l
I
33 Octo her 1880.
!8T8.
3(le jaar
de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. ’sjaars; met de post 6 fr. Annoncen 20 cenlimen per regel.
die
lair
ge-
Burgemeesters af te stellen.
Er hebben verschillende vergaderingen van
den Ministerraed plaats gehad, Men heeft er zoo
’t schijnt, gesproken over de troonrede voor den
toekomenden zittijd der Kamers. Men heeft ook
Wat kan men verwachten van zulke getuigen
J er op uil zijn eenige gunsten te bekomen
Velf.se,
Nogtans dat comediespel heeft toch nog eenen
goeden kant gehad; ’lis dat hel getoond heeft
voor geheel T land, welke voorstanders het
officieel onderwijs bezit; zelfs de geuzen staan
beschaamd over de onbeschaamdheden welke
er bij het schoolonderzoek worden aan den dag
gelegd Hier treedt er een getuige op die half
dronke, zijnen pastoor koomi te beschuldigen;
Daar een herbergier die bet de geestelijken
niet kan vergeven dat er op de dans- en braspar
tijen is gepredikt geweest; elders nog een
gemeene kerel ot een vrouwmenseb die sedert
jaren niet meer in de kerk geweest hebben,
maar algelijk weten en zeggen wal de pastoor
gepredikt heeft!
De Courrier de Bri xelles meldt dal minister Bai a
aan Z. Em. den kardinaal Dechamps heeft laten
weten dat de jaarwedde der priesters-koadjutors
zal afgeschaft worden in hel aaitsbisdoiu van
Mechelen, te rekenen van 1 October 1880.
Uit de alphabetische tafel, bij den Moniteur
gevoegd, blijkt dat hel officieel staalslblad,
gedurende de eerste zes maanden van het loo-
pende jaar heeft beval
7 verbrekingen van beraadslagingen der ge
meenteraden.
59 besluiten betreffende hel bouwen van offi
ciële scholen;
61 verbrekingen en hervormingen van be
slissingen genomen door de besiendige de
putation;
48 besluiten, houdende inpalming van stich
tingen ten voordeele van ’t katholiek onderwijs.
11 zendingen van speciale kommissarissen.
Een groot getal verbrekingen der beslissingen
van bureelen van weldadigheid en kerkfa
brieken.
Dat alles betreffende het lager onderwijs.
Dat bewijst
1" Hoe vijandig het land is aan de ongeluks
wet;
2° Hoe willekeurig bet gouvernement om
springt met de vrijheid van gemeenten en pro
vinciën.
Gegroet, schitterend 1880;
Uit lïoutheiu»
Mijnheer de O) steller.
De verledcnc week, dinsdag was het alhier do
plechtige inhuldiging van de katholieke kncchtje-
school.
Tol hiertoe wierd de knechjeschool gehoude.r in
’t klooster; dezen zomer heeft men te midden der
plaatse eenen grond gekocht en er eene ruime school
en schoone woning voor den onderwijzer gebouwd.
Van’s morgens al, lijdelijk, wapperden de vaan
dels in bijna al de huizen en ’t was te zien dat er
iels op handen was. De II. Geeslmisse, ten 9 ure,
wierd plechliglijk gecelebreerd en eene groote
menigte volk was er tegenwoordig. Daarna de stoet,
waarin wel 80 knechtjes meegingen, alle leerlingen
van de katholieke schole, en de plechtige wijding
door den wel eer.weerden heer beken van Hond-
schoote. Treffende en deftig die schoone ceremoniën
der wijding, die stoet, en die lieflijke en vierige
kinderstemmen, zingende de godgewijde psalmen
al gaan langs de strate.
De schole was opgepropt van volk van allen rang
en stand priesters, edellieden, zooals de deftige
volksvriend, de edele jonkheer Merghelynck de
Bcauvoorde, alsook heer J. Herwijn die ons zoo
goedjongstig zijne versieringen had geschonken,
parochianen en vreemdelingen. Na de Wijding,
voerde de wel eerweerde deken het woord en deed
eene korte, maar deftige en gevoelvolle aansprake,
waarin bijzonderlijk hij zijne voldoening en dank
uitdrukte voor de bijna algemcene deelneming der
gemeente in deze katholieke feeste, waarin hij ook
zijne bewondering te kennen gaf voor hel groote
werk en de edelmoedige sacrificiën der katholieke
Belgen in dezen zoo harden strijd tegen de geuzen
wet.
baar moeste noodzakelijk ook een woord van
aanmoediging gesproken worden, voor de ouders,
bijzonderlijk misschien voor de armen, die spijts
dreigementen en dwang en beloften, hunne kind. rs
eene katholieke opvoeding willen geven, een woord
aanmoediging en aanwakkering voor de kinders. om
in bet toekomende beter nog hunne plichten te kwij
ten. Dat slaat in den mond' van katholieken, nr
zweert op geuzenlippen, die wel in woorden de
De speurhonderlj of ’t School-enkwest.
T Is nu drie weken dat de geusche inkwisi-
tiemannen op tocr zijn van de eene stad na de
andere, om te onderzoeken welke dwangmidde
len gebruikt zijn geweest tegen de officiële
geusche scholen; en welke is nu de uitslag van
dat comediespel? Nu, zullen de geuzen schreeu
wen Nu weten wij hoe de geestelijken ge
wrocht hebben, nu weten wij door echte
getuigenissen dat de priesters de 1111. Absolutie
en Communie geweigerd hebben aan de ouders
die vrij hunne kinders naar de officiële scholen
zenden en dat zij ze bedreigd hebben met de
eeuwige stiaffen.
Welke triomf! Maar oordeelt eens geachte
lezers, is dat nu nieuws? Moesten zij daarom
de grondwet schandelijk schenden en een mil-
Hoen der lastenbetalers verkwisten Kenden zij
niet, gelijk wij allen, de omzendbrieven van de
Bisschoppen, waarin klaar en duidelijk slaat dat
zulke ouders, zoolang zij in denzelfden staat
verkeeren, de HU. Sakramenten niet kunnen
wcerdig, noch mogen ontvangen, en dat de
priesters, in hel bedienen der HH. Sakramenten,
stipt die voorschriften moeien volgen? Dat
wisten zij, en bijgevolg T was nutteloos zulk
onderzoek te beginnen.
Zulk onderzoek is ook dom cn belachelijk.
Inderdaad, zijn hel die goddclooze kerels die
de zending ontvangen hebben te bestatigen en
te beslissen, wie er weerdig is van de bil. Sa-
kramenien? Wat willen zij zich daarmee moeien,
zij die lachen en spotten met al die geestelijke
zaken? Ook iedereen is vrij katholiek te zijn of
niet, niemand is gedwongen; maar nu als zij
die weigering van de 1HI. Sakramenten en die
bedreigingen als dwangmiddels aanzien, wij
bieden hun een schoon voorstel aan dal zij
eene liberale of geusche religie oprichten, die al
de ouders die er willen deel van maken, ver
plicht, op straffe van de eeuwige pijnen eener
nieuwe geusche helle, hunne kinders te zenden
naar de officiële scholen; dat zij ook eene nieu
we geusche kerke tot stand btengen van dewelke
de onbevlekte Garibaldi, bij voorbeeld, Paus zou
zijn, er onze vrijmetselaarsministers bisschoppen
van Belgie! Zoudl gij peizen, geachte lezers, dat
de katholieken die bedreigingen der geusche
ministers-bisschoppen zouden aanzien als
dwangmiddels tegen het katholiek onderwijs?
Wel neen, zij zouden zeggen de menschen zijn
vrij, van die nieuwe geusche kerk deel te maken,
cn staan die bedreigingen hun niet aan, dat zij
het opsleken, zij zijn onafhankelijk, zij doen
wat zij willen.
Hewel ten opzichte van de ware katholieke
religie en Kerk zouden de geuzen, indien zij
rechtzinnig en redelijk waren, die zelfde redens
moeten verstaan, en hen niet ’t minste daarmede
bemoeien; maar zoekt achter redelijkheid en
rechtzinnigheid bij geuzen! Zij zullen allichto
zeggen dat de weigering der H. Absolutie aan
dieven, moordenaars en andere slechte kerels
die niet beloven van levenswijze te veranderen,
dwangmiddels zijn tegen de liberalen! Men zal
zoo verre komen!
ÜH blad verschijnt den Woensdag, onmiddelijk na e
Rechtei lijke eerherstellingen 1 fr. Een nummer 15 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100.
Men sein ijlt in bij BONIIOMME-RYCKASEYS, drukker-uilgever, Zwarte Nonnenstraat, 4, te Veurne.
't is gelijk door welke middels? Men zal ons
zeggen Die mannen getuigen op eed! Wel, wel,
waarom zoudt gij de waarheid zoeken bij deze die
bij God zweeren, maar die aan God niet gelooven,
voor dewelke God niet bestaal, voor dewelke eeu
wig leven en Hemel en Helle kinderpraat zijn en
uitvindsels van priesters?En hoeveel getuigen
van dien aard zijn cr niet opgeroepen geweest?
Voor iemand die de strekking der geuzerij
kent en nagaat, hij moet bekennen dat het
doelwit dier spuurhonderij geweest is de pries
ters hatelijk te maken bij het volk; maar ’t is bas
sen naar de mane; de menschen kennen die
gasten die de rol van beschuldigers gespeeld
hebben, en zij staan voor eeuwig aan de schand
paal genageld bij hunne medeburgers. De pries
ters ook zijn onversaagd en duchten voor niets,
en, tot grooten spijl der speurhonden, hebben
zij meenig geusch komplotje en vuilpotje ont
dekt. Nog een punt dat moet aangemerkt
worden, ’t is dat op vele plaatsen, de priesters
die meest gevroctit hadden voor de katholieke
scholen cn de onversaagdsle, de vurigste en de
welsprekendste voor dit geuzentribunaal niet
hebben moeten verschijnen, uit vreeze dat de
speurhonden te vele en te harde waarheden
hadden moeten hooren! Vele getuigenissen
waren verpletterend voor de geuzen; bijzonder
lijk de snoode handelwijze der geusche disch-
beulen die aan den armen hun brood weigeren,
is in sommige plaatsen meesterlijk ontmaskerd
en geschandvlekt geweest, alsmede dwang van
gouvernement en geusche gemeenteraden en
andere besturen tegen de fonctionarissen; dit is
de eenigste ware oneerlijke dwang, en bij is
gepleegd doorhet gouvernement en de
geusche besturen die het enkwest gevraagd
hebben tegen do katholieken!
Veurnaars cn Vekrnambaciiters, wij bobben
vernomen dat na weinige dagen die comedie-
spelcrs naar Veurne komen; men heeft reeds
doen vragen wanneer de zalen kunnen gebezigd
worden op het stadhuis! Zoo moed, en wij ver
zekeren u, dat het de katholieken niet zijn die
er de deerlijkste zullen van afkomen. Vele
feiten hebben wij reeds ten laste der ware ver
drukkers en dwingers der ouders, en bijzonder
lijk der arme menschen; kent gij er nog, gelieft
ze kenbaar te maken. Het enkwest is publiek,
en boe meer volk hoe beter, en wij verhopen
dat het niet zal verboden zijn van ten minste
eens gildig te lachen; wat wilt gij, als er co
mediespel is ’t is toch om de menschen te ver-
geesligen?
Ziel ier een staaltje van de harde waarheden,
welke die speurhonden soms moeten hooren
M. de pastor van Sint-Andries heeft al de be
schuldigingen ten zijnen laste een voor een
weerleid. Op de vraag of hij geene drukkingen
kende die gedaan zijn ten voordeele der ge
meenteschool, zegt M. den pastorOp St. An
dries is er eene brave werkmansfamilie met acht
kinders, die zeer geern zijne kinders naar
de katholijke scholen zoude zenden, maar
zij worden verplicht naar de gemeenteschool
te gaan. De vader dier familie heet Alexan
der Devisch en zijnen huismeester is M. de
voorzitter Pccsteen, aan wien ik de eere hebbe
van te spreken.
M. Pecsteen zei daarop dal hij volle vrijheid
liet aan zijne pachters, en M. de pastoor ant-
woorde dat hij gelukkig was zulks te vernemen
uit den mond van M. Pecsteen, en dat hij die
verklaring aan Devisch zou bekend maken,
overtuigd dat deze wel zal weten wat er hem
te doen staat.
onderzocht of hel niet zou betamen de burge
meesters al te stellen, welke, in do toepassing
dor schoolwel, niet medewerken met de geuzen.
De Courrier de Bruxelles zegt dat het geuzenmi
nisterie zooverre niet zal durven gaan, want dat
zou de maat doen overstroomen. Maar kwestie
De katholieken, welke hunne plicht niet gedaan
hebben, wanneer de tijd daar was om het geuzen
gespuis te muilbanden, mogen nu op hunne
borst kloppen en hunnen niea culpa zeggen.
Ill II H ll -
es
B I
s
