IV. 46.
Telegraaf zonder rfrgad.
Alwie een abonnement neemt op
DE VEURNAAR voor het jaar 1901,
ontvangt hej bjad yap hetJep af i
kosteloog.
|S7Ö JAARGANG
Ontijdig <|i» der wijn.
In Frankrijk beeft dp minister van
openbaar onderwijs aan de prefeklen
herinnerd, dat bel jn jde officielp scl/olcp
vet boden is demo'genden- avoridge
beden op te zeggen, en dat de school
meesters en meesieréb^n op de zon
en feestdagen de Ipeijipgeh piot pj/ar d.e
kerk mogen leiden.
groptere bekommernissen dan wjj.
Transvaal bewijst bet. Engeland, welks
bezittingen hen uitstrekken over gapsch
de wereld, krijgt het gedaan met een
vi jjyyilligersleger. Op hel opgenblik
zelve dat dit groflip rijk in zulke moei
lijkheden verkeert met jijnep oprecht-
veerdigen üü'lpg tegen de Boeren. r;y
nog durft men, in Engeland, niei opent
Ijjk opkomep om bej vrijwilligersleger
pf te schaffen en te vervangen door den
gedwongen soldatendienst
Wapropi zon het pnzijdig Belgie gepn
vrijwilligersleger kpnnen inrichter^ Men
zal geen mannen genoeg vinden, be
weert men. Men zal ze hebben, als mep
aan /Je vrijwilligers vojdoende voor
waarden toesta?! en bpnne toekomst
waarborgt. Dparbjj. men kan daar traps
gewijze naartoe streven. Jlaar men neme
dien \veg. f lij dip het doel zal den steun
genieten van de meer derheid der ka/ljo-
liekp partij.
pen generaal Briplmonl jou willen
een leger te beene btengen van tw.ee
honderd duizend rpan.
Vele o/licieren vao 't leger, die zyllen
deel maken van die gemengde commis
sie, bestaande uit of)/ciercp en uit leden
van Kaïper en Senaat, deelen mjsschien
ook die gedachten.
Maar het Belgisph volk is v/japdig aan
den sojdatendwang: en wij verhopen
wyl dat indjen die CQtnmjssje met bp
slissingen voor den d?g komt, die eenige
verzwaringen van krijgslasten mede
brengt, dat zij onvruchtbaar werk zal
verrichten, en dat Kamer en Senaat
zulke voprsljeJI.ep niet zullen bekrachti
gen.
Hetgeen/? wij begeeren zullen wij in
twee woorden samenvatten Verminde
ring van diensttijd, en agnuwedigiyg yo,Qf
een vrijwilligersleger.
En (fae liberalen hebben gtjijk,
Opt eenige lichtgeloovigen en brave
lieden to'. ben te trekken, ziel men li-
i bp alpn de kwestie van godsdienst
voorzichtig vpn kante sphuiven. Moet
ipcn hen gelooven, er is in politjek
fjleenl/jk kwestie vyp persopen. pti* zij
zouden geene maatregels wilier, nemen
die (Jen godsdienst kunnen hinderen, goedkeuren
Zjj zelve zijn phrigtelijk. zjj lezen mis i
sebien alle dpgen den rojenkrans, a|:e)q niet ye/staan dat
1
toph jpo godvruchtig medeklappen met
de simpele lieden. JJaar, laat qie man
nen eensaap het bestuyr komen, gij zult
zien boe zij, gelijk alle liberalen, den
godsdienst zuljen besnijden, en ziph
toonen, hetgeen de liberale partij altijd
geweest is, en hetgeen zij mgel zijn om
liberaal te jjlijvep j vijanden van fjqd ep
zijne Kerk.
Strijd in *t kamp.
Do liberale dagbladen zijn volop in
strijd, Niet dat zij inden grond verschil
len yan gedachten, dat niet; maar zij
komen piet overeen op hef put, indien
bel goed is voor de liberale pyrtij van
in de belwislingen het onderscheid te
behquden tustchen klerikalisp/ en kglho-
licism.
De oude verstokte doctrinairen hou
den staan dpi men het volk in den waan
moet laten dat kl/rikal/s»} en frall/oli/nsm
twen verscliillige zaken zijn. Dit onder
scheid beeft in vroegere dagen aap de
libetale partij menden aanhanger bij
gebracht.
De vooruitstrevende liberalen ant
woorden daarop, en niet zonder reden,
dat niemand meer zich daaraan laat be
driegen, en dat klerikaal en katholiek
denzelfden zjn en dezel/de beteejeenis
hebben.
De puike willen volstrekt dal men
blijft beweren dat de liberale par/ij niet
vijandig is aan den godsdienst.
Zeep wel zeggen de andere; maar
weesl reist eens met u zei ven. JUw open
baar Jcven is eene tegenstelling van uw
huiselijk leven. 4}ij wilt voor uyye Jun
déis een godsdienstig onderwijs, en gij
j ragt den priester pit de volksschool;
gij schrijft en handelt als bezetenen ie
gep kloosters en kloosterscholen, en
uwe zonenen dochters vei trouwt gij toe
aan priesters en nonpen.
n Wij willen zeggen zij, vap die poli
tiek met dobb 1 aangezicht met weten.
Een verschil zoeken iusseben katho
liek en klerikaal, dat is renen trek, on
weer dig van eene pa tij die naar zelven
Djitler/Jonipeuwioenpiip
De wet op de werkmanspensioenen
die, buiten pile politiek, moet uiigé-
voerd worden, propt hare toepassing
zoeken jn hel koninklijk besluit dat on
langs ver scaenen is.
De wet staat eene jaarlijkse loelpge
pa van 66 lr- aan lederen werkmap of
oud werkman die til} jaar oyd is, pn in
nood verkeert.
Jen einde lA'Jytnnen oordeelen .of de
aanvrager in .nood „yerkeert, zal deze
eene 'tabel van inlichtingen moeien
invullen; en bet is, yo'gens de ppgavte
vap dep aar.prager zelve, dat het schepen
co legie, en dparna het ijeschermings-
1 comiteit, zal vaststellen ol (Jie'jyerjjjpap
in nood verkeert pf pret, en bijgevolg
ot dtef# f apk hem moeten (opgestaan
ol geweigerd worden.
Dat men op etpe andere mpnier in dp VV)|j, UB .-,
wet bad kunnen voorzien wie er de jaar- wélk<r J/iiljogwekkendp uitvinjmg diep
tijksche toejage mo.cht qf zo? genieten, L‘ J t -«Vhu.ii.
dat k^n zijn. Maar wij zien niei. jioy de
manier van vaststelling, door 't kuni.k-
(ijk beslu>t bepaald, volgens't Jdiwten
/ie blatj, als eene kiesreklaam kan r“
muikt zij", en om des te gemakkejij'
politieke vrienden te JinnupG beyo.ordee-
ligen.
Wij verslaan ook n et, confrater,
y;apur M. de pastoor ol M. de kape-
VVoE-ysDiq #4 Novewii
Man, in uwen artikel gemengeld zijn,
en wat zij hier komen doen. Wilt gij
misschipn onrechtstreeks bekepntp da t
pp de gemeenten, de geestelijken her*
zullen beijveren, opdgt zoovele oud»
werklieden mogclijk van de jaarlijksch»
toelage van fJb frank zopden genieten?
Ehwel, in plaats yan ben te beknibte*
len, gij zendt hunne handelwijze moetcrj
Maar neen, gjj, liberalpn, gij kunt
er iemand goed doet,
j werkingen zit een politiek inzicht, en dat
Epne der merkweerdigste uitvindin
gen van deze cpuw is zekerlijk wel dq
ffilegraaf fonder /l/aarf. Deze uitvinding
is je danken aan M ijarioni, lialiaan-
spben ingenieyr. Dopr de proefnemingen
welke veriedene week in ffe Panne plaa s
gehad hebben, werd er over deze zaak
ye.el gesprokep. 0nze ponfra er zal het
ons met icn kwade duiden, meenen wij,
dat wij de bijzonderheden overnemen,
welke hij over deze proefnemingen in
zijr. nummer van zaterdag laatst beeft
/pedegedeel.d,.
Deze wonderbare uitvinding is zaterdag
najct/t en zondag voor <je rersle maal iq
fjelgie beproefd geweest' en wel met het
Ijcsie geyolg. ^terdag Jie-efl men aan boord
yan <Jen postboot Prinpesse Clementine den
mast opgcrycht op den top van den achter
mast; van het toppunt daalt een draad die
vei bonden is mej de electtitche toestellen die
in de ka'bien geplaatst zjjn. Daar ziet merj
vooreerst den leekengeycr, dat bij het be
werken zeer sterke vopken voor brengt; de
eleclps.che stipomen oplstaan en door den
draad naar het toppunt yan den mast ge
leid, schijnen aldaar ip niei te moeten ver
gaan, In werkelijkheid y pdt-n ze zonder
.eenige leiding onfaalbaar hunnen weg naar
jde arjdere Marconi-stalie, op dc Panne, in
dezelfde vporwaarden opgerichl. De be
richten van daar pilgezon/ien komen op
dezelfde wijze op het ontvangtoestel terecht
in de kabien van het scb p. Reeds zaterdag
r.?midd g. terwijl het schip in de haven
lag, werden eenige eerste berj/ihlen gewis-:
.s ld met de Pacpe. VyontJeibaar stipt en
bliksemsnel werden dr/e weg en weer
óyergezet. alhoewel het eepigziqs te vree-
zep was dal de booge gebouwen en toren
d>r stad en elders langs de kust een hin-?
derpral zouden giwe.$t zijn.
Toen ’s avopds om 1 j ure de Princesse
Clementine Dovcryvaarls vertrok, was do
bestuurder yan de yastefandsafdeeling van
het Marconi Vennootschap ,yuet drie zijner
ingenieurs, aan.boord <n.nog vóór de boot
ipoeweging gesteld wérd, was men reeds
aan bel tetegrafeerui met deP^nne. En ler-
I yvjjf de passagiers, weinig vermoedend
pacht voor do eerste maal eene praktische
toejiassrng werd gt’fjeven, z.ch naar den
slaapsalon haastten, bleef tpep in de tele-
graatkabteo knetterende ejj glinsterende
e_ i vojjken nekken en al» antwoerd de gekende
r j lejerteekens op den dl rol lende, Morse
er i papier band ontvang- n.
I Van aan dd Panne, konden de daar wer-
I kende ingenieurs dm gang volgen van hel
schip, naarmate het de verschi l ge licht
baken der kust en op den vwg naar Döyejt
De blad verschijnt den Woensdag. Insnhrijvingsprijs. 5 fr. 'sjaars; nmt de post 6 fr. ^nopcen centimei) por iege|- Do «rnote 'etters volgens piiptsrujinie.
Rechterlijke eerherstellingen 1 Ir. Een 10 cent. Afzonderlijke nummers vpor arjik-ls. eijz. 20 fr. het 100.
De Annoncfn voor Belgie (ter uitsondering der Ylaapdeten) en 'tbuitenland ivoriieu unloangen door het ÜnriPE ue PcupipiTÈ, .ifqgdfilpnaslraal, 46, Brussel.
Men schrijft in bij BONHQMME-RYCKAQEXS, drukker uitgever, Appelmarkt, 7, te Veurne, en jn de Postkantooren.
$ene g liberale bekentenis.
De liberale Joprnql de L-fajp, bekent
Zonder de evenredige vertegen-
n woordigiog waren er geer.e liberaler;
meqr. De eyeniejigtr veitegenwoordt-
ging is voor hun eene kwestip van
leven pf dood
JJijgOypig. zijp er JibeiaJen in de
Kamer, jij hebber, /jat niet te dunken
aan de fciejers, die van bon met w.eten
wijle.',, maar aan de eyenj-edige veile-
ganwoordigmg, die, gelijk le Brussel,
radikalen met 26,000 slemippn pp d.e
kussens brengt en de katholieken m^t
90,000 stemmen er uil sluit.
En zeggen dat er nog katholieken ge
vonden worder. om die kluchtige verte-
genwoordigiag v°o? le staan
Dc HQlihi|er|j,
Eene dor kwestien die onder alle
staatsbesturen bel meest besproken
Wordt, is zekerlijk wel deze die handelt
oyer de legerinrichting en dep soldaten
dienst in ons land.
Het schijnt dat het tegenwoordig sol-
datenstelsei volstrekt moet veranderd
worden, en dat iedereen die ve/andering
begeert.
Dat bet hi/idig stefsel yer js yan vol-
maakltezijn, bijzonderlijk in wat den
diensttijd betreft, en die nuttelooze cor-
reen en paraden, welke men onze solr
deten oplegl, dat is waar.
Maar zal dp verandering, indiep er
verandering komt, en die in iedereens
Redacht eene vermindering van krijgsta
len moet zijn, niet eerder eene veifwa-
ring derzelve te weeg brengen?
Dat brandend vraagstuk, dat zoovele
inkte en papier gekost heeft, wordt
ihans meur dan joon pp bef tapijt ge
bracht,
De reden daarvan is de benpeming.
door den beer minister van oorlog eener
gemengde commissie gelast met het
onderzoek van net militaire vraagstuk.
De bladenwelke vjjan.dig zijn
Pan de verzwaring van de Krijgs
lasten zien, door den band,
die inrichting met een slecht ocg. Zij
rekenen uit dat de militaristen, die on
der ander de afsebafiing eischen der
plaatsvervanging, voorzeker in meerder
heid zijn in decogtrnisse 't Js mogelijk.
Maar daarom zjjn de wenschcn der
Militaristen niet vervuld.
De wil van liet land, regelppalig uit-
Rediukt iu de kiczüugen, telt voor iets.
Welnu, het is onloochenbaar dat, in de
laatste stemming.de strooming bestond
ten vooideele van hel vrijwilligers
leger. Niemand gedwongen soldaat
°l ten minste zoo weinig tr.Qgelijk. Dat
^as de begeerte, die men klaar uiige-
d/ukt vond in katholieke kiesvergade-
x,ogen en manifesten. Ven maj; het
■Diet vergeten.
Wel zullen de generaals, deelmakende
Van de commissie, en anderen, die zulke
^dachten aankleven, werken om het
‘eRer in te richten op zijn pruisisch.
1 Zal verloren moeite zijn. Degenen die
ftkening houdeu van het volksgevoelen,
fallen integendeel hunne krachten ir.-
sPannsn om boe nader hoe dichter bet
^’jwilligersleger te geraken. De partij--
Rangers van het vrijwilligersleger kun-
Pen in de commissie geklopt worden;
voor het land zullen zij .overwinnon.
Het zcui ons niet verwonderen jpdien
Cr> in den zin van bet vrijwilligersleger,
doelmatige voorstellen gedaan .werden.
Jndien de gemengde commissie ze ver-
.w®*pt, ware en niet veel bjj verloren,
’mmers, bet is de commissie niet die
beslist wat er zal gedaan worden; dit
Techt komt toe aan dc Kamers. Daar
18 bet beroepsbQf, of, ala gij wjlf, h«t
Vcrbrekingshof.
Wjj hopen dat onze vrienden daar
stand zullen houden. Wij welen ’t ge
‘b'fkkei'jjkelijk het is geen kleine zake,
yoor de legerinrichting een ganreh
■nieuw stelseJ invoeren. Maar waarom
2üu^men er niet in lukken
Steeland heef’, m kiügszaken,
eerbiedigt, p
En dfi^e liberalen hebben gejijk,
Ojn eenige lichtgeloovigen en brave
is in politjek
zouden geene maatregels wilier,
Zjj zelve zijn pbristelijk, zjj lezen mis
schien alle dpgen den rojenk
of met hpnne hyisgenQptep, en kunnen i uitslpitelijk om goed te doen, jn al uwe
werkingen zit een politiek inzicht, en dat
inzipht yyilt gij in alles a;m uwe tegen-;
slrevers loewijipn.
Hel zou pns niet verwonderen, moes
ten wij vernemen dat, in de liberale ste-:
den, oude werklieden uitgesloten zijn
pmdal tij katholiek zfjn, terwijl wij mo
gen verzekeren dat, in de k?lbo'ieke ste
den. men er aan zal hoyden, om, zonder
politieke denkwijze, zopveel wetkliedeq
mogélijk vgn 4e toelage te doen ge
niete/;.
•tt?.
1
i
liurm ml ui ,wyi
rr-w(
J u -r 1
- - - - - - -- MawaMMMMMmmmmm«wn»mmawsma
mui USVB1 ia'
n godsdienst
t‘l
