F
H. ..
1\° 1877.
3öe jaar
Veurne, 6 October 1880.
de graanmarkt. Inschrijvingsprijs, 5 fr. ’sjaars; met de'post 6 fr. Annoncen 20 cenlimen per rejel.
ons zoo katholiek
Waar gaau wij naartoe?
Elke weck, om niet te zeggen elke dag, is
Engeland. De toestand in leiland ver
slecht van dag lot dag, en de schelmstukken
volgen elkander met rasse schreden op. Lord
Mounlmorres, een der grootste grondeigenaars
dier streek, is onlangs door boeren, met welke
hij een rechterlijk geschil had over de uitvoe
ring van zekere voorwaarden van den pacht
brief, aangerand en doodgeslagen. Ten einde
De uitdrijving van een deel der geestelijken
uit hunne kloosters, zal deze weck in Frankrijk
plaatshebben. De minister van binnenlandsche
zaken moest maandag te Parijs terugkomen en
gisteren (dinsdag) moesten de laatste toebereid
selen beraamd worden.
De liberale gazetten trillen van vreugde, hij
zoo verre dat de Indépendance beige zich niet
kun onthouden van uil te roepen zoo zal het
eens overal komen. De hidépendance wil zeg
gen ook in België.
’l Kan geburen; maar als er nu eens burger
bloed stroomt voor bet loepassen der hatelijke
schoolwet, wat zou er geschieden moest men
het volk geweldig van zijne priesters en kerken
berooven?
alle verantwoordelijkheid van zich af te weren,
hebben de afgevaardigde van den akkerbond,
op den dag der moord zelven, verklaard geen
gemeenschap te hebben met den misdadiger.
Polen. Sedert eenigen tijd begint men in
de politieke wereld, weder van Polen, het door
Rusland zoo lang en zoo zwaar verdrukte Polen,
te spreken.
M. von Bismarck die altoos slim is, en zijne
tegenstrevers altoos hout in de wielen weet te
steken, zoekt nu uit Polen profijt te trekken.
Hij schijnt rechtstreeks de voorstanders der
herstelling van Polen, onder bescherming van
Oostenrijk, aan te moedigen.
Engeland is altoos voor Polen genegen ge
weest; én da iruit zou wel oneenigheid tusschen
haar en Rusland kunnen voortvloeien, iets wat
Bismarck met veel tevredenheid zou willen
gadeslaan.
Ondertusschen is men in Oostenrijk al bezig,
met Polen de vleiendste beloften toe te sturen,
men wil reeds omhelzen, vei broederen, den
band der vereeniging reeds toehalen.
Rusland ook, bewerkt bevrediging en ver
zoening met haar eeuwen lang slachtoffer.
Een bond van voorname eigenaars, is zelfs
in dit einde tot stand gekomen.
Wat er nu ook van gewmide, Polen toch zal
er bij winnen.
Het nieuw ministerie heeft zich verhaast van
hem te doen spreken. M. Gcoffioy St-Hilaire
bedt eenen omzendbrief aan de vertegenwoor
digers bij de mogendheden gezonden om hen te
verklaren dat zijne benoeming alleen een bewijs
is van de vredelievende gevoelens van gou
vernement. Dat moest de minister niet eens zeg
gen, hij is volslagen onbekend en bovendien
zelfs onbekwaam om verwikkelingen uil te lok
ken.
Is het vrede met het buitenland, het is oorlog
in het binnenland. De nieuwe minister-voorzit-
tcr, Jules Ferry, heeft eenen omzendbrief aan
de prefekten gezonden om de onderwijzers van
de verplichting te ontslagen die hun door de
wel van 1831 opgelegd werd, van de school
kinderen ’s zondags naar de mis te leiden, hen
in den godsdienst te onderwijzen en door hun
voorbeeld tot godvruchtigheid op te wekken.
’t Is zeker wel de eerste maal dat een mi
nister in een officieel stuk zijne onderhoorigen
aanmaanl hunne godsdienstige plichten te ver
zuimen en er anderen van af te trekken.
Zullen onderwijzers en kinderen nu beter
worden?
getuige van geusche heldendaden of van geu
sche misbruiken, hij zoo verre dat men soms
btj zich zelven de vraag doet Waar gaan wij,
katholieke Vlamingen, in ons zoo katholiek
vaderland naartoe?
Naar de baibaarschhcid en dwingelandij,
dat moet ii der weldenkende man bij zich zelven
ook antwoorden, en in der waarheid nu hoort
men vertellen of leest men, van kloosterlingen,
zoo als voorlaatsten zaterdag nog te Brugge
plaatsgreep, van kloosterlingen zeg ik, die hun
leven en bestaan ten dienste stellen van onge
lukkige en verlatene weezen, voor wien zij
echte moeders geworden zijn en zorgen; dan
hoort of ziet men dat de geuzen tegen recht en
reden zich meester maken van gestichten, die
van hun bestaan af het goede met volle handen
rondstrooiden, om ze dan eens ingepalmd of
ontstolen, te gebruiken om het goede te bestrij
den, en hel kwaad alom te doen zegepralen.
Neen, zoo regeeren is en kan geen regeren
blijven, maar moet natuurlijk de verdeeling en
den twist voor oogwit hebben, en ook de dwin
gelandij of revolutie teweeg brengen. Ik zegde
z.o even dat elke week van geusche misbruiken
getuige is, en inderdaad misschien is Brugge
nog in ruste niet, misschien zijn er de gemoe
deren der katholieken, zoo ten onrechte ge
lei gd noch niet gekoeld, en nu komen die man
nen ook de gemeente Heule, bij Kortrijk, in rep
en roer stellen, om
hunnen geuschen en
Rome en de Scholen.
Z. Em. de kardinaal Dechamps beeft in eenen
herderlijken brief, de allocutie londgezonden
die Z. 11. den Paus den 20augmti in het kollc-
gie van kardinalen heeft uitgesproken.
Het stuk wordt op alle preekstoelen afgelczen.
Het doel duidelijk den toestand kennen van
Rome, opziebtens België en drukt er op als het
zegt, dat de terugroeping van den Belgischen
ge.aut sedert lang moedwillig besloten w’as en
men die willekeurige daad, tijdens de school
wel heeft willen uitvoeren.
Men wilde dan ook doen geloovcn, dat er
oneenigheid bestond tusschen het Valikaan en
de bisschoppen die oneenigheid heeft nooit
bestaan; de schoolwet is en blijft veroordeeld.
Wij hebben, zegt Z. II. den Paus, in onze
brieven aan onzen zeer beminden zoon, Leo
pold 11, koning der Belgen, openhartig ver
klaard dal de wet van I Juli 1879 grootelijks
strijdt tegen de vooischriften der katholieke
kerk; dat zij niet slechts verderfelijk is voor
hel geluk der kinderen, maar ook niet weinig
onheilspellend voor het geluk der maat
schappij.
Wij hebben derhalve de wel als zoodanig
afgekeurd en veroordeeld., gelijk wij dezelve nu
wederom en om dezelfde redenen, in uw aller
bijwezen afkeuren en veroordeelen.
Dat was plicht, enkel was omdat de Paus
zijnen plicht niet verzaken wilde, dal de nuncius
uit Belgie werd weggezonden.
Wij vergeven, zegt de 11. Vader, aan onze
lasteraars en vijanden; niettemin verklaren wij
voor God en de menschen, nimmer zullen wij
gedoogen dat iemand straffeloos, de eer en de
weerdigheid van den 11. Stoel, ?e|fs in do
kleinste zaak, verminderc en wij zijn bereid
om ze met al onze kracht voor te staan, en zelfs
ons leven, moest het zijn, prijs te geven, op-
dal de grootheid zulke weerdigheid bewaard
blijve, en door ons aan onze opvolgers onge-
schonden en geheel worde overgeleverd.
Zijne Heiligheid eindigt zijne merkweerdige
allocutie mei den lof te maken van de Belgen,
die zich zoo aangeklcefd voor den pauzelijken
gezant hebben getoond en ’s Pauzen droefheid
door teekens van liefde hebben willen ver
zachten.
morgen misschien elders
onuitblusschelijken haat
tegen God en de Zijne hooger en meer nog aan
te hitsen.
Tc Heule, in de Krakeelstraat, is er een ge
bouw, toebehoorende aan den disch, en dat
vroeger gediend heeft voor leerwerkhuis. Dit
werkhuis afgcschaft zijnde, werd het lokaal ge
bezigd voor zondagschool en nu diende het
voor eene congregatie van jongelingen.
De speurhen len van Pé Vanhumbeeck hadden
dit aangeklaagd als een misbruik, en, om alle
moeilijkheden te vermijden, had men de zondag
school sedert een jaai verplaatst. Daarmee was de
overheid niet te vrede; zij wilde bel bureel van
weldaad dwingen het kokaal door de kongrega-
tie te doen ontruimen.
E ndelijk vrijdag, 1 October, rond 8 1,2 ure,
kwam in hel dorp een speciale kommissaris, de
genaamde Bouez, schrijver bij den arrondis
sementscommissaris van Kortrijk, vergezeld van
twee gendarmen. (Die Bouez is een gewezen
adjunkt van politie door de katholieken benoemd
die later geus werd en naar hel arrondissemenls-
kommissariaat overging).
De uitvoerders der bevelen van gouverneur
Ileyvaert begaven zich naar het lokaal der kon-
gregalie. Er was veel volk op de straat, uit
nieuwsgierigheid toegestroomd, dat kalm en
waardig protesteerde. De speciilc kommissaris
drong langs eene achterpoort hel lokaal binnen
en deed banken on meubelen op den koer zet
ten. Toen dit gedaan was, zonder door iemand
gestoord te worden, deden de gendarmen de
deur open, die op de straat uilkomt. Daar de
nieuwsgierigen zich voor de deur verdrongen,
werden de voorenste mannen op de half openen
deur gedroomd, die geheel open ging.
Inlusschen kwam bet volk maar gedurig om
en rond de kongiegalie gestroomd, terwijl jon
gens naar den toren liepen en alarm klopten,
zong men zij zullen haar niet hebben, de schocne
ziel van 't kind; andere riepen awoerteenigo
jongens begonnen met darink te smijten, toen
de heer onderpastor ter plaats kwam, en door
schoone woorden het volk tot bedaren kreeg;
doch nauwelijks was hij weg of’t spel herbe
gon.
Wat er nu bij den specialen kommissaris
omging, weet men niet, maar al met eens heb
ben de gendarmen op de menigte geschoten en
met de bajonnel gesteken. Twee mannen stort
ten ten gronde. De eene Adolf Cocquet ge
naamd, oud 21 jaar, de steun zijner uejaarde
ouders, die ter plaats dood bleet, door eenen
kogel in het hoofd getroffen; de andere Lodé-
wijk Duyck, 25 jaar oud, en vader van twee
Dit blad verschijnt den Woensdag, onmiddelijk na o-
Rcchteilijke eerherstellingen 1 fr. Een nummer 15 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100.
Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukker-uitgever,- Zwarte Nonnenstraat, 4, te Veurne.
POLITIEK. OVERZICHT.
Frankrijk. liet nieuw fransch ministerie
zal de uitspraak niet afwachten van bet tri
bunaal der konfliklen om de klooslergenoot-
schappen te verjagen. Eene nota door den mi
nister aan eenige. liberale dagbladen gezonden,
meldt met triomfeerende vreugde dat, voor
eenige dagen verloopen zijn, eene menigte pa
ters en nonnen ovei de grenzen zullen liggen.
’t Is de beschaafde taal der geuzenminislers in
de 19’ eeuw.
De Commune, het nieuw blad van Felix Pyat,
dat de voortzetting der gruwelen van 1870 en
de hernieuwing der maatschappij betracht, geeft
aan het gouvernement een klinkend antwoord
Dal gij, oppertuniuen die gij zijt, de mon-
nikken en nrnnen ve jaagt, is zeer wel; gij
spaart ons de moeite voor later. Maar denkt
niet, dat gij on e aandacht zult aftrekken van
ons doel, door ons die kleine voldoening naar
het hoofd te werpen; denkt niet dat gij dan ge
rust de millioeuen zult slijten die gij aan den
Slaat gestolen hebt, en de magen zult mogen
vetten die gij vroeger met ruggehrood vuldet!
Als gij de baan zult glad gestreken hebben, zal
de beurt aan ons komen om r den dans op te
doen zoo gij onwillig zijl, zullen wij u zenden
waar gij thans de klerikalen zendt. Maar wij
kennen u; gij zijt te praktisch om u te laten
verjagen; gij zn t meedansen!
Gceue bemerkingen Jaaibij.
i'
I~X'
c 1 i i iii o a c.. i a a
r
I Pi
B-/U
