N' 37
Woensdag 16 September 1885
418 jaar
Men sclnijtt in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukkeruitgever, Zwarte Nonnenstraat, 4,
i
schier, wel wat laat, maar toch eons de
oogen zullen openen en met de ware
katholieken de middelen door het li-
beralismus in ’t werk gesteld om het
ongeloof onder het volk te verspreiden,
zullen weten te verijdelen en zich onder
de vleugelen der Kerk scharen, ten ein
de te beletten dat de algemeene ver-
beestheid, even als in de eerste eeuwen,
weer over de wereld heerschte.
Het Ministerie.
De geuzengazelten van Europa kla
gen pullen in den grond over den on
dergang van het schijnheilig liberalis-
mus in Belgie en over den sterken en
thans onoverwinbaren toestand welken
het ministerie Beernaert heeft weten le
verwerven.
In een uitgebreid artikel wanhoopte
de Neue Freie Presse over de treurige
toekomst zijner Belgische vrienden.
De Allgemeene Zcitung (Algemeene Ga
zet) deelt eene Brusselsche briefwisse
ling mede, waarin denzeltden klaagtoon
wordt aangeheven.
Niets is droeviger, zegt het Duitsch
liberaal blad, dan bet verval der partij van
M. Fière-Orban gedurende't jaar 1885.
Sedert de 10 Juni 1884 heerschtde ont
binding als meesteres in haren schoot.
De scheuringen breiden zich meer en
meer uit, en *i is alzoo dai het ministe
rie Beernaert op de gansche linie zege
praalt. Men moet bekennen dat de ka
tholieken te werk gaan met eene zeld
zame voorzichtigheid en met eene be
hendigheid waaraan wij hulde brengen.
M. Beernaert is een bekwaam en kracht
dadig staatsman.
Op hel standpunt waarop de zaken
thans slaan, zoo zegt de Allyemeene Zei-
tung letterlijk, hebben de liberalen geene
de missie kans om eerlang weer aan hel
bewind te komen. Zij moeten zelfs al
hunne pogingen samenspannen op één
puntde meerderheid van twee derden
beletten. Vandaar de verslagenheid der
liberale partij, eene verslagenheid welke
alle ernstige beril ijvigherd verhindert. re
De toestand van het Belgisch liberalis- sluiten
mus is, onder alle opzichten zeer nete- 1
lig en wij hopen niet dat hij in 'tkoit
zal verbeteren.
Zulke sterke toestand legt aan het
huidig ministerie zware plichten op je
gens de katholieke bevolking, wij koe
steren de gegronde hoop dat het die
plichten moedig zal weten te vervullen.
Nooit heeft een gouvernement zich in
zulke voordeelige omstandigheden be
vonden om de talrijke omeclitveerdig-
heden te herstellen waarover hel land
te klagen heelten welke in groot getal
overgebleven zijn van zoo lange jaren
liberale ver volging en verdiukkir g.
Liberalismus en Onderwijs.
Wij hebben reeds herhaalde malen
gezegd en bewezen dat het liberalismus
veeleer eene ongodsdienstige dan eene
staatspartij is. Om hiervan overtuigd te
wezen heeft men slechts den handel en
wandel der liberalen of geuzen na tegaan.
liet liberalismus wil hoog vliegen
met de woorden onderwijs en opvoe
ding, maar wat is eigenlijk bel doel dat
die sekte daarmeé beoogt? Zien en hoo
ien wij niet dagelijks dat de liberalen
alles te baat nemen en in liet werk stel
len om aan de jonge geslachten
allen geest van godsdienstigheid uil de
herten te doen verdwijnen en hen aan
den invloed der katholieke religie te
onttrekken, of beter gezegd, zien wij
niet zonneklaar dal al de pogingen van
de liberalen alleenlijk strekken om in
de harten onzer kinderen de ongelo
vigheid, ja, zelfs de goddeloosheid in te
planten?
De eenige kwestie waarover de li
beraler. en geuzen het eens zijn, is
vooral en wel deze van opvoeding en
onderwijs. De iever dien het liberalis
mus voor deze zaak aan den dag legt,
is maar schijn. De liberalen bekomme
ren zich weinig met den graad van ge
leerdheid van de volkskinderen; het
kan hen weinig schillen of zij goed
kunnen lezen, schrijven en cijferen of
met. Hunne eenigste begeerte, hun
•cenigsto verlangen is dat aan de jeugd
de onverschilligheid in godsdienstige
kwestien, ja, zeggen wij hel maar recht
uit. de godsdienst- en priesterhaat ge
noegzaam worde ingeblazen, om later
goede liberalen, dat is onverschilligen,
vrij leukers ot godloochenaars te maken.
De godsdienst uit de school bannen
is net eenige en het vurigste vei langen
het eenige doel der geuzen en liberalen.
Dal wordt ons immers dagelijks op al
lemande «ijzen door die mannen be
wezen. Dal zien wij immers hier gelijk
cldeis. Dat zien wij vooral dóür waar
spraak is vrije goed bevolkte scholen
aan le nemen in plaats van ledigstaande
officiële scholen. Overal zullen de libe
ralen de aanneming van godsdienstige
scholen bes'rijden, niet omdat ze over
tuigd zijn dat in die scholen een gron
dig en deugdelijk onderwijs wordt ge
geven, maar enkel om dat de geest van
religie daar eene der hoofdzaken is.
Met welk doel is hier te Veurne, en
in andere plaatsen de onderwijzersbond
ingericht? In welke vergadering hebben
de sprekers in hunne voordrachten de
kwestie var: godsdienstigheid aange
roerd? Integendeel, de adem der on
verschilligheid straalde in allen door.
En de scholen door dien bond ingericht
en ondersteund, zijn nllen brandpunten
van ongodsdienstigheid en onverschil
ligheid. Men leert er de Godheid en de
onsterfelijkheid der ziel loochenen; men
maakt er geen onderscheid tusschen het
goede en hel kwade, en alzoo kornt
men lol het gevolg dal het geweien bij
de jonge leerlingen versmacljl wordt.
De godsdienst en al wat hem van verre I
of bij raaki, leert men daar versmaden
en verachten
Zulke opvoeding en onderwijs leiden
natuurlijk regelrecht naar de afgionden
der barbaarschheid, gelijk het Leo
pold 1 weleer zegde.
En tot dien uitersten graad van gees
telijk en zedelijk verval wil het liberalis
mus den menseb verlagen.
Daaiom bestrijdt de Kerk met onver-
poosden moed het liberalismus en zijne
heillooze en zedebedervende bedoelin
gen. De strijd is geweldig; doch wij i klassen der lagere afdeeling
Unkhon <ln troofn linnn rlnf vr.lnn m izi* h n nn.> 111 Lr Irnllnnrtn vnn Vnn
Ter gelegenheid van het (liberaal) on-
derwijzerskongres, dat op ’t oogenblik
dal schrijven te Antwerpen gehouden
wordtbeeft het liberaal onderwijzersblad
l'Avenir, eene statistiek opgemaakt van
de gemeenten die bij koninklijke be-
n machtiging bekomen hebben 1
hunne ledige of bijna ledigstaande offi
ciële scholen af te schallen en door
vrije te vervangen.
Die lijst is niet lang zij beval slechts
167 gemeenten van de 2600 die het
koninkrijk van Belgio uitmaken.
Uil de lijst door den Avenir meêge-
deeld, trekt het Advertedlieblad hel ge
volg dat die 167 gemeenten, met eene
gezamcnllijke bevolking van 22,160 in
woners, van hunne gemeenteschool be
roofd zijn.
Vooreerst willen wij aan de ontroost
bare schrijvers van het geuzenbladje
doen opmerken dat hunne statistiek, al
veel willende bewijzen, inderdaad niets
bewijst; want in plaats van nevens elke
gemeente de bevolking van elke alge-
schafte school op te geven, geelt de
Avenir hel getal der inwoners van elke
gemeente. Wij verstaan gemakkelijk de
reden dier handelwijze; want het Ad
vertentie blad, zoowel als zijne geusche
kot.fraters, zou dam door getoond heb
ben dat de koninklijke besluiten de af
schaffing dier 167 scholen toelalende,
zeer rechlveerdig zijn en daaibij die ge
meenten ontlast hebben van de ver
plichting groole sommen geld verten n
die zij voor ledige scholen en ledigloo-
pende onderwijzers en onderwijzeressen
moesten betalen.
Welnu, volgens de besluiten in don
Monileur verschenen, zijn eigenlijk 167
officiële scholen, bevattende le zamen
zes honderd drie en negentig leerlingen,
Dit blad verschijnt den Woensdag, onmiddeliik na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. 'sjaars; met de post 6 fr. Annoncen 20 centimen per regel. De groole letters
volgens plaatsruimte. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. Een Nr 15 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100.
l)e Annoncen voor België (ter uitzondering der Vlaanderen) eu ’(buitenland worden ontvangen door het Office de Publicitè, Magdalenastraal, 46, te Brussel.
te Veurne, en in de Poslkantooren.
tornen komen in den Woensdag 7 Oc-
iober, vóór 7 1/2 ’s avonds, en de ex
ternen den Donderdag 8 October, vóór
8 ure ’s morgens.
De gemeenteraad van Wulpen is yer-
ledene week bijeengeroepen geweest
om eene beslissing te nemen in de kwes
tie van den beurtspoorweg van Oostende
naar Veurne en l.Jper. Met algemeene
stemmen is eene jaarlijksche bijdrage
van 770 fr. aangenomen geweest.
De tweede zittijd voor de examen van
kiesbevoegdheid van het jaar 1885 is
bepaald op Zaterdag 26, Zondag 27 en
Maandag 28 September, ten 9 ure
’s morgens.
Gp elk dier dagen zal eene avondzit-
ting kunnen worden gehouden, die ten
5 ure zal aanvangen.
Elke vergadering zal hoogstens 3
uren duren, de voorbereidende werk
zaamheden niet medegcrckend.
De Monileur van Zondag kondigt den
uitslag af van den bijzonderen prijskamp
in vlaamsche taal tusschen de middel
bare knechijesscholen van lageren graad
in 1885.
Volgens oude gewoonte heelt de kos
telijke middelbare school van Veurne
weer geenó onderscheiding bekomen.
In denzelfden wedstrijd is de prijs
voor de leerlingen die de V klas ver
dubbeld hebben, loegewezen aan Lode-
wijs Scharpé, van Thick, leerling der
middelbare school van Nieuport, die 80
punten op 100 bekomen heeft.
In deze ka egorie wordt een bijzon
dere prijs verleend aan eiken mededin
ger die ten minste 70 punten op 100 ge
wonnen heeft. Geene andere onder
scheidingen worden toegeslaan.
i afgeschafl; van die 167 scholen waren
ei 66 gansch ledig; de 101 overige lel-
den gemiddeld 4 leerlingen per school.
Drie scholen hadden elk een leerling,
8 scholen 2; negen scholen 3; 12 scho
len 4; 10 scholen 5; 6 scholen 11 enz.
Die 167 scholen zijn vervangen door
aangenomen scholen, weerdig van het
vertrouwen der ouders, onderworpen
aan het strenge toezicht van de officiële
toezieners en bezocht door meer dan 21
duizend 500 leerlingen.
De reden waarom de officiële scho
len hel vertrouwen der ouders niet ge
nieten en verlaten zijn, is niet nieuw.
Den 20 Januari 1859 voorzegde M. Ro
gier, toen minister van binnenlandsc.be
zaken, wat er zou voorvallen indien de
priester uilde school zou gebannen zijn.
Ik geloof zegdo hij in de Kamer,
dat iedereen zou moeten erkennen dat
de tegenwoordigheid van den priester
in de lagere school om er liet geestelijk
onderwijs te geven, wenschelijk is; wat
mij betreft, ik beken hel, bet zou mij on
mogelijk zijn te verslaan hoe men er
zou kunnen aan denken om het onder
wijs verplichtend te maken en le zelf der
lijd den priester uit de school te sluiten.
v Weet gij, Mijnheeren, welke het
gevolgd zou zijn van de uitsluiting
van den priester uil de school? Weet
gij welken uitslag gij zult hebben met
den priester aan de deur te zetten?
Onmiddelijk zal er nevens uwe lagero
school door den priester eene nieuwo
school opgericht worden die onder
zijn eenig bestuur zal staan, en de
n leerlingen zullen onze o flic iele scholen
verlaten, om die van de geestelijkheid te
gaan bevolken.
De voorzegging van M. Rogier heeft
zich verwezentlijktde uitsluiting van
den priester heelt de ontvolking der
officiële gemeentescholen voor gevolg
gehad.
Al de hairklieverijen der geuzenga-
I zetten zullen niets vermogen tegen de
verklaring van M. Rogier toen hij
zegde dat het zoo raadzaam als
wenschelijk is en overeenstemmend
met de princiepen, den geest en de
overleveringen van het land, dat het
lager onderwijs ondersteund worde
door de medehulp van den priester.
Hel is omdat het hedendaagsch valsch
liberalismus deze waarheid miskend
heeft, dal hel land van de gemeente
scholen niet heeft willen weten ca dat
hel eindelijk een gouvernement heelt
omvergoworpen welk beweerde hel lijk
van ’t kalholicismus in den putte delven.
In de liberale steden hebben de geu
zen den verjaardag der schandalen van
7 September 1884 gevierd, welken
hunne gazetten e m-m beugelijken dag
noemen, en zij schijnen te scherts'n,
met de baldadigheden door de Brussel-
schc voyous dien dag tegen de katho
lieken gepleegd.
liet Advertentie blad doet ook meê met
zijne liberale konlraters om de katholie
ken te beschimpen. Wij hebben mot
eigene oogen te Brussel gezien wat
schuim der bevolking zich onder het
vaandel van hot liberalismus schaar;.
Die girirooie partij van beschaving
hebben wij daar aan 't werk gezien, en
80 duizend Belgen hebben dam een on-
overkomelijken wdg opgeva te^en
alles wat van verre of hij naar den
geus riekt. Thans dat wij zien dal
de liberale dag- en weekbladen juichen
bij de verjaring der euveldaden, dien dag
door de liberale canaille gepleegd, en zo
als heldenfeiten ophemelen, moeten wij
zeggen datgairch de liberale partij van
Plaatselijk.
Maandag toekomende, 21 September,
om 8 1/2 ure ’s morgens, beginnen de
j in hel bis-
hebben de vaste hoop dat velen, mie-1 sclioppeiijk kóllegie van Veurne. De in-
4
Bi| ministerieel besluit van 8 September wordt
M. HippolietMaton, professor van muziek te Wacs-
ten, tot muziekmeester benoemd bij de middelbare
staatsschool van Veurne, in vervanging van M. J.
Steyaert, ontslaggever.
Zijn benoemd tot leden en plaatsvervangende
leden der jury's in hi t kanton Veurne voor de exa
men van kicsbekwaamhcid gedurende den zittijd
van September 1885
Voorzitter, M. R. De Grave, rechter; plartsvcr-
vanger, M. A. Pil, advokaat, te Veurne. Secre
taris, M. E. Crombez, bestuurder der middelbare
school te Veurne; plaatsverv. M. Breyne, onder
wijzer te Vinchem. Lid, M. Ghyssaert, princi
paal te Veurne; plaatsverv. M. Bogacrt, onderwij
zer te Alvcringhem.
