I
J"-"-" s e.. (SI,„#1,ieg.
I
p
Me
N° 49.
1897;
1
Fóór en na de
Fransche Revolutie.
H oF.resoAft 8 Fecs mbtr
i
ëi
P
7^
--b ov, t3ój iza -uuu
VruineVooi stad 6 30 9 1 8 11 11 IS 29 15 56 17 46 20 21
JAARGANG.
TT
0
fejZSSbZ.R?.»« 0 fr- - S'! taj norr.;.! n3„TO.e
kamen alle streven daarhenen gericht
slecht lot nadeel van het volk.
Tegenwoordig is bij de groote fabrie-
van
van
EENIGE BLADZIJDEN
uit de geschiedenis van Veurne.
1793.
Wat is sedert dier, de wetgeving ver
sos E 3
van 1
I terwijl de menigte
van vorige eeuwen onze eeuw met al L,.. h„««.u.auuuc
hare mekanieken kan daar nietaan rieken, minder betalen hoe liever en hem als
dal zon- en
heden op korte jaren bijeen geraken,
in gejaagde spanning
vreest voor den dag van moigen,
Zelfs waren die gilden ten tijde van
oorlog vreeselijk en vernielend lot zelf
behoud ingerichthei waren de Gilden,
die te Komrijk de Fransche overmacht
in hel slijk nedersloegen.
Alles was voorzien een deel van de
winsten der gilde ging in de kas tot on
derstand van weduwen, van weezen en
van versleiene en gebrekkelijke gilde-
broeders.
De prijs der waren en der werken,
de huur en de loon, werden in de Gilde
vasigesield.
Bijvoorbeeld voor een paar schoenen,
of botten werd een hoogste prijs in de
gildekamer besproken. Ook de minste
prijs werd aangeduid ze namen voor
regel dat een oppassend en matig werk
man mei zijn werk zijn brood moest
kunnen winnen.
Op die manier kon niemand op korten
tijd schatrijk worden; niemand ook was
er die zijn brood, mits te werken, niet
kon winnen.
flet werk zelf werd soms verdeeld om
aan eenieder werkte geven. De dronken-
schap’was gestraft. Zenamen voor regel:
eerlijk duurt hel langste, de kleine
winsten zijn de zaligste; en de Gilde
zorgde voor de broodwinning van al de
gtldebroeders.
Om in de gilde aanveerd te worden,
moest men een stuk almaken, waar de
mees'e moeilijkheden in voorkwamen
dil werk werd in de Gildekamer ge
bracht, en werd hel aanveerd en goed
gekeurd, dan mocht ge voor het publiek
werken en op uw uithangbord meester-
schoenmaker, meesterkleermaker, bij
voorbeeld zeilen anders niet. Daaruit
volgde dat er geen dan goede smeden,
wevers, dekkers, metsers enz, waren
er waren geene verbrodders'en stiel
mannen, die knoeiwerk leverden, ol
maar half hunnen stiel kenden.
Ziel maar de borduurwerken, de
smederij, de slotmakerij, hel metswerk
Nog Eranschen binnen Veurne.
Macr nul den nynrtk v.ni soo veele Fran-
jchcn en was Veurne hun nog niet al quyt;
in alle straelen sagh men er liggen, soo
stom d'ouke dat sy niet en wisten of sy op
de wereh waeren. En hadden de Hollan
ders, in plaelse van naer Oostende te loo-
pen, hun gehouden le Schoorebakke, op
den uytlrek der vyanden die sy daer stracx
souden vernomen Imbben in siadf, sy had-
t n ze alle gevangen gclyk in een nel; selve,
dal meer is, lis Igemcen gevoelen dal waret
«Jat de g< seyde Bataven van deen kant en
Myliiis v..n den anderen kant in den nae
hi t plunderen somltii b let hebben, en
Elke Gilde had haren Raad, die in
de Gildekamer vergaderde, en uit de
deftigste en bekwaamste mannen van het
vak bestond.
Elke Gilde had haren Proost of Pries
ter, en zelfs in vele sleden haren autaar
of hare kapel.
Elke Gilde had haren hoofdman of
Deken, en eene vlag haar eigen al de
leden waien Gildebroeders en Gildezus-
ters, die malkander hielpen tol vooruit
gang van bet ambacht.
De Gilden hadden een wettig bestaan
en mochten allerlei verbonden sluiten,
en verkoopen waaruit volgde, dooi den
duur van dielangosamer.werking.dat
Belgie bekend was om zijnen rijkdom,
gelijk nog blijkt uit de kerken en kunst
gebouwen door de gilden tol stand ge
bracht.
Was er nu bijvoorbeeld een schoen
maker, een timmerman die boven den
hoogten p ijs vroeg, ot onder de laagste
markt werkte aangek aagd, en was hij i
pliclnig, hij werd vermaand; bij her-
valltng nog vet maand; en bleet bij boven
of onder de mat kt werken, bij weid
uil de Gilde gevonnisd.
Dan mocht hij op zijn uithangbord
met dien stiel niet meer pronken en hij
was een veiloren man in i'
medeburgers, omdat hij.
zijnde, den stiel bedot ven had Hetzelfde
nu geschiedde nopens
De nieuwe wet op de vakvereenigin-
gen, welke men thans in de Kamers
voorbereidt heelt wel eenigzins de nei
ging om dit gouden tijdvak terug' in
leven te willet; roepen. Wij weten echter
niet of de huidige toestand der zaken
en de geest des volks strookt om dit
schoone doeleinde nogmaals te bereiken
Het is de burgeiij. de kleine neering
welke door hel kapitaal en door de
werkmansklas, langs twee zijden, ver
drongen en verpletterd wordt, 't Is deze
klas welke hel meest lijdt en waaraan
men het mins e denkt. Nochtan< is de
kleine burgerij de ziel der samen e ing
en moest deze verdwijnen, hit zou
aardig gesteld zijn.
We leven in eenen tijd dat we de
meeste stielen en ambachten zien be
derven en gansche huishoudens zonder
leden zien onterven.
De oorzaak daarvan is de ongetoom
de mededinging, de losbandige concur
rentie.
Vóór de fransche Revolutie van 1789
was ons land machtig en wereldberoemd
door zijne gilden, alle maatschappijen van
onderlingcn bijstand.
Aide ambachten vormden gilden.
Het getal gilden te Brussel was zeer
grootgaat maar eens de plaats van den
Zavel te Brussel bezichtigen daar ziet
g<- de versebillige stielen door beelden
vopvgeüteld met de kleerderdracbt en do
werktuigen hun eigen.
Elke Gilde bad haren Patroon ol be
schermheilige, waarvan er heden nog
eenige herdacht blijven, gelijk Sint Eloij
voor de smeden, Sint Crispijn voor de
schoenmakers, Sint Sebasttaan voor de
schutters.
gauw rijk zijn, of zooals men zegt
binnen zijn.
Ei zijn goede fabriekanten; maar er
De busarep ontmoeteden eenen anderen
franschen soldael aen den suydwesl hoek
van de markt, by het buys genaemt de, Katte.
Den Carmagr.ol viel op syne knieën met
beyde de handen tsaenen biddende om
syn leven; dogh eenen van de Duylsche ge
bood aen synen medegesel van te schiefen,
den welken den Frans t.eftede in de lenden,
welken plat gevallen synde, dede bom op-
slaen en g*h yde hem uyt da suydpooi te,
hem bindende benevens nog versch yJe an
dere, elk aen een lyndeboomken by de
Roosebrugge, over den Loovaert, reght
over de cdtkbrand ‘lievan den heer Gruwé.
Dit w 1 k is niet gepresen geweest, iriaer ge
beurt aleer de O o nu yckers in siadf ge-
kotnm n waeren. M n c dn generael Van-
damme en dede niet b'i-r. wanneer hy in
October van den s 'ivee j <><re twee emigreen,
in eng Ische taeie op hunne knifën pardon
vragende, eygmba'.rd gh dood school.
Vervolgt.
E£ Ëcskronij k.
De katholieke kiesvereeniging van
Dendermonde is zondag in algeineene
vergadering bijeengekomen om eenen
kandidaat aan te wijzen voorde kiezing
van een lid der Kamer van volksverte-
weikdag moet trekken.
Hoevelen hebben heden voor spreuk
het menschdom moet bedrogen wor
den En hebben is hebben, en krij
gen is de kunst, n
Vandaar, van die ongehoorde cn
toomelooze medelingingdat heden senior
alle waren vervalscht zijn, dal de boeren
vu i.ij j alleen, die eigen gewin verbezigen, nog
de oogen zijner 1 weten wat ze eten en drinken. Vandaar
ij. niet eerlijk zooveele maagziekten en zenuwziekten,
1 bad Heizedde die de stedelingen doen kwijnen; van
alle bediog, in i daar die groote fortuinen, die den dag
alle bedrijven. J
Daaruit volgde dat de Belgen, na ver
loop van tijd, de meesterschilders waren
en de meestermetsers van heel de wereld
dat de Belgische kooplied in de wereld
door alle gezag van lechtveerdigheid
en eerlijkheid genoien,.en dai Brugge
de rijkste handelsslad weid van heel de
wereld.
Heel het Belgisch volk was ingericht
op eenen voet van chrisielijheid,
genot, van rechtveerdigheid en
werkzaanheid.
De Fransche Revolutie heeft hier cene
menigte kerken en kunstwerken ver
nield en als eenen citioen 003 land uii-
geperst en uitgezogen doch, wat veel
grooler kwaad ons heeft gedaan, en wat
we niet genoeg doen uitschijnen ze
heeft onze Gilden vernield en onze gilde-
keuren, die meesterweken van volks
recht en volksliefde in stukken ge
scheurd.
De omstaenders, daer over als verdwelmt,
scyden hem eventwel dat hy gauw do stadi
soade ruymen, dat de Oostenrykers alreede
binnen waeren. Hy weygerde het, en korts
daer naer quam een husapr in de selve her-
berge, misschien daer gesonden synde. Den
Frans seer verbaasd, liep naer achier, maer
alsoo hy sprong op den meur, kreeg hy soo
eene schoole in syne syde dat hy atviel.
Den Duyts sleeptede hem op eenen mes-
synek in de siraete ende gaf hem eenen kap
op het hcofdt. nemende terstond! eenen
gouden monter uyt de mouwe en liet hem
liggen. Des-n rampsaeligen bleef op die
plaelse nog heenige uren in lieven, looien
de een afgryselyk gelaet en niet meer kun
nende spreken. En naer dat hy aldaer .-7.1e
siele hadde uytgebraekt, heeft m u syn
lichaam do n delven in den graght van hel
hot bynae voor de hei bergt den Engel.
Den kilek en de casuyvel die de w -er-
Óien alijd: uornje g-ivck -enen pr.'s er den dinnne nogh hadd” konnen weghd ien,
v. ellen de b medictie gedt. j b yde gerestitueerd gpwm d m.
Dit b*d verschijnt den VSoenscag. onmiddelijk na rnuu >uucn ueuuiivu uerre^ei. i»
volgens plaatsruimte. Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. Een Nr 15 cent. Afzonderlijke nummers voor artiL ls. enz. 30 fr. hel 100.
De Annoncen voor Belgie (Ier uitzondering der Vlaanderen) en ’lbuitenland worden ontvangen door het Office de Public/té, Miifjdalenastraal, 46, te Brussel.
Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukker uitgever, Appelmarki, 7. te Veurne, en in de P''>,kan‘O')ren.
1 October tet ó'unuaüi fl»»» -
R
geloopen hebban, naementlyk voordeDuvt-
tchen welke sy ontsien; de andeie hadden
sy konnen slaen als muggen.
Veel [hiytschers te Veurne.
Den 1" Junius, synde saetcidagh, met
den morgend, de gebleven Franschen bm
nen Veurne, opslaende uyt hunnen slaap
cn dronkenschap, saegen in wal gevaei sy
v'aercn cn syn daedehck vertrokken, uy ge
nomen seer weynighe, en twas lydt, want
lusschm 7 en 8 men quaemen in stall
eenige husaeren van Blankensleyn, melden
blooten sacbel rondrydende en al ydt vrae-
gende w.aer de G irmagnolen waeren.
Sy vangen eenen kilckpisser.
Sy vonden al hiesl "en-n. Des-n in de
h-ib 'ige de Sterre, in de KI .everstraete, en
dede mei anders als N isphcm eren. Hy
hadde hy hem eenen c suyv-1 uy: de sa-
J cr.s ie der abdye pn eenen k'tlck, in welken
ddag i cgekoiumen hadden, da sy veel (horro.' sit aunbus) hy g pist hadde, met
v.:n het plunderen somhii b let hebben, en ui .ri altyd g lycï
de Fiansch'i. d e gekos. hadd n, souden welken de bmedictié ge-lt.
zijn ook gemeene, die den werkman hoe
een lastdier inspannen,
ca
■xMteu
7 32
n 35
16 43 20 52
Veurne S «tie
21 07
22 47
Oostende Siu tie
Nicuport stad
C
Coxyde
Veurne Markt
Veurnê Statie
Veurne Statie
Veurne Markt
Coxyde
Oostduinkerke
Nieuport
Trussel
Gent
L
Corlemarck
Dixmude
Veui nc
Adinkerke
Duinkerke
Duinkerke
Adinkerke
Veurne
Dixmude
Cent
Bruxsel
7 18-
8 4’-
8 5G-
9 it -
9 48 -
9 59 -
j.i
k
1
1920
20 40
21 15
-21 37
-21 50
22 08
11 08
5 00 Ei
17 50 -
- 18 03 -
-1831-
-19 01-
7 12-
3 08 E 3
De burgerlijke me.lalie van ie klas is verleend
aan M. C. Declercq, voorzitter van her armbestuur
van Oostduinkerke.
I.irhlerielde 6 32
6 48
7 18
7 45
7 54
8 47 10 52
5 55 Eip3
«42
4 43 6 52
- 5 06 7 20
Cortemaroke 5 34 7 50
Liehtervelde 5 49 8 05
7 16 9 18
8241045
9 16 19 47 16 24 E 3 Ex 3 18 01
11 37 15 52 17 43 -
1325 17 02 19 29 -
1343 17 14 19 40 -
1410 17 3» 2009 -
14 38 18 05 20 35 -
1456 18 15 -
4 «9
857 1054
9 41 11 47 15 56
9 51 11 55 16 04
1019 1226 1633
1046 12 55 17 11
lo 57 13 33 17 22 - 19 38
12 05 1458 1846 -
<3 20 1655 1010
5 08 6 58
5 14 7 04
5 26 7 16 10 08 12 54 - 15 32 18 24
- 15 40 18 32
6 - 7 43 10 34 13 20 - 16 00 18 52
17 0019 52
IMI1111 iw.wMwnMrntiia
15 51 18 2
1647 1918
17 01 19 36
..„3
17 25 20 00
12 34 15 01 17 51 20 26
YPEIt VEURNE
9 50 10 24 f 1305 15 55 1830 S
9 55 10 29 1310 1600 1835 j
7 53 10 16 1050 °13 31 16 21 1856
800 10 23 1057 13 33 16 28 19 03 -g 5-
8 17 10 40 11 14 1'13 55 16 45 19 20
8 31 10 54 11 28 14 09 1659 19 34
9 27 11 59 12 24 '15 05 17 55 20 30
9 46 f
OOSTENDE-VEUR8Z
5 05 7 42 10 48 12 18 - 14 58 19 08
5 57 8 43 11 47 13 20 16 20 09
Oo.tduynkerke 6 14 9 00 12 04 13 37 - 16 17 20 26
6 22 9 0< 12 12 13 45 - 16 25 20 34
6 34 9 20 12 24 1357 - 16 37 20 46
6 40 9 26 12 30 14 03
V EU RN F Yl E".
Veurne Stal e 4 45 27
Veurne Voorstad 4 50
S 5 11
5 18
5 35
VEURNE - OOSTENDE
9 50 12 36 - 15 14 18 06
9 56 12 42 - 15 20 18 12
5 34 7 24 10 16 13 02 -
Oostende statie 7 8 42 11 32 14 20
6 45
4 41 7 23 946 =1030 13 01
Hongstade Lindr 5 37 8 15 10 42 5 11 30 13 57
5 51 8 33 10 56 iH 44 14 11
- 6 03 8 :0 11 18 J1201 1428 1718 1953
Nieuwe Herberg 6 15 8 57 11 20 11208
6 41 9 23 11 46
Nieuwe llerbei;
Alveringlien:
l.oo
lloogstade-Eind- 5 49
Yper Statie 6 45
Yper S'atie 4 51
Loo 5 5o uo lu jU
Alvei’ingh- m G Q3 8 50 H18s
