De Doode-Hand.
VLAEMSCH MIDDEN-COMITEIT.
De genaemde Karei Lodewyk Deraeve, woonende te
Proven, loteling der ligling dezes jaers is door den militie-
rted van Yper goed bevonden en by dezen van Brugge
werd hy afgewezen.'Aldus beschuldigd de eene raed den
anderen van onkunde en beschikt in een oogslag, in een
ja of neen, over de toekomst over het leven mogelyks van
twee persoonendaer toch altyd by de afwvzing een nieuw
slagtoffer moet opdagen, en die ditmael in plaets van
Deraeve, zekeren Eduard Butaye, woonachtig te llous-
brugge is.
Zondag tegen den avond is een donderwedcr boven
onze streek uitgeborsten en eene goede regenvlacg heeft
de dorstige velden besproeit, hetwelk aeri alle gewassen
eene onzeggelyk verbetering heeft toegebragt.
Men zegt dat een huis ten gevolge van het hemelsveur
in de omstreken van Poperinghe en Vlamcrlinghe de
prooi der vlammen is geworden.
De heer Van den Boogaerdevan Poperinghe en den
heer Bancourt van Proven, hebben voor den jury van
Gent-Brussel hun ezaem van kandidaet-notaris afgelegt;
de eerste met groote onderscheiding en de tweede met
voldoening.
Het gemeentebesteur van het naburigCrombeke heeft
In vergadering van 2 Mei 11.zyne kermis datjaerlyks
plaets nam op den 2iea zondag van september, gebragt op
den naersten zondag van Sl Janhetwelk dit jaer den
zondag 21 juny is.
Te dezer gelegenheid zullen er verscheidene openbare
volksvermaken plaets hebben die reeds by plakbrieven
bekent gemaekt zvn. Wy zullen later dit programma me-
dcdeelen.
Binnen kort zal een gcwigtig proces voor de regtbank
van Gent worden gebragt. Een blad legt de zaek op de
volgende wyze uit
Zekeren Willem, heer van Maldeghem, kinderloos zynde
gaf in de XIIP eeuw aen de hospitalen van S'Jan, te
Brugge, al zyne onmetelyke landen, weiden en bosschen,
gelegen te Ecloo, Maldeghem, Adeghem, Oedelem, enz.,
onder voorwaerde
1° Dat er te Maldeghemter plaetse Reeshecke genaemd,
zoude gebouwd worden een hospitael bediend door twalf
zusters en een geestelyken broeder. De eerste zouden ge
last zyn met de verplegingen oppassing der arme zieken;
den laetsten niet het doen der goddelyke diensten.
2° Dat in dit gesticht zouden opgenomen worden al de
armen tot de heerlykheid van Maldeghem belioorende,
zulks op de kosten derbrugsche hospitalen.
Het oorspronkelyk handschrift van dit testament schynt
verloren geraekt te zyn, en de bepalingen van den gever
worden niet uitgevoerd.
Nu moet het testament terug gevonden zyn en cischt
Maldeghem het bouwen of herbouw en van lleeshecketer
aengewezene plaets te Maldeghemtegen den w atergang
de Eede-, of twee miljoenen betaling, in geval van niet
voltrekking, met 100,000 franks schadevergoeding voor
ieder jaer vertraging.
Den advokaet Delhounguc, der balie van Gent, zal de
zaek der armen van Maldeghem pleiten.
Het hof van appel te Gent heeft in zyne zitting van 29
april, Anna-Maria Dierikx, vrouw Vandermeersehe, oud
56 jaren koopvrouw in boter tot Vinchem, verwezen tot
5 maenden gevang, uit hoofde van vervalsche boter te
hebben verkocht te Veurne, den 22 October 1856.
Te Diesen werd dezer dagen een pcerd van een veu
len verlost hetgeen in plaets van twee slechts één oog
bezat, zynde in hel midden van het voorhoofd geplaetst,
daerby miste het geheel de bovenlip, en had oen buiten
gewoon wanstallig aenzien; het heeft maer 45 minuten
geleefd.
Het visa op de paspoorten van alle vreemdelingen,
over Calais uit Engeland komende en bestemd naer Paris.
Belgie en Duitschland, is afgeschaft.
Het woord Doode-Hand komt dikwyls voor in de bc-
raedslaging welke thans in onze Kamer der Volksverte
genwoordigers gevoerd wordt over de wet op de liefda
digheid. Eenige opheldering over dit woord zal dus hier
niet ten onpas komen;
De Doode-IIand is een regt uit de middeneeuwen
afkomstig, toen er nog twee klassen van monschen beston
den héeren en hjf-eigenentoen de eerste meenden dat
de lesten hun in bloed-eigendom gegeven waren, even
als zy hun vee, hunne huisdieren, hunne gronden in
eigendom bezaten.
Moeijelyk is lietnogtans eene juiste en alles omvattende
verklaring van dit regt te geven, aengezien het verander
de naer de willekeur van den heer, of naer de verschil
lende kostuimen destyds in gebruik.
Meestal mogten zy, die aen het regt der Doode-Hand
onderworpen waren, by testament niet beschikken over
hunne eigendommen, tenzy tot een zeker beloop. Hadden
zy geene wettige kinderendan vervielen de eigendom
men tecnemael aen den heer.
Molanus, professor aen de hoogeschool van Leuven,
meldt dat de bisschop Albero of Adalbcro iu 1142 gestor
ven, in het land van Luik eene soort yan dienstbaerheid
afschafte, welke zeer oud was en die men Mortua man us
(Doode-Hand) noemde. Zoohaest een laet of lyf-eigcne ge
storven was, sneed men hem de regter hand af, en bragt
ze by den heer, ten einde daerdoor te bewyzen dat hy van
de dienstbaerheid ontslagen was.
De dóód alleen ontsloeg dus den slacf van het juk dat
op hem woog. Gansch zyn leven had hy gezwoegd en ge
zweet zonder iets voor zich-zelf te kunnen vergaêderen,
en alleen het vertoonen der yskoude en bestorvene hand
was in staet om den heer van zyne baetzuchtige ontgin
ning te doen afzien.
Het was dus dit zoogezegde regt dat de gemelde bis
schop afschafte.
Die yselyke gewoonte was niet in andere plaetsen in
voege, en het regt der Doode-Hand bestond enkel in
onvervreemdbare regten van hceren op de eigendommen
van hunne lyf-eigene. Lodewyk XVI gaf in 1779 het voor
beeld op zyne domeinen en schafte dat hatelyk regt af.
Zyne uitnoodigingom het gegeven voorbeeld te volgen,
werd nogtans niet nagekomen; de heereh waren met te
veel eigenbelang bezield en aénschouden den minderen
man met nog al te veel vooroordeel. De konstitueerendc
vergadering bevool, door de wet van 28 niaert 1790, de
afschaffing der Doode-Hand, en van daer heeft zich die
afschaffing in verscheidene der naburige landen overgezet.
Men noemde onder het oud stetsel doode-Hund al de
lichaemen of gemeenschappen, die voor eeuwig ingesteld
zynde, door eene beurtelinsche opvolgieg van persoonen,
schynbaer altyd dezelfde zyn; die daerdoor geene ver-
hoofding te weeg bragten door het overlyden en over
welker goederen niet konde beschikken zonher oorlof der
vorsten. In onze tyd bevinden zich de geestely ke gemeen
schappen de godshuizen en andere openbare gestichten
in hetzelfde geval.
Brussel 2 April 1857.
Aen de Vlaemsche maelschappyen en verdedigers der
vlaemsche zaek.
Overeenkomstig met de belofte in omzendbrief van IQ
february vervat, hebben wy de eer, al wie er belang in
stelt, te verwittigen, dat de jaerlykschc algemeene ver
gadering des Comiteits zal plaets hebben op zondag, 7
juny, om half tien ure des morgens, in eene later aen te
wyzene zael. De dagorde zal by een volgend rondschryven
bekend gemaekt worden.
