ^e»a
