40' jaar
Woensdag 30 Januari 1884
Nr 2046
maken katholieke, welke ons over de aanhou-
I
niet meer
d-
Ü0
klagen hebben.
En inderdaad, nauwelijks had de re
in T welk een programma van oorlogs
verklaring aan de godsdienstige vrijheid
gestemd, hebben de liberalen.
le de wel van 1842 af, dit konkordaat
door de beide partijen aangenomen
Wie weigerde gehoor te vet leenen aan
u,
licismus in ons land, doch dagteekenen
ongelukkiglijk ook de eerste aanslagen
die de liberalen pleegden tegen de vrij
liet engelsch ministerie is bijzonder i heden in onze grondwet geschreven,
goed gezind, zelfs de radikale minis
ters, MM. Ch. Dilcke en Chamberlain
wenscben dat Engeland eenen gezant
bij den Paus hebbe.
gen. in andere woorden, waren wij
Belgen geworden, ol de liberalen be
gonnen de vrijheden te bevechten welke
ons, katholieken, mees tbevoordeelig-
den.
De vrijheid van onderwijs vooral was
het mikpunt der liberalen.... Een of
ficieel staatsonderwijs moest, volgens
hen.onmiddelijk ingericht worden. Doch
de katholieken, inziende dal hel officieel
staatsonderwijs door de liberalen maar
wierd geeischl dan om zich een wapen
Volgens een russische briefwisseling
aan den Naliona1. heeft de keizer van
Rusland gevaar geloopen vergeven te
worden. De nihilisten hadden eenen der
der koks van Alexander 111 omgekocht,
om, mits ceue som van ongeveer een
miilioen, een hevig vergift in de gelief
koosde spijs van den Czar te mengelen,
welk gerecht op het ontbijt moest op
gediend worden en reeds bereid was.
Gelukkiglijk werd hel ontdekt, cn de
poging tot vergiftiging verijdeld. De
pliciitige is aangehouden, en vele an
deren met hem.
republikenische propaganda te
of wel en beter gezetd, om politieke
vrienden en familieleden te bevoordeeli-
gen. Hij deed uilschijnen hoe in vijf
jaar tijds de sommen betaald als trakte
menten der staatsbedienden verdubbeld
zijn, zonder dat de lagere ambtenaars
daar hel minste voordeel van genoten
hebben.
Men ziet dat de toestand van onze ei
gene staatskas in Belgie eene goedge
lukte kopij is van Frankrijk.
Ongegronde beschuldigingen
De liberalen handelen alsof zij onze
nationale instellingen onophoudend te
gen de vijandelijkheden der katholieken
te verdedigen hadden; doch het tegen
strijdige is de waarheid 't zijn wij
POLITIEK OVERZICHT.
De fransche republiek is gedurig aan
't zinken; en geen wonder: zij kan
immers aan niemand volle vertrouwen
inboezemen. Sedert tien jaren staat dal
groot land op geenen vasten grond
meer. Thans ziel iedereen de toekomst
mei angst en vrees te gemoet. De
werklieden klagen puiten in den grond
over hel gebrek aan werk en bestaan;
zij steken hunne hoofden bijeen en lee-
ren reeds den weg kennen naar de Ka
mers, terwijl de Kamerleden bevende
hunne onmacht bekennen, de klachten
der werklieden trachten van kant te
zetten en de klagers met onbeduidende
woorden te paaien, en de werklieden
houden aan. Alwie eenig goed bezit of
aan ’t roer staat is met schrik bevangen.
Hel volk eerst opgewonden door de
republiekeinen, begint ie zien[dat de re
publiek een klein getal uitverkorenen
gelukkig maakt, maar het volk, het
groot getal, in de ellende gedompeld
laat. Hel volk is van de stelsels der re
volutie doordrongen; het zal ze nu in
zwang stellen tegen dezen die hem
dezelve aangeleerd hebben. Geen land
in gansch Europa verkeert in eenen gc-
vaarlijker staat dan Frankrijk.
Zie hier wat hetzelve le wachten
slaat, en dat nog geheel aanstaande
De herziening der grondwet, de on
zekere uitslag van den oorlog in Tonkin,
de kiezingen voor den Senaat, voor de
algemeene Staten, voor de arrondisse
menten, de kiezingen der Kamer, de
kiezing van den Voorzitter.
Men betnerke wel het belang van al
de doelen dier opsomming, leder feit
is genoeg om hel volk, den koophandel,
de beurs in onzekerheid en twijfel te
stellen, alles in de lucht te houden en
stil le leggen, leder dier punten is om
zoo te zeggen eene kwestie van leven of
dood.
Wij zouden er nog kunnen bijvoegen
dat de radikalen sterkeren stouter wor
den, dal du armoede groot is, de op
brengst van hel land verminderd, dat
de opstand te Parijs dreigend is, ver
mits de gemeenteraad de eeuwige hope
blijft van al de opstandelingen, dat de
Staatskas dit jaar een te kort heelt van
boven de 800 millioenen frank, enz. enz.
In den franschen Senaat heeft een lid
de geldpolitiek van het gouvernement
beknibbeld. Dij schrijft den slechten toe
stand der geldkas loc aan de overdre-
vene uitgaven die gedaan worden om
Over den toestand waarin het onge
lukkig Frankrijk voortsukkelt, schrijft
hel la France
Het gouvernement, mot zijne strijd-
politick heeft de republiek verdeeld.
Binnen en builen heerscht geweld, te
genstand en hittere teleurstellingen.
Geene hervormingen zijn tot stand ge
bracht; de wei kzaamheden der Kamer
komemop niets uit. In plaats van gezag
heerscht een geest van plagernij en
overmoedige dwang. Kortom, in plaats
van een gouvernement (’at weel wt'uir
het gaan, wal bet verrichten wil, heb
ben wij eenen woelenden klub. zonder
zekere schikking noch richting, meer
bezorgd om aan 't scholelken te blijven
■zitten dan om de belangen der repu
bliek le handhaven.
En zeggen dat hei een republikeinsch
blad is dal zoo bitter klaagt.
.la, de republiek moet diep gezonken
zijn
zoo onrechtveerdig als
willekeurig, de grondwettelijke rechten
en vrijheden der katholieken verkracht
ol onder de voelen getreden.
De katholieken hebben zich natuur
lijk tegen de aanvallen hunner vijanden
verdedigd; zij hebben gestreden en blij
ven nog strijden voor het behoud hun
ner godsdienstige vrijheden en rechten..
Zij zouden lafaards wezen, moesten zij
gedwee het hoofd bukken voor de libera
le dwinglandij.... Welnu, inde oogen
der liberalen is die houding der katho
lieken een schelmstuk, en dé beleekcnis
det woorden verdraaiende, noemen
zij zich verdedigen, aanvallen en zijne
rechten eischen, legen de wet opslaan
Wil men cenige voorbeelden Te
Mechelen vierden de katholieken op
vreedzame wijze hunne zegepraal en
zij wierden er verraderlijk aangevallen
en erg mishandeld; de bedevaarders
naar Ooslacker wierden te Gent door
liberale slqkslagers zoo wieedelijk ge
slagen, Jat een deftige burger onder
'l gewéld hunner knodsen bezweek; te
Brussel en le Luik wierden de pieces-
sien brutaal uiieengedrongeii en belet,
en de liberalen riepen dat de katholieken
de uitdagers waren.
Komen wij tegen de stelselmatige
ontheiliging onzer gewijde kerkhoven
op, dan zeggen de libejalen dat wij on
verdraagzame!! zijn.
Morren wij tegen de gedurige ver
meerdering der contributie!) en rechten
van allen aard, dan zij wij lieden die
nooit le vredeii zijn. Docti dat laat zich
begrijpen de liberalen alleen genieten
al de voordeelett der budjetten, en is
dus niet te verwonderen dat zij te vre-
den zijn.
Nu. aangaande de kwestie van T on
derwijs, is hei weer "t zelfde. Wie schaf-
Sedert de verbreking der unie van
1830, kan men in gansch dit tijdvak
niet eene wet, niet eene enkele maatregel
noemen door de katholieken gestemd
of' genomen, die de grondvvettelijke
rechten der liberalen schendt. Ingendeel.
i sedert hel liberaal kongres van 1846,
de republiek over-
i werd
- door bestuurlijke maatregelen en tnetiig-
b.j hem. etr. h'j heeft zyn liberaal re- i vuldi weltei[
publikeinschgezind ministerie door een D
katholiek vervangen, met M. Canovas
del Castillo tot voorzitter, liet hoofd der
bewarende partij en een man van groote
bekwaamheid.
Onmiddelijk heeft het ministerie 49 j
prefekten benoemd. Het vorige kabinet
had aan een aantal zijner creaturen
hooge burgei lijke en miliiitaire bedie
ningen gegeven, iels wat voor het nieuwe
kabinet een oprecht gevaar was, dewijl
schier alle plaatsen door republiekeinen
waren bezet. M. Canovas heeft nu al die
gemaskerke republiekeinen door ver
trouwelingen vervangen. Dit doet na
tuurlijk de bladen der oppositie, hunne
vrienden en de vrienden van hunne
vrienden ferm blaffen en huilen ge kunt
r11iI mooi*
Dit blad verschijnt den Woensdag, onmiddelijk na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. 'sjaars; met de post 6 fr. Annoncrn 20 cenlimen per regel. De groote letters
volgens plaatsruimte. Rechteilijke eerherstellingen 1 fr. Een Nr 15 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100.
De Annoncen voor Belgie (ter uitzondering der Vlaanderen) en ‘t buitenland worden ontvangen door het Oitice de Publicitè, Magdalenastraal, 46, te Brussel.
Men sehrijtl in bij BONHOMME-HYCKASEYS, drukker-uilgever; Zwarte Nonmmstraal. 4, te Veurne, n m de Poslkanlooren.
De koning van Spanje heeft eens zijne
wilskracht geloond. Langzamerhand
in een, twee, drie stappen misschien
zijn land zien naar
gaan, of wel een katholiek ministerie
nemen lol steunstok, zoo was de vraag
dende vijandschap onzer liberale tegen
strevers, legen alle de vrijheden, ons
door de grondwet gewaarborgd, te be- (jc smeekschriften van honderd duizen-
i den familievaders Wie heeft gespot
I met de waarschuwing dat de katholieken
volutie van ƒ830 bare^vruchten gedra- j zich aan de vrijmelselaarswet op bet on-
1 derwijs niet zouden onderwerpen, eu dat
zij, op eigene kosten, een ouderwijs
tegenover dit van den Staat zouden in
richten?... Wie?... De liberalen
Hunne ongelukswet dreven zij door,
en niettegenstaande zij, na door prins
de Ligne, openbaarlijk gelaakt geweest
te zijn, slechts met eene enkele slem in
’t Senaat wierd goedgekeurd, voerden
de liberalen haar uit.
Millioenen worden er voor verkwist; de
eene on wettelijkheid wordt er voor op de
andere gestapeld; de eene oïirechtveer-
digheid verwacht de andere; de rechten
der gemeeuteoverheden werden door
onbeleefde en haatdragende proconsuls
gedurig onder de voeten getreden, die
hier wit en ginter zwart zeggen naar ge
lang van hunnen willekeur. En. omdat
wij, katholieken, kalm cn vastberaden
voortgaan, met een eigen onderwijs te
gen dit van den Staal in te richten en le
onderhouden, omdat wij tegen al de
haatvolle en dwingclardsche maatrege
len des gouvernements en tegen de
schandelijke geldverspillingen door den
schoolstrijd veroorzaakt, luidop proles-
teeren, maken de liberalen ons voor
wetver(reders, voor opstandelingen, voor
revolutionnairen uil
Men ziet het, die beschuldigingen ons
door de liberalen naar ’t hoofd gewor
pen zijn ongegrond.... Al wal de katho
lieken vragen is het behoud der grond
wettelijke vrijheden en rechten, niets
min en ook niets meer, en 't is eene li
berale logen wanneer onze tegenstre
vers beweren dat alle de vrijheidschen-
dende wetten en maatregelen door hen
in deze laatste tijden gestemd en geno
men. genoodzaakt wierden door onze
onophoudende vijandelijkheden tegen
onze nationale instellingen
Waar ons gold heen gaat.
De staat, de provinciën en de ge
meenten betalen jaarlijks voor hi?t open
baar onderwijs het kindergeld van
vijftig miilioen'. Indien er honderd
duizend leerlingen het officieel onder
wijs genoten en zoo veel zijn er niet
kost ieder van hen, den eenen door
den anderen, vijf honderd frank aan
de lastenbetaleis. Met hetzelfde geld
zou men dus aan honderd duizend
arme huishoudens, d;e nu te weinig
hebben om te leven en te veel om te
sterven, brood, klceren en geluk ver
schaffen, eu de armoede zou in Belgie
onbekend zijn.
Ik hoor de liberalen reeds blaffen
Onze scholen moeten er zijn, en dan
ook moet men ze betalen. Gij hebt over
schot van gelijk, lieve geuskens, er
moeten vast en zeker scholen zijn, en
boe meer hoe liever; doch ziet eens
rond u, boe sedert de geusche onder
wijswet, de vrije scholen als het ware
uit den grond zijn gerezen; er is bijna
geen dorp, geen gehucht meer, of er zijn
vrije scholen die geen rooden duit kosten
noch aan Staat, noch aan provincie,
noch aan gemeente; het vrije onderwijs
groeit en bloeit door de vrije giften der
katholieken, die bet brood uit hunnen
mond zullen sparen, liever dan hunne
kinderen, de hoop en de toekomst van
ons duurbaar vaderland, naar uwe zoo
gezegde onzijdige scholen te zenden,
Het herstel der betrekkingen van het
Valikaan met de mogendheden die tot
hiertoe geene officiële vertegewoordi-
gers bij den paus hebben, is op handen.
De benoeming van den gezant van Rus
land bij den Paus zal niet lang meer le verschaffen waarmee zij bet vrije on
weg blijven en hangt maar van eenige derwijs zouden bestrijden, verzetteden
formaliteiten meer af. Overigens maakt er zich tegen uit al hunne krachten.
de netelige toestand van het Czarenrijk Hieruit sproot de verbreking der unie
den zedelijken steun van hel pausdom van 1830 voort, en de libeialen en
meer dan ooit noodig. katholieken wierden op nieuw vijanden.
Met Engeland zullen die betrekkin- Van dit tijdstip ook dagteekent de
gen ook allicht hersteld worden. M. strijd tusschen het liberalisnius en'l katho-
Erringion, Gladstone’s uitstekende offi-
cieuse vertegenwoordiger, heeft zich
reeds voor goed te Rome gevestigd.
DE VEU
F
I*
‘n
■n
jR
