Nr 6.
Woensdag 7 Februari H894.
jaargang.
51e
band is en de Hoeksteen van bet maat
schappelijk gebouw zonder gezag is
VASTENBULLE
H. npit uliiiren VikariH
van het
openstaande Bisdom van Brugge.
Dit blad verschijnt den Woensuag. onmiddelijk na de graanmarkt. Inschrijvingsprijs. 5 fr. ’sjaars; met de post 6 fr. Annoncen 20 centimen per regel. De groote letters
volgens plaatsruimte. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. Een N' 15 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. tet 100.
Be Annoncen voor Belgie (tfr uitzondering der Vlaanderen) en ’(buitenland worden ontvangen door het Office de Publicitè, Magdalenastraat, tfi, te Brussel.
Men schrijft in hij BONHOMME-RYCKASEYS, drukker uitgever. Zwarte Nonnenstraat, 4, te Veurne, en in de Postkantooren.
van de leden der samenleving onder
malkander, in de zeven geboden der
tweede tafel.
De plichten jegens God worden op de
eerste plaats uilgedrukt, omdat zij de
zwaarste en gewichtigste zijn van allen;
want gelijk er zonder onderdanigheid
der leden aan het opperhoofd, noch orde
noch vrede, noch geluk kan bestaan in
gelijk welke maatschappij, alzoo, zonder
godsdienst, zonder onderdanigheid aan
God, is zelf het tijdelijk geluk en de rust
onmogelijk in de wereld.
Ook hooi en wij de vijanden der samen
leving onbewimpeld hunne gedachten
uiten, naarmate hun haat heviger wordt
en hunne vewaandheid verder strekt, en
openlijk verklaren dat hun groote vijand
de Godsdienst is. Noch God, noch mees
ter, noch autaar, noch troon, ziedaar
bun krijgswoord.
S'ellen wij tegenover deze buitenspo
rige boosheid de drie eerste geboden
Gods, onwankelbaar gelijk de wetgever,
zoo duurzaam als de menschehjke na
tuur die zij beheeischen. Boven al bemint
eéneu God. Dat is het gebod der geboden,
de gewichtigste onder de wetten des
Heeren, dat is de eerste en giuotste
plicht van den menseb. als schepsel met
tede en vrijen wil begaafd, veel meer
nog ais Chris.en het is de onderwer
ping van hel verstand, door het geloof
verlicht, en van den wil, door de gena
de versleikt. aan God, eerste beginsel
en laatste einde van al wal beslaat. Na
deze eerste gioodige hulde, volgt de
plicht van eerbied in woo den. IJdehjk
en zweert noch en spot. En insgelijks de
plicnt van godsdienstigheid, tot erken
tenis der goddelijke weldaden en tol
verwerving van nieuwe gunsten. Viert de
heiligdagen al te gader.
Weest geiiouw aan die verhevene ge
boden vermijdt met groote zorg alles
wat uw geloof mag vei Hauwen, of het
aan uwe kinderen ontrooven. Vermijdt
bijzondei lijk de lezing van boeken en
dagbladeren, hedendaags zoo verspreid,
die den naam van den driemaal heiligen
God lasteren, den godsdienst, zijne
plechtigheden en zijne dienaren bevech
ten. Vermijdt eindelijk van den zondag
te onteeren, die de dag is van gebed,
de dag aa God toegewijd. Gij bijzonder
lijk, oversten en meesters, weest in
dachtig dat het voor u eene godsdien
stige cn tevens maatschappelijke plicht
is, van aan uwe dienstboden en weik-
lieden de ruste op zon- en ^heiligdagen
toe te staan, en ze dooi woorden en
voorbeelden op te wekken om den dag
des Heeren te heiligen.
De goddelijke wet stelt ons ten
tweede de wederzijdsche plichten voor,
van de menschen onder malkander,
plichten van iechtveeidigheid en liefde,
die den vrede moeten doen heersclieu
onder de leden der samenleving.
Bemerkt het wel. Z. L. B., aan het
hoofd der zeven geboden van de tweede
tafel staal het gebod van eerbied voor
het gezag, van gehoorzaamheid aan alle
wettige oversten, die het goddelijk ge
zag deelachtig zijn en God zelve verle
gen woord igen. Eert vader en moeder.
Hel is ook, volgens bemerking van den
gebod, waaraan God uitdrukkelijk in de
uitwendige daden maar ook de verbor-
genste gevoelens onzer herten te rege
len. Daarin herkennen wij de oneindige
majesteit van God oppersten en alweten-
den Rechter, die de herten en eieren
doorgrondt.
Hei is ook zonder reden niet dat God,
die in ieder gebod met de uitwendige
ook de inwendige zonden verbiedt, nog-
tans maar van deze twee inwendige uit
drukkelijk melding maakt, te weten van
de begeerlijkheid des vleesches, Begeer
niemands bedgenoot, en van de begeerlijk
heid der oogen, noch iemands goed, 'tzij
klein of groot. Deze immers zijn de twee
bronnen van alle schelmstukken al bet
kwaad dat men tegen den evenmensch
bedrijft, komt hieruit voort dat men eene
dier twee driften of begeerlijkheden
zoekt te voldoen.
Bewonderen wij nu de wet Gods op
haar geheele, hoe kort en tevens hoe
volledig. Na de plicht van godsdienst,
na deze van gehoorzaamheid aan de wet
tige overheid, komt de bescherming van
hel huisgezin, dit natuurlijk gezelschap,
dat alle burgerlijke maatschappij voren
gaat en als de kiem ervan is. Inderdaad,
om de familie ten vollen te beschermen,
is liet noodig den eerbied voor te schrij
ven voor het ouderlijk gezag, de getrou-
wigheid der gehuwden, den eerbied
voor het leven en al de lichamelijke zoo
wel als de geesielijke gezondheid der
kinderen, den eigendom eigen; lijk onge
hinderd te bewaïen, die eene waarborg
is van ’smenschcns vrijheid, eene aan
wakkering lot eerlijke werkzaamheid,
eene vcorwaarde van de bestendigheid
des huisgezins en van den familiegeest.
Z L. B., hier sluiten wij onze onder
richting over de tien geboden Gods:
wij hebben ze genacht toe te passen op
de tegenwoordige noodwendigheden,
en wij verhopen dal zij onder U over
vloedige vruchten van zaligheid zal
vóórtbrengen. Wij bidden God, met den
koninklijken profeet, ons allen een klaar
begrijp ie geven var. zijne wet (3), een
diepen eeibied en eene rechtzinnige
liefde voor zijne geboden (4), en ons
eindelijk de genade te verleenen van
dezelve als een goddelijken regel toe te
passen op al onze werken (5).
(I) Ad Ephes. VI, 2. (2) Exod.XX
14. - (3)Ps. CXVlil, v. 123.—(4) Ps.
id. v. 127. (5) Ibid. v. 128.
(Medegedeeld.)
Muilplaag.
M. Cartuyvels heeft vrijdag in de ka
mer de aandacht van het gouvernement
eer- twee geboden, de etmigstc die uitdiuk- ingeroepen optiemuilplaag die inFrank-
bied voor het gezag, dat de eenheids- i'kelijkde inwendige zónden van ■•ni' hMM1.i,i «o.,;.;™
Zeer lieve Broeders,
Hedendaags schijnt hel slagveld, waar
de gedurige strijd geleverd wordt lus-
schen goed en kwaad, meer en meer uit
gestrekt de vijand van het goed en is
met meer vergenoegd mei het een of het
ander punt san te vallen, bij wil de grond
vesten zelve der samenleving ondermij-
nen,Godsdienst,huisgezin, gezag,eigen
dom, al wat heilig is wordt bedreigd,
alles wordt aangetast zoowel door ge
weld als door bedrog.
Ook heelt onze H. Vader de Paus, de
Sladhouder van Jesus-Christus, de on
feilbare bewaaider der goddelijke lee
ring, reeds verscheidene malen zijne
«'em vei heven om opvolgentlijk elk eene
der grondwaarheden, elkeene der instel
lingen te verdedigen, die als de grond-
steenen uitmakcn van bet maaiscnappe-
lijk gebouw, om de geloovigen tegen de
vcrdei lelijke dwalingen van onzen tijd
te wapenen, om Vorsten en volketeu op
Ie wekken opdm zij hunne krachten sa
ri.enspaitit’n, ten einde het mensebdom
tegen t ene algemeene iamp te bevi ijden.
In lx t bisdom van Brugge is, God lot.
de godsdienstige geest cn bijgevolg
ook de geest van regeltucht vast en Ie
vendig blijven slaan, is de eeib ed voor
Gods wet en bijgevolg voor mensclie-
lijke wetten en instellingen diep iuge-
woiteld gebleven in de zielen. Doch, en
laten wij ons met vei blinden, en wach
ten wij ons van ie denken dat wij voor
de toekomst niet te vreezen hebben.
Daarom, Z. L. B., hebben wij hel
nutug gevonden u de Grondwet indach
tig te maken door God zelve vau den
beginne ingediuki in de herten der
menschen. plechtigiijk verkondigd op
den berg Smaï door den vinger Gods
op twee stéenen lateien geschreven en
on aan Moses gegeven, eindelijk in vol
len luister voorgesteld door Onzen Heer
Jesus Christus. De wel gedeeld in tien
geboden, hebt gij tol uw geluk leeren
kennen en onderhouden van uwe tce-
derste jaren; maar gij en hebt mis
schien niet genoeg verstaan hoe die
goddelijke wet de ware grondslag is
van ’t order der samenleving aan die
wet ontleent alle mensebelijk gezag zijn
macht, alle menschelijke wet hare
kracht; het getrouw onderhouden dier
geboden is do eerste geneesmiddel der
hedendaagsche kwalen, zonder den-
welken al andere middelen machteloos
zijn; de gehoorzaamheid aan die is de
beste waarborg tegen de onlusten die
wij te vreezen hebben, en de zekere
pand van vrede en geluk op aarde en
van do eeuwige gelukzaligheid in den
Hemel.
De tien geboden, Z. L. B zijn inder
daad eene volledige verzameling der
'vetten die gansch het mensebdom als
®en volk beheeischen onder het gezag
van God, almachtigen Honing en ópper
sten Meester van de samenleving, zoo
'vel als van eiken menseb in ’(bijzonder.
Zij zijn gedeeld in twee deelen, want zij
'Usten geheel en gansch op de twee
booldgeiioden van de liefde tot God en
de liefde tot den erenmensch. Zij begin
gen met de plichten op te leggen van alle
menschen, als onderdanen, jegens God,
óen óppersten Honing, plichten bevat in
de drie geboden der eerste tal'1'. Daarna
stellen zij de wederzijdsche plichten voor
er voor de samenleving noch bestendig
heid, noch vrede te verwachten.
Verders moet bet welzijn, ja zelfs het
bestaan van het gemeenbest beschermd
worden door het eerbiedigen der rech
ten van allen en eikeen der leden die hel
samenstellen, rechten die de waarborg
zijn van het vreedzaam bezit der goede
ren, aan den mensch gegeven door de
goddelijke Voorzienigheid als zoovele
middelen om zijn einde hier en hierna
maals te bereiken. Nu het goed, dal als
de grondvest is var. al de andere goe
deren, die de mensch hier op aarde kan
bezitten, is hel leven. Elkeen moet hel
leven, de lidmaten, de gezondheid, de
vrijheid van zijnen evenmensch eerbie
digen. Gu en zult niet doodslaan.
Indien de wet Gods het leven van
iederen mensch behoedt, was het even
noodig zorg te dragen over de bewaai-
nis van het menschelijk geslacht zij
beschermt het huwelijk, als zijnde een
heilig gezelschap, door God ingesteld,
lol voortplanting van liet menschdom.
Doet geen overspel noch onkuischheid
oon (2).
Niet alleen hel leven, maar ook de
uitwendige goederen zijn den mensch
van noode om tot zijn einde te komen
de eigendom van zulke goederen is
gansch oveieensiemmig met de na
tuur, gelijk, het Leo Xlli verklaart
en bewij.-t in zijn wondm scnooiien brief
Over den toestand der werklieden Bet
is wel waar, zegt onder andere Z. II.,
dat de aarde aan den mensch in overvloed
verschaft hetgeen hij noodig heeft tol zijne
bewaarnis in het leven en meer nog tot
zijne volmaking; maar zij kan dit niet
zonder den arbeid en de zorge des men
schen. Nu, wat doet de mensch, als hij
zijne geest- en lichaamskrachten besteedt
om in hel bezit ie komen der natuurlijke
goederen? Hij past om zoo te zeggen aan
zich zelven het deel dei stoffelijke nature
toe, dal hij bewerkt, en diuklerals eene
somt van boeldlenis in van zijn eigen
zelven. zoodot in volle recht dat goed voor
taan hem zal eigen zijn, en aan niemand
loegelaten van dal recht te krenken op
welke wijze hel mochte geschieden. Wacht
l) VAN STELEN’ EN ONRBCHTVEERDIC LEVEN.
Wanneer de goddelijke wet de dieve
rij verbiedt, moet cr immers verstaan
worden dat alle onrecht in lijdelijke
goederen der fortuin verboden is, en
bijgevolg, vooral die zonde die wraak
roept ten Hemel, het achterhouden van
den loon der werklieden.
Ware het mogelijk, wij zouden U hier
geern woord voor woord de leering her
halen van den óppersten Leeraar, nopens
de wedéizijdscbe betrekkingen tusschen
meesters en werklieden. Hel zij genoeg
in bet bijzonder uwe aandachtigheid in
te roepen Op eene aliergewich'igste
waarheid, te Weten dat de oplossing
van hei maatschappelijk vraagstuk ge
heel is in bel uitoefenen der christelijke
liefde ie de volheid, en hel einde en de
volmaking is der Wet.
Een ander onrecht nog verderfelijker
voor de samenleving is het aanranden
van hel kostbaar goed der eer en fiam
van i
bet achtste gebod, dat insgelijks ver- j
i en de goede Douw onder de menschen j
hecht, opdat gij lang moget leven op de valschheid geven,
aaide.
Zoo. na den godsdienst, komt de
Onderwijzersbond van West-Vlaanderen.
Met de leus Eerdracht maakt macht!
vergaderden zaterdag 27 Januari II. de
voorzitters der verschillende onderwij
zers kringen van West-Vlaanderen.
De Wesl-Vlaamsche Bond is gesticht:
M. De Bruyne, voorzitter van den School-
kring Rousselaere Iseghem, is algemeene
voorzitter benoemd, en M. Van Rol-
leghem, schrijver. De voorzitters der
andere schoolkringen zijn bestuurleden.
Doel: stoffelijke en zedelijke herop-
beuring van den onderwijzersstand.
Kristene onderwijzers uil Vlaanderen,
de handen inéén; geen onverschillig
heid meer; vereenigt u allen in den
den evennaaste. Het is verboden door provincialen Onderwijzersbond.
H. Paulus (I), bet eerste en eenigste biedt al wut de rechtzinnigheid kwetst I
«-> ....a <1 .....I.-,,’, V I U b -l-k A - .4.» 1 - - U I
oude wet eene lijdelijke belofte vast- i stoore.n mag. Gij zult geene getuigenis der i
Ei blijk mis een woord te zeggen over
t van begeer- rijk beerscht en vioeg de s'uiting der
ten en gedachten verbieden. Bet U eigen I grenzen voor den uilvoer van het vee.
aan de godde’ijke wet van niet alleen de Onze vertegenwoordiger M. Leon Vi-
VEURNAA
VAN DEN
rwwima
