Door liet vertoonen van goede stukken wordt men
als door eene clektriek geweld er naertoe gelokt,
want men weet vooraf dat men niet zal blozen voor
heigeen er gezegt is. Van daer komt het dat de
zaeïderTroostverwachters allyd te klein is 0111 slechts
hare leden met hunne huisgezinnen te bevatten.
En noglhans alles is by hun op die groote schael
ïïiet ingerigl zoo als elders, zy hebben oen zeer klein
tooneel, betreden door incest allen jongelingen on
gewoon aen de planken of studie, de vertoonde stuk
ken zyn ook klein, maer, allen van vlaemschen oor
sprong, en dat is er het schöone van.
Wy zullen het boertig Lammeken Smeerbuik en de
indrukwekkende Ter dood veroordeelde met de kunst
volle gezongene romancen, die hunne belooning door
■daverende toejuigingcn genoeg bekomen hebben,
maer ter zyde laten om Ie vragen waer hy is den
aenschouwer, die zich met het lieve stukje Frans
Hals en Van Dyck, niet in eene geboeide nieuwsgie
righeid verheugd heeft? Wy willen in gecnc ,per-
soonelyke loftuigingcn komen maer hetgeen wy
moeten zeggen is dat het stukje met groote voldoe
ning is vertoond geworden. Een bewys daer van is
dat veelen er zich twee honderd jaren terug in de
tyden waenden, dat zy geloofden waerlyk de per-
soonen te zien waervan het geschiedenisboek hun
enkel een gedacht hadt gegeven. Dit is eene beken
tenis meer dan allen lof waerdig.
Dat is het ook wat wy den Troostverwachteren
wenschen De natuer in het spel gezocht, vormd goe
de tooneellistcn.
De Volksvriend deelt in zyn Nr. 385 een welgepast
artikel mede over de eerste reeks vertooningen van
dat belangryk festival, uitgeschreven door de tooneel
mn letterkundige maetschappy de Vlaemsche Ster, te
Yperen, die inet april afgeloopen is.
Het spyt ons dat de ruimte van ons blad niet toe
laet het schrift in zyn geheel over te nemen, want
het is een juist, zonder overdrevenheid, vol v.aer-
lieid bezaeid overzigtder gedane werkingen, en een
ieder moet bekennen dat het zoo is, wanneer de
schry ver zegt
De wyze, wacrop eenige mnetschappyen hare
vertooning gegeven hebben, heeft bewezen dat voor
de dramas en bijspelen het vlaemsch tooneel het
gewoone fransch der provincie voorbygetreden is.
Indcrdaed wat lieten de vertooningen van de
Morgenster van Brussel, het Nationael Tooneel van
Antwerpen, Broedermin en Taelyver van Gent, het
Vondelsgenootschap der zelfde stad te wenschen? Vond
men daer niet de kiescheid van tael en manieren,
die den omgang der hoogere volksklassen kenschet
sen? die uitgelezene en frissche kostumen die de
genegenheid van het publiek boeijen en de begoo
cheling vermeerderen? die bescheidenheid in toon
en gebaerden, die den belagchelyken rhetorikalen
loon en de overdrevene declamatie der oude vlaem
sche tooneelmaetschappven doet vergeten? die ge
paste luim der onbekommerde werkende klas, die
regtzinnige domheid van den boerenvlegel of den
onnoozelen dienstbode, welkernatuerlvke afbeelding
het vrcugdezuchtig publiek tot schateren toe doet
lagchen? In een woord vond men daer de opregte en
echte typen niet van alle karakters en volkstanden?»
Hier gaet de schryvcr voort met den lof der spe
lers aen te halen die beurtelings het Yper^ tooneel
betreden, en die eene verworvene faem over hunne
kunst en tael waerdig zyn.
Eene opmerking welke wy, gedurende den loop
der vertooningen hoorden maken en die wy meenen
hier te moeten neèrschryven, is dat doorgaens de
oorspronkelyke vlaemsche stukken veel meer beval
len dan de vertalingen van fransche, en inderdaed
wy hebben bemerkt, dat het publiek koel bleef ge
durende de luimigsle blyspelen, welke nogthans door
goede spelers vertoond waren. Waeraen dat toe te
schryven? Welenkelyk aen de eenvoudige reden
dat het vlaemsch publiek van den burger- en volks
stand de vertaelde stukken niet verstaet. Het volk
begrypt de toestanden niet omdat de fransche zeden
en de fransche omgang de onze niet zyn; het verstaet
de tael niet, omdat de vertaling te veel naer het oor
spronkelyke wendt en fransch is in vlaemsche woor
den het verm.aekt zich niet omdat de fyngeestige
spreuken en het zout van :t stuk weggenomen zyn
door de vertalingen vervangen zyn door de gedw on
gene en -onvlaemsckc volzinnen, want elke tael heeft
zoo hare eigenaerdigheid, welke men in de vertaling
niet volkomen kan bewaren. Ziedaer eene bemer
king, welke wy ter overweging geven aen alle too
neel 111 a e tsc h a 1 >py e 11
«Wat nude uitslag van het festival betreft, alle
voorstaenders van het vlaemsche element, alle yve-
rige beoefenaers der moedertael mogen er zich over
verheugen. De genegenheid van de vlaemsche tael
heeft hier in stad buitenmatig toegenomen en wy
twjfelen zeer of er in eene stad van België een treffe-
lykcr en talryker publiek niet zoo veel gestadigheid
eene reeks vlaemsche vertooningen bygew oond hebbe.
Er was telkeiis eene volle zael en de treffelykste
standen der stad waren er vertegenwoordigd de
verfransching, die hier betreurlyke verwoestingen
aengerigt had, heeft eenen harden stoot gekregen en
het is reeds zoo ver gekomen, dat men hier niet
meer beschaemd is als men vlaemsch spreekt, maer
dat men zich beroemt als men er kan spreken
«Wy nemen deze gelegenheid te baet om de Vlaem
sche Ster geluk te wenschen met den uitslag harer
poogingen. liet festival is volkomen geslagen, en
door het inrigten van hetzelve heeft zy het vlaemsch
tooneel en de moedertael veel dienst gedaen.
SENAET. Aenneniing der wet op 't gouden geld.
In zitting van vrydag laetstleden heeft de Senact
uitspraek gedaen in de belangryke kwestie van de
vrye circulatie der gouden Napoleons in Belgie. Hel
wetsontwerp waerby wettigen loop wordt toegekend
aen 't gouden geld is aengenomen, door 53 stemmen
tegen 17 en 1 onthouding.
By koiiinglyk besluit van 16 april is Mr. Aug.
Vandonbusscheheelmeester en oud-burgineester
onzer gemeente, bygevoegd-regter by het vredege-
regt van hel kanton Kousbrugge-Ilaringhe benoemd,
in vervanging van d'heer J-B. Ruyssen, overleden.
Woensdag is te Alveringhem een persoon aen-
gehouden, betigt van pooging tot vergiftiging op den
persoon van P. Vermeulen en zyne huisvrouw De-
corte, herbergiers in DE ZWAEN, al da ex. De moord-
pooger had eene zware dosis arseniek geworpen in
eene kernmelksoep welke op 't vuer stond. De echl-
genooten hebben het bemerkt en de dader aenge-
klaegd. Indien men het openbaer gerucht gelooven
mag, zou hy reeds over eenige weken getracht heb
ben deze lieden te vergeven, doch de hulp der ge-
neeskonst zou ze gered hebben.
