n ;der i Nr 2047 40° jaar es. I I Woensdag 9 Januari i8&4 jsmolcn rider en s s in ge il een HUIK, aan de door de UEXE, n in Ai., linglie, kotnp- friink Zuid- imber. a- a- a- a-- a 19 - - a 21 - a 23 - u deel de1 het bvool ilo, 30 r rn®. Üit blad verschijnt den Woensdag, onmiddelijk na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. 'sjaars; met de post 6 fr. Annoncen 20 centimen per regel. De groote letters volgens plaatsruimte. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. Een Nr 13 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100. De Annonceu voor Belgie (Ier uitzondering der Vlaanderen) en 't buitenland worden ontvangen door het Office de Publicité, Magdalenastraal, 46, le Brussel. Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukker-uitgever, Zwarte Nonnenstraat. 4, te Veurne, en in de Poslkantooren. Nieuwjaar. Daar is hij wéér mei een brok weg, die onverbiddelijke lijd. T Js ais een roover die zich duikt en wiens be slaan van lijd lot lijd zich doet gevoe len door ecu datum, en bijzonderlijk wanneer wij ons jaartal met één ver hoogen. 1883, met zijne ongevallen, rampen en... belastingen, is voorbij; een zand korrel op den puinhoop van het verle- dene. Hel rad der eeuwigheid is weer éénmaal rondgedraaid en zet zijn weg voort. 1884, jong en lachend, is ons te ge- moet getreden. Wat zal de nieuweling ons aanbrengen? Laat ons hem niet grimmig ie gemoet zien en hopen wij van hem het beste. Wij wenschen oprecht dal hij in zijn reiszak voor onze lezers niets dan welvaren hebbe. Wel varen naar ziel en lichaam; den zegen over het lijdelijke, goede overeenkomst aan den huiselijke» aard, en een wel denkend gemoed, bestand tegen de valstrikken van dit bedrieglijk wereldje. I brick vroeg de toelating om de testa- ^VUUlUUll 141 ItUlHUÜl Uiltin I - gij zult een denkbeeld hebben van den toestand waarin onze katholieke pro vinciën zich, dank aan hel geuzen mi nisterie, met bel begin van 1884 be vinden. De nieuwe contribution zullen wel een beetje zwaar vallen voor bóer en burger, maar wat geeft dat aan ons ministerie Hol is daarin wel gterusl Het geuzen werk moet voleind worden, al moest do lasienbetaler zijn laatsten druppel zweet erbij laten! Testanient-verbrekingen. Minister Bara speell koster dal het een pleizier is de man houdt zich ge durig bezig met het regelen van misser., jaargetijden en het veranderen van tes tamenten. Er gaat geene week voorbij of de Moniléur bevat eenige lestament- verbrekingen. Verledene week versche nen POLITIEK OVERZICHT. Een ministerieel besluit van het prui- sisch gouvernement herstelt de jaarwed den der katholieke priesters der bis dommen van Culm, Ermeland en Wtl- deshetm. Deze maatregel heeft bij al de katho lieken dier bisdommen eene groote vreugd doen ontstaan. De nu herstelde jaarwedden wierden ontnomen door de wet van 22 April 1875, eene der wreedste wetten van den Kulturkampf. Van den beginne af wierd die wel de Brodkorbgesetz, de droodkorfwet of de hongersnoodwet genoemdimmers zij strekte om het brood te ontnemen aan al de priest» rs die niet ten volle aan de schikkingen van den Kulturkampf gehoorzaamden, en al de priesters waren onder dit getal. Het gouvernement gevoelde zelf dat helle wreed gehandeld bad. De brood- korfwetwierd de eerste van al de vervolgingswetlen gewijzigd. Er zijn twaalf bisdommen in Pruisen. Sedcil 1880 en 1882 zijn de jaarwedden herstel 1 in de vijl bisdomme i van Bres lau, Fulda, Osnabruck, Dadelbom en Trier samen met de benoeming der bisschoppen; nu laatst heeft de weder komst van Mgr. Bluin insgelijks de jaarwedden hersteld in hel bisdom van Limburg. Er schieten nu nog diic bisdommen over, waar de priesters van hunne jaar wedden beroofd blijven de bisdom men van Munster, Posen en Keulen. Men zegt dat de hisschop van Munster ook welhaast in zijn bisdom zou we- derkeeren, en daarmee zou de zaak der jaarwedden verdiend zijn. De eenige moeilijkheid betreft de aartsbisschoppen kardinaal Lodochows- ki en Mgr. .Melchers, welke liet prui- sisch gouvernement lot nu toe op geenderwijze op hunne bisschoppelijke zetels wil herstellen. Ook voor deze bisdommen, hopen de katholieken opnieuw. De duitsche ka tholieken geven zch over aan de wijsheid van den II. Stoel die, met Gods hulpe, de beste middels zal beramen om de godsdienstige bevrediging in Pruisen geheel en gansch le bekomen. In Italië wordt een nieuwe aanslag bereid tegen de katholieke Kerk. Koning Humbert heeft door zijne ministers een bevel doen uitveerdigen, volgens welk uit de kloosters al de monikken en non nen moeten gejaagd worden, die er zich niet in bevonden loen hij de diefie der Pauselijko Staten beging. Zoo rektnt hij die kloosters binnen eenige jaren m zijn bezit te hebben. Dezer dagen hadden de Italiaansohe bladen de hoop doen kennen die in het paleis van den koning leefde, dal Rome diljaar hel bezoek zou ontvangen van den koning van Spanje. Nu zeggen de Madridsche oflicieusegazetten, dal daar aan niet ie denken valt aangezien Altoos XII in hetzelfde geval verkeert als de keizer van Oostenrijk beide zijne ka tholieke souvereinen die den roof van de pauzelijke staten niet goedkeuren en Humbert niet ei kennen als vorst over het Vereeuigd Italië. mentsbepaling te weigeren. De besten dige deputatie van Antwerpen keurde die beslissing goed; maar minister Bara komt er tusschen en hij verplicht de kerk de 200 missen aan te nemen. De wil der overledenen wordt niet geerbiedigd; dat zijn vodden; maar dc I geestelijkheid plagen is wat anders’..... Onze Staatsschuld Volgens de begrooting voor 1884, onlangs in de kamer voorgelegd, beloopt de intrest alleen der Belgische staats schuld tot ruim 100 millioen frank, ter wijl bel eigentlijk bedrag der staats schuld de ontzaggelijke som van 2,120 millioen, dus meer dan twee milliards, bereikt, zonder de breuken der hon derdduizenden meê te tellen. Daar nu de bevolking van hel land uit 1,2 millioen inwoners bestaat, zoo volgt daaruit dal elk Belgsken, bij zijne komst in ons gelukkig kindeken, reeds een schuldenlast beeft van 355 frank. Eene andere bemerking in hel jaar 1840, bet eerste na onze volkomene scheiding van Noord-Nederland, was de Belgische staatsschuld vijfmaal kleiner dan thans en bedroeg de HoHandsche staatsschuld (die van onze Noorderbroe- ders) zesmaal meer (1300 millioen gul den) dan de onze (aistoen in 1840 450 millioen fr.) Thans is de Belgische schuld tot 2,120,000,000 frank geklommen en de Hollandscbc tot 790,000,000 gulden gedaald. Onnoodig dus le vragen waar de staatsbestuurders, met hunne voortref felijk bureaukralic, het beste klimmen of met hunne eenvoudige maar recht schapene beambten, het beste da len kunnen. En dc schuld daarvan is dat op een enkel onzer Belgische ministeriel! thans meer beambten zijn dan vóór 1830 op de negen ministerien (het ministerie van zeewezen en dal van koloniën inbe grepen) te ramen. Ziedaar de kanker die aan onze staats kas knaagt. Die kanker ik de plaatskens- jagerij aangnmoodigd door eene politiek voor welke hel beloonen van kiesdravers eene opi echte noodzakelijkheid ge worden is. En als men zoo milliosnen op milli- oenen aan nuttelooze ambten en plaatsen verkwist, zou men nog durven bewee- ren dat men de magere jaarwedde dor geestelijken inkrimpt of afschaft uit spaarzaamheid. Gemeentelasten! Men begint reeds klaar en duidelijk te zien en te ondervinden dat, de ge durig klimmende uitgaven voor de officiële scholen, welke grootendcels ledig staan, de schatkisten der steden en gemeenten geledigd hebben. Om i wigdurend een jaargetijde mol vigiliën vermee leren, zijn talrijke gemeente- i breeren op den verjaardag zijns slerf- besluren verplicht de contiibutien te gevals, Tot overweging aan de Geuzen. De geuzen zeggen oi.s in hun Adver tentie blad dat de leden hunner maat schappijen geldelijke opofferingen doen ten voordeele hunner gilden. Bah T ware wel raar van nooit niets, maar zonder de toelagen uit de gemeente kas, ’t geld van iedereen 'k zou wel willen zien hoe lang, die maat schappijen zouden stand houden! Dan i zou men leeren hoe verre hunne zelfs- er nog twee. Geeft een katholieke ’T01'1-1 'ns->en gaan. bij testament zekere som om, bij voor- beeld, I0Ü missen le doen lezen of voor jaargetijden voor zijne zielerusl, en vindt de minister koster dal 10 missen en een jaargetijde in plaats van ver schelde voldoende zijn, uil eigen be weging schalt hij de overige ai. Dit is weeral hel geval. Bij notarieel testament van 11 Decem ber 1862 beveelt jufv. Barbara Bottelier, eigenaarster te Rousselaere. het lezen van 200 missen na hare begraving. Daarenboven schonk zij aan het hospi taal van Rousselaere hare hofstede van 19 hectaren en eene partij land in Moorslede, om den opbrengst dier goe deren le gebruiken tot hel onderhoud der behoeftige ouderlingen van dit gesticht en var. het oudemannenhuis, en ook voor een jaargetijde in de kerk van Rousselaere. De minister doel de koning een be sluit teeltenen welk de 200 missen af schaft, de helft der hofstede aan de commissie der godshuizen geeft en al leenlijk dc fondalie van 28 fr. 50 ct. voer een jaargetijde in Sl. Michielskerk toelaat. (De andere helft der hotstede keert naar de familie terug). Bij potarieel testament van 9 Septem ber 1882, geeft M. Anloou Spineux, grondeigenaar te Coursed, in het Litn- burgsche, de helft eenor hofstede in Stal-onder-Courscl. aan Het bureel van weldaad van Conrsël on de andere helft aan dal van Beeringeu, onder verplich ting voor ile twee gestichten van eeu- het aanzienlijk tekort in hunne geldkas j en lof voor zijn zielrust te doen cele- te i Wij hebben i gezien wat zij gedaan hebben met de viije scholen die zij hadden ingericht te Brugge, Brussel enz. Nauwelijks aan ’t bestuur gekomen, hebben zij die libe rale inrichtingen loevertrouwd aan de Staatskas, aan de zorgen van de bur- gsrs-lastenbetalers, waarvan het ver- mceste getal katholieken zijn. Voor hetgeen de jaarlijksche toelage betreft aan de sodaliteit, voor de groote boetprocessie, dal valt in T belang van iedereen liberaal zoowel als katholiek trekt er profijt uit, al de neiringdoeners van de stad profileeren ervan. Wat zou Veurnekermis zijn zonder de processie? Niets! Terwijl dat uil de toelagen aan de liberale sociëteiten, de liberalen er alleen nut en j rofijt uit trekken, en dat is legende gelijkheiden hel recht. Ah', indien de toelage aan de sodaliteit in T belang van iedereen niet viel, wij we ten het geheel wel, zij zou sedert lang afgeschalt zijn, maar gij zult dit niet doen heeren geuzen, omdat gij van het tegenstrijdige overtuigd zijt! Ei zijn liberale ouders die veiplicht zijn hunne kinderen naar de katholieke seinden te zenden, zegt bet Advertentie blad, waar zij moeten schoolgeld beta lenHet kan zijn, maar T Indien zij verplicht zijn, 't is door bijzondere personen, en niet door ipen- bare besturen. De bijzonderen zijn noch door grondwet, noch door andere wet ten verplicht onzijdig te zijn, maar do openbare besturen handelen onreclitveer- dig, en schenden de wellen des lands, als zij dwingen voor zulke of andere scholen. Die zake is zoo klaar, dal zij in de oogen springt van iedereen die verhoogen, dus vermeerdering van be- I jnetinrran nn htmna rrnnmnnit gen de Staat heelt het voorbeeld ge geven, de gemeenten volgen bet na. Alzoo vinden wij wekelijks in den Moniteur koninklijke besluiten waarbij een aantal gemeenten gemachtigd of liever gedwongen zijn de gemeetebe- lastingen le verhoogen om de over- groote onkosten door de schoolwet van 1879 veroorzaakt, le bestrijden. Reeds verledene week hadden wij eene reeks van twee honderd negen en zestig ge meenten die dergelijke bemachtiging bekomen hadden; deze week zijn er weer acht en veertig bijgekomen; dat maakt nu 317 gemeenten wier geldkas overloopt vankrol! Voegt daarbij dat de gemeenten nog te arm zijn om hunne beurlwegen te verbeteren, welke schier alle onbruik- vei'lioogen, dus vermeerdering van be- j De weldaadsbureelen worden beide lasungen op hunne gemeenten te leg- i gemachtigd de gift te aanveerden; dil van Course! moei aan de kerkfabriek dier gemeente 28 fr. betalen voor het jaargetijde, en de kerk van Beeringheu krijgt nicraendalle en de disch behoudt eene halve hofstede zonder lasten. De overledene mag daar geen jaargetijde hebben, er zijn reeds diensten genoeg in de kerk, zegt koster Bara. Anders handelt de minister als eene testamentsbepaling nadeelig kan zijn i aan eene kerkfabriek. Dit is te Duflef i gebeurd. Een inwoner dier gemeente had 200 missen gesticht voor zijne zielerust. De erfgenamen wilden de kosten niet be- i talen door het tarief van het bisdom van Mechelen vastgesteld. De kerkfa- baar geworden zijn in Vlaanderen, en B I i jj.\i*>.-jy.lJt'.<c.'.'~.v- .imM» c; »>*A-.AXA^!«aJ«^MMj^xaLg3 t 7 •t 4 et n I, ■e e HOUT- in schoo- ‘leegden, n, mena ces üfgC- - ■■■IT-WW* -'J* ??ITT*T| n i

HISTORISCHE KRANTEN

De Veurnaar (1838-1937) | 1884 | | pagina 1