r
'd F
40s jaar
Woensdag 20 Februari 1884
2053
I
onzijdige scholen veroordeeld
t
ii t
Al wat het Adverlentie-blad doet om
zijne vrienden der cóimnissie te verde
digen ol wil ie wassclien, zal vruchte
loos zijn. Dat enkwesi zal in het geheu
gen der bevolking blijven als een voor
beeld van schaamlelooze verkwircing
van de penningen der lastenbetalere, en
water de geuzen ook tegen hebben, de
kiezers zullen hel onthouden.
neil en nooit zal hel ontkiemen noch
vruchten dragen. Aan het volk moet
men spreken in zijne taal, hel volk mag
men niet vernederen noch beschamen
met eene taal le voeren dat het niet
verstaat; men mag den schijn niet heb
ben van le willen de aanhoorders ver
doelen in twee klassen de geleerden,
en de ongeletterden. Vlaamsche spre
kers moeien zich vereenzelvigen met
Het stelsel van verdediging van het
gcuzenblad bestaal hierin: het verge
lijkt het middengelal der kosten met
hel getal maanden dat de schoolinkwi-
sitie geduurd heelt. Na die slimme be
werking roept hel uil 1$ dal te veel?
Waar is de geldvermorsing? Wij
antwoorden
1“ De enkweslheeren hadden rechtop
200 gulden per maand builen den zit
tijd. Hel zij zoo. In deze som moeien
hunne aanhoorders, met het vlaamsche
volk.
Als oud-minislers en staatsmannen
gelijk M. Victor Jacobs, als mannen van
hoogen rang, gelijk M. de baron Osy,
als advokaten en mannen van talent, ge
lijk M. Coremans, in plechtige omstan
digheden de vlaamsche taal gebruiken,
niemand mag denken dat dit te klein en
te eenvoudig is. Die mannen stappen
vooruit op den rechten weg, zij ver
staan de zaken, hunne handelwijze al
leen is redelijk en verstandig.
Antwerpen geeft ons onder dat op
zicht het voorbeeld sedert 25 jaar; is
een voorbeeld dat hoogst weerdig is
nagevolgd te worden van alle goede
vaderlanders, van alle kampers voor ei
gen aard en zeden en nationaliteit.
Plaatselijk.
Wilt ge nu wat weten?....
Zwijgen dat ze zweeten
Doen de geuzen in hun blad!
l'Einden alle merkten,
Lijk de kortgevlerkte
Vogels, moê en afgemat
Staken zij, die leeuwen
Altijd zoo voor schreeuwen,
Al met eens den pennetwist!
Inderdaad, ’t is moeilijk,
Bovendien verfoeilijk,
Om te gaan met laag en list.
En te willen (rotten
Lijk verwaande zotten
’i Vel van een verbranden Moor.
Is hel dan geen schande
In beschaafde landen
Van te sluiten oog en oor
Voor den nood, en voor d'ellende?
Schandig 't recht te schenden
Van het arme huisgezin,
Zonder dan te kunnen
Of le durven hunner»
Dwang goed doen, voor de pin
Der gezonde rede?
Disch en overheden,
Mannen van denzellden deeg
Hand'len hier in Veuren
Zag men 't ooit gebeuren?
Zoo partijdig en zoo leeg!
Ziel! De liberalen
Gaan het geld maar halen
Van de burgers al te maal,
Hunne schoollokalen
Moeten wij betalen
Ook de meesters hunne slaven
Met geen penneke te laven,
’t Is een waar, oprecht schandaal
En de geuzen die nu buigen
In hun blad, getuigen
Dat het zoo is inderdaad!
Waarom dan niel staken,
Geuzen, en verzaken
Aan uw’ dwang en vuige haat?
Mag men wel verrichten
’t Geene reent en plichten
En geweien tegengaat?
Lezer lief, voor 't leste
Wil uw aandacht vesten
Op hetgeen in rijm en maat
Ik hier uederschrijve,
't Zal steeds waarheid blijven
Alle middelen zijn goed,
Als de geuzen maar bekomen
't Doelwit hunner dioomen.
'k Zou nog meer mei dichlergloed
Van die zaken spreken,
Maar de tijd is ver geweken
Dat ik leerde, en verzen spon!
Alles eindigt met de jaren,
Ook mijn’ vlugge verzensnaren
En de milde dichterbron!
Dit blad verschijnt den Woensdag, onmiddeliik na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 6 fr. ’sjaars; met de post 6 fr. Annoncen 20 centimen per regel. De groote letters
volgens plaatsruimte. Rechtei lijke eerherstellingen i fr. Een Nr 15 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100.
De Annoncen voor België (ter uitzondering der Vlaanderen} en 't buitenland worden ontvangen door het Office de Publicité, Magdalenastraat, 46, te Brussel.
Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukker-uitgever, Zwarte Nonnenslraat, 4, le Veurne, en in de Poslkantooren.
4* Hoe verrechtveerdigt het Adverten- i
tie-blad sommige diners, welke 300 Ir.
gekost hebben, gelijk ie Bouillon; boe
de kosten van sommige zittingen uitge
legd? Dio van Paliseul (waar de heeren
inkwisiteurs na hun banket de weerdin
van het hotel hebben gekust) kostte tr.
510-82; te Arlon, fr. 481-91 en le Mes-
sancy fr. 453-50.
5* Hoe verrechtveerdigt het Adverten-
tie-blad de 32 duizend 42 frank betaald
aan M. Montigny, als algemeen secre
taris; de 14,500 fr. aan M. Coveliers, de
14,400 fr. aan M. Vanstalle, sekretaris-
sen, en de 10,880 fr. voor aardrijkskun
dige kaarten?
6" Hoe verrechtveerdigt het de ont
zaggelijke drukkosten aan logiebroe-
ders en vrienden betaald Zouden de
drukwerken, in aanbestiding, wel het
derde van die sommen gekost hebben
Wij herhalen het: hel geld der lasten-
betalers is op eene onbeschaamde wijze
verkwist geworden. Ziedaar hel groot
schandaal van het scbooler.kwesi
begrepen zijn, even als binsl den zittijd
der Kamer, de reis- en verblijfkosten
der volksverlegenwooidigers die van
het binnenland naar Brussel gaan.
De enkweslheeren hebben dezen regel
over treden.
2° De commissie is maar samenge
steld geweest in Augusti 1880 en de
eerste zitting had plaats (e Gedinne den
15 September. Waarom hebben MM.
Bergé, Jottrand, Couvreur en Washer
eene maandeiijksche vergelding getrok
ken voor de maanden Juni en Juli 4880
3’ Het was voor de enkweslheeren
een plicht van eer, hun werk dat niet
per zitting, maar per maand werd be
taald, niet onbepaald te verlengen. Het
afgedane werk dal, volgens de rekenin
gen, geduurd heelt van Mei 1880 en
nog voortduurt dus ongeveer vier
jaren had op eeiiige maanden tijds kun
nen en moeten afgedaan zijn
Welnu, de enkweslheeren hebben om
trent vier jaren gebruikt om 87 plaat
sen le bezoeken en 182 zittingen te hou
den.
Ziedaar de schandelijke aderlating
aan het land gedaan door de enkwest-
heeren en de mannen die met hen de
prolijijes gedeeld hebben, en nooit zal
de commissie kunnen uitleggen waar
om zij een werk dat in vier maanden kon
gedaan zijn, vier jaren heeft doen duren.
In Vlaanderen vlaamscli.
Wij lezen in het Handelsblad dal in de
fees,te gevierd tei gelegenheid van den
vijfjep i'winligslen verjaardag der stich
ting‘van het bewarend verbond te Ant
werpen^ at de spiekers, zonder uitne-
upng,. dé vlaamsche taal hebben ge-
bpzigfj. Daar is eene les, zegt onze
contiaier van Antwerpen, voor de bon
den, gilden en maatschappijen van an
dere kleiner vlaamsche sleden, waar de
sprekers dikwijls de fransche taal ge
bruiken; die heeren vergelen dal het
transch zaad niets kan vóórtbrengen op
vlaaiuschen grond, hel valt op de stee-
Encykllek van den Paus.
Onze Heilige Vader heefl den 8 Fe
bruari e^n Encykliek aan de fransche
Bisschoppen gezonden. Wij roepen de
bijzondere aandacht onzer lezers op dat
belangrijk sluk, waarvan wij hier eene
nauwkeurige ontleding geven
De Paus hei innen vooreerst al de ver
diensten welke de fransche natie ver
worven heelt, met de katholieke Kerk
te verdedigen.
Indien Frankrijk soms, zijne overle
vering en zijne zending vergetende, je
gens de Kerk vijandige gevoelens op
vatte, toch heeft het nooit, door eene
bijzondere weldaad van God, langen lijd
nog volkomen gedwaald.
De pogingen die in de verledene
eeuw gedaan werden om Frankrijk on-
clnisielijk te maken, en die thans voort
duren, zijn even noodlolig voor den
Slaat als voor de Kerk.
De Kerk heeft altijd de zoogezegde
onzijdige scholen veroordeeld en niettegen
staande de moeilijkheden die zij onmoeiteu,
zijn de ouders verplicht aan hunne kinder*
hel godsdienstig on lei wijs te doen geven.
De Encykliek bespreeki verder de be
trekkingen tusschen de Kerk en den
Slaat en herinnert den oorsprong van
hel koncordaat.
Hel koncordaat, zegt de Paus, werd
door eene wijze en verstandige politiek
ingegeven. De beweegredens die hel
vroeger deden lot stand komen, zouden
voldoende zijn om het thans le doen
handhaven, liet is eene groote onvoor
zichtigheid kiemen van verdeeldheid
t'jsschen de twee machten le zaaien. De
inzichten van diegenen die de scheiding
tusschen de Kerk en den Slaat en eene
afbreuk met hetVaiicaan verlangen, ver
oorzaken ons gruole bezorgheld en bit
tere beproevingen.
De Paus wenseh'. de bisschoppen ge
luk over hunnen iever om de belangen
van den Godsdienst te verdedigen.
Niemand, zegt hij woordelijk, zal u
kunnen beschuldigen van vijandschap
tegen het aangestclde gouvernement.
Hij zei de bisschoppen aan op dien weg
te blijven voortgaan en beveelt aan de
wereldlijken de gehoorzaamheid aan de
overheden en den geest van eendracht
aan.
Wij hopen, zoo eindigt de encijkliek
dal dit nieuw bowijs van belangstelling,
dal wij aan Frankrijk geven, hel heil
zaam verhoud tusschen Frankrijk en
den H. Stoel zal versterken en bevesti
gen, verbond dal ten allen tijde, voor
beiden eene bron was van overvloedige
en aanzienlijke vóórheden.
Gausch deze Encijklieke alhoewel in
'l bijzonder voor Frankrijk geschieven,
komt ook wonderlijk van pas voor an-
deie landen. Al de gouvernementen
kunnen er nut uit trekken, als zij willen
verslaan dat hel geluk en de voorspoed
van den Slaat niel gelegen is in Kerk
en godsdienst te bevechten.
Ons gouvernement van België, onze
liberale grootspiekers de eerste, kunnen
er het hunne uil rapen. Hoe lange en
hoe dikwijls hebben zij niel goroepen
op alle toner: dal het uit koppigheid,
heersch- en dweepzucht was dal de bel -
gische bisschoppen en gansch hel
geestelijk bestuur de ongelukswet van
18’9 bestreden; dat de Paus van een
ander gedacht was
De Encykliek van den Paus bevestigt
nog eens te meer wal de Paus over de
zoogezegde onzijdige scholen denkt,
’t is te zeggen over descholen gelijk zij
door de wel van <879 ingericht zijn
U De Kerk heeft altijd de zoogezegde
Het Mclia»d>tal vau clcu dug.
De schandalige rekeningen van de
schoolinkwisilie, door de katholieke
gazetten medegedeeld, hebben de li
berale bladen ten hoogste verbitterd
zij gevoelen dat het noodig is de aan
dacht van die geldpluimerij af te wen
den en van wal anders te doen klappen.
Om de kwestie te verplaatsen al
hoewel hel eene waarheid blijft dat tot
nu toe de schoolinkwisiteurs hunne
veile vergoedingen niet hebben goed
gemaakt komen de eene gazetten
met eene pasloorshistorie voor den dag
of razen over tienden en doode hand of
beweeren dal de kantwerkscholen 75
millioen aan hel nationaal werk ont
trekken; andere vallen uit tegen M.
Woeste, vertegenwoordiger van Aalst,
dien zij te recht of ten onrechte be
schuldigende rekeningen tier enkwest-
cominissie openbaar te hebben gemaakt.
Onder deze laatste is het Veurnsch
geuzenblad. In een artikel door een an
der liberaal blad uit de Indépendance
veitaald en ook zaterdag in hel Dix-
mudsch genzenblad overgedrukt, ver
wijt hel Advei lentieblad aan M. Woeste
dal hij sedert 1879, als representant
eene aatuienlijker som getrokken heefl
dan M. Washer, die als inkwisilor,
binst den zittijd der Kamer, 15 duizend
661 fr. 36 ct. heeft binnengepalmd.
Om zijn gezegde eenige waarschijn
lijkheid ie geven, beweert hel geuzen
blad dat M. Woeste geen recht heelt om
als representant betaald te worden, de
wijl hij te Brussel woont.
Dat is gelogen M. Woeste trekt zijne
parlementaire vergoeding zoo recht-
veerdig als iemand hij heeft zijne wet
tige woonst te Blankenberghe (zoo staal
het immers in den Almanaeh royal offi
cie!) en al zou bij ze daar niet hebben,
dan nog zou hij recht hebben op zijne
vergoeding, dewijl, als hij te Brussel
moet zijn, hij te Sl. Gilles verblijft en
zich in hetzelfde geval bevindt als MM.
Couvreur, Feron en Scailquin.
Indien er iemand is die ten onrechte
alle maanden eene vergoeding ontvangt,
is het wel 1’ M. Jottrand, die reeds van
40 lot 50 duizend b ank uil de staatskas
heelt getrokken, alhoewel bij, volgens
het hot van beroep van Brussel, inder
daad in Brussel woont; en 2* M. Janson,
die van op zijn eigen balkon, op den
Kleinen Zavel, sermoenen doel aan de
socialisten, progressisten' en andere
vieze gezichten die somtijds in Brussel
een wandelingske doen.
DE VEURNAAR
I
f
PllILOPHOTOS.
