f
Woensdag 29 Februari 1388
N’
9
de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. 'sjaars;
wijzen; want er zijn veel bi ave lieten
I
hei onder- van
stuur der burgerlijke overheid,
aanveérdt er den priester, doch
ten' tijtel van overheid;
1888.
liberaal
H
beiale
sel. Ziehier hun program
uit te
verwe-
44 jaar
heid van vereeniging, en
-. 1 u i r. V 7,
komst van den Staat in hel verstandelijk,
redelijk en geestelijk bestier der natie, dit
Om beter den weg af te meten dien
hei liberalismus sedert 1848 beeft
atgelegd, vergelijken wij zijne program-
mas van 1846, 1870 en 1888.
In 1846 vraagde liet liberaal Con
gres
De vermindering van den kiescijns
en de bijvoeging van zekere bekwaam
heden in de palen van den Grondwet;
2° De wezenlijke onafhankelijkheid
der bu gerlijke macht;
3" De inrichting van een openbaar
En zulke mannen zou oen durven zeg
gen dal zij Je verdedigers zijn der
Grondwet en de vrienden der vrijheid.
De feiten spieken luider dan de schijn
heilige verklaringen dier pharizeëis.
Tot de lieden van goede trouw zeg
gen wij Laat u niet in de netten van
gen. De liberalen trachten door
schoone woorden en redevoeringen
hunne dwingelandsche inzichten te ver
bloemen. Zij roepen en schreeuwen
Leve de vrijheid 1 Leve de Grondwet!
Ja. gelijk de baansirooper, die, door
de gendarmen achtervolgd, roept
Houdt den diel! om aan de voorbij
gangers die op hem locschieten, het ge
dacht te benemen hem aan te houden.
Etc Hamer.
Dinsdag heeft M. Neujean den minister
van buitenlandsche zaken ondervraagd
over hel gerucht door een Duitsch blad
verspreid, en den toer van de bel-
gische gazetten heeft gedaan, volgens
welk Belgie zich zou aangesloten leb
ben bij het verbond tusschen Duiirch-
land, Oostenrijk en Italië, waarbij deze
landen elkander wederzijdsche hulp be
loven tegen eenen aanval van Rusland
of Frankrijk.
Zich bij deigelijk verbond aansluiten
ware, voor Belgie, de partij van Duitscl.-
Daarna heef', de Kamer de bespreking
,...t het landbouwbudget voortgezet.
Versehillige sprekers hebben ih de
vo'gcnde z ttingen het woord gevoeid
hel voo’deel van den landbouw en
ten gun-te der invoeileclrtn op de
11 odbou wvooibrengses
Wöctisuag l.et ft M Fi ère het gouverne-
is de synthes.s o/' samenstelling der Grond- kennen der
wet.
van den kioonprins, van Pruisen, die
IBiiitenlandM’lie Politiek
De aandacht van
ziclde en lieden nog bezielt. Hare leden
te zeggen tot in 1847. .Haarde
fen I
de gevaren onzer nationaliteit gespïó
ten was niet naleven. 7
dachten dat de nieuwe oide van zaken
tol duurzaamheid was gekomen, onze
tegenstrevers kwamen wéér tot hunne
oud* veroordeelen teiug; zij hernamen
hunne aanvallen tegen de katholieke
geestelijkheid, en, door de pen van M.
Devaux, lieten zij weten dat zij alléén de vervolging en de verb, ur I,verklaring,
wilden beslieren en de katholieken tot
bestendige minderheid brengen.
De liberale verbondsvrienden
(unionisten) sloten zich welhaast aan bij
Liberal* Politiek.
Er zijn lieden die vreezen voor de be
dreigingen onlangs in de kamer van
volksvertegewoordigers door M. Bara
legen de geestelijkheid en den katho
lieken godsdienst gedaan.
Deze bedreigingen moeten niemand
verwonderen Meester Bara volgt maar
geheel en gansch de denkwijze der
liberale pari ij.
De grondslag onzer poli ieke verdee-
Dng is immers anders niet dan de gods
dienstige kwestie. Dit is bitreurens-
waardig; manr jlct ware k nderachlig
welke de llollandsche dwinglandij reldlijking der kerkhoven, in
C’. Afschaffing van de vrijstellingen
van militie uit hooide der ^erediensten.
Het is dus niet meer voldoende de
Deze Grondwet weid getrouw toege-
pasl, zoolai g dc eendracht duuide, ’t is
- - - -- - fibera-
konden de oveicenkomst die uit de kloosters; wet op de geheime doo-
de hand; atr.clu.ffing van het budget der
Zoo haast zij eeredienslen, zonder te rekenen dat die
hoeren liberalen ook in princiep
’t akkoord zijn met de radikalen, en dat
zij maar eene gunstige gelegenheid
zoeken om hand in hand te gaan mot
de Jacobins van het Brusselse!) Hotel
eontinenlal. Zij bedreigen ons thans met
wij herhalen j burgerlijke macht bovenmate
hel met M. J.-B. *Nolhomb, niet tusschen- breiden; in 1870 eisclit men de
reldlijking in alle zaken.
i En wilt ge nu, lezers, het program
liberale, LigȎ, laatste
i bolwerk der maalseLuppelijke orde?
t Herziening der Gi oud wei door de
bijvoeging van de hekwaambeid bij den
cijns; herziening der wet op de kerkia-
blieken; onderzoek of et.kwest te^en
te Parijs aan den dag legt, is niet zon- j
der politiek inzicht. Te recht ot ten
onrechte is men daar van gevoelen dal
hel ovei lijden van den kroonpiins eenen
grooien invloed zou nebben op de
Duilsche staatkunde.
De kroonprins wordt beschouwd als
zijnde van eene uiterst vredelievende
inborst, terwijl men zijnen zoon prins
Willem, die de vermoedelijke troonop
volger zou worden, afgeschilderd wordt
als zijnde van zeer oorlogzuchtigcn
aard.
Uil de tijdingen over de hangende
kwestie tusschen Rusland van den
eenen, Oostenrijk en Duitscbland van
den anderen kant, blijkt dat de Bul-
gaarsche zaak hel hoofdpunt van het
geschil is en dat de oplossing van dit
vraagpunt de grootste stronkelstcen is,
waartegen iedereen vreest zich te stoo-
ten. Rusland wil Oostemijk en Duilsch-
land op Turkye doen drukken, op
dat dit laatste aan prins Ferdinand zou
bevelen Bulgaria te vei laten. Duitsch-
land en Oostemijk zijn echter niet
haastig om daartoe over te gaan.
Daarenboven zou die optreding van
Turkije, zonder tusschenkomsi der
andere mogendheden, heel waarschijn
lijk zonder gevolg blijven, aangeziei
prins Ferdinand verklaard heeft dat hij
aan het hoofd van hei Bulgaarsch leger
'veerstand zal biedee aan alle poging tol
overweldiging van zijn grondgebied.
Wat den meesten indruk treeft ge
maakt is de openharing door dun Jour
nal des IMbals van eene bepaling in het
vet drag tusschen Oostenrijken Italië,
waai bij aan Italië hel recht wordt toe
gekend alleen den toestand van den 11.
Stoel naar zijn goeddunken te regelen,
lis te zeggen dat bet katholieke Oosten
rijk, in vergelding der hulp welke hem
tegen Rusland wordt betyotd, den Paus
aan zijne vijanden overlevert, ludien
deze openbaring echt is, ral zij niet
alleen in al de katholieke landen van
Europa, maar vooral in Oostenrijk zelve
groote opschudding verwikken.
Wal eigenllijk de vraag van vrede of
oorlog betreft, deze blijft nog altijd
even duister, doch bel is ie hopen dal
de schrik alleen voorde verantwoor
delijkheid vu» dc ontzaglijke slachting
welke de oorlog zou vei oorzaken, de
Euiopce^che staatsmannen zal aanzetten
om hem, zoo mogelijk, nog te ver
mijden.
j te zonneklaar blijkt. In Belgie beeli
geheel Europa is f altijd eene liberale j
thans vooral gevesugd op den toestand die in geenen deelc bezoigd was
j.._ i-.....j plujsen> die V“::i 1 J
ondanks de geruststellende verklaringen de Kerk bestreed. .Het is de haal tegen
het te loochenen, aangezien bet maar al
er
paitij bestaan,
de
j vrijheid te veidcdigtii. iFiatTr geduting
/I IV lx i V t L' I UI O t I II. i r* I 11 o I t .X A i|
der genees liecren de grootste viees hel katholiek-mus die haar vroeger be-
inboezeml. 1 w,,'i/t.» ii..,).,.. i....,'aIi ii..>.a
De bekommering welke men, vooral zijn in misversland over vele punten;
maar men kan ze allen kennen aan den
haal dien zij tegen de Kerk dragen.
Dal is goed om te zeggen en te be-
die zeggen en gelooven dat zij getrouwe
katholieken zijn, die vijandig zijn aan
alle kwellende maatiegelen, maar die
noglana altijd regelmatig stemmen voor
de liberale partij.
Welnu, in 182u zeielden er in de Al-
gcmcene Staten van Holland Belgische
liberale vertegenwoordigers, die
voor leiders hadden Reyptnns en Do-
irenge. En die liberalen van 1825
dachten en handelden juist gelijk M.
Bara.
Op dat tijdstip werden de Broedeis
der christelijke scholen door koning
Willem uit Belgie vei dreven en hunne
scholen gesloten, omdat zij van den
Staat geene bemaclitigiug hadden. Wil
lem stichtte te zeilden tijde liet wijs-
geet jg of phdosopbiek coliegie, en daar
door gaf hij den doodsteek aan bel vrije
onderwijs.
Verre van dc rechten hunner katho
lieke medeburgers te verdedigen, Rey-
plnns en Dolrenge keurden die beslui
ten opeiillijk goed cn vielen uu in las
teringen tegen de geestelijkheid.
Maar, zekeren dag, de Kerk nu ge
kneveld zijnde, kreeg bel Hollandscli
gouvernement in hel gedacht de druk
pers den moi.d te s oppen, dc vrijheid
der talen ai te sc.lallen en de onafhan
kelijkheid der reenters te krenken. Nu
waren de liberalen ook rechtstreeks
getroffen.
Dc Broeders der christelijke scholen
verjagen was niets; maar de liberalen
plagt n in liet vei spreiden hunner leer
stelsels door dc di uitpers, dat was iets
anders
Dc spreuk van M. Bara, dal hangt
af van het geval was dus reeds ook
de zinspreuk der geuzen van dien tijd.
Gobi uikt onder eene algcmcenc dwing
land ij, vergaten de groote partijen hun
ne verdeeldheden cn zochten eene over
eenkomst om de vrijheid van allen te
beschermen. Hel welvaren van het land
was alleen te vindem in de eendracht
zijner kinderen. De we’m .’enende burgers
hadden het begrepen.
Dc Potter trad op als de voorvechter
van de goede stemming der gemoede
ren. Hij werd bijgestaan door de katho
lieken cn door die liberalen wier
baat tegen den godsdienst nog alle
klaarzichtigheid niet teenom'aal bad uit
gedooid. De eendracht deed de omwen
teling zegepralen, en de Belgische
Grodwet wierd gestemd onder den in-
vloed der gevoelens die ze hadden be
krachtigd.
De bezorgdheid van liet kongres was
niet om hot gouvernement (e versterken,
noch om hetzelve wapens in de handen
te geven tegen de katholieken. Men had
alleen vcor doei de onheilen te beletten
met i
ons had overladen.
Vrijheid van onderwijs. Vrijheid der
drukpers. Viijheid van godsdienst. Vrij-
de groep aanhangers van Defacqz, die,
onder dezes leiding leiding, gedurig de
Grondwet hadden bestreden.
Van 1850 tol 1888 is de geschiedenis
der liberale partij niet anders dan
eene aanhoudende werking tegen do
denkbeelden van bevrediging en ver
zoening die in 1830 hadden gezege
praald.
Het liberaal ministerie van 1847
bekende zulks. Bij zijne aankomst aan
bel bewind, verklaarde liet dal eene
'nieuwe politiek het bestuur der zaken
ging nemen. Wal was die nieuwe poli
tiek, ten zij het tegenhangsel van de
eendrachts- en grondwettelijke politiek die
lol dan toe gebeerschi had?
Eens dien weg ingeslagen, moesten
de liberalen onvermijdelijk meer en
meer van het ideaal van 't congres af
wijken. Zeker kon die ommekeer zoo
maar niet al op eens geschieden. Zoo
lang er overlevenden der unie in be- i
dieningen bleven, mocht men maar stil-
lekens vooruitgaan; maar op dit oogen-
blik gaat die ommekeer zonder hinder
vooruit, en men mag zeggen dat onze
tegenstrevers hunne laatste grondwette-
lijke bekommeringen hebben vaarwel
gezegd. j land kiezen tegen Frankrijk en tevens
-„t-- [wrt bqjven aan den strengen plicht an
onzijdigheid hem opgelegd door de mo-
gendheden die zijne onzijdigheid heb
ben gewaarborgd.
De liberalen en socialisten hadden
reeds van dit gerucht, mei eene tref
fende eenparigheid, een wapen gemaakt
om bel gouvernement en zells den
Koning aan te vallen.
M. Neujean heeft dan wel gedaan het
gouvernement de gelegenheid te be
zorgen aan dit geiucht eene klinkende
onderwijs in alle graden, onder Let be- logenstraffing te geven; immers door
Men uil eigen beweging te spreken, zou
met j het ministeiie den robijn aangenomen
i hebben belang te hechten aan eene be-
M'en wil, in een woord, die burger- I schuldiging die allen aard van ernstig-
lijke macht versterken buiten de palen heid miste. Ook is het antwoord van
der Grondwet. prins de Chimay zeer uitdrukkelijk.
In 1870, de afgeveerdigden der ii- geweest. Noch dc Koning, noch het
associalen vergaderden te Brus- gouvernemt ni hebben eeuig bondge-
nootschap aangegaan, met wien het
Volkomene scheiding van Kerk en j ook zij.
Staat, en bij onmiddelijke maatregelen
A. Verwereldlijking van 1
wijs van allen graad:
II. Algemeene en gelijkmatige toe
passing van hel princiep van vei we*
Dit blad verschijnt den Woensdag, onmiddelijk na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. 'sjaars; met de post 6 Ir. Annonccn 20 centimen per regel. De groote letl«rs
volgens plaatsruimte. Rechtei lijke eerherstellingen 1 fr. Een Nr lu cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het. 100.
De Aiinoncen voor Belgie (ter uitzondering der Vlaanderen) en 'tbuitenland worden ontvangen door liet Ofpjce i>e Publicité, Magdalenaslraat46, te Brussel.
Men schrijlt in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukker-uilgever. Zwarte Noniu-n^lraal, 4, te Veurye, en in de l’ostkanlooren.
1
i>’
mmrgi i i .niun—i
ia
I
i Ol I n l r» rv. iCwi/inelAiizl zx a aLx r. i n t a n
