I
I
■v I
I
tl
39° jaar
hit blad verschijnt den Woensdag, onmiddelijk na de graanmarkt.
neutraal onderwijs
Woensdag 19 September 1883
N 2031
-
V-
,r
:r
Kiezerslijsten voor 1884.
Het Kollegie van Burgemeester en Sche
penen heeft een nieuw bericht over deze
kwestie uitgegeven, luidende als volgt
Hel Kollegie van Burgemeester en Sche
penen. verzoekt
1” De burgers behoorende tot de rang
schikking vermeld in artikel 1 en 40 der
wet van 24 augusti 11. vóór 14 October aan
slaande. de t lels welke hun recht daarstel-
len om op de kiezerslijsten voor Provincie
Een officiële bovenmeester in ’t Wa
lenland had eenige bemerkingen te doen
aan zijnen ondermeester. Hij komt in
de school in bijzijn zijner leerlingen
en volbrengt zijne taak. De ondermees
ter inofficiële taal geeft hem tol ant
woord dat hij liegt. De bovenmeester
houdt aan; de ondermeester nog meer.
De bovenmeester grijpt den onder
meester vast, en legt hem onder; hij
was dus twee keeren ondermeestci
Doch dit voldeed hem in T geheel
niet. Hij geraakt boven, en geefi zijnen
bovenmeester, ondermeester gewoidcn,
eene duchtige pandoering. Gioot iu-
moer in de school. De kleine kindcuii
weenen; de grootelachen. Andere ko
men locgcloopen, tol dat zoo men ge
pen, als het die nieuwe bron van geld-
verkwisting voor zich neemt, hel aan
boord leggen om niet onder een verplet
terend bankroet te bezwijken? Dat zul
len de toekomst en de altijd aan
groeiende belastingen ons wel leeren.
Inschrijvingsprijs.^ 5 fr. sjaars; niet de post 6 fr. Annoncen 20 centimen per regel. De groote letters
volgens plaatsruimte. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. Een Nr 15 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100.
De Annoncen voor Belgie (ter uitzondering der Vlaanderen) en ’(buitenland worden ontvangen door het Office de 1‘ublicitè, Magdalenaslraal, 46, te Brussel.
Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukker-uilgever, Zwarte Nonnenstraat, 4, te Veurne, en in de Poslkanlooren.
De rekenkunde en het wettelijk stelsel
vim maten en gewichten, voor zooveel zij
zich voordoen als eerste vereischteu ter
uitoefening van elk beroep datnie’. volstrekt
uil handenarbeid beslaat;
De aardrijkskunde, bepeikt tot eenige
algetneenc begrippen rii eene korte beschrij
ving van Belgie cn van zijne bcstuui lijke
inrichting;
De nationale geschiedenis tot de een
voudige daadzaken gebracht zonder dewelke
een burger de noodwendigheden van hol
land niet zou kennen noch met versland
eeuig belang hechten aan zijne bestemming.
Eenige zeer korte b 'prippen over hi t bel-
giscli openbaar reent, welk Hu
mas van het onderwijs onder den leergang
van geschiedenis in de hoogste afdeeling
der lageie scholen ral g-ehikken. zullen aan
het examen een bestanddeel bijbreng n,
waarvan de oudcrvindii g de volstrekt;
noodzakelijlieid heeft bewezen.
De personen, welke me' goeden uitslag
het ex mien zullen ondergaau en niet vóór
1 Mei aansla.inde den oud rd »m vin 21 j t-
i-i n zuilen lubben b nikt, kunnen op de
kii'zcrslij-l niet gebracht woidcn. Zij zullen
moeten begrepc t worden n eene lanvul-
lende lijst, welke aan dezelfde pleegvormen
twislingen betrekkelijk de waaiae der ge-
Jer geschriften door de Hoven van
Beroep kunnen beoordeeld worden. (Art.
16 der wet.)
Een koninklijk besluit zal de werkzaam
heden der jmys van examen icg-lca
(1) Ziehier het voorschrift van verklaring
van gebrek aan getuigschrift voor de aan
neming tot het bekwaamheidsexamen voor
de kiezers (art. 39 der wet van 24 Augusti
1883
en Gemeente ingeschreven te worden, ’t zij
door hunne bevoegdheid of bewijzen van
wetenschappelijke kennissen, ten Stadhuize
te brengeff, of door tenen anderen persoon
te doen afgeven.
2“ De burgers waarvan gewag gemaakt
wordt in art. 2 derzelfde wet, de getuig
schriften door schoolhoofden van openbare
onderwijsgestichten afgeleverd of getuig
schriften van openbare bekendheid, bewij
zende dat zij de school bezocht hebben, in
overeenstemmig met art. 38 der wel, tus-
schen den 1 S<-pt n.ber en d<n 15 October
in te dienen of dooi t.isschenkomst van een
anderen persoon te doen bestellen; als
ook een uittreksel van hunnen geboortenakt
zoo zij niet te Veurne geboren zijn.
De getuigschriften van schoolbezoek moe
ten behoorlijk gelegaliseerd worden door de
Ge ineen teoverheden der plaatsen waar de
bezochte gestichten gelegen zijn.
Veurne, 10 September 1383,
De Burgemeester en Schepenen,
L. OLI.EVIER.
Bij bevel de Sekretaris,
I. DE GAE.
EJc ZiicKhervoruiing;.
De Moniteur van Woensdag behelst, in
twee talen, een langen omzendbrief,
door M. den minister van Linnenland-
sche zaken aan de hoeren gouverneurs
der provinciën gezonden, en bevallende
de onderrichtingen der gouverneurs
over de eerste toepassing der hervorm
de kieswul voor de provincie en de ge
meente.
Wij kunnen dal stuk, welk zes blad
zijden van den Moniteur beslaat, niet op
men, doch deelen hieronder hol ge
deelte mede, dal op dit oogenblik het
belangrijkste is, daar het betrekking
heelt op het niet kunnen leveren van be
wijs van schoolbezoek om tol het exa
men te worden loegelaten.
Zie hier hoe de minister zich daar
over uitdrukt
Examen.
Het examen gebeurt schriftelijk en da
vragen belrekkehjk de voornaamste lakken
van het lager onderwijs worden door het lot
aangeduid. Tien punten worden toegekend
aan het geschrift en vijf punten aan elk der
andere zes vakken. De toelichting der be
weeggronden legt volgenderwijze het pro
gramma van het examen uit
Het lezen, waarvan de kennis veronder
steld wordt door de ovehandiging zelve van
een geschreven opstel;
Hel schrijven, want, zonder hetschoon-
scluijven le willen opdringen dient er een
verschil te worden gemaakt tnsschen een
meer of min loopend en regelmatig geschrift
en het aftcckenen van vcrmlooze letters.
De zedeleer, toegepast aan praktische
plichten, hier, voornamelijk in hunne be
trekking met hel staatkundig en maatschap-
pclijk leven;
1 De moedertaal, waarvan de kennis ge-
1 makkelijk bij ren eenvoudig dictaat zal kun
01 I Den beoordeeld worden;
In mijnen omzendbrief van 31 Augusti, j
heb ik als voorbeeld en met uitdrukkelijke
verklaring dat de opsomming niet beperkend
was, eenige gevallen van toepassing van hel
artikel 39 opgegeven. Het is onmogelijk al
de gevallen Ie voorzien, welke zich kunnen
voordoen en waarover bevoegde rechter ove
rigens uitspraak zal hebben te doen. Men
tnag echter in het algemeen zeggen, dat de
onmogelijkheid om te bewijzen z d voortko
men of van omstandigheden, welke het
schoolbezoek zullen belet hebben of ten
gevolge ccncr volstrekte onmogelijkheid van
zich de stukken aan te schaften, welke het
art. 118 als bewij.,.stukken aanneemt.
Wat van belang is en aan iedereen vol
doening geven moet, is dat de wet zoo
worde uitgevoerd, dat niemand te klagen
Rebbe willekeurig en onrechtvaardig buiten
hel examen gesloten te zijn. Dit doel zal op
de breedste wijze bereikt worden wanneer,
gedurende dit eerste tijdstip van oveigang
en onmiddelijke toepassing, men, met vooi-
behouding van alle rechten, en onder be
ding van later onderzoek door de bevoegde
rechtsmacht, tol het examen overgaat der
der burgers, welke hunne studiën geëindigd
j - 1 I-14* I*
kieswet, zullen verklaren het bewijsniet
wederzijds door het art. 2 verescht.
Ik voeg bij den tegenwoordige om
zendbrief een voorschrift van verklaring in
dezen zin opgesteld, (t) De bewoordingen
ervan zijn letterlijk aan artikel 39 ontleend.
Krachtens do termen van art. 41, letter B,
eindigt op 13 October aanslaande het lei-
mijn voor de inlevering der gcluigschiitten.
welko overeenkomstig artikel 38 dci wet
het schoolbezoek moeten bestaligen.
Het is dus voor dien datum dat de
personen van ten minste 18 jaar, welke van
den 25 October tot I November het examen
wensclien te ondergaan, verplicht zijn hun
ne inschrijving te vragen aan het gemeente
bestuur hunner woonplaats en bij die vraag
hunnen geboortenakt -te voegen.
Wanneer bij die vraag geen getuig
schrift van schoolbezoek of van notoricteit
kan gevoegd worden, zal de belanghebbende
de booger gemelde verklaring dienen te
■doen.
De vragen zullen met de bijgaande
stukken den 16 October aanstaande aan
den voorzitter der jurys van examen woi-
den overhandigd.
.i> Al de vraagpunten, waarvan de op.os-
sitic eenigen twijfel zou opleveren, woidcn
onderzocht door de overheden gelast met
het opmaken en het herzien dar kiezers
lijsten en die overheden zijn alleen bevoegd
om de redenen Ie waardceren, we k zich
tegen hel infoveren vmi getuigschriften van
schoolbezoek of van nolonteil zom en ver
uiten. De gemeentebesturen en de jury s
van onderzoek, moeten, diensvolgens. zich
b palen tol hel verwerpen der vragen, welke
noch van een der getmgsehrdien dooi
arl kcl 38 voorzien, nodi van de verklaring
dal de belanghebbende het voordeel van
van art. 39 inroept, vergezeld g
Staaltjes van onzijdigheid.
Het Handelsblad van Antwerpen deelt
den volgenden weinig stichtenden brief
tneê, die bij herhaling de oflicieele
schoolhandelwijze in geen aantrekkelijk
daglicht plaatst
Geen twijfel of er zijn dit jaar weer
verscheidene verderfelijke prijsboeken
gegeven in de gemeentescholen van
van Antwerpen en eldt rs.
Ziehier, lot nog toe, bel eenigste
boek dat wij gezien hebbenhol is
voor prijs gegeven in eene gemeente
school Sint Amandus, aan een meisje
van 9 a 10 jaar. Het lichaam van den
mensch, door doktor Wincklers, te
Haarlem, bij Krueman gedrukt. Dit bock
is versierd met platen; de eerste plaat,
groot 13 centimeters, verbeeldt een
vrouwspersoon gansch naakt en de
deelen wel afgeteekend. De tweede een
manspersoon ook gansch naakt en even
sterk geleekend. Daarna volgen vele
deelen van het lichaam, inwendige en
uitwendige, met den noodigen uitleg
over dézelve.
Ziel gij dal jong meisje van 9 a 10
jaar, omringd van hare zusterkens of
ffCTAlliimpn miccr.1.'—u»
met de vingers die lichaamsdeelen aan
wijzen? Hoort ge die redeneeringen?
Vei schiet ge nog, ouders, dat de kin
deren zoo vroeg... groot zijn? En weet
wel, dal de heeren onderwijzers er op
aandringen dal de kinderen in de va
kantie hunne prijsboeken zouden lezen
en herlezen, en na de vakantie vertellen
wal zij gelezen hebben.
Het Nieuwsblad van Uper vraagt
waarom de inspecteur verscheide maal
in zekere gemeenteschool bij IJ per ge
komen is; waarom hij daar vei sche de
minderjarige kinoers onderhoord heelt;
waarom zij hebben moeten zwijgen
gelijk vermoord; waarom, den 8 dezer,
de hulponderwijzer dezer school, in de
tegenwoordigheid van denzelfden in
specteur, van den burgemeester en van
al de leden van den gemeenteraad, zijn
ontslag schriftelijk heeft moeten geven?
Verder zegt het zelfde blad Men
verzekert ons dat bovengemelde hulp
onderwijzer, donderdag laatst, tusschen
twee gendarmen gezeten, naar het ge
vang van Uper binnengebracht is. Nu
zal hij den lijd hebben om aan zijn
onzijdig en neutraal onderwijs te
denken.
Politiek nietaivs.
In Erankrijk, zegt een ministerieel
dagblad, is bet algemeen stemrecht voor
de oude partijen de algemecnc schip
breuk.
Ecus in Belgie ingébracht, zou dit
slemiecht de totale en algemeene be
graving zijn der liberale partij.
Hoezeer wij ook tegen het algemeen
stcmrer.lii zijn, znixlnn wii baast gene
gen zijn te vragen waarom men uci uit
niet zou in voege brengen, ingezien de
nieuwe vrijheidsdoodende en gods-
dienstliatetide maatregels welke minis
terie vooi bereidt. Men leest in l’Eloile
a Uit goede bron vernemen wij dat
hel ministerie aan zijne bureelen be-
velen heelt gegeven voor hel onmid-
dclijk opstellen van een ontwerp tot
herziening van de wetgeving op de
kerkfabi ieken en de liefdadige ge-
stichten.
Wij wensclien M. Rara geluk over
zijn initiatief, maar wij raden hem aan
ccn volledig werk over deze kwestien
voor te dragen.
De ministeriele Gazette voegt er bij
Onze bijzondeie inlichtingen laten
ons toe bier bij te voegen dal hel
werk, waarvanl'Etui'e spreekt, teeds
wr gevordeid is e;i dat beide wets-
ontwerpen zeer waarschijnlijk bij do
opening van den aanstaanden zittijd
zullen nedcrgclcgd worden.
Deze aankondiging is weer eene nieu
we bedreiging legen do vrijheid der
katholieken, een van dio maatregels
zooals er niet veel meer noodig zijn om
de maat van het liberaal onrecht, die
tol aan den boord vol is, te doen over-
loopcn.
Van eenen anderen kant kondigt de
Meuse, een ander liberaal liberaal blad
van Luik, aan dat er kwestie is van in
den aanstaanden zittijd der wetgevende
Kamers eene belangrijke hervorming te
doen aan het ouderwijs.
M. Lippens, senateur van Gent, heeft
in den laatslen zittijd hel gouverne
ment gevraagd te willen onderzoeken
of de Staal niet wel zou doen den dienst
van hel lager onderwijs op zich te ne
men, tol grondslag nemende de kosten
door de gemeenten in 1878 gedaan.
Het zou die hervorming zijn welke
het ministerie door zijne slaafsche meer
derheid zou willen doen stemmen.
Maar boe gaat hel gouvci remeut, dat
nu reeds miilioenen heelt moeien doen
stemmen qm Let gal in de kas te slop-
behouding van alle rechten,
rechtsmacht, lol het examen overgaat der
der burgers, welke hunne studiën geëindigd
hebbende voor het in wei king treden der
kunnen leveren der vijt of ze^ sludiejaien 0J1(j1.1Uül.p,.n worden opdat de be-
I luigschriitcn of der beweegredens van tiet
g< Drek d
C.
'V
i
Cii
y u uj. t ,v.-
BS
i’ I
De ondcrgcteckcnde (naam, voornamen, woon
stede), geboren teden
zijne studiën voteind hebbende vóór den 26 Au
gusti 1883, verklaart het bewijs van zijne studie
jaren niet te kunnen leveren, dat door de wet van
24 Augusti 1883 gccischt wordt als voorwaarde van
aanneming tot liet examen, voorzien door gezegde
wet. uit oorzaak van
Diensvolgens verzoekt hij gemachtigd te worden
zich aan te bieden tot het examen dat zal plaats
grijpen van den 25 October tot den 1 November
aanstaande.
(Ilandteekcn).
Gezien voor echtverklaring van het hierboven
staande handteeken
De Burgemeester,
Ulllk lail - --
t to
Ivvixlhi>lri'kkrliik dn. del’ CC*
-O- --- - J -
■A
'■Si
e;-
k”
