I I 1903. 6 April 188L Dit blad verschijnt den Woensdag, onmiddelijk na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. ’sjaars; met de post 6 fr. Annoncen 20 centimon per regel. De Btirne:. I i 20 17 deeldheid gezaaid tot in de kleinste dorpen en alzoo oenen toestand verwekt die, met de kwij- ning van handel, nijverheid en landbouw geene schitterende toekomst voorspelt. Hopen wij dat, in 1882, de kiezers geene mannen meer aan ’t hoofd zuilen brengen die zich meer met blinden partijhaat bekommeren, dan met de zedelijke en stoffelijke belangen van hel land. 3 y'- jafir VEERWE, April. 93; tarwe 1" rogge ouiu ii 18 97; -blait- oiin rkoolzaad aardappelen !b; id. eerste a 0 3de 0 Biet Onderwijs. Wij hebben heden machtig veel te strijden tegen allerlei dwaalbegrippen en valsche leer stelsels; doch onze ‘strijd tegen het onderwijs zonder God, bekleedt ongetwijfeld voor bet oogettblik de eerste plaats. Niets immers is beter geschikt om haastig en onvermijdelijk geheel de Maatschappij met handen en voelen aan Je vrijinetzelarij, dat is aan den ondergang, ■over te leveren, dan hel jeugdige geslacht van in de kinderschool afkoer en haal tegen Kerk •en priester in le boezemen. Om dit doel te be reiken en enkel hier om hebben onze ■liberale bestuurmannen de wet van 1879 ophel lager onderwijn lol stand gebracht, en, omdat ■de uitslag aan hunne verwachting niet beant woordde. zijn zij ze ter hulp gekomen door hel baiebjk sclmol-onderzoek. Doch noch wet noch onderrook is uil hunnen eigen koker geboren. Zij zijn hierin de naapers geweest der sanscu lotten van 93. Wij denken dat het goed is dit his'.oviepunt in licht le brengen, omdat de Belg zich dieper en dieper overiuige, dat alle slechte waar, ons doorgaans om niet te zeg gen altijd uit Frankrijk wordt overgezonden, en diensvolgens, dal wij allen franschen in doe I en wal er toe bijdraagt niet genoeg kunnen tegenwerken. Ja, onze kleingeestige liberalen die zoo gaarne voor groote mannen doorgaan, zijn in deze zaak slechts de kinderen ■of beter de apen der fransche blaffers uit de verlcdeue eeuw. Zelfs gansch hunne holklin kende grootspraak waar zij ons volk zoeken ■dooi te leiden, hebben zij geput uit de ver pestende bron der onsterfelijke grondbegin sels van hel schrikbewind. En inderdaad, als men de ware geschiedenis ■diet hachelijke tijden doorbladert, ziet men de sansculotten ovetal driftig aan ’t werk om het •ouderwijs goddeloos te maken of le venvereld- lijlcn, zooals men nu zegt. De katholieke scho len werden overal vernietigd, de priesters uit het onderwijs vrebannen en de pastorijen lol woning gegeven aan de tepublikeinsche ondcr- wijaecs, Zij wisten immers zeer wel, die •zorder broeken, dal bel volk fiun meestal vijandig was, en zagen geen beter middel om tie nieuwe orde van zaken te bestendigen dan Int opkomend geslacht, door het onderwijs, hunne dwaalbegripen van jongs af in te planten. Doch, even als nu, ging het niet altijd naar hunnen weiiscit. fn cenen brief van het «lepartenumtebeslum aan <lc gemeenten, ge- dagleeketid van den 7 Messidor jaar VI, dat is den 23 Juni 1798, drukken de Sansculotten hun spijt uit, dat de gemeentebeslmcn hunne maatregelen nopens hel onderwijs niet in het werk leggen, en de goede inzichten der republiek niet ondersteunen. Ten einde eenen beteien uilslag te bekomen en om liet volk bang te makeu. stelden zij een school-onder- zoek in. Van allen zoo luidt gemeld stuk op de volgende vragen: verwachten wij een klaar en duidelijk antwoord 1" Welke gepi keerde (godsdienstige) scholen, opvoedingshuizen ot ponsionualen bevinden zich in uw arrondissement? 2° Welke zijn de personen, die deze gestichten besturen? 3" Welke zijn de grondslelsels, de zeden en liet talent dezer bestuurders? 4° Welken invloed oefenen die gestichten uit op den openbaren geest? 5" Welke is hei getal leerlingen die de lagere scholen bij wonen? Men raadt genoeg met welk inzicht die infynsitie verncht werd. Doch onze katholieke dorpsbesturen lieten zich door die bedreigingen niet afsebrikken zij hielden kop, omdat zij wisten dat zulke school zonder godsdienst leer, zonder gezag eh toezicht van den priester bij hoi volk van ons land hoegenaamd niet gewild was. Dil is zoo waar, dat de huisvaders de openbare scholen ledig lieten staan, en liever hunne kinderen zonder onderwijs zagen op groeien, dan ze te zenden naar cenen republi- Twee sisassB twee is vier* Twee maal twee is vier; dal leerden wij van jongs af als wij leerden cijferen in de schole. Dal is eenc mathemalieke waarheid en nooit iemand beeft ze kunnen of durven loochenen. Nogtans zij is altemets lastig om hooren, bij voorbeeld voor menschee die met eene masse schulden slaan;’t ware somtijds beter voor hen, ware twee en twee maar drie. Maar omdat dit beter ware voor zulke gasten, die waarheid van twee en twee zijn vier, blijft daarmee niet min slaande, en hadde men nog zoovele schul den le betalen, twee en twee zullen toch altijd vier blijven en de schuldeischer zal hel niet anders willen verstaan; en hij zal gelijk hebben, want de waarheid is onveranderlijk. Welnu, vele andere waarheden zijn er te vinden, waar heden van onzen heiligen godsdienst, die men schijnt te verwerpen naar beliefte, en die nogtans waarheid zijn, alzoo wel als dal tweemaal twee viere doet, waarheid is. Waarbij komt dal nu dat men de eene waarheid verwerpt en de andere voor goed houdt? De oorzake dier dwaling ligt voornamelijk in ’s menschen gevoel, passien en driften die willen meester spelen boven onzen geest en ons afhouden van de waarheid, omdat de waarheid omdeswille van de passien die wij involgen, somtijds lastig is om aanveérdeu. Maar omdat zij u lastig is, laat zij daarvooren van waarheid te zijn en staat hel u daar voor vrij deze waarheid le aanveerden ofte verwerpen? Op verre na niet; bij voorbeeld Gij zult de plichten van den huwelijken staat niet te buiten gaan, zegt God; omdat dit gebod aan sommige menheeren' tegensteekt, laat hel daar voren van Gods gebod, van waarheid te zijn? Bij lange niet! En omdat dil gebod aan sommige gèluite- mantooide puppenhoofden lastig valt om le on derhouden, wil dat zeggen dat zij dn gebod, de waarheid mogen verwerpen en den huwe lijken slaat te builen gaan? Ook niet. Neen, de waarheid is één onverdeelbaar, en T is een ge bod van God de waalheid le aanveerden Ik ben de weg en de waarheiddie met Mij niet is, is tegen Mij, en wee aan hem die tegen Mij is. Ja, de waarheid van twee maal twee is vier is voor sommigen gemakkelijker te aanveerden dan de waarheid gij moogt de plichten van uwen staat niet te buiten gaan: maar dat en doel niet aan de kwestie, waarheid blijft waarheid, een en onver deelbaar en de eene gelijk de andere moei als waarheid aanveerd worden. Nu wat is de waar heid voor ons, christenc menschen armen en rijken, geleerden en ongeleerden? De waarheid voor ons bestaat hier in dal wij als schepsels Gods, Gods wille moeten volbrengen. Wat is Gods wille? Dat wij Zijne geboden en die van de II. Kerk onderhouden. Waarom ook de geboden der 11. Kerk? Omdat Christus, die God is, en die de macht heeft te gebieden, gezeid heeft aan de apostels en alzoo aan linnhe opvolgers gaat en onderwijst alle volkeren, die u vanhoort, aanhoort Mij,, die u versmaadt, versmaadt Mij. Zoo dan, de waarheid voor ons. christene men schen. bestaat, hier in dat wij ons als christenen moeten gedragen, dal wij moeten verceenigd zijn mol de H. Kerk met den Paus, de Bis schoppen en de Priesters; dal wij katholiek en geen geus mogen zijn. Dit is de waarheid; dit is al zoo waar als dat twee maal twee vier is! Die ’t anders zeggen zijn leugnaars! lïc Kaïnïev. Dinsdag begon de beraadslaging over het ILancISiouivcrs. In Engeland is er kwestie van eene maatschap pij te vormen, mei een kapiiaal van tien millioeu franken, voor hel inrichten van eenen stoom- booldienst lusschen Amerika en Europa voor den invoer van het levend vee. Vier groote stoomboolen, ieder van 4009 tonnen, zullen daartoe gebouwd worden. Indien dit ontwerp verwezenlijkt wordt, mag men voorzien dal aan den landbouw in Belgie, die reeds zoo diep beproefd wordt, eene nieuwe en doodelijke slag zal worden loegcbracht. Nu reeds gaat oc landbouw hier jaarlijks achteruit en bevinden de boeren zich, ondanks de schoone beloften der geuzerij, in eenen be krompen toestand, zoodanig dal de landver huizing naar Amerika van dag lol dag toeneemt en eene wezenlijke plaag is geworden. En wal zal het zijn als vier gioote stoomboolen hel over schot van den rijken veestapel uil Amerika naar onze gewesten zullen overbrengeti, om hier aan lage spotprijzen verkocht le worden? Eu wal doet hel ministerie om in dien toe stand te verhelpen Deukt het er aan om bet medelijdeusweerdig lol van den landboewer te verzachten en de zware lasten die op hen druk ken, te verminderen? Verre van daar! Integendeel heeft het den landbouwer ovei laden met lusten, bestemd voor het betalen van 1” scholen zonder God of zon der leerlingen, 2° van bet leger, dat gedurig vermeerdert en jaarlijks meer jongelingen aai; den boerenstiel ontrukt, om ze naar de kazern te sleuren; 3° van versterkingen die millioenen kosten en tol nicls dienen en voor meer andere geldverslindende en nutlcluozc uitgaven. En weel gij, landbouwers, wat men ant woordt als onze vei tegen woord igers in de Ka mers verbetering vragen van uwen toestand en spieken van de verwoestingen door de over- stroomingen veroorzaakt? Wel, men roept u toe dal gij beter zoudet varen indien gij zoo dom niet waart aan mirakels en aan godsdienst te gc- looven; indien gij zoo verlicht waart den weg der Kerk te vergeten om dien van de herberg in te slaan en te leereu vloeken in plaats van bid den. Daarenboven het ministerie heeft haat en ver- G april. 32 a u 24 - a 18 25 a - a 13 27 3o —- a 32 'leren deel der en, hei brood ‘/2 kilo. SO kcinschen meester. Het onderwijs had bij onze voorvaders dan alleen waarde, wanneer het gepaard ging met ernstige godsdienstleer. En zij hadden gelijk de godsdienst alléén is de eeuwige grondslag van alle huislijke en maat schappelijke orde en zedelijke grootheid. Zietdaar, Belgen, hoe uwe voorouders han delden tegen het goddeloos onderwijs der Sansculotten, en zoo ook moet gij doen tegen het onderwijs onzer hedendaagsche moorlel- broeders. Zij hebben door hunne Krachtdadig heid hun geloof staande gehouden en hel u ongeschonden overgezet; dezelfde taak hebl gij heden te vervullen jegens uwe kinderen. Wederstaat met hand en tand aan het moortel- onderwijs, verdedigt uw geloof tegen alle slinksche maatregelen; en, om des te beteren uitslag ie bekomen, verdedigt ook en bemint uwe moedertaal. Vele Belgen, zelfs eenige on derwijzers begrijpen bet belang hiervan niet, en dit is grootelijks te betreuren. De taal is een machtig schild tegen liet bederf. Wie er een nieuw bewijs van wil, raadplege maar de statistiek der bevolking van onze katholieke scholen. Waar slaan zij in vollen bloei? Waar Ireureu zij? Zij bloeien in al de streken waar men vlaamsch spreekt, en treuren in tegen deel in al de andere. Wij zeggen bet vlak af de school waar onze taal niet ernstig aangeleerd en op de eereplaats gehouden wordt, is voor ons geene goede school, omdal zij onzen volks geest laat verbasteren en rijp maakt voor de fransche slavernij. Immers de taal is de ziel der Natie, ja, zij is de Natie zelve. Neemt men de ziel weg, dan verdwijnt de Natie van het aardrijk. groote letters volgens plaatsruimte. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. Een Nr 15 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr.' het 17)0. De Annoncen voor Belgie (ter uitzondering der Vlaanderen) en 'tbuitenland worden ontvangen door het Office de PufiuciTË, Magdalenastraal, 46, te Brussel. Men schrijft in bij BONHOMME-HYGKASEYS, drnkker-uitge.ver. Zwarte Nonnenstraat, 4. te Veurne, t «Ht ln>»<3 nachts nnn- aan. 'Zij, in de b 'st n Z<: onder* tui g. n <g<l' °'ui In it in 11 i’ii mon i, o’ -e relist .rdig- kt. 1). ri’ke s druk kin;' <p '"I run zwakte J in )nt bin- ;ijn duf n de ion I co k nn. 1« n ein In est, r<ar m ecriige 0:>g<vng van gcvob.t eftjlü te vergiifb njn lue tali l ns Wordt Lij arren neemt kl p« opslaat, luizi ling; h j zij e hu,<1 i’ i>h-t u i>. <i o gen k' j;r. ■orlt, ..rh-i»u n donker van 'ooilza.ikt het te geven; die Inn eins een itigen sih.V'k loor h Li ik im- ten zi< ke ><<v 'oor de oogen M n idlnl i m ien zich benr- )en deide oer O'ni d.ura.in zi h dikyij 'ragen; eemge ’e bcbandeld, rte.-ing, soin- z-> maar niet Klingen heeft rd- ’O' n bei ft set of Roots ■7’ diroap der 11 geneest. e to. r ernstige I' r volksklasse -Sg<: uilkoui- Me zorg wordt een afwend «vallen. te l.ouden. kr Seigal ia '^renneg, 1 April 1881) 0 n». 5 02’, '“'««lend, shmn '*4*Tci», Eesten. •rke, 5 55 7 41 *Me). 7 35’ U 00, 3 08, !S’ 11 39, 3 40 '“el 3 C6’ 7 12, Betiwel, 7 oo eip 7 Pres. 15<np.,: 2 40 tl 3C’ 1 44. *23 (2 50, 8 52 18, 4 37, 5 20, 12 8, 3 45, 8 00. t 52. 6 28. •1, 1 27, 5 40, 12 35, 4 40, ui i~ irrr i a - - 0

HISTORISCHE KRANTEN

De Veurnaar (1838-1937) | 1881 | | pagina 1