T
11’
maar nu
dikwijls
I
maar den
<u
a
a;
Wijding van de katholieke school
to Oostduynkerko
Maandag 13 September van 'tjaar 1880 is cen
dag die lang in’t geheugen zal blijven van alle ware
Opstduynkerkn.iren.
List en dwang genoeg was er sedert een jaar
geleid opdat, op onze p
van 't goddeloos geuzenmimslciie dat ’Hand be
stiert de overhand zou halenT heeft weinig ge
baat dwang tc gebruiken, niets gebaat, de hst.
Bij de drijhonderd kinderen zijn er ingeschreven in
de katholieke school, een en veertig in de twee ofii-
cjeele scholen te zamen.
Tot nu toe nogtans, de brave Zusters moesten
school houden in cengebouw moeilijk voorschool te
bezigen; nu is hun nieuw lokaal machtig en groot,
plechtig ingewijd, en onze kinders zullen er op hun
gemak zijn, 'k Mag het hier zeggen, de kinders
zongen hier wel publiek in hun lieve Pannelied,
’t is aan M. Lootcns, hunnen ievervollen onder
pastor, dal zij hunne school te danken hebben.
i J
Zijn1'1':
veroorilf1 c
Zillinn
zoon
derius;
gereken.
eik 14 H
||S
o»”
3 ure
Hoop’
Veurne,'v
Koop’p
baafmis
ven
geueid hebben dat de nieuwe bewaarscholen
gericht zijn om dc ‘c
christenen.
inrichtingen? Is bet niet om liberalen te vor
men? En wat is liberaal hedendaags, tenzij on-
geloovig en goddeloos, volyens de eigene getuige
nissen der hoofdmannen van 'l liberaal leger, en der
groote geusehe gazetten en tijdschriften? Hooit
liever
Wij liberalen kunnen met de Kerk niet in
vrede leven, zelfs niet voor oenen oogenhlik,
tenzij op voorwaarde dat wij elkaar verscheu
ren. (Flandre libérale).
De liberale partij bestaat maar om ooi log te
voeren tegen de Kerk. Haar eenigste doelwit is
dien vijand te verpletteren. (La Discussion).
Niemand kan ter zelfder tijde Roomseh-
katholiek zijn van religie en liberaal van poli
tiek. (Revue de Belgique).
Het liberalismus is vrijdenkerij (’t is te zeg
gen goddeloosheid, of T is niets.
(Journal de Gand).
Al de huisvaders moesten hunne kinderen
loeien met zwepen en stokken spelen, om, in
geval van nood, de katholieke priesters er mede
te slaan. (Précurseur).
Bij duizende zulke uittreksels zouden kunnen
gegeven worden, en zelfs wal vindt men anders
dikwijls in geuzenblad, tenzij spotternijen
met de geestelijke zaken, de sakramenlcn, en
bet geloofspunt van de onfaalbaarheid van den
paus?
De hoeren Bolin en Heyvaert hebben een
reisje gedaan naar Dixmude, en M. Heyvaert
j I o zoo
armtierig! En hoe zou er kunnen beweging, le
ven en geestdrift ontstaan voor zulke mannen,
schenders van al onze vrijheden? Iets merk-
xveerdigs nogtans hebben wij vernomen van
Kortrijk Eene kindermeid staal op straat met
een kind op den arm, en daar M. Heyvaert al
voorbijgaande zoo vriendelijk salueerde, '1 kind
stak zijne handjes uit, en de meid hekke foei,
hekke foei, kindje... handjes vuilmaken!
Nieuwe wraakroepende zonde. Lieve lezers,
Samenspraak tusschen Ko en Jan
van Isenberjrhe.
Ko. Arme zijn is toch lastig, enèe Jan?
Jan. Ja, Ko, T is zeker las ig,
Ko. T En is al niet van te werkeu en te kla-*
wieren om de brokke te winnen, wij zijn voor ’t werk
geschapen, maar ’t is de duivel als men niet toe-
Koml.
Jan. En uit een anders handen moeten eten.
Ko. Men is gemuilband langs alle kanten.
Jan. Wie had dal ooit kunnen peizen dal wij
in hel brillant 1880. op den 50“ verjaardag dat
onze kloeke voorvaders Jantje Kaes wegjoegen, en
voor hunne vrijheid hun bloed vergoten, wie bad er
ooit kunwi peizen dal wij van onze eigene kinders
geen meester meer gingen zijn?
Ko. 't Is pouriant êzoo. Jan, dat men de vrij
heid verstaat voor den arme.
Jan. Vrijheid, gelijkheid, broederlijkheid klin
ken zoo schoon maar
Ko. Ja. ja, zegt maar voor ons niet.
Jan. Het eeiiige dat wij hebben, het eenige
waai van wij houden, het eenige waarvoor wij wer
keu en slaven, het eenige dal later onze troost moet
wezen, onze kindeis, wij zouden ze wel mogen op
eene geusehe lecste laten slaan, willen wij niet van
honger vergaan.
Ko. 't Is juiste lijk of het dischegcld van T hun
ne ware.
Jan. Ja, van T hunne, moet het maar; moesten
tie dischgocderen gegeven zijn van de liberralcn, wij
zouden mogen onzen winterland uittrekken en
sneeuw eten lijk de hazen.
Ko. De geuzen hebben hun geld te noodig voor
andere dingen.
Jan. En goè werken kennen ze niet.
Ko. T Houdt al wilke goè werken; bij voor
beeld, renen armen man een peerd koopen; zijn
wijf bezoeken als de man afwezig is, cen geheelen
nacht waken bij een ziek peerd, zijn dat parbleu
geene goè werken?
Jan. Dal alleen verdient ccn eermetaal.
Ko. Eene schorle daarbij. Wal, al/.ooden arme
willen houden en zijn brood uit dc handen trekken;
T schilt alle menschen te vele.
Jan. Stille, Ko, gij zijl al te dul.
Ko. ’k Zijn dul. mijn blo<d kookt in mijn lijf.
De dischgocderen zijn met katholieke kluiten ge
slicht om den arme tc helpen. 'I is gelijk van welke
opinie hij is, en ik, omdat ik katholiek ben, 'k zou
moeten honger lijden, of mijne jongens zenden naar
scholen die van Paus cn Bisschoppen gedoemd en
afgekcurd zijn! waar de meesters openlijk in op
stand zijn legen hunne geestelijke overheid. Neen,
nooit! ’kheb nu al luzie genoeg met mijne kinderen
zonder dal zij naai de geuzeschool gaan om hunne
ouders en oversten tc leeren misprijzen. Want het
spreekwoord zegt;
Zoo dc nmeslers zongen,
Zoo piepen de jongen,
cn 'k cn zou niet gcern later van mijne kinderen bui
len gesteken, zijn; 'k pakte liever Sisje bij T achterste
van zijne broek cn 'k smijle geheel ’t mannetje in de
mane lijk of T gaal en staat.
Jan. ’t Zoün er t< en twee zijn, Ko;
zou maar hebben wat hel verdient.
Ko. Die pilaarbijter!
Jan. Die scbijnheiligaard
Ko. - Die kerkuildie potter't i* met ruzie dal
de rook uit zijne schouw gaal; hij zou geen doebcl
geven aan den arme, maar helpen onttrekken wal
hem toekomt cn nog andere opveuzen omimPte
doen.
Jan. Is dat onrrchtveerdig zijn of niet, alzoo te
vverke gaan met cen ntideis geld om den arme te
verdrukken? Hebben zij dan vergelen dat armen en
weezen verdrukken eene wraakroepende zondeis?
Ko Nu dan, brood of gien, ‘k en zende mijne
kinders bij de geuzen niet; 'l geen wij van den cenen
kant verliezen, wij zullen T al oenen anderen win
nen
God leeft
Die T al geeft.
Jan. Ik ook niet, Ko, 'ken kwecke geene kin
ders voor de geuzen, 'k moet er te veel voor werken
en zwcclen en 'k cn wil er geene deugnieten zien
uitgroeien.
En indien de geuzen
Sluiten disschebeurzen.
Zullen de goèn
D’hunne milddadig opendoen.
Koop l
nuinthd?
1,9-2,30' j
Met
palendq
OP dc P® I
KoopJ
ter Dur«g
's jaa''3’ Ji
Koo’z
Stalij
wijk l”
deel va
inetH’b 1
Even als verleden jaar heelt minister Bolin dc
begroutingen der provinciën v< r.inderd en er som
men bijgevoegd voor bel geuzenondervv ijs, welke
de provincieraden niet hebben willen sieminen.
Een koninklijk besluit van G sc| Icmbcr schrijft
van ambtswege, op helbudjei der provincie West-
Vlaanderen voor 1881, tweo kredieten van
53,817 fr. 18 c. en 11,848 fr. voor hei bouwen
en bemeubelen van schoollokalen en toelagen voor
scholen van volwassenen en bewaarscholen. De
provincieraad van West-Vlaanderen had gedacht
dal die kredieten niet vciplichtcnd waren, en bij
gevolg dezelve verworpen.
Die sommen worden, over 't algemeen, geno
men van die welke bestemd waren voor open
bare werken.
Binnen eenige jaren dus zullen onze Vlaamsche
gemeenten cen zonderling uitzicht opleveren. De
buurt- en steenwegen zullen onbegaanbaar zijn
en de vaarten en watcrloopen versbjkt liggen;
de openbare gebouwen zullen in puinen vallen
ter uitzondering van een, liet ofTeieel onderwijs,
waarin dc meester, plechtig, in *t midden van
ledige banken en lessenaars, zijne pijp zit te roo-
ken.
En dc burgers, die dal schoon tafereel zullen
aanschouwen, zullen van langs om meer mogen
betalen.
Dat zal recht geestig zijn
--
Van hier en van daar.
In hel konkoers in ’t vlaamsch, door't gou
vernement ingericht, hebben dc leerlingen der
geestelijke kollcgien 23 benamingen gehad op
40 die in hel staatsblad vermeldstaan, mi nog-
lans misschien maar een vierde van T getal der
geestelijke kollcgien van ’t land doen mee in
I kampstrijden!
Ijccst cn oordeelt.
De geuzen zijn wederom poeidul, omdat wij
1 in
de kleine kinderen te ent-
Maar welk is dan hel doel wit dier
ÓnderpaT,
haverbok?.
ging van
ilerpastooi -
T kollegi? 1
Jan te Mr
'l geslicht
vanging va!1
Profest'.
professor ij,
door M
in 'tcollefdj
Protest
T collegia
ProlW).1
ProfesAfi
Bnigge. ;|ri
Prot
•dent te
E'-:
rrll jaarhj
..L.v\ ijK'f
cappell1’'
thans gek“
Set*1
reel v«of
9 .«y
■’s avonds
middag-
Wa n bij in I bl< k dat de oud.' kat
E' n waar berouw gekregen h:.d;
Ju dal z.i'gei eed was om ’t verleden
fiool' alleihi gediensliglb den.
Ja Zender uislel, te vergoên.
Dal terre neg van kwaad (e doen
Voorla:.n z.’allei nelijk zou Werken
Lil al l:;:ar macht
Om kilidcien van hel tiiuisgeslaehl
In deugd <n c<iizaamlield te sterken.
Hel nieuws verspreidde en in hoopen
Kwam g’he< I 'I geslachte saftm geloop, n
Eu j< ng cn oud, ’l was al te been.
Om gauw de kwestie ie beschièn.
Naar wijs gebruik, men vroeg dat de ouden
De zaak fr slissen zouden.
Een oudii muis.
Die bij 'tgevaar en het gedruis
Der wijde wereld, lange jaren
Zijn vel had welen te bewaren.
Een soort van philosoof,
Nam 't woord, en sprak Mijnheers, ‘k geloof
Dat 'l beter waar van ons vertrouwen
Voor cen’gcn lijd nog in te houên;
Een kat. die gcern muizen ziel!
Dat en bevalt me in Tgeheele niet.
Het waar’ voorzichtig, eer st de werken
r< Des ouden booswichls op te merken;
Want zeker, ’t is een nieuwe list.
Men r iep Bravo, en T wierd beslist
Dat men nog zou wachten.
Alleenlijk een’gc losbols lachten
(Helaas! meti vindt er overal.
Zelfs onder vrome muizental!)
Hun vrienden uit voor achterkruipers;
Voor keersedompers, dwaze druipers;
En, 0111 te tooiieh dal zij vrij
En vrank zijn van de dweeperii.
Op staariden voelen en zonder beiden,
Ze willen zelf hun kroost geleiden
Naar Jufvrouw kat heur pensionnaat,
Dal wagenwijd reeds openslaat.
De kat ontving ze toch hertlijk.
En lokte elk muisje toch zoo lieflijk,
Dal menig moeder moest een traan
(Zoodanig was 'zij aangedaan)
In ’l duikel ke uit haar oogen vagen.
Zoo bleef het. Maar, na veertien dagen.
Dal ecus bij klaren maneschijn
De oude muizen azen zijn,
Verlilee'kcn zij. bij ’1 akelig schouwtooneel
liet z-ijngeiaamtcns, beendren, bekkeneel,
A'ei sch algekinragd. bedekt met muizenharen,
''[‘ie vooi' het hol der grijze kat
Hun schrikklijk klaar, voor dc oogen openbaren
Hoe wreed zij hun bedrogen had.
Of 't piepen was! cn luid geween!
Bij groot en kleen,
Als de oude muis deed T volk vergaren
Om hun het schrikklijk nieuws Ie maren.
Mijn vriindm, sprak hij 't is te laat
Gij moet, helaas, nu duur bekoopen
Van achter gcenen wijzen raad
Ecus waren vriends te willen loopen.
Maar gij die nog uw jongsken houdt.
Onthoudt het wel nooit cn vertrouwt
L’w jongsken in de handen
Van die ze nie' kan gcern zien,
Tenzij voor eigen buik en landen.
Een tweede les ware ook misschien
(En ze is ’t onthouden weerd)
Dat im n dien vijand meest moet vrcezeil
Die al met eens schijnt omgekeerd
Hetgeen hij was voor dezen.
Een woordje ov< r de feeste. Z<; was
zondag, zoo daags Ie voren aangekondigd,
van 's iioei s, stonden er eene menigte spar-
rchoomen geplant op den weg waar de stoet
ging voorbijgaan, ei: vele vaandels staken uit op de
plaatse v.,n (Joslduvnkeike. "f en was nog niet ge
daan. overal was men in volle bezighe.d om de
laatste versieringen bij te zetten, toen ;.l met e< n...
T kon 2 ure cn half zijn order komt van
raad een keer wi< nalles binnen t- trekken, met
vei bod van processii wijs naar de school te gaan
Ge moet welen, die vaandels hadden kunnen re-
vclulié maken; die kinders. opgovoed door zulke op
loerige nunnen, konden T vadeiland in gevaar stel
len
Ten tijde van de oude geuzen, ook nog ten tijde
van den llollamli 1. T bestonden veel overdragers.
Ze zijn niet uitgestorven
Proficiat en de schande van al dat eerlijk is te
Oostduynkerke, voor de nieuwe geuzen n geuzin-
nen, die de dwingclandie op onze parochie willen in
voeren, of liever,ze is er reeds - haien invloed
vermeerderen.
Niettegenstaande dezen tegenslag, is de feesto
luisterrijk geweest. Dc nieuwe school was vol lijk
een ei. van kindeis en ouders, die al te maal over
waren van vreugde <n van fierheid.
Na de wijding, zongen de kinders hun verrukkend
Pannelied. en de zaal deunde bij T handgeklap van
al de aanwezigen, toen de naam te voorschijn kwam
van den milden stichter, den eerweerden heer on
derpastor der parochie. Oostduynkerke zal hem
eeuwig dankbaar olijven!
Mijnheer de Deken van Veurne, die de plechtige
wijding gedaan had, deed alsdan eene treffende
aanpruak, en vond, in de omstandigheid van T ver
bod in stoet naar de schooi te. komen, eene eerste
bewijs van den tergenden oorlog dien do geuzen
den katholieken aauuoen, en van al 't kwaad die
spruiten moet uit ccno opvoeding zonder. God. Hij
dcelJe ons nog eenige andere staaltjes mcé van de
geusehe opvoeding en bckloeg de schamele kinders
die aan zulke opvoeding onderworpen zijn. Noodig
was het niet de ouders aan te wakkeren; voluit
wenschle hij hun geluk voor T gene zij gedaan
hadden.
Mijnheer de Pastoor eindigde de plechtigheid
met de weldoeners cn de aanwezige te b danken, en
de blijde kinders (e verwittigen dal eene koekc-maal-
lijd voor hen was opgedischl in 't huis der cerw.
Zus'ers.
Al do zaal verlaten, slak iedereen cen almoesken
in den katholieken schoolpenningvoor de kin
ders hunnen Sinl-Nikolaai.
altijd hadJi
dal er maat v
maar nu d
eene nicutfe1
der gneslEj;'
Van llutcH1
cliismus di I
eene oi dii]®
die niet
pcizüii,
lijks die f* 'r
Moet men d
zeggen da
T Isalgrijf
en die eenj
nen den L'1
beven!
aan-
goede parochie, hel onderwijs.
ook naar Kortrijk; maar mager beestjes
n
I
s
o 'I
J
ïl' I
i
c t» n j,
HulckeJI
Ui
Koon,
Zaail^l
van nut
59 C.’ fp
Koop si
Zaail^.
nuindef!;,
0,42.3»
straat- 1
1 I’III WT t m w
sl
