I
1920,
ft'0
n
I
Vjeurue, 3 A nons! i I SSL
Rusland. Volgens een fiansch radikaal
blad zou er door het uitvoerend komileit der
nihilisten een uitnemend belangrijk besluit geno
men zijn. Daar de keizer aan uc verwachtingen
der sekte niet beantwoord heeft, zou hij binnen
de drie maanden op de eene of de andere wijze
om liet leven gebracht worden. Den czaar zal
echter nog eene laatste waarschouwing gezori-
xJcfl worden.
kalelijke uwer handelwijze moet gij toch trachten
te duiken, niet waar? Daar is de geheele zaak!
37e jaar
We rijke Ifiscli.
Op onzen laatstcn artikel wegens de verdruk
king dei katholieke armen door'den rijken disch
Lezers, wilt gij weten hoe het gaat in steden die op
zijn liberaals bestierd worden? Neemt voorbeeld aan
de liberale stad Brussel.
Na de schandalen der mcstpacht. de opsluiting van
minderjarige meisjes in verdachte huizen, onder de
bescherming der policie, den verkoop 'der vaderlijke
woning van den burgemeester om te dienen tot een
onteerend gebruik; de opschorsing van den opper-
kommissaris van policie Lenaers (1) en de veroor-
deeling van valsche getuigen in de zaak van dien
■heer tegen M. Boland, zijn nog uitgekomen
De veroordeeling van een beambte der stad, die
geld sloeg bij middel der betaalde koepons der lee-
ning van 1879; 2“ het ontslag van M. Schroeder, on-
derkomraissaris-inspekteur van de policie der zeden;
3° de vervolging tegen eenen ontvanger der viscli-
mijn, in wiens kas men 2318 fr. te kort vindt; 4* de
zaak van oenen beeldhouwer die, door het stadsbe
stuur gelast met het maken van een marnieren stand
beeld van den aartsengel Michael, een voorschot van
vijftien duizend frank in zijnen zak heeft gestoken,
in failliet is verklaard eu den blok marmer voor het
standbeeld bestemd, heeft laten verkoopen ten voor
dooie der massa.
En men zou zeggen dat de zaak nog niet ten einde,
is. Wij zouden wel eons willen weten welk gerucht
er zon opgaan, indien het honderdste van al die
schandalen zich moest voordoen in eene katholieke
stad!....
En daarbij, Brussel heeft
Geen burgemeester, geen schepenen, geen opper-
kommissaris van policie, geen commissaris der ze-
denpolicie, geen bestuurder der mcstpacht, geen
commandant der pompiers, geen ontvanger der huis
huren van de stad, geen ontvanger der vischhallen.
enz. enz. enz.
Bovendien heeft Brussel
Een gemeenteraad die hel vertrouwen der bevol
king heeft verloren en o,p krukken springt;
Een ontvanger die in zijne kas een te kort laat van
meer dan 7000 fr.;
Een bediende die obi'gatie-koepons onlvreemt en
er zijn eigendom van maakt;
En voor bouquet eene schuld van 240 milliocn.
Goede burgers van Veurne, als helkiezing is voor
den gemeenteraad, dan moet gij absoluut vo >r de li
beralen stemmen; ge ziel waar dat henen leidt.
(1) Bij koninklijk besluit van 1 aug. is M. Lenaers
afgesteld van zijnd bediening van policie-kominissa-
ris der stad Brussel.
De school in Engeland.
De Engelschen geven ons voorbeelden goed
om na te volgen. In Belgie voert het gouverne
ment eenen oorlog tot er dood tegen het vrij on
derwijs. In Engeland worden de vrije scholen
vooral beschermd.
Na de 17,615 scholen waarover de overheid
bet toezicht uitoefent zijn er 14,181 vrije scholen
en slechts 3,434 officieele.
In 1880 weiden er giften en legaten aan het
onderwijs gedaan voor 18,478,875 tr.
POLITIEK OVERZICHT.
Frankrijk. De zittijd der Fraiische Ka
mer van Afgevaardigden is gesloten, 't Is M.
Gamhetta die, als voorzitter, lezing gegeven
beeft van liet dekreet van ontbinding en daarna
de Kamer bedankt heeft over de medewerking
die zij hem verleend heelt. Het land, zegde hij
ten slotte, zal hel werk der Kamer beoordeelen.
Eenieder zal voor zijne uitspraak ootmoedig bet
hoofd buigen, ik hoop dat de staatkunde der
nieuwe Kamer geen ander doel zal hebben dan
het geluk van ’l vaderland
(lm hei oordeel van liet land over de ontbon
den Kamer gunstig te stemmen, had middeler
wijl het gouvernement besloten van in al de ge
meenten van Frankrijk eene tabel te doen aan
plukken, waar de wetten door de Kamer bespro
ken of uitgevaardigd, beschreven slaan. Onder
aan leest men; De Kamer heeft de republiek
kwijnend en wankelend gevonden; zij verlaat
haar gezond en kloek te been. Als dal geene
•olliciccle drukking is begrijpen wij er niets aan.
Ror.w. Onder dagteekenlng van 21 Juli,
heeft kaïdinaal Jacobini, staatsgekrciaris van
den Paus, •ian de gezanten en ministers bij Z.
<11. gcakkro jiteerd, eenen omzendbrief gezonden
waarin hij dr protestation vernieuwt welke leeds
aan de gouvernementen, door detifsscheckomsft
<ler minciusscn zijn gedaan geweest, tegen de
ibelecdigingCH in den nacht van 12 tot 13 Juli
<de stoffelijke overblijfsels van Pius X aange
daan.
De omzendbrief zegt dat de Paus die lielee-
digingen beschouwt als hem zelvcn aangedaan
■en brandmerkt zc als een schandaal voor de
•beschaving en voor den godsdienst, sclun<d;tal
•openlijk gepleegd ui de hoofilstad der kaïlm-
liekc wereld. Het is daarenboven <-en aanslag
tegen de waardigheid van den F m-s eu eene
bclecdiging aan alle katholieken. Be omzend
brief voegt erbij dal de Paus de gouvernementen
do bisschoppen, hel katholiek volk en ahe eer
lijke lieden uitnoodigt om zich aan te sluiten
bij zijne krachtige protestation en diepe ver
ontwaardiging.
Het llaliaairsch gouvernement heeft niet ge
poogd do minste voldoening te geven aan den
l’aus eu a.tn dc katholieke volkeren; het heeft
met geen enkel woon! het gebeurde afgekeurd.
Dat zelfde gouvernement is verantwoordelijk om
dc onlusten niet voorkomen te hebben, daar het
die kon en moest beletten. Z. Em. doet op
merken dat de gebeurtenissen in den nacht van
den 12, klaarblijkend dc gevangschap van den
Paus bewijzen.
Herinnerende aan dc laatste artikels in de
radikalc dagbladen verschenen, en namelijk de
beleedigende artikels voor de gedachtenis van
Pius IX, doet hij opmeiken dat de strafloosheid
verzekerd is, niet alleen aan het afkondigen van
dergelijkc artikels, maar ook nog aan hunne
overneming in andere dagbladen.
Eindelijk stelt Z. Em. vast dat de vrees
ontstaan in den geest van Leo XIII, door die
teckens van vijandschap, Z. II. zou kunnen
bewegen orn dc noodige maatregels te. nemen
tot hol waarborgen der belangen van de Kerk
■en dei veiligheid van den Paus.
Teckeu ties tijds.
Terwijl sommige liberale gemeente besturen
met duizenden en rnillioenen stemmen voor de
kosten van het officieel onderwijs, zijn er
andere die er genoeg beginnen van te hebben.
Zoo is, onder andere, het liberaal gemeente
bestuur van Lissewege (Westvlaanderen) dat,
met eenparigheid min déne stem, besloten heeft
geenen centiem buitengewone kredieten meer te
stemmen voor de noodwendigheden van het
officieel onderwijs. In dezelfde zitting heeft de
raad het bouwen eener officieele bewaarschool
verworpen.
Wat moeten de ministers denked van die han
delwijze hunner eigene vrienden? Wellicht staat
dit voorbeeld door vele gemeenten, gevolgd te
worden; want in meer dan éëne gemeente is de
kas tot op den bodem ledig en de schuld aanzien
lijk.
Spoedig eenen specialen kommissaris naar
Lissewege
gepleegd, hebben de geuzen van ’t vuiiblek nog
eens geantwoord, na al hun verstand en vernuft
’t hoope te hebben gescharteld, om eenen langen
sluier te werpen op de onredelijkheid de schande
en de hatelijkheid van hunne verfoeilijke maat
regelen.
Zie hier eenige hunner uitkramingen
Sedert lange jaren verplicht men hier de
dischgenooten hunne kinderen te laten onder
wijzen en naar de gemeentescholen te zenden,
gelijk men onderstand onttrekt aan de beboet-
tigen die zich overleveren aan den drank Zoo
spreekt het vuiiblek!
Is het nog noodig de domheid te weerleggen
Over de wettigheid van dien dwang van eertijds
zullen wij niet spreken, al is ’t dat zij zeer be
twistbaar zij; het onderwijs was dan verplichtend
voor den arme, en wij verzenden onze geusche
wijsneuzen naar eene der laatste redevoeringen
van M. Frère waarin hij de kwestie van hel ver
plichtend onderwijs heelt behandeld! Wij be
knibbelen nogtaus deze verplichting niet die
geschiede vóór de nieuwe schoolwel van 1879;
want de gemeentescholen waren dan goed, chris
telijk on toegankelijk voor iedereen, en bijgevolg
door deze verplichting geen de minste aanslag
wterd er bedreven op hel geweten der behoet-
tigen. Maar nu, de gemeentescholen zijn vergcusd
de Godsdienst en de christelijke zedeleer zijn er,
krachtens de teel, verbannen, en, volgens het
vuiiblek zelf, leert men er dal de waarheden
van 't Heilig Scnritt Injgeloovigheden, bedrie-
geiijkc legenden en leugens zijn; iu een woord
men leert er ketterijen.
Die scholen, gelijk men weet, zijn en niet
ronder reden -veroordeeld eu gedoemd door
de geestelijke overheid. Overal vindt men vrije,
kaïiiolieke christelijke scholen nevens de ver-
geusde kelierskrochten. Ofwel, wij vinden in
onze grondwet, dal de vrijheid van geweten voor
iedereen is gewaarborgd, bijgevolg geene open
bare overheid, 't zij ministers, 't zij gemeente
raad- ot dischJiecren mogen iemand, al ware hij
arm, verplichten tegen zijn geweien te handelen.
In onze grondwet staal er ook, dat het onder
wijs vrij is, bijgevolg elke mensch, zoowel arm
als rijk, mag zijne kinderen ter school zenden
waar hij het best vindt. Wij hebben nog in onze
grondwet dal alle Belgen gelijk zijn voor de wet;
bijgevolg dat dc armen dezelfde rechten hebben
dan de rijken. Nu, hier in Veurne mogen eu
kunnen de armen van deze vrijheden, door de
grondwet gewaarborgd, genieten? Neen, de
disch die openbaar bestuur is, en dus onpartijdig
moet handelen en niet dwingen mag, behandelt
de arme menschen als slaven en kruipdieren,
wier wil, zou men zeggen, besloten is in dezen
hunner verdrukkers. De vrijheden waren hun
hier ontnomen door den laagsten, wreedsteir
dwang die men uilpeizen kan, te weten de
brooddwang; de disch is ingericht geweest tot
onderstand <ier armen, zonder onderscheid van
gedacht of opinie, en alwie waarlijk in nood is,
heeft het recht op hulpen bijstand.
Wat nu de vergelijking betreft die de geusche
schrijvers van ’t vuiiblek voorstellen lusschen de
treffelijke armen die hunne kinderen naar de
katholieke scholen zenden, en de dronkaars die
alles wegmaken en verteel en, ’t is oprechte las
tertaal; is laag en verstootelijk!
Maar, zeggen dc geuzen, en 't is hunne eenig-
ste bewijsreden het is de plicht voor de
dischbeeren de behoeftige ouders te dwingen
hunne kinder» te zenden naar de beste scholen,
en de gemeentescholen zijn de beste! Vooreerst,
dat is onwaarheid'; de arme ouders, alhoewel
arm, zenden hunne binders waar zij willen, juist
gelijk de rijke; omdat zij arm zijn, zouden zij
moeten hun -ouderlijk gezag afslaan? En dan.
de gemeentescholen zijn de beste! Gij kunt dat
zeggen en schrijven,'geuzen, maar de hehoefti-
gen hebben het recht 't tegenovergestelde te peizen
en te bandelen volgens gedacht en overtuiging!
Om te eindigen, geuzen van ’l vuiiblek, al de
redens die gij aanhaalt zijn onbeduidend cn be
lachelijk; gij weet het ook genoeg, maar liet
Dit blad verschijnt den Woensdag, onmiddelijk na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. sjaars; met de post 6 fr. Annoncen 20 centimen per reeel De
groote letters volgens plaatsruimte. Rechterlijke eerherstellingen 1 tr. Een N' lu cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het looi
De Annoncen voor Belgie (Ier uitzondering der I laanderenj eu t buitenland worden ontvangen door hel Office de Pubi.icitê, Magdalen istraat, 46, te Brussel
Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukker-uitgever. Zwarte Nonnenslraat, 4, te Veurne.
--- -----
1
V'V;
