I
ER
40° jaar
Nr 2048
Dit blad verschijnt den Woensdag, onmiddelijk na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. ’sjaars; met de post 6 fr. Annonccn 20 centimen per regel. De groote letters
niet nevens de kwestie!
I
gie laten foppen. Hel zou zich losruk-
bcditegen zij de sullen.
Zoodan aan'twerk 1°« Er beslaat hier
godsdienstig
open.
omwentelingen en
molen
Ier en
n ge-
ren
I IS,
an de
>or de
IEZE,
Zuid-
4
20 -
20
19 -
20
2l>
el der
2'» 10
50
50.
urne.
hot volk te ontchristenen en levens te
verdieriijken; men
houdt zijne kracht van verzedelijking en
opbeuring, en ’t is daar alleen dal hel
volk zijne krachten kan erwinnen. Hij
is de verpersoonlijking van welen-
I>e tijd der klachteu.
leder tijdstip heeft eene bijzondere
benaming in de geschiedenis. Maar
welke oprechte beieekenis zal onze tijd
wel verdienen? Wij gelooven dat de
beste benaming wezen zalde lijd der
klachten; want klachten alleen stijgen
er overal en over alles op klachten
over gebrek aan werk en handel, klach
ten over nijver heid en landbouw, klach
ten en altnd kl chten, dat is de cenige
zegekrtet die de overheersching der lo-
Woensdag 16 Januari 1884
bij het Veurnscfi volk, en ware ’t niet
dal het somtijds moet bukken door over
maat van dwang en dwinglandij, ware
iedereen vrij, uwe laelijke, ongods
dienstige en geld Verkwistende rol zou
weldra ten einde gespeeld zijn.
Gij spreekt ook van 1
Tot overweging aan de geuzen.
De geuzen van 7 Advertentie blad kun
nen niet verdragen dat wij zoo dikwijls
den dwang schandvlekken van de libe
rale gemeenten of armbesturen, hos-
picen en andere openbare ollicicele ad
ministration, en als wij bewijzen, ge
lijk twee en twee vier is, dat zij alzoo
Ie werk gaande, onrechtveerdig han
delen en de wetten des lands schenden,
antwoorden zij ons mot een hoop zot
tigheid, en melsbeduidende uilvlucht-
seis.
gen uit schaamte, uiteerggevoel of hoo-
veerdij. Do bestaande ellende is der
halve ergerdan wij wel denken of ver
moeden kunnen. Wie niet te klagen
heeft over stoffelijken tegenspoed, lijdt
zedelijke smerten. Leven de eenen in
bekrompen toestand, andere in armoede
zelfs, men vindt er die onder dit opzicht
niet te klagen hebben, over maar d<r los
bandigheid van kinderen of naastbestaan-
den bitter treurenIedereen I ijdt, iedereen
'aag1, dank aan de logic die door bare j
i gewelddadigheden
1
en de liberale burgerij voor het mees-
Die strijd
alle vertrouwen heeft gedood in de
toekomst, en T jong geslacht heeft bc-
dorven.eu ontaard. Zij zegepraalt eene
wijl over de Kerk; maar hare zegepraal
levert niets op dan ellende, ondergang
en algemeene klachten.
Men overwege in gemoede dien be-
narden toestand van het volk onder de
heerschappij en dwingelandij der logic
en men zal met ons moeten bekennen
dat de godsöienstloosheid en kerkver-
volging geen geluk verschaffen aan de
gie in alle landen uit den boezem des landen. De logic is eene kwade geest
volks weet te rukken die het volk niet genoeg kan vluchten
Wij moesten nogtanseen gelukkigen,
een voorspoedigen. een rijken, een gul-
den tijd beleven. Immers, de logic heeft I
immer hel volk wijsgemaakt dat de Kerk
een kanker was voor welvaart en geluk; i
d 1 -
met godsdienstig te zijn dat de lo
gic alleen de macht bezal om iedereen
Wij hebben in ons laatste nummer
gezeid dat de gemeentelasten merkeliik
zouden kunnen verminderen, dal vóór
de wet van 1879, men alle jare een rond
sommeke over had voor werken van
openbaar nut, terwijl de kas nu ledig
staat. De geuzen zullen hen daarmêe
niet bezig houden, zeggen zij! Wij ver
staan het geheel gemakkelijk, ware
gevaarlijk; maar wij zullen het op tijd
en stond doen voor hen, en zij zullen
niet verliezen met te wachten. Zij zeg
gen wel 't is altijd ’t zelfde liedje;
maar als de ontvanger zijne biljetten
zendt, ’tis altijd ’tzelfde liedje ook
of liever, t is altijd van langsom langer!
De politiek kan niet geheel en
gansch onafhankelijk zijn van den gods
dienst; zij moet de rechten van den
godsdienst eerbiedigen. De geuzen die
ze niet eerbiedigen, maken zich on-
weerdig van de HH. Sakramenten. Zij
zijn de schuld ervan en niet de priesters,
die oe heilige zaken niet mogen werpen
naar de honden, en de perels naar de
verkens! Die buiten de II. Kerk leven
en zich naar de katholieke gebruiken
niet meer gedragen, verdienen niet
van aan 't hoofd te staan van burgers
die volgens de II. Kerk en de katho
lieke gebruiken leven, en als kinderen
van de II. Kerk willen sterven. Is’t niet
redelijk, geuzen?
Nog wat beters Het hert der libera
len, zegt bet geuzenblad, wordt meer
bewogen door den grimlach van eene
actrice dan door een uitmuntend ser
moen! Ziel gij bel nu? Als wij zeggen
en schrijven dat in ’t liberaal kamp
ondeugd en slemperij den voorkeur heb
ben bij deugd eh waarheid, zij geven
ons uil voor leugenaars en lasteraars,
en bijna geen een nummer van hunne
gazellen vindt men waar zij zelve dien
voorkeur niet openlijk bekennen en be
lijden Inderdaad, wat zijn voor 't mees
te deel de aclricen der groote theaters,
ten zij gemeene en slechte vrouwsper
sonen voor wie een treffelijk mensch
geen zier eerbied kan hchbcn? Indien
de geuzen, bij voorbeeld, nog hare
zang- en tooneelkunst bewonderden,
wij zouden het meer of min kunnen
verslaan, maar hel hert laten bewegen
door den glimlach van eene adrice!
’t is zoo laag! En die mannen spreken
dan van edele gevoelens!....
De katholieke ?rmen die van den
disch worden verslooten, vallen bet
armbestuur las ig, zeggen de geuzen,
en zij zijn daarover verwonderd! Ja
’t zijn stoutgebekten, voegen zij er
bij
’t Gaat alzoo, zij verdrukken de armen
en de armen zouden niet mogen spre
ken om hun recht te eischen! Wel, wel,
iudien derijke disch niets geeft aan die
stoutgebekten, geeft bij misschien
liever aan sommige sekoongebekten.
'i Gaat toch te verre, de katholieken
doen sacrificiën op sacrificiën om de
armen te ondersteunen die van den
disch verstoolen zijn, en de geuzen
hebben voor deze edele inrichting
maar oen woord van smaad en misprij
zen ’t Is een oorlogswapen! eene
vcistoöting van oude gebrekkelijke
mcnschen. llewel niemand is van
uw gedacht, en om te loonen dat ’t waar
is, begint ook eens met uw eigen geld.
eenen disch te stichten; gij moogt zeker
Welnu, de logic regeert als heer en
meester in al de landen van Eutopa, en
beken liet eens rechtzinnig, lezer, wie
gij ook zijn moogt katholiek of geus,
israeliet of protestant, zijn de tijden
wei eenmaal armoediger geweest dan
nu? Alles kryijnt, alles is doodsch ie
dereen klaagt en is ontevreden. Er
heerschl geene bedrijvigheid, geen vooi-
?p;>ed, geen leven, geen geluk. En nog-
lans de logic voert den scepter over de
volkeren en de Kerk is onmachtig ver
klaard en mag zich met niets meer be
moeien
De godsdiensllóosheid is de oor
sprong van allo volksongelukken, van
oorlogen en omwentelingen. Is de le:
genspoed dien wij thans beleven, an
dermaal geen klinkend bewijs van die
eeuwenoude waarheid Welhoe, men
gerijZeg liever eeue kleine liberale
koterie, de stadhuisbazen met hunne
sleepdragers. Ja, de katholieken al te za-
men strijden legen de liberale kolerie,
om ze omver te werpen; want het is
maar onder het katholiek bestuur ui
tleen, dat de godsdienstige vrijheid, de
'gelijkheid voor iedereen, de stoffelijke
en zedelijke belangen van allen kunnen
gewaarborgd en ter herte genomen
worden
Gij spreekt nog van hevige strijd.
Van den kant der geuzen, ja, is de
strijd niet alleenlijk hevig, maar hunne
strijdmiddelen, hunne wapens zijn on
eerlijk, verdrukkend, wraakroepend en
schandalig! Broodrooverij, officieele
brutale d.vang, uitsluiting, omkooping,
alles wordt gepleegd, onophoudelijk
gepleegd, met eene helsche razernij
beraamd en uitgevoerd. De katholieken,
integendeel, verre van den wettigen
tegenstand te builen te gaan 't geen
zij nooit doen, en ’t strekt hun toteere
gebruiken altijd al de ivetlige midde
len die zij ter hand hebben; zij zijn
altijd wakker genoeg om al de moge
lijke en noodzakelijko vruchten uil den
strijd te trekken?....
2"Vermits die strijd bestaal, gaan
zij voort, is hel een plicht voor de libe
ralen hunne eigene instellingen, hun
ne^!) eigene scholen te verdedi
gen. Eerst en vooral eene bemerking
over ‘t woordje plicht. Men kan maar
wettig verplicht worden tot iels dat goed
is; gedwongen worden tot iets dal
slecht is, kan nooit geen plicht te
weeg brengen; dan bestaat alleen dwang
of dwingelandij. Nu, werken om ’t li-
'beralismus te verspreiden, dat is werken
om T kwaad te verspreiden, dal iss/ec/it,
en niemand kan daartoe waarlijk ver
plicht zijn. Dat de liberalen die hunne
valsche grondstelsels willen doen zege
pralen, hunne eigene instellingen, hun
ne eigene scholen verdedigen, ’k begrijp
hei, maar op eene voorwaarde, ’t is dat
zij verstaan door eigene instellingen en
door eigene scholen, de instellingen en
de scholen die zij met eigen geld inrich
ten, bouwen en ondersteunen, en niet
met 't geld van iedereen, met ’t geld van
de stadskas, en dat zij door verdedigen
niet verslaan de o fidele openbare macht
en invloed, van ’t is gelijk welk bestuur,
dat, volgens alle wetten, moet onzijdig
zijn en boven de partijen staan, gebrui
ken om tegen hunne tegenstrevers ten
strijde te trekken. Bijgevolg, geachte
lezers, wat zegt gij van het derde deel
hunner redevoering? Gemeente-,
arme- of hospicenbesluurders die zich
onverschillig loonen in zake van onder
wijs, of door lauwheid en toegevend
heid dê hand zo'uden leenen aan hunne
vijanden, blijven te kort aan eenen zeer
gewichten plicht? Gij zult daarop zeg
gen met ons, dat zij zich moeten ouver-
in zake van onderwijs,
dat zij aan een gcwichtigen plicht te
kort blijven, als zij bet niet doen; want
de openbare besturen beslaan niet voor
eene partij, maar voor al de burgers.
Met hen onverschillig te loonen, zij
telt de katholieke burgerij niet meer? leenen de band noch aan hunne vijan-
Ja zeker, en, God dank, hel katholiek, j den, noch aan hunne vrienden; maar zij
christen gevoel heeft nog diepe wortels i erkennen en behouden de rechten van
i i v -r. ..«ii. 1 gp de gelijkheid in den strijd;
elke partij moot met. eigene wapens lo
velde irekken, en genieten wat er van
komt.'
Lidien gij wilt antwoorden, geuzen,
neemt een voor een van onze punten, en
liberale bur- wederlegt ze, als gij kunt; maar praat
dat het volk geen leven kon genieten I
schap, van vrijheid, van geluk en voor-
spoed!
welvarend en gelukkig te maken, om
de landen op te beuren en hen te overla
den met vtijheid en voorspoed
volgens plaatsruimte. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. Een Nr 15 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. hel 100.
De Annoncen voor Belgie (ter uitzondering der VlaanderenJ en ’tbuitenland worden ontvangen door het Ofi ice de Pcblicité, Magdalenastraat, 4G, te Brussel.
Men schrijft in bij BONHOMME-KYCKASEYS, drukker-uilgever, Zwarte Nonnenstraat, 4, te Veurne, en in de Poslkuntooren.
Tol bewijs van diérf, ziet hier een
staaltje hunner diepe(!j red meering
Voor wal Pieurne batrelt, schrijven zij,
wij houden slaan, dat aangezien hier
cmi hevige strijd bestaat tusschen de
priesters en de liberale burgerij voor
het meesterschap op het stadhuis, het
plicht is voor de liberalen moedig hunne
cigene(H) instellingen, hunne(H) eigene
heeft nu al gedaan wal mogelijk is om scholen te verdedigen, en dat gemeen-
- - le. ann. of hospicenbesluurders, die
heelt gezegd en be- ZOuden onverschillig loonen in
loofd dat zulks voorspoed en welvaart Zake van onderwijs, of door lauwheid
zou aanbrengen, en waar is die voor- of toegevenheid eenigzins de hand zou-
spoed nu, waar blijft die welvaart(jeil leenen aan onze vijanden, aan
I eenen zeer gewichtigen plicht zouden
Zio, indien hel volks eens goed wilde le jtot.l blijven.
rcdenecreu, het zou zich niet langer Wij zullen eens dat beestje onder
meer door de volksbedriegers der lo- 30eken en ontleden, een bewijs dat die
redeneering zooveel sluit als eene duim
ken uit de klauwen dier huichelaais, in «enen hoed. Zij weien het ook, maar
die slechts bun eigen belang beoogen Wat wilt gij, als hun aangezicht niet
en het volk laten lijden en uitplunderen, j schoon is, zij plakken er blanketsel
Het zou met verachting neerzien op al Opt of doen eenen masker aan. Alzoo
de valsche beloften der logie, in over-
tuiging uitroepen die oude liedekens
zijn de beste En t zou weer worden
wat zijne vaderen waren godsdienstig, -
vrij en welvarend cei’ “$vi»e sU ‘Jd tusschen de priestersf!)
I en de liberale burgerij uE
De klachten, ja, zijn thans algemeen. I terscliap op hel stadhuis.
.Maar de geheele grootheid der be- I be9l?at ll,er ’naerdaad, gelijk overal sehulig toonen i
stïmide ellende is met wekend Velen 1 elders; want waai heid en leugen, licht en dal zij aan eei
klagen, maar velen durvmi ook niet kla- en duisternis kunnen nooit overeenko- kortblijven, als
eren uit schaamte, uiteerinrevoel of hoo- men, dit is on.nogelijk. Maar, waarom de openbaie best
stelt gij de priesters alleen in den strijd?
Tellen dan de wereldlijke katholieken.
té
en bestrijden. Vrijheid en voorspoed
bezit zij niet en kan er dus niet over
beschikken. Alleen de godsdienst be-
imtner het volk wijsgemaakt dat de Kerk i
VEUR
ie.
I
f h) <id
iari.
ICUWC
(loet
hacr
dagen
en.
t haar
glans*
:t het
en is
rfstof.
ft
4
^'1
J
l
-1
