.IM Woensdag 6 December 1899. h 56’ A No 50. JAARGANG rschijnt den Woensdag. Inschrijvingsprijs. 5 fr. ’sjaars; met de post 8 fr. Annoncen 20 centimen per regel. De groote letters volgens plaatsruimte. Uil al hetgeen wij tot hiertoe verno te zorgen dat er in die scholen bekwame 1 zegepraal vart recht en waarheid, eh daar niets aan veranderen. En daarmede punctum. en eene goede opvoeding geven. Daaraan heeft ons gemeentebestuur Rechterlijke eerherstellingen 1 fr. Een Nr 10 cent. Afzonderlijke nummers voor artikels, enz. 20 fr. het 100, De Annoncen voor Belgie (Ier uitzondering der Vlaanderen} en ’(buitenland worden ontvangen door hel Office üe Puulicitè, Magdalenastraat, 46, te Brussel. Men schrijft in bij BONHOMME-RYCKASEYS, drukker uitgever, Appelmaikt, 7, te Veurne, en in de Postkantooren. van Rond den Heerd Dal was het werk Er.gelschen. Lord Meihuea, een engelsche gene- en dat getuigen al zijne werken. I)c blad VP| <auid« Gezelle. Maandag 27 November is de Eerw. Heer Guido Gezelle, de gekende vlaam- sche dichter, de groote taalkundige, te Brugge na eene korslstondige ziekte, zachtjes in den Heer ontslapen. De Gazette van Brugge wijdt in haar nummer van woensdag laatst, aan den deurbaren afgestorven Vlaming, een lof artikel, waaruit wij het volgende over nemen. hebben, van dit jaar verminderd. Bestaat er dan reden, om, volgens M. X, het getal onderwijzeressen te ver meerderen? En waarin hebben wij ons dan legen gesproken Bij de Boers in Zuid-A/rika. Hoe zit het nu in Transvaal? Dat is moeilijk om zeg gen. De eer.e berichten spieken de an dere tegen, en bel nieuws van beden De openbare besturen hebben enkelijk word; 's anderdaags gelogenstrali. i Onderwijs. Wij hebben, in ons N' van woensdag laatst, bewezen dal hei Advertentieblad heel slecht ingelichl was, toen hetschreef dat onze gemeente meisjesschool boven de honderd leerlingen telt. Met de puntjes op de i hebben wij hel juisie getal aangeduid der leerlingen die thans die school bijwonen en daar recht hebben op onderwijs, en dat dit getal de benoeming van eene derde onderwij zeres niet zou verrechtveerdigen. En denkt gij dat bet Advertentie blad die cijlers wederlegt of met andere offi ciële stukken voor den dag komt? Ge zijl er wel mcé. Het doet gelijk iedereen die ongelijk heeft, het werpt ons eene mande scheld woorden naar bet hoofd. Maar scheld woorden zijn geene bewijzen. ’t Gaai er van kwade trouw, van peerdeleugens, van eerlooze argu menten, schandalige houding» en soort gelijke lieftalligheden, waarmede zijnen inktpot steeds danig wel voorzien is. Maar, goede vriend, qui sefdehe a lort, segt een Iranscb spreekwoord. Wij hebben niet noodig te weten welk het getal schoolkinders was in de vorige jaren, *t is van nu dat er kwestie is. Niet meer wetende hoe hem uit den slag getrokken, haalt hel Advertentie blad bet oud versleten zaagje voor den dag Onze gemeenteraad ondermijnt onze gemeentescholen; deze worden opentlijk bestteden; zij worden in alles tegenge werkt; ja zelfs, hel durft drukken dat onze officiële scholen behandeld worden als goddelooze verpestende oorden. Dat zulke beschuldigingen valsch zijn en slechts dienen voor gazettevulling, dat weel iedereen die met de scgool- kwesiie eemgszins bekend is. Volgens de wet, zegt onze confrater, zijn de openbare besturen met het open baar onderwijs gelast. Dat is zoo. Maar hetgeen waarin wij met hem ver schillen van gedacht, hel is dal door openbaar onderwijs alleenlijk moet ver staan worden het gemeente- of officieel onderwijs. De viije of aangenomene scholen aan- er de dichterlijke zial van den vlaam- zien wij zoowel als openbaar onderwijs dan de andere. De vrijheid van onderwijs wordt ons door de Grondwet gewaarborgd. T Is waar, die vrijheid zouden de liberalen wilton zien verdwijnen, en veranderen door een verplichtend staatsonderwijs. Maar wij verhopen dat er nog veel water naar de zee zal loopen, eer wij tol daar zullen gebracht zijn. De v)ijbeid van onderwijs bestaande, zoo heeft iedere onder het volk hel recht zijne kinderen te zenden naar de scholen van zijnen kees, he zij officie e vrije of aangenomene scholen. zijne woorden intrekken, ’t Zou wel eerder hij zijn die geklopt werd. Uit Londen meldt men dal 1800 man zijner legerbende gesneuveld ol gekwetst zijn, waaronder een groot getal officieren, en zelfs graaf Gleichen, bloedverwant der koningin. Wat er ook van wezen moge, in En geland is men zeer ongerust. Een engelsch dagblad berekent dat de oorlog alle dage aan Engeland 35 mil* Hoen (ranken kost. Legt ze mij daar. ’l Is naarnemend volk, die Engel- schen! Ze zouden nu willen den oorlog verklaren aan Fiankrijk, omdat eene transche gazet, Le Rire, eenige spotprin- ten tegen Engeland heelt uitgegeven. T Is te verhopen dat zij ben zoo be lachelijk niet zullen maken. Een en ander. Het Advertentie blad kan er niet van zwijgen dat katholieke beambten en be dienden zouden medegevieid bebben mei ons in de betooging achter de kie- zing. Was dat zoo of was dat zoo niet, daar is weinig aan gelegen. Wij willen alleenlijk dit bier doen opmerken. Katholieke beambten, en bedienden van katholieke besturen, zouden met hunne katholieke vrienden niet mogen feeste vieren; zij zouden niet mogen toonen dat zij katholiek zijn, of T is eene misplaatste betooging. Dat is nu nog wel! Is net zoo dat de liberalen de vrijheid verstaan? Maar, brave jongen, in de liberale betooging hebben wij liberale beambten en bedienden gezien onkatho lieke besturen en van katholieke beeren; hebben wij daar wel ooit over gespro ken, öf het die personen ten kwade ge duid dat zij bun politiek gedacht lieten kennen? Doch, 't is waar, de be'.oogingen zijn maar misplaatst als het katholieken geldt. En dat zijn dan die mannen die ge- beele dagen schermen met het woord vrijheid, en de katholieken verwijten voor verdrukkers en dwingelanden! Neen, wij herhalen het. misschien voor de honderdste maal, en de feiten - zijn daar om onze gezegden te staven, goddeloos, dat men er tot nu toe, alboe- ware vrijheid voor andersdenkenden is wel Frankrijk ons aan vele dingen ge- bij de liberalen niet te vinden. woon heelt gemaakt, nog de weergA En zulk ministerie wordt door onze liberale bladen opgehemeld als een toonbeeld voor alle toekomende liberale ministerien; en wat zij schrijven is ons eene voorsmaak van hetgeen die fran- sche naapenj in ons laud zou te weeg brengen, moesten de liberalen hier weder aan T bewind komen. De Etoile drukt "hierover het vol gende Sedert vele jaren, hebben wij in Frankrijk geen ministerie meer gehad, zoo liberaal, zoo verdraagzaam en ter zelfder tijde zoo krachtdadig, a'.s dit van Waldeck Rousseau. Daaraan kan men zien boe onze li beralen hunkeren naar een ministerie gelijk dit van Frankrijk. ‘t Ziel er goed uit. De anarchisten plunderen de kerken en s’.eken ze ir. brand, cn de hoofdman nen der bende worden in vrijheid ge de Wat Guido Gezelle was en wat bij binst zijn leven voor Vlaanderen voor God en van zijn volk verrichtte, zal wel- eens, hopen wij, beschreven worden tol vereering van den edeien Vlaming, die zulk een werk bestand was en tot lesse van de Vlamingen die hun land en bun eigenen godsdienstige!) aard willen getrouw blijven. Gezelle beminde zijn volk en zijn Vlaanderen en geen dichter en heeft er ooit zijn land bezongen en vereer lijki als bij. Al wat Vlaanderen kon verheffen nam hij ter herte, al wat het katholieke Vlaanderen kon eerê doen, zocht hij op en deed het zelven. De tale van Vlaanderen, zijn eigen- zoetgevooisde tale deed hij bewon deren in Noord en Zuid, bij proza en bij dicht. Aan de Vlamingen zelve leerde bij da; ze een taal hadden en dat die taal geen brabeliaal, geen barbaarsch en was, benevens en ten opzichte van de geijkte en in vorm gegotene Nederlandscho taal. Hij was een baanbreker, die in dicht en letterkunde afbrak met den ouden afgezaagden trant der kamers van Rbetorika en die een eigen lied be gon te zingen waar Vlaanderens ziel in weerklank vond; een lied dal de Vlamin gen begeesterde, een lied waar de Vla mingen de ui'.ing vonden van hun eigen gemoed en dai ze mei hunnen vlaam- seben Guido Gezelle meêzongen, vol geestdrift cn eensgezindheid. Dat er een Vlaanderen was, dat heeft Guido Gezelle aan de Vlamingen geleerd, De werken die bij geschreven heeft zijn talrijk en wij en kunnen ze voor den vuist in een artikel voor een dag blad bestemd naar verdiensten niet beoordeelen. Gezelle was Vlaming en was priester. En daar cn is geen dón van zijne werken die dien dubbelen stempel, dat dubbel kenteeken niet en draagt. De eerste jaren zijn goud weerd. van Guido Gezelle. Lees de Dichtoefeningen, het eerste werk dat hij uitgaf, nog professor zijnde van poësie te Rousselaere, en gij zult i schen priester in zien uitstralen van hel eerste blad tot hei laatete. Lees zijne andere werken, de Doolaards in Egypte, van den Kleinen Hertog, Ge zangen en Gebeden, Rijmsnoer, Kerkhof- bloemen, lees al de werken van den on veimoeibaren en zoo rijkbegaalden pries ter, en geen een zuil gij vinden dal niet - geheel cn gansch doordrongen en is van christen katholieken geest, geen dai niet bekwaam en is en geschapen om deugd te doen onder zijn volk, en den vlaamschen aard in godsdienstigheid op le beuren en te verlevendigen. Gezelle was priester en was Vlaming, I Dat de Heer hem loone om al hel goed meesters gevonden worden, die aan men hebben^ mogen wij besiatigen dat dat hij in Vlaanderen, met Gods gratie, hunne leerlingen een degelijk onderwijs bet geenszins schitterend zit voor de gedaan heefi --J:- God geve den braven vlaming, den weerdigen priester, den vriend van zijn volk, geheel zijn leven, door werk en door Een liberaal Gouvernement. Die zich iet of wal mei de politiek bezig houdt, weet boe lief bet er uitziet in Frankrijk, en welke hatelijke vervol- gingsmiddels er worden ingespannen door bel landbestuur, tegen al wie maar eenigszins vermoed wordt niet alleen lijk katholiek te xijn, maar wie anders durft denken dan de mannen die aan bet bewind zijn, Thans is er aan het hoofd van Frank- lijk een ministerie zoo hatelijk en zoo andersdenkenden is wel Frankrijk 1 Vrijheid voor hen, dal is dansen gelijk mei van gezien heeft, zij schuifelen God dank, zoo verre zijn wij nog met gekomen. Onze confrater is min of meer geprik keld omdat wij bewezen hebben dat hij in een en hetzelfde nummer twee ver- schillige meeningen beeft uitgedrukt; en daar zè, zeere, zeere, bij tracht hetzelfde te doen met ons. Maar, vriend lief, gij zijt<er niel. Uw correspondent X, spreekt geens zins van hel benoemen van eene derde onderwijzeres in de gemeente meisjes school; bij zegt enkelijk dat het getal onderwijzers ot onderwijzeressen zou moeten aangroeien in evenredigheid van het getal leerlingen. Welnu, volgens uw schrijven, zouden gedurende bet laatste schooljaar bo ven de 400 leerlingen de gemeente meisjesschool gevolgd hebben, I 11UU MUI UUUUy VVUIUÜII 111 YiljllüiU Niemand zal verwonderd zijn, dat wij laten krachtdadig landsbestuur; du getal in twij'ei trekken. Maar wij fransche kloosterlingen strijden voor de later» dit nog daar. zegepraal van recht en waarheid, eh Maar dit getal is, zooals wij bewezen men doei onderzoek in hunne huizen, uit kraebte van eene voorgewende wot op de vereenigiogon, en men bedreigt hen van ze uit hunne kloosiers en uit hun land te verbannen; verdraagzaam gouvernement; zij bereiden eene wel die do vrijheid vso onderwijs en van vereeuiging ten gronde zal dooden; burgers, en niet van de minste, eerlijke lieden in alle geval, en die nooit gekon kelfoesd hebben in die talrijke Panama- zaken sedert tie i jaren aan bet licht ge bracht, verooJoovcn zich verzet aan tc niet gefaald. Ons lager onderwijs is op raai, die alles ging versïaan, die’eerst goeden voet ingericht, en al de grove aankondigde dai hij de Boeren eene woord verheerlijkt heeft EUR I Wij vernemen dat de zoo gunstig gekende Too- nccltnaatschappij Icvcrzucht doet groeien en bloeien te Leyscle, aii regelmatig erkend is door het staatsbestuur. r-M J .1 fit ft J J -

HISTORISCHE KRANTEN

De Veurnaar (1838-1937) | 1899 | | pagina 1