Veurne, 1
3922
Augusti 1883.
7
37e jaar
1
te
Kj
Goede voorteekens.
Er hebben kort geleden kiezingen plaats ge
had in Holland, in het groothertogdom Luxem
burg en in Beieren, drie landen die geheel on
langs eene nieuwe schoolwet hebben gekregen
inden aard der ongelukswet van Pé Van II um-
beeck. De kiezingen hebben er dan ook plaats
gehad op het gebied der schoolkwestie en de
uitslag ervan is hoogst aanmoedigend voor de
Belgen.
In Holland is het getal der katholieke afge
vaardigden merkelijk vermeerderd; in het groot
hertogdom Luxemburg is het groot ministerie
dat de schoolwet maakte omvergeworpen, of
schoon de katholieken er voor de eerste maal
den strijd aangingen. In Beieren verwierven de
katholieken eene ongehoorde zegepraal; zij over-
wonnen op geheel de lijn, zoowel in de hoofd
stad als in de andere steden, welke het li-
beralismus ais zijne onverwinlijke bolwerken
beschouwde. De nieuwe Kamer van Beieren is
thans samengesteld uit 92 katholieken en 67
liberalen.
In Pruisen is het ministerie lot betere ge
voelens gekomen en worden overal de offi
ciële, zoogezegde onzijdige scholen, in zuivere
godsdienstige scholen veranderd.
Tc Amsterdam (Holland) hebben er kiezin
gen voor den gemeenteraad plaats gehad en
deze zijn ook gedaan geweest op het gebied der
schoolkwestie. De bevolking dier stad, hoe on
verschillig ook in zake van godsdienst is ver
moeid van de gcldverkwislingen voor de scho
len zonder godsdienst. De katholieken en ge-
loovige protestanten hebben dan te zamen, als
proteslatie, eenige kandidaten voorgesteld, en
hunne namen zijn zegepralend uit de stembus
gekomen.
Na het voorbeeld van die landen zal de Bel
gische bevolking welhaast toonen dat het, zoo
goed als zij, de gevaren begrijpt van een onder
wijs waaruit de godsdienst gebannen is. In 1882
zal de doodsklok luiden over het vrijmetselaars-
ministerie en over de ongelukswet van den mi-
nisler-grafmakcr.
Oostenrijk. De bijeenkomst des Keizers
van Oostenrijk en Duilschland op Donderdag
laatst, schijnt toch staatkundige gevolg<‘n te zul
len hebben. Zoo kondigt een officieus blad aan,
dat besloten is den groot-herlog van Baden de
koningskroon te verleenen, ter gelegenheid van
zijn zilveren jubelfeest. De koningen van Wut-
temberg, Saxen en Beieren zouden hunne instem
ming met dit ontwerp reeds doen ketiucn heb
ben.
J)ie tijding heeft eenig gerucht in Duitschland
verwekt en er is tegenspraak gekomen. Maar
men houdt niettemin staan dat zij gegrond is.
S’ca luUriijk stelsel.
Vele brave memscuen zijn verwonderd dat er,
in onzen geuzentijd, zooveel katholieke ouder
wijzers voor de rechtbank worden gedaagd,
onder allerhande beschuldigingen, en zij zoeken
naar de oorzaak naai van.
llewel, de oorzaak daarvan zullen wij hier
overschrijven, niet uil een katholiek blad, maar
uit l'Eloile Beige, hel blad der vi ijdeiikers en
geuzen. Hoor wat de Brusselsche commeie zegt
Men houdt het oog te strengel op diegenen welke
bewerende het inonopool der zedelijkheid te be-
zilteii, ongelukkiglijk de aandacht op hen getrok-
ken hebben.
Niels is zoo waar al deze eenvoudige beken
tenis. Is de beschuldigde een priester, klooster
ling, katholieke onderwijzer ot een eenvoudig
katholiek, de justitie zit er inaar seffens achter.
Is de beschuldigde integendeel een liberaal of
vrijmetselaar, moeder Justilia wordt meer dan
ooit kreupel, ze verroert niet, en doet zij eene
beweging, is niel om vooruit te gaan, maar
om den slap aan te duiden, gelijk de theaier-
soldaten die altijd zeggen Munhuns! Marchons!
cn die blijven staan.
Men vergelijke bij voorbeeld het rechterlijk
onderzoek over de policie der zeden cn den
handel in blanken te Brussel, met dat ten op
zichte van broeder Nicolai of dat waai van de
broeders Maristen van ’s Gravenbrakel dezer
dagen hel voorwerp zijn geweest.
In het eerste geval zijn er ernstige beschul
digingen in overvloed, en de strafbare feiten zijn
talrijk, nauwkeurigenovereenstemmende. Meent
Dit blad verschijnt den Woensdag, onmiddelijk na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. ’sjaars; met de post 6 fr. Annoncen 20 centimen per reeel De
groole letters volgens plaatsruimte. Rechtei lijke eerherstellingen 1 fr. Een Nr 15 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100^
De Annoncen voor Belgie (ter uitzondering der Vlaanderen/ en ’t buitenland worden ontvangen door het Office de Püblïcitè, Magdalenas traat, 46, te Brussel
Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukker-uitgever. Zwarte Nonnenstraat, 4, te Veurne.
De Maristen, besloten hebbende de stad
verlaten en naar Frankrijk terug te keeeen,
veinzen de geuzegazetten niet te begrijpen waar
om de Broeders vertrekken, en meenen. daaruit
te mogen besluiten dal er toch iels ten hunnen
laste moet zijn.
Welnu, die reden is heel eenvoudig, zegt de
Courrier de Bruxelles. De Broeders pachten se
dert twintig jaren een huis; de pacht nu haast
vervallende, hebben zij er de vernieuwing van
gevraagd voor twintig jaar; maar de eigenaar
wil maar drie, zes of negen jaren toestaan;
daarop hebben de Broeders van bunnen alge-
meenen overste bevel ontvangen om naar
Frankrijk terug te keeren.
I*c plaag der onderwijzers.
Zeer klein is thans reeds het getal officiële
onderwijzers die nog met een sprankelken eer
gevoel zijn bezield; doch binnen kort zal dit
getal, van nu af reeds zoö klein, tot O zijn ge
daald; want zij worden door hunne overheid ge
dwongen de vuigsle en verfoeielijkstc rol te
spelen, die er kan worden uitgedacht. Geen
eerlijk man is bekwaam zich zoodanig te ver
lagen.
Ten bewijze deel ik hier eenige staaltjes
mede, die op de positie onzer schoolvossen een
daglicht werpen.
Al de nieuwsbladen hebben onlangs gespro
ken over de vervolging der geuzen, tegen eenen
deftigen onderwijzer die weigerde de cate
chismusles te geven. Die brave jongen wierd
door zijne oversten op allerhande wijzen ge
plaagd. Men vraagt hem zijn ontslag; hij stemt
er in toe op voorwaarde vrij te zijn van den
soldatendienst; men belooft het in naam van
Piet Van Humbeeck. Maar nauwelijks heeft hij
van zijn ambt afgezien of de gendarmen komen
hem aan zijne bedt ukte ouders ontrukken en
werpen hem in de gevangenis.
In een dorp van Braband had de ondermeester
bij geval eens gesproken met den katholieken
onderwijzer; onmiddelijk wierd hij door zijnen
opperbaas te Brussel aangeklaagd, cn korts
daarna ontving hij het bezoek van den inspec
teur, die hem met afzetting bedreigde indien
zulks nog gebeurde.
In Limburg wierd er aan eenen onderwijzer
bevolen, de sermoenen van zijnen pastoor over
te brieven. De onderwijzer hield van dit bevel
geen rekenschap. Ja maar, de inspecteur liet zich
Duitschland. De betrekkingen tnsschen
den II. Stoel en Duitschland schijnen eerstdaags
officieel te zullen hernomen worden; om zijne
vredelievende inzichten te toonen, hecli de
kanselier toelating verleend tol het benoemen
van pastoors in verscheide gemeenten, die
sedert jaren van a 1geestelijke opleiding ver
stoken gebleven waren.
gij dat de justitie daardoor zal bewogén wor
den een scherp onderzoek over de aangeklaag
de feiten te doen, alhoewel, gansch Belgie, ja
geheel Europa er over verontweerdigd is. Gij
zijl er wel mee. Zij-handelt in het donker, en
niemand zal ooit weten wat zij verricht, noch
zelfs ot zij iels doet. Een dagbladschrijver,
zekere Bolland, die in den National de feiten
openbaar maakt, wórdt keer op keer veroor
deeld, tol dal hij eb eindelijk in gelukt te be
wijzen dat geheel het verdedigingsstelsel van
zijnen bijzondersten tegenstrever berustop
wat dan? op de getuigenis van ten minste drie
valschc getuigen!....
En dan? Zal de justitie het onderzoek dier
schandalen ab avo herbeginnen, om voldoening
te geven aan bet openbaar geweten? In T ge
heel niet. Advies moeiende geven in de zaak
Lenaers (de afgezetle politiekommissaris), de
prokureur-generaal bij het beroepshot van
Brussel zal officieel verklaren dat hij niets straf
baars vindt in geheel de zaak en besluiten dal
de opperpolitiekommissaris in wiens voordeel
de valschc getuigen zijn opgetreden, op pen
sioen moet gesteld worden!
Welk verschil van handelwijze in liet tweede
geval, de zaak van Broeder Nicolai, Nauwelijks
had een slechte kerel tegen dien jesujel eene
belachelijke beschuldiging uitgebrachl, of ge
heel de politic, de gendarmerie en het parket
kwamen in beweging. In een oogslag was het
collegie der jesuieten, in de LTsulinenstraal, te
Brussel, omiingd en overrompeld'; de jesuieten
uil hunne cellen verdreven, hunne geheimste
papieren aangeslagen cn onderzocht; Broeder
Nicolai, een tachentigjaiige grijsaard, hel bij
zonderste slachtoffer van al dal geweld, werd
naar het gevang gesleurd en in 't geheim opge
sloten. Vooraleer zijne vrijheid te bekomen zal
Broeder Nicolai door a plus b, dat is op de klaar
ste en duidelijkste wijze moeten bewijzen dat
er niets, niets ernstigs was in geheel de be
schuldiging die tegen hem gericht was.
Tegen de Broeders Maristen van Gravenbra
kel. gaai men op dezelfde wijze te werk. De
geuzegazetten kondigen achtereenvolgens aan
dal eene onteerende beschuldiging op die
Broeders weegt, dat de prokurcur des konings
en den onderzoeksrechter naar jiuti geslicht
zijn gegaan op den dag der prijsdeeling
Wal is er dan gebeurd, goede God! welke
afgrijzelijkc misdaad was er dan gepleegd om
al dal vertoog van justilie’te verreebtveerdigen?
Wat is er gebeurd?.... Niels. Alleenlijk had een
der jongste leerlingen zich beklaagd dat een
Broeder hem geslagen had, en het onderzoek
heeft bewezen dat zelfs die onbeduidende be
schuldiging ongegrond was!....
Eu voila! van waar nu ai dat gerucht komt.
Ziedaar de oorzaak waarom de geuzegazetten
gesproken hebben van walgelijke feilen die
ontelbare slachtoffers hebben gemaakt onder de
burgerskinderen vrn ’s Gravehbrakel, ziedaar
waarom moeder justilia zoo rap te peerde
sprong om een onderzoek te gaan doen binst
de prijsdeeling! Men was er 'maar'óp uil ’t is
klaar om gerucht ie maken, ten einde het
geslicht der Maristen de achting der ingeze
tene te doen verliezen.
POLITIEK OVERZICHT.
Frankrijk, ’t Is zondag'naast kiezing voor
de vernieuwing van de kamer van afgeveerdig-
den; zoo dal geheel hel land nu in beweging is.
Om de waarheid te zeggen, wij moeten er niet
veel goeds van verwachten. Het fransche volk is
als mei blindheid geslagen en ziet niet met welke
snelheid hel naar den afgrond wordt gestoolen,
Ook, zooals altijd, geweld, dwang eu benauwd-
inakcrij van den eenen kant, beloften cn rotte
appelen langs den anderen kant, spelen wéér
hunne rol.
Wat er lot hiertoe klaar gebleken is uil de
kieswoelingen, 't is dal de radikalen twee din
gen betrachten, te welen: veranderingderGrond-
wel en afschaffing van den Senaat. De Senaat,
zooals men weel, heeft reeds meer dan eens dc
radikalen der kamer in den weg gestaan voor
hel volvoeten hunner halelijke plannenen daar
om willen zij hel van kanie. Zij zijn dus overal
dezelfde, de vijanden van Kerk en godsdienst
alles wat hun in den wegstaal moei zich slaafscli
onderwerpen, buigen en plooien of...... ver
dwijnen. T is eigen aan hel liberalisme*: afbre
ken kan het wel, maar iets deugdelijk tol stand
brengen neen, dal niet!
j
VEURNAa
