DE SMOKKELAAR.
P
2 September ISSH.
VV oensdag
jaargang.
V
Dit blad verschijnt den Woensdag, onmiddelijk na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. 'sjaars; met de post 6 fr. Annoncen 20 centimen per regel.De groote letters
dagen werd ie Gent met veel luister het
I
y
I
maar buiten de stad uw vijand. Dat is mijn
plicht, en geloof mij vrij dat het mij pijnlijk
valt denzelvcn jegens u te volbrengen.
Waarom dan. controleur? maar gij
hebt lot nu toe zoo vriendelijk met wij ge
handeld.
Goed, hervatte de controleur een wei
nig gestoord; doch ten uwen voordeele ver
wittig ik u dal ik de strengste bevelen ge
geven heb.
J?eer wel, controleur, ga zoo maar
voort
O! ik zweer u dat ik uwel krijgen zal.
Zoudlgij hervatte de heer Lagrand.
Hut zal mijne eer gelden, zegde de
controleur, uoor den schimplach en de koel
bloedigheid van den heer Lagrand aange-
hitsl, en ik verzeker u dat gij binnen kort
zult betrapt worden.
Laat ons beter doen, zegde de heer La
grand altijd bedaatd, wij zullen tien louis
verwedden, die wij den heer Donzac in be
waring zullen geven; wij zullen wedden dat
ik binnen eene maand na dezen, dag on-
Do werkzaamheden van dit l«ongres,
waarover het fondsenblad breedvoerig
verslag heelt gedaan, zijn al te uitge
breid om in een weekblad, zelfs maar
in ’t kort te kunnen vermeld worden.
Vergenoegen wij ons dus met de
melding dat Noord- en Zuid-Nederlan-
ders, van de eene zijde Roomschen en
protestanten, van de andere zijde katho
lieken en liberalen, maar allen over
tuigde beoefenaars en verdedigers der
eene moedertaal, hand in hand hebben
samengewerkt tol dezer verheerlijking
en dal hunne betrekkingen, voor gansch
den duur van hei kongres hartelijk en
broederlijk zijn gebleven.
Tal van maatregelen werden geno
men en wenschen uitgedrukt, welke
allen voor doel hebben de eenheid onzer
moederspraak, de herkenning van bare
rechten, de vernauwing van den broe
derband tusschen Noord en Zuid, die op
taalgebied maar één volk uitmaken, te
bevorderen.
Zulke betoogingen kunnen stellig
niets anders dan goed doen, het bestaan
en den bloei onzer taal- en letterkunde
bevestigen en de verfransching, dien
kanker onzer vlaatnsche gewesten, meer
en meer achteruitdringen.
Wij katholieken vooral, zien in hel
behoud van onzen alouden volksgeest,
van zijne zeden en geb; u ken, een rnid-
in dn bladje doet, is een verloren werk
man, en bij moet daarin de goddeloos
heid aanleeren, den haal puilen tegen
de priesters en de Kerke, de onverschil
ligheid aannemen voor al wal hij van te
vooren eeibiedigde, ingezien men in het
Laatste Nieuws spot met zijn Geloof en
zijne katholieke overtuigingen.
Dat de werkman, dien wij vermaanden
dus oplette en zich.niet blootstelle aan
hel verderf. Die het gevaar bemint zal
erin vergaan.
Dal deze die eenigen invloed bezitten
de lezing van hel Laatste Nieuws verbie
den. Daar zijn wel fabrikanten die aan
hunne werkleiden verbeiden van naar
socialistische meetingen te gaan. Waar
om zouden zij voorkomen dat hun werk
volk goddeloos wordt en alzoo rijpe
wordt voor het socialismus
De oorlog dus weze verklaard aan dien
vijand die daaglijks onder aantrekkelij
ken vorm in ’t huis dringt van den werk
man, en daar troont nevens den heerd,
en zijne verderfelijke lessen spelt en
onkiuid zaait in de zielen, en haat op-
stooki in de herten en alles mei zijnen
vuilen adem bezoedelt.
Sa, vlaamsche Christene jeugd, de
goede bladen verspreid die de zeden en
’t geloof'van ons werkvolk staven, opdat
wij later de gevolgen nier te beklagen
hebben van onze onverschilligheid en de
1 eerste slachtoffers niet worden van de
opgewondene driften en de ai-tigesiookte
geesten.
Wij krijgen een der laatste nummers
van dit vuilbladje in handen en wij en
treffen er niet min dan drie, vier kolom
men aan tegen godsdienst, tegen den
goddelijken Stichter der katholtjkè Ker
ke, legen zijnen stadhouder op de aarde
den Paus, tegen de pastors, paters en
vrije koopwaren zal doen inkomen en dat
gij het zult zijn die mij dezelve zuil aan-
biengaa.
Ik? gij wordt zeker gek, mijnheer La
grand.
Wilt gij wedden?
Wel drommels, ja, hervatte de con
troleur, wij zullen zien. Maar gij zult ver
liezen en betaltn.
Ik heb hei u gezegd, hernaatn de lieer
Lagrand, wij gaan het geld halen en bij den
heer Donzac in bewaring stellen.
Zoo gezegd zoo gedaan. Ondertusschsn
verliep de lijd en de heer Lagrand ontmoet
te den controleur niet. Maar twee dagen
vóór den bepaalden lijd begaf hij zich bij
den heer Donzac, en de eerste persoon
welken hij zag was de controleur der dou
anen.
Welnu, zegde de controleur glim
lachende, hoe is hei met onze wedding?
Ter duivel, antwooidde de lieer La
grand, hoe heb ik dal kunnen vergeten
maar alles is toch nog niet verlote; ik heb
nog twee nachten. (vervolg
Vooral de feestelijke sluitingszitting
van hel kongres mag puik genoemd
worden.
Nadat het gewone werk was afge
daan, voerden vier der welsprekendste
mannen hel woord, namelijk de lieeren
De Beucker, dr. Amand De Vos, de
eerw. heer dr. Claeys en Mr. Odillon
Périer.
't Was inderdaad een waar letterkun
dig gastmaal.
De eerw heer dr. Claeys, heeft eene
prachtige medeslepende, geestdrift ver
wekkende voordi acht over s hrijven voor
het volk gegeven, waarin hij Conscience,
als waren volksschrijver aan de tegen
woordige letterkundigen tol voorbeeld
stelde en bewees dal de hoogste beloo-
ning van een kunstenaar is, niet zoozeer
bewondering te hebben verwekt, dan
wel gewerkt te hebben om hetgeen den
volke goed was.
M. de minisiër, zelve vlaming zijnde,
moei eenen Imogen dunk m idegedragen
hebben van de kunst en welsprekend
heid der knappe leiders onzer taalbe
weging. Hij heeft dan ook beloofd altijd
de rechtmatige eischen der Vlamingen
met vuur en kracht te zullen steunen en
alzoo mede te werken tol volledige her
stelling van al onze taalrechten.
Die belofte, in de handelingen van
bel kongres geboekstaafd, blijft eene
verbindtenis voor het Staatsbestuur en
mag als de opsomming gelden van al
het nuttige door het kongres voortge
bracht.
B>c kiezing van 1
zal boven elk andere belangrijk zijn.
Men weet dat er in dat jaar spraak zal
zijn van de verandering.der grondwet
en ook van een langen steen van li
berale trucs, waarvan wij in 1890 en;
1891 nog slechts hel begin hebben ge
zien 1
De doctrinaire, radicale en socialis
tenpartij maken zich op eene geduchte
manier gereed, om in dat jaar een groo-
len slag te leveren; zij hopen alsdan de
Met laatste Siiewws* w
Sedert eerJgeo tijd wordl er in stad
Niets’ geleerd 'hebbende, zijn zij ge- en.nu bijzonderlijk op den buiten eene
reed om al hunne voorgaande dwalingen duivelsche propagande gemaakt, voor
en onrechtveerdigheden te herbeginneneen bladje aan 1 cent, te weten, het
school- en kerkvervolging, gedwongen
soldatenspel en altijd klimmende belas
tingen.
Doch ook de conservatieve partij is
wakker; zij maakt zich gereed om een
wettigen en krachtvoilen weerstand te
bieden; het grondwellelijk recht, alle
vrijheid en het koningdom moeten door
hen verdedigd worden tegen den aan
val der openlijke en geheime tegenkan-
ters.
De uixslag der kiezing van 1892 zal
over de toekomst en het bestaan van
Belgie beslissen.
Hei belang dezer kiezing wordt dan
ook begrepen: in elk arrondissement zal
er stiijd zijn. Wij weien dat zelfs in de
arrondissementen, waar sedert jaren de
conservatieven niet opkwamen, zij in
1892 met eene volle lijst zullen optre
den.
Algemeene strijd dus want het is
zoo dat men des te beter den geest des
kinds kennen zal. Te Luik zelfs, naar
men ons bericht, zal men eindelijk op
komen en doen zien dat de conservatie
ve geest daar niet voor eeuwig door de
Frères begraven is.
Slechts een klein jaar scheidt ons van
de kiezingende maanden vliegen om
ou men za. wel doen met tot op eenige
weken voor de maand juni te wachten,
om hetkiesweik te beginnen.
Op vele plaatsen is er veel in te rich
ten er. veel in te lichten men vergete
het niet, voo'al dewijl de knechten
en helpers der doctrinaire partij de
sociabs en voorgenomen hebben eene
dubbele werkzaamheid aan den dag te
leggen, om door hunne stelsels, de
boeien lot het omwerpen der pa-
pei ij over te halen.
In den grond zijn de liberalen, radica
len en socialisten het volkomen eens, en
men heeft de laatsten wijs gemaakt dal
de eerste wei king beslaan moet in het
conservatief' ministerie om te stooten,
wil men geraken tot de herziening in
den breedsten zin des woords, en tot,...
hetgeen er uit volgen moet.
Opening der jacht.
kongres gehouden. i welmeenend werkzaam waren, mannen
Gedurende vier dagen kwamen de 1 die v:m hunne vlaamsche werking arj-
drie afdeehngen van het Kongres regel- j dere uitslagen verwachten, wij zijn
matig bijeen en behandelden vraagpun- i overtuigd dat zij dwalen. Doch dat is
ten van hel grootste belang voor de taal- geene reden voor ons oa hunne mede
werking op zuiver vlaamsch gebied te
verwerpen of om hun de onze te weige
ren.
volgens plaatsruimte. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. Een Nr 13 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100.
De Annoncen voor Belgie (ter uitzondering der Vlaanderen) en ’tbuitenland worden. ontvangen door het Office dePublicité, Mggdalenastraat, 46, te P,rosset
Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukker uitgever. Zwarte Nonuenslraat, 4, te Veurne, en in de Poslkantooren.
Omtrent het jaar 1788 leefde te Brian-
behendigheid in het smokkelen zeer bekend
was. Hij was juwelier en werd Lagrand ge
naamd. Zijn winkel was opgevuld met zak-
horlogien van Geneve, welke aan de vensters
stoutweg ten toon werden gehangen. Menig
maal, doch viuchteloos, hadden dn lolbe-
ambten gepoogd zijn spoor te volgen Zij
bespiedden hem op het oegenblik dat hij uit j
de stad ging; zij bewaakten de uitwegen; zij
wachten hi m dag nacht af, in de zekere
hoop van hem in ‘l voorbijgaan te snappen;
doch wanneer een hunner zich dan eens
naar de slad begaf, was hij niet weinig ver
baasd Lagrand, geruft eene pijp rookende,
op den dorpel zijner daur te zien staan. Op
eenen avond, onder andere, kwam Lagiand,
geladen met eene volle doos juweelen, naar
Briapfon terug. Dr poorten waren gesloten,
dus mocht nij niet hopen b nnén te komen;
wat doet hij Om 10 uro ’s avonds draagt
hij eenen grooten hoop strooi in de nabij
heid der stad en steekt denzelvsn in brand.
De vlammen flikkeren.... de brandklok der
icon (Frankrijk) een man, welke door zijne stad klept... de inwoners en hel garnizoen
snellen naar buiten.... Lagrand maaki ge
bruik van het gewoel en komt ongehinderd
te huis.
Op zekeren avond bevond zich die won-
derslimme mensch bij den heer Donzac. die
alsdan te BriaiiQon koffijhuis hield. De con-
t 'olcur der douanen kwam er binnen en zette
zich met hem aan het spel. Het gesprek viel
op hel juweliers beroep.
Maar, mijnheer Lagrand. z-gde de
controleur die twee spellen had gewonnen,
gij zijl een braaf man en waarlijk het spijt
mij dat gij eenen zoo gevaarlijken stiel uil-
I oefent.
Gevaarlijk, controleur Ik heb mij
nog ove: mets le beklagen.
Neen, maar het zal niet lang aanloo-
pcn. Luister, inBriancon ben ik uw vriend
del om het volk, ook op godsdienstig
voor verleiding ei»
bederf te behoeden. Zijn eronder de li-
welmeenend werkzaam
Nederlandsch Kongres.
Zondag 23 Au’gusti -en de volgende en zedelijk gebied,
2 _.w. ‘__i i •-•*- - -j—
XXI* Nederlandseb taal- en letterkundig berale Vlamingen, die op bet kongres
f>, 2_... welmeenend werkzaam
Gedurende vier dagen kwamen de die van hunne vlaamsche werking
matig bijeen en behandelden vraagpun- 5 overtuigd dat zij
1
en letterkunde zoowel van Noord- en
Zuid Nederland.
De openingszitting. welke den zon
dag na middag plaats greep, nadat de
HolJandsche kongresléden in praebtigen
stoet waren afgehaald en op hel stad
huis door M. den burgemeester Lippens
verwelkomd, had plaats onder hel voor
zitterschap van M. de Maere-Limnander
en werd vereerd met de tegenwoordig
heid van dr. Scbaepman en M. J. Van
Droogenbroeck, de eerste afgevaardigde
van de Hollandsche en de tweede van
de Belgische regeering.
De laatste algemeene vergadering,
alsook het banket, waarmede het kon
gres weid besloten, werden vereerd
met de tegenwoordigheid van M. De
Bruyn, minister van landbouw, nijver
heid en openbare werken.
vesting, wa: ruit zij sedert 4884geslagen
werden, weer in le nemen.
reed om al hunne voorgaande dwalingen i duivelsche propagande gemaakt,
Laatste Nieuws. Het is onze plicht de
menschen te waarschuwen legen de ver
derfelijke stelsels die het voorhoudt en
verdedigt. Opgesteld door een der bij
zonderste vlaamsche schrijvers. Julius
Hoste, is het zooveel te gevaarlijker,
daar het een zweem van waarheid of
ten minste van waarschijnlijkheid aan
de afzichtelijkste valschheden en de on-
beschaamste leugens weet te geven.
Noch Godsdienst, noch overheid eer
biedigt het, en zeer dikwijls is het na
kend van het socialismus te verdedigen
of zijne leeringen op te hemelen. Een
werkman die zijne dagelijksche lezing
«W»
■.'•V
V
ff gerrsa? ignyy- zth-ia:-gscsKki ixsuggrwaaMggua
De opening dér jacht in Wcst-Vlaanderen is
vastgesteld op 10 September aanstaande.
De jacht met hazewinden den 26 September en
de jacht op de fezanten en groot wild den 1 Octo
ber. De patrijzenjacht is gesloten na den 31
October, en alle slach von jacht na 31 December,
1 1 U U. V .J —“J fc, I -
