I
tieetaald.
schen 1884 en 1898; ’i jaar 1899 is nog
niet voorbij, maar de kosten zijn nage
noeg de zelfde.
Er is ook spraak van bet gelddijk be
heer en van de leerlingen. Die zaak wordt
in een bijzonder artikel breelvoeiig uit-
eengedaan. Maar ja, wij welen hel, dé
cijfers van den Fern naar verdienen geen
vertrouwen! 'i Is gemakkelijk gezeid, als
men ze niet kan weerleggen.
Van de fecptcn door het stadsbestuur
gegeven, zegt men alleenlijk dat zij geld
kos en.
Sapeiloo1! Zou de schrijver van hel
Advertentie blad ons den middel willen
aanwijzen om leesten te geven, zonder
del hel GEL!) kost?
Ik stem hem van morgen in den ge-
meemeraad.
Over kapitale wal en lusthof handelen
wij te naaste weke.
Gegroet!
Wij lezen nog eenen ailikcl getiteld:
be kienkalt kandidaten. Wij zouden ook
kunnen tenen artikel schnjven: De libe
ia e kandidaten; maar wij nebben het vast
voornemen gemaakt van inden kiesstiijd
geene personaliteiten te doer; niet dat de
stof ons ontbreekt, vend van daat; doch
omdat wij de personen aiel bestrijden,
maat hunne gedachten onhuuiu strevingen.
En daarom zudrti wij vlakaf zwijgen.
Wij moeten algelijk bekennen dat wij
tn iedereen met ons *tral zoud n
verwonderd zijn moe-ten er kerkmeesters
op de lijst dei liberate kandidaten stai.il!
Do schrijver wiingt hem gelijk een
paling om toch niet te moeten bekennen
dal hut dank is aa» Let katholiek go
meeiilvbesiuur dal wij de veiscnilligc
Hamlijnen bekomen hebben.
Walden tram Popetin^heVeurne
Panne Let-ell, wij wdkn geene kii-sbe-
lofltm doen, maat de laatsl gedane me
tingen hu wijzen genoeg dal deüamdiririi
zal ioopeu naai'de Panne.
iedereen ging hel arnibc»'uur
over zijne handelwijze.
En welk is de uitslag der bespuiting
geweest? Eenige plaatsen.onder andere
de leege zandvlakte, zal een vruc nbum
Ten eersten. De bespuiting. Hei arm
bestuur van Veurne heefl eenen eigen
dom genoemd !’ei Garscbeek veld,
eene uitgestrektheid hebbende van om-
treniderug gemeten, zondei Je akkers
mede te rekenen.
Die eigendom is weinig winstgevend,
en de akkers zijn vliegende zand.
Mei bel uitbaggeren van de Duin-
kerkevaarl dacht dit bestuur een middel
gevonden te hebben om die done gron
den vruchtbaarder te maken. En inder
daad, had de uitgebaggerde grond moe
tan slijk zijn, zoo hei inderdaad kon zijn,
iedereen ging hel armbc»'uur loven
Op uwe laatste vraag aniwooiden wij:
De katholieken zuilen den carnaval
niet verbieden; zij zuilen geene bijzon
dere feesten tegen wei ken, en Lebben
dn nog nooit gedaan. Maar zij beloven
ook den laks op de danevergadenngen
niet te zullen atschaffen; ten ajinsle
voorwal Veurne-stad betreft.
En wal aangaat dat wij bel orde-
wooid van booger hand ontvangen,
wij zeggen daatop dat ouzo katholieke
kandi-.iaten vele vrijer zullen optreden
on bandelen, dan menigeen onzer te-
genstreveis zou kunnen en mogen
doen.
In het jaar 1384 betaalde desfadvooi
haar onderwijs tr. 7615-05 c.
In ’t jaar 1838 betaalde de stad voo<
haar ondeiwijs, met de aanneming der
vrije katholieke tapscbolen (stijl Adoer-
tentie-blad) dé som van fr. 6989 26 c
Dus <k«5 fr. 3» e. ItltV.
Dat zijn cijfers getrokken uit stad«re
keni.ngen; en als de liberalen over die
cijfers mistevieden zijn, wij kunnen er
niels aan doen.
Gij hadt beter dal po'je gedekt gela
ten, niet waar, X?
Een overzicht van het Adverten-
tie-blad.
Hot korl verslag der redevoering van
M. Pd, welk wij woensdag overdrukten,
valt natuurlijk nici in den smaak onzer
tegenstrevers. Het zijn de cijfers beuek-
kelijk het onderwijs die meest in hum.e
,neuze kittelen, want in drie verschillige
artikels maken zij er gewag van.
Hei verslag van den Veurnaar luidt ah
volgt: lil 1883 betaalde het stadsbestuur
7413 fr. 72 c. voor hei onderwijs van
249 leerlingen, en in 1897 (want ïis
bij misslag dat er gedrukt werd 1887)
betaalt de stad slechts 7362 fr. 67 c.
voor hel onderwijs van 469 leerlin
gen.
Welnu, wij houden staan dat die cijfers
echt zijn, en dat het onderwijs aan de
stad, dus, na aftrek van alle hulpgeld,
juist die som gekost heeft.
Wij moeien doen opmerken dat de
cijfers opgegeven in de Veurnaar van 15
October 1884 en 12 October 1890, de
hulpgelden behelzen van Staal en provin
cie, en niet alleenlijk het deel door
de stad betaald.
Een briefwisselaar die teeker.l X, zegt
»dat M. Pil, in plaats van te spreken over
188 Jen 1887, veel beier zou gedaan
«hebben de vergelijking te maken tus-
„set-en I884 en 1899, maar dat M. Pil
«voorzie nig dit potje zal gedekt laten.
Ei.wcl, wij zullen dit potje eens oni-
-sloppen, en de vergelijking maken lus-
l)e kiezing, zoo wel voor de gemeente
als voor de kamers, is eene kapitale
zaak.
Als wij tol in den grond der zaken
gaan, dan zien wij dat hedendaags, in
geheel Belgie, de kiezing veel verder
draagt dan op stoffelijk belang en be
stuurzaken.
De strijd bestaat boofdzakelijk tus-
schen hel goed en het kwaad.
Het goed, dal verbeeld wordt door
onzen katholieken Godsdienst en ons
Geloof; en hel kwaad, dal samengevat
en verbeeld is door het verderfelijk god
deloos liber al ismus.
Welke is de leering van het liberalis-
mus?
Op godsdienstig gebied vernieling van
den christenen godsdienstzin, van alle
godsdienstig gedacht en gevoelen; het
is de godloochcning of brutaal atheis-
mus.
Op zedelijk gebied dc vernieling van
alle zedelijke we’ten; de voldoening van
alle lusten; de loochening van hel be
slaan der ziel en van het toekomende
leven, en bijgevolg, van loon of suaf na
dit leven.
Niets, niets meer als hel stoffelijke,
aanbeden als eene godheid, hel laag
vuig, en ve.i itehiolijk materialismus.
Op burgerlijk politiek cn maatschappe
lijk gebied voer hun eigen zelven niet
de viijhcid, maar de losbandigheid;
doch vooi hmIitc die niet denken als
zij. de af-ch.dliog van alle ware vrij
heid. n ne veivoiging legen dezen die
bun dut ven we<le.i staan, de kassen van
Staat en gemeenten uiigeput, en weiltft
gemaakt om hunne pl.innrn van vervol
ging cn godsdiensthaat ie kunnen uit-
voei cn.
Dai is in *i korte het doelwit cn de
leering der liberale partij.
Kiezers, gij die uwen godsdienst en
uw geloof wilt getrouw blijven, die als
ware vrijman will leven, overweegl
deze bovenstaande regels; en, wacht u
wel hei wapen in de handen te geven
aan mannen die uwen godsdienst en
uwe viijheid zouden bestrijden.
De Me'omanen krijgen wederom
hun deel W.tc Lei anders, hol zou mij
gioote pijne doen. Oen, biaaf ziel je,
houd u mei uwe eigene zaken bezig.
Wat kent gij van den iaudbouw?
Tweede punt. De afbraak der huizen.
Aan den linkerkant van eenen zand
weg die door het Veld loopt, is er eene
groote uitgestrektheid grond, alwaar
hel Armbestuur beplantingen gedaan
heeft die zeer wel gelukken.
Üm dio beplantingen te beschuiten
weid dal deel veld afgesloten; maar er
werd nogtans uitweg verleend aim de
twee huizekens die in dat beplante deel
Stonden.
Het eene was reeds sedert cenigen
lijd de eigendom van den disch,
wanneer dn huis onbewoond kwam 16
zijn, omdat de man 80jaren oud zijnde,
op zijne aanvraag, hier in het ouder;
Imgengesticht geplaatst werd, wierd dil
huizeken verkocht om afgebroken 16
worden.
Het ander huizeken veranderde soms
tweemaal in een jaar van bewoners. H':t
was als een toevlucblsooid voor lieden
van anderegemceniendie geen huiskon-
den krijgen. Hei ging met bet leggen der
kalsijile, en bel vei leggen van den wfjt
geheel in ai afgezonderd staan.
Wanneer hel nu iaais uiaal, tijden3
de bespuiting, onbewoond wierd, hee»1
hei armbestuur aan dc eigenaars vor>r'
gesteld dit huis aan te koopeo. P®
overeenkomst werd gesloten, do vast'
gestelde pi ijs werd door het nrrnb®'
stuur betaald; on, om alle verdere on
aangenaamheden ie voorkomen, werJ
ook dit huis afgebroken.
Daar is geheel de hutorio van de
braak, der huizen, in hare eenvoudig®
waarheid.
lieke partij te doen zegevieren.
in do politiek, die onafscheidbaar
is van de wetten der zedeleer en der
godsdienstige plichten, moet men
altijd eerst en vooral trachten, de be-
langen der katholieke Kerk zoo krach-
tig mogelijk tc dienen. Zoodra men
die bedreigd ziet, moet tusschen
katholieken allo oneenigheid ophou-
den, opdat zij, ééns van hert en ééns
-> van zin, de godsdienst ter hulpe snel-
len, die het algemeen en hoogste goed
is, waaraan al het overige onderge-
schikt moet zijn. (Wootden van
Paus Leo Xlll).
perceel grond worden, andere akkers
zijn ook hier en daar in plaatsen merke
lijk verbetererd. en geene zijn er die
na eeuigen tijd bewerking te heldi n
ondergaan, niet beier zullen zijn dan de
vo< ige akkei s.
Dat is de waarheid.
Hebben de huurders der akkers door
die bmpui'ing schade ondergaan
De bespuiting beeft plaats ge.bad in
de akkeis wanneer eenige vuchien
le.ids geweerd waren, en andere uo^
op bel land Monden.
Enwei Wij zeggen hier luidop, zou
det vreeze van tegengesproken te wor
den, dal AL DE PACHTERS de schade-
veigoedering bekomen hebben die zij
vroegen, en die zij zelve vastgesteld
hebben.
Zoo onder andere is er een, dio eenen
akker pacht van 2 gemeten vooi 50 h-
’sjaars, en die vier honderd franken
schadevergoeding ontvangen heeft.
Eene andere pacht eenen zandakker
van omtrent eeoe lijne groot; zij betaalt
daarvoor 2 frank’sjaars; of liever, om
de waarheid te zeggen,’t is reeds zes
jaren dal zij niets betaald heefl van
pacht. Ehwel, die arme vrouw heeft, op
hare aanvraag, vijftig frank schadeloos
stelling ontvangen.
En zoo is ,t gegaan met al de pachters,
wiens akker bespuit is geweest..
Zij hebben ontvangen wal zij gevraagd
hebben.
Wat meer is, van dit jaar hebben zij
allemaal onvergeld de akkers en bel be
spuiie land mogen gebruiken?
Dal zijn toch dwingelanden hé, dio
katholieke heeren van den disch?
De kwestie van het Veld.
Onze tegensireveis, die van al.e haul
widen pijiei: maken om op dc katholie
ken ic scuicleu, zouden geern de bu.vo-
ne.s van bet Vemeuscb-veld tegen ons
opmaken; en daaiom maken zij gebruik
van dc besjiunuig welke velleden jaar
heeh plaats gehad, eu weinc, voigens
hun schrijven, ovei giuu v ;-c ade aan de
inwoucis van ’i Veld veiuuua.tkl iiecti;
alsook van hei af breken van t.vee hui
zen door het aroibesiuur bevolen, om
onze pailij haielijk te maken.
Hel gaat zoo veria, dai zelfs eer, der
liboraie kandidaten den Koek.zondag
van Adinke ke kennis, op kie.-ionde
uji.de, vahet Veld, oiiitieiil :n dezer
voege in verscheidene huizen, loi die
brave meiijclien heelt gespt aken
Weel gij wa: dai ze i.u zullen doeu,
die maniieii van den disch? Zij zuilen
geheel hel Veld doen beplanten; geen
één Luis zal nog blijven slaan in hel
veld; ge moet hier allemaal weg
Moesten ze binnen drie weken we-
derom aaiikmnen, gij ligt in iwec j iar
van hier uit dil huis. Ja, al de hu.zen
van 'i veld zuilen afgebtoken wor-
den.
Be'ste vrienden van Bewe.terppori en
van bel Veld, wij zullen Cens zoo kon
en klaar mogelijk die kwestie van bel
veld uhcendoeu, en dai zoo zij wezeni-
‘iijk cn waarlijk is.
Er, do huizen die nu in het Veld staaf’»
wat zal er daarvan geworden
Wel, van al de buizen die thans bC'
staan, zal r niet éón meer afgebroken
worden, omdat zij allen eene schoof
ligging hebben, en langs den openen
ren weg gebouwd zijn.
Ware nel armbestuur er zoo op ul
om die huizen weg ie weren, wel, e
had du leeds lang kunnen gedaa°
hebben.
Inderdaad hel bezit nog vier hu'2t’
in Lel Veld. Zij zijn bewoond door
hoeiiigen, onvergeld.
Uu een dier huizen is de bewob®
naar het oudmanhuis komen wonen;
buis wa» dan ledig. Heelt de disch 1,1
huis afgebroken?
In T gekede m )t. De disch heefl 1
buis ter be chikking pe.-'eid van
weikmanshuitg'izin <h:, zonder pacht
betalen, dit hun i a/ bewonen.
N\en, wij :.c< i.-ulen hei, om een e|n
Verders is er spraak van schooldwang
en afschaffing van scholen.
Als er spraak is van schooldwang,
heeren liberalen, dan moet gij zwijgen;
wij hebben nog uwen scbooiooilog niet
vergelen.
Indien eene onderwijzeres in de ge-
meenie-meEjesschool en in do bewaar
school werd afgescbali, dan is hei om
dat het getal lee.lingen met mbijk ge
noeg was ern ze te behouden.
Wat de let rgaiig van volwassenen be
treft, er bestaal zulkdanigen leergang in
de toeken- en nijverheidsschool, en het
stadsbestuur heelt wel gedaan dien nut
leloozeu leergang, de kweekschool van
liberale bekwaambeidskiezers, ai te
schaffen.
<5 postjes betreft, wij don-
r bet katholiek,bestuur er
'isnskindcieii zijn, die tot
■kende positie gekomen
ij i z illen kometi, als ondet tiet
liberaal b< r. De opsomming zou niet
ten onzen n iele zijn.
Ten anderen, vele ouders beginnen
in ta zien da hel niet at gewonnen is
als bun zoon mag schrijven op eenen
bureau; maar lat een ambachtsman die
wel zijnen stiel kent, een veel winstge
vender bedrijf uitoefent dan menige
pè'nnelekker. Meer dan een zouden wij
kunnen aanhalen, die, dank aan ons
siad-bes'uutgoede ambachtsman ge
komen is.
Volgen- het schijnt doen de katholie
ken niets voor Vein uc-Bewesierpoori.
Wij zullen daarop wat breedvoeriger
antwoorder, in ons volgend nummer.
Voor vandaag zullen wij enkelijk vragen
wal de liberalen voor Ecwesierpoort ge
daan hebben?
Zijn hoi de liberalen dio Dijkjekermis
ingcricht hebben?Neeu, neen! Maar’t zijn
de liberalen die, over enigen lijd schre
ven in Ons Dlad dat het enne schande
was d:u bei gemeentebestuur van Veurne
ee i hulpje d vrreeu le voor den steen
weg van Bewi S'.t rpoo>,l naar Moêre».
K ezers var, B iwvs'.C' pooi t, boudi dil
in uv g- heugen
Die iii-io-iii van d n zoogezegden
gai Ie ;;,n (.ei Ve'd mei zijnen dagloon
vari -we- t .uk '.s vglsth Er woidi voor
het er;en der beplantingen geen een
--jjMWivn», i -
