/ill
r
Nr 2032
39e jaar
Woensdag 26 September 1883
I
onderhouden.
I
■&7/
».weg, van do regeering het algemeen
stemrecht te verwerven. De orde
werd niet gestoord, maar het is toch
een leeken des tijds.
moeten de kleine jongens ook nog sol- is de geheimzinnige stem die aan de
daatje loeren spelen. Inderdaad er gaan
door den prefekt van het departement
der Seine schoolbataillons ingcrichl wor
den Bij die bataillons zullen ingelijfd
worden de leerlingen der gemeentescho
len, die maar cenigszins deugen voor de
soldaterij alsook de leerlingen van bij
zondere scholen of kinderen die te huis
bet* onderwijs ontvangen wanneer de
ouders of de schoolbesturen het ver
langen. De wapenen worden geleverd
door de stad Parijs; ouders koopeu de
uniformen, en kunnen zij niet, dan neemt
de stad alles voor hare rekening. In de
hoofdstad zullen 24 bataillons zijn en er
is een krediet van 500,000 fr. geopend
om de kosten te bestrijden. Als de Prui
sen nu niet beven, dan verstaan wij er
ons niet aan.
De Godsdienst is de bron
der plicht.
Welke is de geheimzinnige stem die
aan den armen werkman, aan den be-
hoeftigen zegt in stilzwijgendheid en
zonder morren zijn lastig zwoegen te
volbrengen; aan de rijken zich aan de
strcelingcn der pracht te ontrukken en
zich voor den evenmenseb te slacht
offeren; die aan óenen anderen zeggen
Dc gewone zittijd der Statcn-Gencraal
van Ntdeibml is den 17 dezer door
krming Willem, in plechtige zinnig der
beide Kamers geopend. De koning sprak
eene troonrede int.
De nederlandsche liberale dagbladen
klagen over de onbeduidendheid der
troonrede. Zij hadden een geheel pro
gramma van hervormingen van wege
het gouvernement verwacht. Er wordt
vooral geklaagd dal do regeering geen
woord zegt van de kieshei vorming.
Ter gelegenheid van de opening der
Staten-Genoraal waren in verschillende
steden, onder andere te ’s Gravenlmgc
en te Botterdam, inentingen belegd,
(en voordeele van liet algemeen stem
recht. Op den dool tocht van den konink
lijken stoet in den Haag, worden plak
kaarten rondgedragen met hei opschrift:
Hecht voor allen, algemeen stemrecht. Op
de meetingen werden moties aangeno
men. strekkende om langs wettigen
Neen, wij willen al onze krachten, al le't-n. die trachte'kiezer te worden.
Die wil kiezer zijn, kiezer voor
hier op aarde de uitdrukking van hel
gezag en van den eerbied is. Familie,
eigendom, wetten, openbare maebt,
magistraten, priester en gezag.
Indien gij hel beslaan van God en
uwe ziel met al hetgene er uil voort
vloeit, loochent, te weten, het toeko
mende leven, het kwaad en bel goed,
dc loon en de straf, dan werpt gij de
plicht van haren voetzuil en de wanorde
is onvermijdelijk.
Er zullen, wel is waar, hier of daar
nog daden van eer en van praktische
deugden zijn, maar deze daadzaak zelf
bewijst alleenlijk dat de kristelijke
deugd in het diepste der zielen blijft
voortleven, dat zij nog goede gedachten
kan ingeven, daar zelfs waar haar naam
door de dwaalleer tol misbruik dient;
dal bewijst alleen dat de godsdienst
eene noodwendigheid is van ’t mensch-
dom, en de kristelijke deugd zelfs aan
de woeste onbeschaafdheid wederstaat;
ja, dat bewijst hoe gevaarlijk de leering
is der liberalen, die onder den dek
mantel van liefdadigheid, rechlveerdig-
heid, vrijheid en vooruitgang, niets
anders betrachten dan in alle herten
den godsdienst te versmachten, die
alleen dc bron van alle plicht is.
en Troost vinden kan; maar schaft gij «mepschbeid die liefde en eendracht
den godsdienst af, zoo neemt gij ook »‘rioódïg heeft.
den plicht weg, en met eens alles wat Een andere braakte hel volgende uit
Geene zedeleer meer met sennoe-
nen en de rest? Neen, eene zedeleer
zonder hemel of hel, zonder God of
duivel, moeten wij de kinderen in-
planten,
Nog een ander riep
Wij mogen God in de zedeleer niet
laten binnendringen.
Wat zegt gij ervan, ouders, die be
weert dal er niets veranderd is? Gaat gij
nu eindelijk overkomen?
Oogenschijnlijk is er misschien niets
veranderd, om dat men nog voor en na
de klas een gebed opzegl ter uwer oog
verblinding; maar er zijn duizenden
middels en nog om, zonder het veel te
doen opmerken, stdlekens ran in de
kinderherten al de godsdienstige ge
voelens uit te roeien die zij van hunne
ouders afgedeeld hebben.
Men heeft nu reeds spel genoeg met
de kinderen. Wat zal het zijn als zij
niet meer in loom zullen gehouden
worden door de zedelijke macht van
den godsdienst?
POLITIEK OVERZICHT.
Dc soldaterij in Europa pul de beste
krachten der volkeren uit. De Fransche
schrijver Amber heeft daarover eene
berekening opgemaakt, welke het blad
le Francais mededeelt; hij toont dat er
in Europa jaarlijks niet minder dan
10 miliioen manschappen onder de
wapens worden gehouden en dat de
oorlogsuilgaven ieder jaar 15 duizend
miliioen fr. verslinden. Te recht zegde
M. Ad. Francks onlangs op eene Fran
sche vredevergaderingWelk een
vooruitgang zou er niet te doen zijn
met dc helft of slechts het vierde deel
van die hoeveelheden, in den landbouw,
de nijverheid, den koophandel, de zal vaderland en familie te verlaten
scheepvaart, in den aanleg van havens 1 om in verre gewesten de wilden te
en doorgraving van landengten en ber- 1 gaan beschaven en misschien de mar-
gen, in het aanleggen van spoorwegen, teldood te sterven, terwijl de wereld
dc ontginning van mijnen enz.! En nu hem als dwaas zal aanzien?Welke
geleerden zegt zich op de drooge en
onpeilbare vraagstukken uit te putten?
Dc stem der plicht, de stem der eer zal
men zëggen, en eens dit antwoord ge-
gegeven, zal het grootste getal geene
verdere opzoekingen doen om gestelde
vraag beter op te lossen. Bel is im
mers zoo gemakkelijk altijd ter zijner
beschikking een woord te hebben dat
dc verantwoordelijkheid draagt en een
verder onderzoek verbiedt ofwel vreest.
Zie dien mcnscli Dij heeft de zoo
moeilijke taak op zich genomen de
kleine kinderen te onderwijzen hij is
zonder fortuin, geniet de rust der oude
dagen niet en heelt geene toekomst die
hem tegenlacht. En gij durft hem nog-
lans toeroepen: Heb moed, mijn vriend!
volbrengt uwe plicht, gehoorzaam de
I eer. Hebt gij dan aan dien mensch
niets anders te zeggen?
Gene biave werkman slijt zijne dagen
en nachten in afmattend werk; honger,
slede eene plaats afeischcn en rondom
Het onzijdig onderwijs.
Men herinnert zich nog wel hoe hoog
onze liberale ministers, tijdens de be
raadslaging over de ongelukswet, in dc
Kamers opvlogen met de onzijdigheid
van dat onderwijs. liet onderwijs
moet onzijdig wezen, riepen zij uit; de
onderwijzers zullen zich onthouden de
godsdienstige princiepen, waarin de
ouders hunne kinders opbrengen, aan
tc randen, Niets zal in de scholen ver
anderd wezen, verzekerden zij, en al dc
oflicicle schoolvossen en de liberale
gazellen zongen en herhaalden dit be-
driegelijk deuntje.
Onze bisschoppen en priesters logen
straften dc ministeriele verklaringen, en
waarschuwden de ouders dat men hen
poogde te bedriegen, daar alles in dc
olïiciele scholen zou veranderd wezen.
Sedert dien hebben honderden voor
beelden bewezen dal de bisschoppen en
en
t van
1879 geen ander doel bad dan de jeugd
te ontebristenen.
’t Is op de congressen nu jaarlijks
door de olïiciele onderwijzers gehou
den. dal het doel der wet van 1879 op
eene klare wijze aan het daglicht komt.
Dit jaar had het congres plaats te
Hasselt, paar werd gehandeld over de
zedeleer in de oflieiele scholen. Verle
den jaar wierd op ’t congres van Arlon
gezegd
De officiële meesters moeten de
kinderen eene zedeleer inblazen zon-
der godsdienstleer, eene zedeleer
zonder geloofswaarheden, eene on-
afhankelijke zedeleer.
Dit jaar zijn die officielen nog verder
gegaan. Te Hasselt sprak een hunner
als volgt
De religie is eene kwaal van het
menschdom dal nog in de kinderjaren
is. Wij willen dat menschdom genezen
van die kwaal. Wij willen van dien
God met meer, dien niemand gezien j Belg
God niet
onze
De ondcrhandelingen tusschen den
II. Stoel en hel pruisisch gouvernement 1
gaan goed vooruit. Bet Vatikaan heeft
er in toegestemd dat de priesters, ge- koude, ellende komen in zijne haard-
wijd te rekenen van 1873 tot 1 October t
1883, zich aan den Anzeigep/licht onder- hem ziel hij den rijkdom woekeren,
werpen. Dit is echter geen algemeene I de vermaken zich vermenigvuldigen,
maatregelde H. Stoel heeft die ver- i En gij kunt hem slechts toeroepen Heb
gunning slechts verleend, als een bewijs moed, denk aan plicht en eer?
van zijne welwillendheid. De toelating Maar zijl gij dan niet ten innigste
zal ingetrokken worden, indien het overtuigd dat die ijdele woorden maar
de meiwctten niet lo willen veranderen.
Dit blad verschijnt den Woensdag, onmiddelijk na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. 'sjaars; met de post 6 fr. Annonce» 20 centime» per regel. De groote letters
volgens plaatsruimte. Bccbteilijke eerherstellingen 1 fr. Een Nr 15 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100.
He Annoncen voor Belgie (ter uitzondering der Vlaanderen) en ’t buitenland worden ontvangen door het Office de Pcblicitè, Magdalenastraat, 46, te Brussel.
- -
Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukker-uitgever, Zwarte Noniicnstraat, 4, le Veurne, en in de l'oslkanlooron.
gaan goed vooruit. Hel Vatikaan heeft
wijd te rekenen van 1873 tot 1 October
Dc ondcrhandelingen tusschen hel
Vatikaan en Frankrijk hebben ook een
voldoenden uitslag gehad. Het gottver-
nement neen vei Kiaaru ue weiwiiienusiu uc
betrekkingen met Leon XIII te willen de pclrool,
wijzer,
niet heeft dc ongelukkige in dc wereld de priesters groot gelijk hadden,
gewis zijn aandeel vragen en zich tot
van zijne welwillendheid. De toelating
pruissisch gouvernement erin volhardie, eene bittere spotternij bevatten en dat
gij iets anders hebben moet om het
hert in dc borst te doen kloppen; zoo
nement heeft verklaard de welwillendste de wraak bereiden. De werkman met
de socialistische onder-
ziedaar wal er natuurlijk uit
die diuoge woordenkiamerijen volgen
moet.
Neen, het is met geene wopiden dat
men dc zelfopoffering, zonder dewelke
de wereld niet kan beslaan, kan te weeg
brengen. Er moet iets machtiger zijn
om aan de dierlijke ingevingen der ei
genliefde en aan de inblazingen der
wanhoop stilzwijgendheid op te leg
gen; er moet iets zijn dat het verstand
verlicht, de rede voldoet, het hert met
geestdrift medesleept. Dal alleen kan
de godsdienst.
De godsdienst is onverdraaglijk aan
dezen die slechts willen leven om on
gestoord te genieten; en daar eenieder
eene samenleving naar zijne gelijknis
zou begeeren, eene maatschappij in
volle overeenkomst met zijne persoo-
nedijke neigingen, zoo is hel gemakke-
lijk te begrijpen waai om er velen den
Godsdienst uit het maatschappelijk wet
boek wiileti schrabben, tol nadeel van
alwie in den godsdienst alleen sterkte
Hieshervorining.
Om provincie- en gemeentekiezer te
worden in 1884 moet men
I" Geboren zijn voor 1 Mei 1863.
2° Belg zijn.
3" Het kiosexamen op 23 October tot
I November 1883 met goeden uitslag
afgelegd hebben, ’t is te zeggen ten
minste 24 op de 40 punten bekomen
hebben.
Het exaam is nitsluitelijk schriftelijk.
De vragen zullen door liet lot aange
duid worden tusschen eene reeks van
drie viaagslukken door bet ministerie
van openbaar onderwijs vastgesteld.
Die loting geschiedt in 'l bijzijn der
kandidaten. De kandidaten moeten ant
woorden op een bijzonder papier dat
hun op ’t exaam zal overhandigd wor
den; zij zullen in eenen er aangekleef-
den omslag (enveloppe) hunnen naam,
voornaam en woonplaats schrijven.
Al de examens zullen onder toegc-
zegelden omslag worden verzonden
naar de jury van een ander kanton, aan
geduid oij loting tusschen de kantons
van dezelfde taal.
Hi t is bij gevolg onmogelijk dat de
jury den kandidaat kenne alvorens zijn
werk te beoordeelen. Daarin ligt eene
waarborg van onpartijdigheid die alle
katholieken moet aauzelten hel kiesexa-
men al ie leggen.
Wilt ge kiezer zijn?
Geef d.:n al dadelijk uwen naam op
aan het secretariaat uwer gemeente,
verklarende dat gij u aanbiedt om uw
examen tc doen.
Doe dit zoo haast mogelijk, en in
alle geval voor 14 der aanslaande
maand.
Zoo doende, kunt gij u niet meer
terugtrekken; zoo doende moet ge
wel uwe boeken in de hand nemén, ’en
hei zien wat gij in uwe jeugd geleerd
heb:.
Die het einde wil gebnuike de mid
delen.
Die het land wil vrij zien; die do
uiliu: ïng verlangt van ongediert der
geuz> n, dal niet alleen ons dieibaar
gm de huid verteert, maar lot zijn
hoeft! Wij, willen dien onbekenden i hart is doorgeknaagd; die den on-
God niet langer meer beminnen! dergang van onzen godsdienst wil be-
welenschap wijden aan de I
MBffl
I ';i
4ul a X1 V I \J I* Ik 11 lY UI VlvU v v J
11 n V-vz v» j-, c» «x 1II v« w HUI VI'* yj |H IVUIUI U UUl V I l j Ik IJUUUt
niets dun uitbuiting te zien en zal hij dat inderdaad de ongelukswet
HET EXAMEN.
