Wetgevende Kiezing
Uit 't Veurnsche
De voordracht
van M. Verbeeck.
Van hier en elders.
kamer.
toJriL"™""**"' l*dd'" >"1" -«'e
BKfe ïïim fiiiisn Jm.
ifewwiiar*
SENAAT.
levert^,®^"f voorde vernieuwing van den Senaat
levert ditmaal wenig belang op.
37 Senators zijn aan herkiezing onderworoen te
9 eii Limburg 3?"deren *2' HeneSom™ '3, Luik
gezindheid en 18 z^Hberalen. &&n kath°,feke
.J?? df, x9 katholieken zijn er reeds 12 zonder
Anrlpn. f6" '\2le ^a,st> 2 te Dendermonde, 1 te
1te ïw*'J 6 SreCl°°' te ^t-Niklaais, 1 te Ath,
i te Hasselt, 1 te Maeseyck en 1 te Tongeren.
Van den kant der liberalen zijn er insgelijks 12
d.e met bestreden worden te''Bergen" f Char
1 te rhuin'1 te Hod en
In de volgende plaatsen is er strijd
J~ De Intredende katholieken worden
bestreden door 4 liberalen.
cwFIKj~ De 5 ^redende liberalen worden be
deden door twee Radikalen-socialisten; er staat
ook eenen onafhankelijken kandidaat op rang.
uittr?/J^XJ?KS" "7 Een0uittredend katholiek en een
en hberalen J'd tusschen katholieken
ui£29E^.jK- —Een uittredend katholiek en een
en liberalen a 'd tusschen katholieken
Op heden Zondag zijn de kiezers der Gouwen
Oostvlaanderen, Luik, Henegouwen en Limburg,
geroepen om over te gaan tot de vernieuwing of
herkiezing van hunne volksvertegenwoordigers, 't
Zij gezamentlijk 75 leden.
Pe Kafer is thans samengesteld uit 107 katho-
tè samen 152°eden ''h6"*1"1 e" 39 socialisten<
J**? Zljn er. aan herkiezing onderworpen 38
n?et m^eiï' dem,ocraa\ (Pastor Daens die zich
51 fcaat voordragen), 8 liberalen en 28 socia
listen, te samen 75 leden.
Oostvlaa nderen
t.,c?SNT' ~rg Uittredende katholieken. Strijd
handplH1" V,J J1JSten Katholieken, liberalen,
handeldrnvers, kristen demokraten en aanhaneers
van den kartel of liberalen hutsepot.
kr^wX-7 2 katholieken en 1 christen demo-
kraat uittredende leden. Strijd tusschen vier
t'SJr f6ne Vf»,Iedige HJst katholieken, 1 liberaal,
1 socialist en 2 democraten.
A^fAEuWE-cV. 3 Aftredende katholieken.
vijf lijsten twee volledige katho-
ek nnanfa ie?;i GTf -1 afzonderlijke katho
liek, 1 onafhankelijke en 1 kristen demokraat.
St5ii!PtnCRrf 0NPEÜ~7-3,uittredende katholieken,
christen democraat3 S°CialiSten en ee"
nr?J'PIf:0LAèS,,'~ 4 Uittredende katholieken.
l^ndbowwkandidaat 6"7 S-SS
JCath^gl^.
Henegouwen
BERGEN. 6 uittredende socialisten. Striid
tusschen radikaal-socialisten, katholieken en
liberalen. -
c CHARLEROI. 8 uittredende socialisten
Strijd tusschen socialisten, katholieken en liberalen.
DOORNIK. 4 uittredende katholieken.
Strijd tusschen katholieken, liberalen en socialisten.
ATH. 2 uittredende katholieken. Striid
tusschen, katholieken, liberalen en socialisten.
ZONINGEN. —3 uittredende socialisten.
Strijd tusschen katholieken, socialisten en liberalen.
'{HUIN. Drij uittredende leden 1 katholiek,'
1 liberaal, 1 socialist. Strijd tusschen katholieken,
liberalen en socialisten.
Luik.
LUIK. 11 uittredende socialisten. Striid
tusschen katholieken, liberalen en radikaal-
sociahsten.
HOEL 2 uittredende liberalen. Strijd
tusschen katholieken en vereenigde liberalen en
socialisten.
A Aftredende socialisten.
Strijd tusschen 3 volledige lijsten liberalen, katho
lieken en socialisten en 1 handeldrijver.
iTi.2 Aftredende katholieken.
Stiijd tusschen katholieken en vereenigde socialisten
en liberalen.
2) Buyl en Stok, duo concertante voor trommel
en drapeau.
Violen00* mm^e' *antazie voor papieren
4) Hij is met zijn broek in 't water gevallenair
vané voor fluitjes.
5) Veurnscheslapers en Veumsche Boevers,
berceuse (wiegelied) voor den opsluit.
Elk zegge het voort. Kapitein Nemo.
"VViilvei'inglieiTL.
Hoe komt het dat men de hanengevechten ver
biedt en dat er van eenen anderen kant toegelaten
wordt dat kloekeen gezonde jongelingen zich zoo
verslijten en vermoorden met die zotte snelloopen
met de velocipeden De wet straft streng de gasten
die twee hanen, die toch maar dieren zijn, doen
vechten, en men ziet dat er voor 10 of ie Ir
menschen in strijd gesteld worden, die zich in
schuim rijden en in gevaar zijn armen en beenen te
bieken en zich voor tijd kortborstig maken.
Lievin.
iSota van den opstel. Daar zijn vele zaken die
niet juist zijn en die men afkeuren kan. Zoo is ook
de jachtwet, met al de schreeuwende vrijheids-
krenkende bepalingen die zij bevat.
o- -
Sta. vele.
De verlosser heeft van overtijd beloofd en herbe-
loofd van alhier eene voordracht te komen geven
over Paschenbriefkens en Frakkekwitancies en
die met op en komt is onze Dolf. Nogtans al de
Stavelnaars verlangen hunne ziele uit tegen dat
hunnen hertenagel de bodem van hunne
prochie betreedt. Seven Kostekop.
o
Leysel.
Samenspraak gehoord op den geldzak.
Dies. Zoo 't is nu uit met die conzers. En de
tap zal ook allengskens verminderen en versterven,
nu t en is niet erger. De herbergiers en zullen er
percies niet omme geven.
Charle. Hewel waardeure zouden er nu geene
conzers meer zijn en waarom zou de tap gedaan
hebben?
Dies. De kaplaan is weg, ge weet wel
mijnheere d'Artoois daar die alles aantrok. Wij
gaan nu nog eens herleven.
Charle. - Ha ge peist al dat gij piere boven jan
zijt; en kraait maar niette vroeg'Diesje, de kaloten
dat verstaat al malkaars en den eenen priester zet
aan den anderen zijn postje over, verstaa je dadde,
Dies. Laat ons stillekens voortwerken in 't
duikertje, en klapt noch en gebaart gij daaral niet
vele van dien Tap. 't Zijn trouwens ook nog
herbergiers die de ezels genegen zijn, ge weet wel
met dien misslag dat wij begaan hebben met die
danstente.
Dies. Bah, wat dat je peist! Ge zult 't wel
zien in de naaste kiezingen dat wij gaan winnen en
dat onz Hennetje zal mogen een weeklacht
dichten.
Charle. We moeten opletten, Dies, 't is zeker,
en zoo geweldig niet meer te werke gaan lijk in
^^erste. 't Is onder ons, en hee, Dies?
s- Zijt maar getroostDag Charle 1
Limburg.
HASSELT. 3 uittredende katholieken zonder
strijd gekozen.
TONGEREN.—2 uittredende katholieken.
3 lijsten katholieken, socialisten en een afge
zonderde katholiek.
MAESEYCK 1 uittredend katholiek Strijd
tusschen 1 katholiek en 1 socialist.
Alvering^hem.
Iedereen die beenen heeft, moet Zondag den
5 Juni, zijnde koekezondag van Forthemkerremesse
naar Forthem komen. Honderd krijgslustige boevers
zullen een spiegelgevecht leveren op het water, en
de toeschouwers een staaltje geven van den vreése-
lnken zeestrijd tusschen Spanje en Amerika. Beide
Y ,fen zullen bestuurd worden door de admiraals
Julius Cesar en Locis, - ten ware dat de opper-
admiraal van Eisen zou oversteken, om den strijd
te beslissen tusschen de kampioenen. Maar daar hij
zijn gespoorde laarzen aan gelijk welke boevers
vaagt, of waren het zelf karreboevers, en be
vreesd is voor water flauwten, zoo verkiest hij thuis
te blijven. Onmiddelijk na het zeegevecht, ('k wil
zeggen het vaartgevecht) zal de Koninklijke
philharmonie van 't Schapershoekske de volgende
stukken uitvoeren op de verlatene muziekkioske
van Alvennghem.
1) Erpels en pap, marche militaire voor kinder
trompetjes.
Vervolg.
Onze jongen van 30 jaar spreekt over
de forten die 100 miljoen gekost hebben.
Indien de katholieken de noodige
verdedigingsmaatregelen niet hadden ge
nomen, waren zij voor verraders van het
vaderland gescholden geweest. Nu nog
durven de liberalen, terwijl zij de hand
leggen in deze der roode vaderlandloozen,
verwijtingen naar het hoofd der katho
lieken werpen.
Indien de forten van de Maas rond de
80 miljoen fr. gekost hebben, is het de
liberale generaal Brialmont die er de
schuld van is. In zijne aanduidingen over
de onkosten heeft hij het land bedrogen.
Wanneer hij zulk spel had gespeeld,"
zetteden hem nog de liberalen van Brussel
aan het hoofd hunner Iijste.
Nu nog staan er op de lijsten der
liberalen drie generaalsKrause, Van
Kerckhove en Moselli om het overdreven
militarism in onze Kamers in naam der
liberalen te verdedigen. Wat komt
Verbeeck dan zeeveren? Weet hij niet dat
tusschen de liberalen, hij en Buyl alleen,
uit nood den persoonlijken dienstplicht
bestrijden?
Volgens den Dixmudenaar komt de
jongen ook de belasting op het inkomen
uit te leggen. Wij denken dat deze uitleg
aan M. De Breyne maar weinig zal aan
gestaan hebben. Wij zijn bereid die
eigensoortige belasting te bespreken, en
dat langs den eenen kant volgens al de
vereischten der theorie, maar ook van den
anderen kant volgens al de uitwerksels
der toepassing.
De jongen heeft ook over het volks
onderwijs doende geweest. Dit was er
nog aan geheel zijnen pot pourri te kort.
Daar dit eene oude zaag is, waarvan al
de tanden uitgebrokkeld zijn, geven wij
feern eenige woordekens daarover, om
ie oude zaag, eens voor goed te doen in
den hoek steken.
Eerst en vooral willen wij ons niet
tevreden houden met onzijdige scholen,
het is te zeggen met scholen zonder
Godsdienstdeze voldoen ons geweten
niet, en wij kunnen geenszins aan de
geuzen de dwinglandij over ons geweten
toestaan. Die tijranie hebben zij willen
benroeven. Wat brachten zij teweeg? I)e
telden n hffil" 5°°'00() 'dingen
De liberalen verwijten ons de scholen
daartegen ^etten WÜ de ciJfers
Onze Staatsnormaalscholen tellen van
de jare 7r5 leerlingen. Wij vragen of dh
niet meer dan genoeg is.
In 1883 waren er slechts 826 bewaar
scholen met 65,343 leerlingen; in 1890
Cri 1145 ulef II3»I72 leerlingen. In
1897 dank aan hulpgelden en aanmoedi
gingen hun geschonken, zijn er 1905 met
eene bevolking van 176,070 leerlingen.
In 1883 tellen de scholen van vol-
vrassenen 89,510 leerlingen in 1897 tellen
zij er 90,269. y/
Hedendaags zijn er 764,500 kinders van
6i tot 14jaar■inde1 scholen, door den Staat
toegezien. In 1883 onder de liberale wet
van 79, waren er slechts 346,012.
In ï883 waren er 4,797 scholen. In 1897
waren 6,608 tellende 15,596 schoolmees
ters en meesteressen.
Op 1000 militianen waren er in 1880 tot
216 ongeletterd. In 1890 zijn er slechts
159 en io 1895 valt het getal tot 136.
Het getal kinderen van 6 tot 14 jaar rijst
^W'0.00- PnSeveer 170,000 verlaten
de school tusschen 10 en 14 jaar. Er zijn
van 60 tot 70 duizend kinders, die in ons
land naar school niet gaan. Ook werkt het
otaatsbestier om al de kinderen te krijgen
houden °m t0t a&n hun 14
Spreken wij nu over de kosten voor de
de scholen gedaan.
^n.{89° trokken de schoolmeesters
gemiddeld 1615 fr. en de ondermeesters
1525 Ir.de meesteressen 1574 fr. en de
ondermeesteressen 1445 fr.
Dank aan de katholieken hebben de
schoolmeesters gemiddeld 167*5 fr de
ondermeesters 1605 fr. de schoolmeeste
ressen 1642 fr. de ondermeesteressen
f535-
Bovendien is het instaan van hunne
foonst, daar waar zij geen huis hebben
un pensioen aangerekend.
De katholieken vermeerderen ook
gedurig hunnen onderstand voor bewaar
scholen en scholen voor volwassenen. In
1884 was deze 1 miljoen, in 1896 1 mil
joen 200 duist, in 1897 van 1 miljoen
250 duist fr. en voor dit jaar staat er 1 mil
joen en half ingeschreven.
Voor de scholen van volwassenen op
hun eigen genomen, betaalde de Staat in
1890 de som van 341,890 fr. en in 1897
betaalde hij ervoor 424,646 fr.
1883 (onder de liberalen) betaalde men
voor het lager onderwijs 19,374.354 fr- 75
daarin kwam de Staat tusschen voor
9.779,45^ fr. Nu betaalt men voor de
o i1 23,595,750 fr. en de Staat geeft
9,891,683 fr. Dus dat men voor het la°"er
onderwijs nu nog 4 miljoen meer uitgeeft.
En Verbeeck zou klagen Bemerken wij
dat onder de liberalen ieder leerling
55 fr. 99 c. koste en nu slechts 30 fr. 87.
De schoolmeesters hebben nu veel
gelukkiger leven. De vrijheid van geweten
is stipte!ijk geëerbiedigd. Ook zijn de af
zettingen geheel zeldzaam geworden.
Sedert driejaar werd slechts een school
meester afgezet, en het was voor aan
slag op de zeden.
Binst vijf jaar heeft het liberaal
Gouvernement 123 rechtstreeksche af
zettingen gedaan, de katholieken binst
den loop van dertien jaren hebben zich
slechts T'S maal in de noodzakelijkheid
Igezien de zaken door eene afzetting te
vereffenen.
Mijnheer Verbeeck vraagt nog Welke
ontlastingen heeft het Ministerie gedaan
En hij antwoordt door een enkel woord
de thee. Aangezien hij slechts daarvan
weet, zullen wij in plaats meer zetten. j
De accijnsrechten op den inlandschen
tabakkweek zijn afgeschaft, en slechts
gedeeltelijk door vergunningsrecht ver
vangen.
Het recht op de suikers, dat 81/2 tot
9 miljoen opbracht, is op het minimum
gebracht van 6,000,000 (wet 9 Oogst 1887)
met minimum van 5,000,000 voor 1898.
Het tolgeld op de kanalen en rivieren is
veranderd geworden, hier met een derde,
daar met de helft, elders met de twee
derden. Afgestaan daarmede 700,000 fr.
Het recht op de koffie, dat Graux wilde
vervierdubbelen, is voor hetgeen den
btaat betreft afgeschaft. Dat maakt
850,000 fr.
Afgeschaft nog het recht op de ver-
opbracluen' dan een
w/rri116 ni|UWe °P°ffering van 400,000 fr.
werd gedaan ter vermindering der
registratierechten op de pachtbrieven, de
verwisselingen, de uitdrijving van huur-
w'erktann^ndsteVn:dragen bCtreffende
zegels, de'vermlnde^ng^dlr
rechten op de eedaflefgingen gde ut
breiding van het Pro D?oS Ittm ioo.ooo fr.
)e vervoertarieven op den spoorweg
weiden verminderd voor 3,500,000 fr.
De verplichting werd afgeschaft om in
zekere gevallen het mobilair te schatten
r7maa de^eerde, en de vrijstelling
nirl gracht van het betalen der
pcrsoonnjke belastingen voor de werk
manswoonsten. Nogmaals 1,500,000 fr.
vroaen Su!?;afte °ok no& de bijwinsten van
vrederechters en greffiers af. Men ver
minderde de greffierechten. Daarvoor
voorin ?taat de bela"ghebbenden
voor 700,000 fr.
De baakrechten werden afgeschaft.
JN ogmaals vermindering van 1,300,000 fr.
Verdwenen ook der rechten op ruwe
cacao, het oud ijzer met vermindering op
het geutijzer, het blik, de thee. Nieuwe
opoffering van 400,000 fr.
Volgt nog de vermindering der inkom-
rechten op het hout alsook op den wijn
Nogmaals 170,000 fr. J
De inkomrechten op talrijke produkten,
dienende voor de nijverheid, verminderden
van 150/0 tot 5%. Men deed tijdelijke
vrijverklaringen van inkomrechten op het
katoengaren, dienende voor de fabrikatie
van naaigaren en de geweefsels voor den
uitvoer. Opoffering van 80,000 fr.
Men ontlaste den alcool, dienende voor
mjverheidsgebruffi van zijne rechten,
item 500,000 fr.
Men verhoogde de inkomsten van het
bijzonder fonds der gemeenten. Dit
den Staat °^m S 300,000 fr* m*n voor
Men voegde bij de inkom- en accijns
rechten op de suikers, de voortbrengst der
rechten op de siropen, om het minimum
dei ontvangsten te volledigen. Dit maakte
nogmaals 400,000 fr.
..Povendien, de kadastrale herziening
7 0 5 o/° voor de grondlasten, en aan
de afschaffing der betastingen op deuren
en venstersook nog aan eene voordeelige
verandering voor het betalen voor
peerden.
Daar de jongen al die punten niet meer
versch in zijn geheugen had, denken wij
best het te herinneren.
Eindelijk vraagt Verbeeck wat het
Ministerie van Landbouw voor de boeren
gedaan heeft. Heeft het hunne koeien niet
geringeld, en hunne honden niet ge-
medailleerd
Wij antwoorden daarop.
Despreukevan dit koeiringelen komt
van eenen chismodemocratieken onnooze-
laaidie al niet veel weet van landbouw,
maar wel van dom pret maken om aan een
postje te geraken.
Pastor Daens, wanneer er over die
spreuk in de Kamers gehandeld werd, is
tegenover den minister De Bruyn, met
zijnen mond vol tanden blijven staan.
Nogthans was zijne gewoonte niet te
zwijgen, als hij ie vers eenen zijner mannen
eenigszms kon uit het net helpen.
Eindelijk roepen wij tegen den on-
noozelen prietpraat van Verbeeck de ge
tuigenis in van Vander Velde in de
Kamers
Wij wenschen de regeering van ganscher
herte geluk voor de aanmoedigingen welke zij
verleent aan de landbouwmaatschappijen.
Deze korte antwoorde over dit punt
achten wij nogthans niet voldoende.
Verbeeck en Buyl hebben antwoord ge
vraagd. Zij zullen eene volledige hebben.
En om deze te geven in volle fatsoen zal
Dicxs daarover de penne nemen.
Verbeeck is in Dixmude, op onze vrije
erve, komen onderzoek doen van de
werkingen en strekkingen der katholieken.
Het is nu onze beurt om het onderzoek
aan te vangen van het progressisten
boeltje, en van al wat het ons voorbereidt
Elk zijne beurt is niet te veel, en Verbeeck
en C° mogen zich verwachten aan eene
ondervraging in regel. Het wordt tijd dat
al hunnen dommen praat een einde neme.
Willy.
Donderdag, 19 Mei, is voor de duivenmelkers
VAN 22 MEI.
"■bmmmambw -nOrozt—jwrwr