ii
i I
taI1! I
I
I
I
I
ij
I
40° jaar
woorden Huis te huren, 5 millioen.
in wier naam Frère en Baia zich
overgroote meerder-
len en uiteen te diijveti.
wordt
ondersteunen? t)f
-
en zij spreken van 1830!!!
De daden die wij hierboven getrouw'
vaandel te scharen.
ver- j f
van Brussel onder het zingen
.i I I n i or\ r\ I I I
Nog de Brusselsche manifestatie
en de liberalen.
Hel Aduertentie-blad heelt door schim
penen en zoogezegde geestigheden over
de beiooging van 7 September de aan
dacht van het publiek willen aftrekken
van de laf hertige hinderlaag, waarin
de katholieken gelokt zijn geweest, en
van de ware moordenaars-euveldaden
door zijne liberale vrienden in de
hoofdstad gepleegd. Het heeft tot nu toe
geen enkel woord gevonden, om de da
den der Brusselsche woelmannen en het
straatrumoer, dat acht dagen gedeurd
heeft, af te keuren. Het laat al de bal
dadigheden der Brusselsche geuzen on
der den domper, maar het krijschl kro
kodillentranen voor de arme onder
wijzers! Hel «draagt den rouw in
hel hart voor die arme dutsen; doch
het zal zijn rouwkleed niet lang hoe
ven te dragen; de veronlweerdiging
legen de wel is le groot, zegt het
geuzenbla'd in een artikel aan het ,V«r-
genhlad, van Gent, ontleend, opdat er
mei eerlang eene verandering in den
ioestaud zou komen
Al vodden, man! Uw rouw in het
hert en
zullen niet
weerdiging
woneis van
de heid le eerbiedigen, willen de libe-
4 2'„ !....ds voor
l ini doen lukken.
Waarom doen zij nu niet gelijk wij
in 1879, de nieuwe
wel is hun. in meer dan een ftpzicht,
I gunstiger dan aan óns; waarom balen
i zij er niet uil wal voor hen voordeelig
in zil? Waarom doen zij niet gelijk cc
katholieken deden; waarotp doen zij de
beurs niet ojei cm hun ouderwijs te
ondersteunen? 01 is hun onderwijs
de liberale partij in al de deelen des
lands geklopt, zooals het eene partij
sedert 1830 nooit geweest is; sedeit
zes jaren wist iedereen dat het eerst
komend katholiek ministerie de onge
lukswet vai: 1879 zou afgeschaft heb
ben; jaarlijks werd dit uitdrukkelijk in
de Kamer en Senaat verklaard en dage
lijks kon men liet in de katholieke ga
zetten lezen. Ovctigens, veel liberalen
bekenden zelve dat die wet het land
naar den ondergang bracht op alle
wijzen.
In Juni ki ijgt het liberaal ministerie
zijne kassaart, hel valt onder bet alge
meen rnispiijzen van het land; een ka
tholiek ministerie stelt eene nieuwe
schoolwet voor, die zoodanig gematigd
is, dal zij iedereen verwondert. De
rechten der liberalen worden er meer
in voorzorg genomen dan die der ka
tholieken, en zekere rechlveerdige ei-
scheu van het land worden weggelaten
omde heeren liberalen niet te
krenken. En hoe gematigd die wet ook
zij de liberalen lu bben ze ontvangen
met ondank en razernij
Na de onderteekening der wettig en
met grooie meerderheid t
schoolwet, vielen natuurlijk al de plan-
nen der moordenaars en stokslagers van i
den 7 September in duigen. Ook de i
koningsgezindheid der liberalen ver-
dween als rook, en die zelfde mannen, de liberalen de wet van 1884 onthaald
in wier naam Frère en Baia zich aan- en hoe zij gehandeld hebben.
j stelden als verdedigers der grondwet, L_.v.
die zelfde mannen riepen in eenen en van bet vrije ondeiwijs, de moord
denzelfden kreet Leve Huls! Leve de I
republiek! H7v/ met den koning! en riek- j
ten een republikeinsch komiteil in dat,
in een onderteekend plakkaat ver-
'i klaait dat het uur gekomen is voor alle
im hhd verschijnt den Woensdag, omniddelijk na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. 'sjaars; met de post 6 fr. Annoncen 20 centimcn per regel. De groote letters
volgens plaatsruimte. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. Een Nr 15 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100.
PuBLtciTÉ, Magdalenas t raat, 46, te Brussel.
en in de l’oslkanlooren.
uwe veroutweerdiging
maken dal de veronl-
vau de vier vijfden der in
liet land over de schoe-
liesircken uwer Brusselsche vrienden
gekoeld worde. Het volk, den 7 sep
tember door drie en tachentig duizend
mannen te Brussel vertegenwoordigd,
waaronder de grootste edellieden en liet
puik der burgerij, heeft nu de strek
kingen uwer liberale partij en uwe hei
den aan het werk gezien.
Hel land heelt uit die woelingen nu
verstaan dal al wat uwe partij raast van
partij der orde, partij van bescha
ving. paitij van de grond wet, en meer
aodeie zulke schoone benamingen niets
anders is dan woorden, en zij hel te
gendeel is van hetgeen hel liberalismus
beweert te zijn. De liberale paitij heeft
zich zelfs volgens een der bijzonder
ste hoofden van de Veurnsche liberalen,
die de Biusselsche siraathclden vlakaf
en openbaar afkeuide nooit meer
in minachting gebiecht dan den 7 Sep
tember.
Is omdat hei geuzenblad dat weet
en gevoelt dal hel nu den rouw in
het hart heelt, en ’t is ook daarom
dal hel de beestigheden zijner Biussel-
sche vrienden sullekens daar laat.
De gemeentekiezingen slaan immers
aan de deur; en indien hel geuzenblad
de omstandigheid ongepast heeft ge
vonden om een woordeken van afkeu
ring te schrijven voor de Brusselsche
liberalen, wij, integendeel, vinden
het geheel geradig de aandacht der
kiezers te roepen op de tegenwoordige
strekkingen der liberale partij en hare
handelwijze hier klaar aan de kiezers
voor oogen le leggen.
Hetgcei zoo dikwijls te Brussel,
in andere groote sleden en zoo omtrent
overal gebeurt en gebeurd is zonder
Veurne uit te zonderen is ruim ge
noeg om aan de eerlijke lieden van alle
partijen de oogen te openen en bun te
doen verstaan dat een deftig man, in
eer en geweten, zijne stem met kan ge
ven aan eenen kandidaat der liberale
partij.
De baldadigheden van Brussel van 7
September zijn nog alles niet. Hetgeen
misschien veel erger is, dal is de volle
goedkeuring, welke de liberalen in het
algemeen aan deze baldadigheden gege
ven hebben.
In drie opvolgende kiezingen
Het komplot bestond van op de hoof
den vooral le vallen, 't Is daardoor dat
de senators, volksvertegenwoordigers,
provinciale raadsbeeren. burgemees
ters, schepenen, die al de deputation
voorat gingen, het ergst te lijden 1
den. Meer dan 300 van hen bekwamen
van het gespuis messteken, terwijl er
wel een duizendtal met stokslagen over
laden werden.
De policie en de burgerwacht be
schermden de moordenaars. Burge
meesters Buis weigerde de troepen die
hem aangeboden werden om dc orde
ie herstellen.
De wei van 1879 was de verplelteting
i
der gemeentevrijheid. Die van 1884 is
integendeel een groote slap terug
naar de vrijheid der gemeenten, naar
de vrijheid van den huisvader, en zij
werd door eene overgroote meerder-
I burgers om zich onder het republikeinsch i heid gestemd. En in plaats van de meer-
Diezelfde mannen dootkruissen de ralcn de meerderheid des lands
i stralen v_.. „v.
elders wei den bij- i dev Marseillaise en de Carmagnole, de i «.Hit U LU UUl’ll L
eengeroepen en een schandelijk plan i strijdzangen der Faansche sansculol- gedaan hebben i
werd gesmeed: hel plan van met ge- (en...
weid, bij middel van revolvers, dolken,
scheérzen, messen, stokken, kneukel- 1 p t B
ijzers, de katLoleken op hel lijf te val- hebben beschreven, geven duidelijk te
len en uiteen te diijvcn. kennen op welken weg de liberale
partij zich thans bevindt, en hel ver-
V.in ka eersten af, was de houding wonden niet dal in vele plaatsen
Van overal werd in stilte het ge
weldigste gespuis van Brussel geroe
pen. De studenten van Gent en Luik,
den vrijdag bij hoogdringendheid bij
éénvergaderd, vertrokken bij troepjes
naar de hoofdstad. De Genlsche soci-
alististen gingen met hunne drie hon
derdDit heelt de Bé/'orine, een so-
cialiilenblad, zelve lekend.
En 83 duizend katholieken trokken
naar Brussel, vol betrouwen in hel
eerewoord van den burgemeester, die
hun bescherming beloofd had, dra
gende geene andere wapens dan hunne
vlaggen en de nationale diiekleur aan
bun knopgat.
Maar i e nationale kleurenwaren, voor
de zoogezegde vaderlandsgezinde li
beralen, een leeken tot vervolging: zij
mochten niet straffeloos gedragen wor
den.
Zij die door de onderwijswet van
1879 den godsdienst in hel graf wilden
werpen, beschuldigden de nieuwe wet
van geweiuig le zijn, en aanstonds
werd de tegenstand itigericht. Ntel de
wettige tegenstand, maar de onwettige,
bij middel van geweld tu geschreeuw.
Alie dagen wmen er samenscholingen
en oproer voor Lei paleis der natie,
welke Let ministerie echter bedwong
door krachtdadigheid.
Dan begon er wal anders.
De burgemeesiers van urie groote
steden, Brussel, Antwerpen en Gent
alie drie geklopt in de laatste kie
zingen staken het hoofd bijeen oin
eene ievolutie le geraken.
Eene soort van compromis der ge
meenten werd in hel werk gesteld;
maar hel mislukte jammerlijk.
Men probeert maniteslaiien. Gewoon
lijk, als er twintig liberalen bijeen zijn,
moet er zoo niet gevochten, toch ruzie
wezen. Men hoopte op iels dergelijks.
Maar de katholieken manifesteeren
ook en het plan mislukte.
Dan begon de liberale partij te
schreeuwen van ontbinding! De Kamers
die nauwelijks twee maanden beston
den, waar de katholieken in de eene
34 en in de andere 17 stemmen meer
derheid hebben, zouden moeten ont
bonden weiden!...,
De liberalen riepen den 31 Augusti
eene grooie beiooging bijeen te Brussel,
waerin zij beweerden dat er 40 dui- j
zend mannen waren. Volgens hen moest
de Koning daarvoor hel hoofd buigen,
de schoolwel van 1879 behouden, zijne
ministers wegzenden en de liberalen
in de plaats roepen.
Dit was eene nieuwe sooit van re-
geeringslelsel, waarin de kiezingen van
geen lel meer waren. Die het meest
mannen te Brussel kon bijeenbrengen,
had recht op het staatsbestuur. Zoo
raisonneeren de heeren geuzen?...,
De katholieken antwoorden Laat
ons manifesteeren en wij zullen er 80
duizend man bijlnengen!
Dit konden de liberalen n:el
dingen. De logiebazen van Brussel
Am wei pen, Geut en
en een
der liberalen revolutionnair geweest
zij eindigden met eene soort van uit-
moorderij. De razende l'aiijssche moor
denaars van over drie eeuwen pleegden
hunnen Srui-Baiiholomeus-moord ten
minste in den nacht; dc liberale,
geuzen van Belgie besloten hem bij
klaren dage le plegen.
Dc Annoncen wor Belgie (ter uitzondering der Vlaanderen) en ’(buitenland worden ontvangen door het Office he
Men schrijft in bij BONHOMME-HYCKASEYS, drukker-uitgever, Zwarte Nonnenstraat, 4, te Veurne,
de eerlijke lieden die zich nog tusschen
de liberalen bevonden nu den rug draai
en aan deze zoo laag gevallen partij?
Het is ook niet’ te verwonderen dat
de liberale association alle dage talrijke
demissien ontvangen. Te Brussel alleen,
zoo melden ten minste de Brusselsche
dagbladen, hebben meer dan 400 leden
hun ontslag genomen.
En aan dc mannen van die vervallen
en zoo diep gezonken partij zou een
vrij en deftig burger zijne stem moeten
geven! Dat nooit!
Dal dc kiezers nu eens de handel
wijze der liberalen vergelijken met deze
der katholieken.
Toen de liberale schoolwet in 1879
door de eenige stem meerderheid van
M. Boyava! in den Senaat gestemd was,
leekendc de Koning niettemin de wet,
omdat zij de uitdrukking was der toc-
malige meerderheid.
Wat deden de katholieken, die door
die wel op de onrechtveerdigste manier
benadeeld wierden? Na alle rechten,
alle middelen van protestatie uiigeput
te hebben, bukten zij het hoofd en eer
biedigden hel handteeken des Konings.
De wet was voor de katholieken eene
ramp, maar als oprecht grondwettelijke
partij, zegden wij: de wet is wet, en
daar de grondwet de vrijheid van on
derwijs waarborgt, maakten wij er ge
bruik van.
Overal uitgestooten, in alles mis-
kend. ofschoon zoo wel Belgen als
dc liberalen beroofd van de staats-,
provinciale- en gemeeatekas, van het
geld der weldadigbeidsbureelen, dach
ten velen (en de liberalen beweerden
het te kunnen voorzeggen) dat ons on-
I derwijs in dien harden, ongelijken en
onrechlveerdigen strijd ging bezwijkeh.
Wij maakten geen straatlawijt, wij
i sloegen geene menschen den kop in,
j wij beleedigden noch bedreigden den
koning noch wie het zij, neen, de
katholieken deden de beurs open, en
ruim 2500 scholen reezen ais bij too-
verslag uit den grond en wij liepen de
onderwijzers en onderwijzeressen tot
ons. Kortom de katholieken betaalden
50 millioen uit hunne beurs om het vrij
onderwijs staande te houden dat door
de wet van 1879 ter dood veroordeeld
was.
Wij hadden de wettelijkheid geëer-
I vu .v.rpi. iu, en up «ijii biedigd, niettegendslaande alle dwin-
I paleis werd eene affiche geplakt melde gelandij; wij waren grondwettelijk ge-
1 ii..;.. ih dieven niettegenstaande alle rechtmis-
kenning.
en In 1884 kwamen de katholieken
"es'leinde glansrijk boven en de overgroote meer
derheid des lands eischic de verdwij-
i ning der geldvei nielende wet van 1879.
Wij hebben hierboven getoond l oc
Op den 7 September volgden dan an
dere baldadigheden in de stralen van
Brussel, die verscheidene dagen deur-
den. Men builde, men tierde, men P.cot
onder de vensters der ministers; de
koning werd beleedigd, de koningin
uitgeschuifeld; het janhagel riep Weg
mvt den Koning! Ile# nut de Oostenrijk-
sche! Boi de carton! Grand cochon! Leve
de republiek! Leve Buis!.... en schimp-
scbrif'en tegen den koning werden te
koop gesteld en vei spreid, en op zijn
N' 2085
Woensdag I October 1884
I
4r
Hft/tll/ltsl O/»/lI u - - 1 - -l' - 1 - 11 1-11