Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Studiekring
Donderdag, 15" December 1904.
Eerste jaar. Xr 5.
Universitaire Uitbreiding
Het Oude Vlaamsche
Volkslied.
Leergang vanM. Petrucci:
Algemeene
Geschiedenis der Kunst,
Gemeenteraad van Yper.
Eendracht maakt Macht.
Verschijnende ftcs £3 on tie ffttf/ s
Vires acquirit eundo.
INSCHRIJVINGSPRIJS:
Voor den buiten: Een jaar, Fr. 3-ÜO.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50.
Men handelt bij overeenkomst.
Men schrijft in bij üen Uilgever, Ltixinudeslraal, nr 53, te Yper. De aankondigingen van
gansch België en't buitenland evenals de Notariale en Kechlerlijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle hoege-
naamde artikels uiterlijk tegen Üijnsdag middag viij en onderteekend toe te zenden.
Gedurende de Kcistvacanlic
Voordracht
van den Heer M. Verkest.
ONDERWERP
Ingangprijs fr. 0-75.
in zes lessen,
met lichtleekeningen,
TE REKENEN VAN 8 JANUARI 1905.
Openbare zitting van
Zaterdag 3 December i90i
De openbare zitting wordt geopend
ten 5 ure 10 m., in tegenwoordigheid
van ëen zeer talrijk publiek.
Al de leden van den Raad zijn tegen
woordig, behalve M. Canepeel.
Met de inwilliging van den Raad
vervangt M. Bondry, bureel overste,
den heer Secretaris GorriBsen, die belet
is door onpasselijkheid.
Het proces-verbaal der zitting van
26 November geene aanleiding gegeven
hebbende tot eenige opmerking, wordt
goedgekeurd.
De stadsbegrooting voor het dienst
jaar 1905 besproken geweest zijnde
in al hare bijzonderheden, in eene
voorgaande zitting, wordt bepaaldelijk
aangenomen met een overschot van
fr. 1,236 91.
De Raad brengt een gunstig advies
uit op eene beraadslaging van de Com
missie der Godshuizen van 25 Novem
ber 1904, bemachtiging vragende om
verscheidene koopen sparren, bosch-
taillie, boomen, enz te verkoopen,
groeiende op de eigendommen van ge
zegd bestuur.
Het derde voorwerp aan de dagorde
is de belangrijke kwestie der openba
re verlichting.
De heer Burgemeester. De overeen
komst, die gestemd is geweest door den
Gemeenteraad in zitting van 19 Fe
bruari 1886, de concessie verleenende
voor een termijn van twintig jaar, van
de verlichting der stad Yper, te reke
nen van den ln Januari 1886, eindigt
bijgevolg den 31n December 1905.
Sedert een jaar hééft eene commissie,
samengesteld uit elementen gekozen
in den Raad en buiten den Gemeen
teraad, en voorgezeten door den Bur
gemeester, zich bezig gehouden gedu
rende talrijke en langdurige zittingen,
met de kwestie der openbare verlich
ting.
Een der eerste punten die de aan-
dacht der Commissie gevestigd heeft,
was te weten of men de electrici-
teit ofwel het gas moeBt aannemen. Na
advies van M. GUlon, leeraar in het
electro-metalen gesticht der hooge-
school van Leuven, die een zeer uitge
breid en zeer belangrijk verslag aange
boden heeft over de kwestie, heeft de
Commissie gemeend te moeten de elec-
triciteit afwijzen, die de uitslagen niet
zou geven welke men ervan verwacht:
betere en spaarzamer verlichting. Maar
de toekomst is. voorbehouden indien
de electriciteit een voordeel gave van
15 °/o voor de openbare verlichting,
zou de stad dezelve kunnen doen aan
nemen, gelijk al ander stelsel, maar,
aan gelijke voorwaarden, de voorkeur
gevende aan dezen die de concession-
naris zal zijn
De kwestie der regie is op hare beurt
onderzocht geweest. Maar ter oorzake
der hindernissen die zij kan aanbieden,
heeft men er niet langer op stil gehou
den.
Het gedacht eener maatschappij tus-
8chen gemeenten is alsdan ontstaan
Er is voor het oogenblik geeDe kwestie
van eene eigentlijk gezegde intercom
munale. 't is te zeggen van eene maat
schappij tusschen verschillige gemeen
ten van het arrondissement voor den
dienst en de exploitatie van het gas,
noch zelfs van eene maatschappij tus
schen die gemeenten en bijzonderen.
De wet of de bestuurlijke rechtsple
ging laten thans de samenstelling eener
dergelijke maatschappij niet toe.
Maar zou de stad, in haar contract,
dergelijke samenstelling van maat
schappij niet kunnen voorbehouden
en ze vaststellen voor het geval dat de
gemeenten zouden gemachtigd zijn de
zelve in te richten
Het vraagstuk schijnt niet twijfel
achtig in rechte. De Commissie heeft
dus gedacht dat de stad de concessie
zou kunnen geven aan een bijzonderen
of aan eene maatschappij, die zich van
nu af zou verstaan met andere gemeen
ten en het gas zou exploiteeren voor
hare rekening. Later zouden de ge
meenten in de maatschappij treden.
Het contract zou van 30 jaar zijn,
het openbare gas zou betaald worden
aan 1 centiem per bek en per uur, het
gas voor bij zonderen aan 15 centiemen
den kubiekmeter, en de concessionna-
ris zou 50 centiemen per inwoner, 't
zij 9,000 fr., per jaar toestaan voor het
gebruik van den ondergrond. Hij zou
zich van nu af verbinden zich te onder
werpen aan een contract, de mogelijk
heid vaststellende voor de stad, van te
treden in eene eigentlijk gezegde
maatschappij tusschen gemeenten.
De heer Burgemeester zegt dat twee
aannemers de concessie zonden aan
vaarden met deze laatste voorwaarde
M. J. De Brouwer van Brugge en de
heer advokaat Butaye en consoorten,
die op den stond zelve hunne voor
stellen komen te doen.
Den 23 April 1904 deed de tegen
woordige concessionnaris, M. Alfred
Valcke, ons drie vaste voorstellen
A) Eene maatschappij in deelneming
met de stad, bestuurd door beheerders
van weder kanten benoemd. Het gas
zou geleverd worden ten prijze van 10
centiemen aan de stad en van 15 cen
tiemen aan de bijzonderen. B) De con
cessie zou van 35 jaar zijn, met de
prijsvoorwaarden hierboven en eene
teruggave van 9,000 fr. G) In een derde
voorstel zou het gas eenvormig gele
verd worden aan 12 centiemen, maar
zonder teruggave.
Van de drie voorstellen, zou het eer
ste niet wettelijk zijn; het derde, in
schijn voordeelig voor de bijzonderen,
zou nadeelig zijn voor de stadskas, dus
voor de lastenbetalers het tweede
komt alleen overeen met het minimum
der eischen van het stadsbestuur. Het
ware aanneembaar indien M. Valcke
van nu af zijne concessie wilde uit
breiden tot andere gemeenten en
namelijk tot Poperioghe en Waasten
- en zich verbinden om met de ge
meenten van hot arrondissement in
eejp« .maatschappij te treden, zooals
herfióoger gezegd is geweestMaar M
Valcke wil die voorwaarde niet. Hij
blijft bij zijne voorwaarden A, Bof C.
Moet men de mogelijkheid in kwes
tie behouden Zij is voorzien in het
art. 2 van het contract ontwerp. Met
dat artikel zoo te stemmen, zoudt gij
deze mogelijkheid stemmen.
Ik denk dat, bij gelijke voorwaar
den, er reden is het princiep eener
maatschappij tusschen gemeenten te
huldigen ter oorzaak der voordeelen
die zij kan aanbieden.
Het is onbetwistbaar dat indien het
gas beter en merkelijk beterkoop is,
het verbruik noodzakelijk zal vermeer
deren. Hij zegt dat binnen korten tijd,
Yper, die reeds 500,000 kubiekmers gas
verbruikt, alleen een millioen kubiek-
meters zal verbruiken. Voegt er Pope-
riughe en Waasten bij met eenige an
dere gemeenten, en gij zult komen tot
een verbruik van twee millioenen, zoo
dra da concessie tot deze gemeenten
zal uitgebreid zijn, 't is te zeggen het
toekomende jaar, de concessionnaris
voor Yper verzekerd zijnde terzellder
tijde de concessiën van Poperinghe en
van Waasten te bekomen.
Veronderstellen wij dus dat wij. na 2
of 3 jaren of meer, in de intercommunale
treden hetgeen wij niet zullen doen
indien de exploitatie der drie conces
siën bij middel van gas te Yper gemaakt
en onder booge drukking te Poperin
ghe en te Waasten gedeeld, ons weinig
voordeelig schijnt,—-welk zal de finan-
ciëele uitslag zijn van onze tusschen-
komst
Ik geloof dat de totale aftrek der
drie steden van 2,000,000 kubiekme-
ters zal zijn, indien men de bevolking
dezer drie steden vergelijkt met deze
der steden van het land en van den
vreemde waar het verbruik van zoo
veel is.
Die 2 millioenen kubiekmeters zou
den, volgens de blijkbaarste rekenin
gen, 81,000 fr. kosten, 't zij 4 centie
men den kubiekmeter. Met het gas
voort te verkoopen aan een gemiddel
den prijs van 11 centiemen den kubiek
meter, zou de maatschappij 220,000 fr.
trekken, 't. zij eene winst van 139,000
franken.
De stad zou actiën nemen tot beloop
eener te bepalen som Haar kapitaal
van 225 tot 350,000 frank zou 5 °/0 op-
bréngen, toen de te leenen som ten dien
einde haar maar, aüosaing medegere-
kend, 3,50 °/0 zou kosten wij zouden
daarenboven een deel hebben in de
winsten.
Het spreekt van zelfs dat wij ons
maar in de maatschappij zouden bege
ven den dag op welken wij zouden be-
statigen dat zij op goeden voet is
De heer Burgemeester besluit tot de
aanneming van het ontwerps contract,
met de bepaling eener mogelijke com
binatie tusschen gemeenten.
M. D'Huvettere begint met te verkla
ren da't de kwestie van de verlichting
der stad uitsluitelijk eene bestuurlijke
en financiëele kwestie was, hij maakt
ze los van alle persoonlijkheid.
Het achtbare Raadslid denkt dat hij
zal verplicht zijn tegen het artikel van
het ontwerp-contract te stemmen,
wejk de stichting eener combinatie
tusschen gemeenten voorziet omdat
zulks de stad tot aanzienlijke verplich
tingen zou leiden.
Het artikel 2, zpggende dat indien
de leemte, die heden in onze wetgeving
bestaat ten opzichte der vereeniging
der gemeenten onder haar, kwam ver
vuld te worden, eene intercommunale
van verlichting zou kunnen ingesteld
AANKONDIGINGEN
Aankondigingen: 15 c den drukregel.
Reklamen 25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
worden en, te rekenen van dit oogen-
'blik zou een nieuwen uitstel van 30
jaar aaavaugnemen
Aannemende dat de leemte waarvan
kwestie is gevuld zij binnen een tien
tal jaren, men zou zich bevinden vóór
eenen termijn van 40 jaren in plaats 30
jaren Die termijn is gansch overdre
ven.
Indien men eene uitmuntende werk
manier van verlichting ontdekte voor
eene stad van 18,000 mwpners, deze
werkmanier zou kunnen zeer slecht
zijn voor plaatsen van mindere belang
rijkheid
Zou de stad Yper in deze gebeurlijk
heid de vrijheid hebben de wijze van
verlichting te kiezen die haar bevalt
maar die niet zou kunnen bevallen aan
Poperinghe en Waasten In alle geval,
zal het deel van Yper maar vertegen
woordigd zijn voor 1/4, terwijl dat dit
van Poperinghe en Waasten zal verte
genwoordigd zijn voor 3/4.In die voor
waarden zal ieder maar zijn eigen be
lang inzien Eene intercommunale
maatschappij kan, inderdaad, maar
een onpersoonlijk wezen ziju.
M. D'Huvettere denkt dat indien
onze stad een middel van verlichting
vond dat haar zon kunnen voordeelig
zijn, maar dat niet zou kunnen toege
past worden in de deelhebbende ge
meenten, er strijdigheid zou zijn van
harent wege en de belangen van Yper
zouden opgeofferd zijn.
Veronderstellende dat men te Yper
70 kubiekmeters gas per inwoner ver
bruikt, cijfer dat men voor onze oogen
doet schitteren, zouden wij 15 °/0 be
komen met eene nieuwe werkmanier in
de plaats van de hedendaagsche werk-
mauier te stellen? M. de Burgemeester
verzekert dat het verbruik van 500 000
kubiekmeters is,(nemen wij aan dat dit
cijfer juist is), maar men vergeet te
zeggen dat het nij verheidsgas buiten
dat der stad en dat. der verlichting van
de bijzonderen in dit verbruik begre
pen is.
In Holland, zegt M. Colaert, in ste
den van minder belang dan Yper, is
men gekomen tot een verbruik van 67
kubiekmeters per inwoner. Dat is mis
schien waar, maar vergelijk is niet
altijd gelijk.
Holland een wezenlijk steedsch land
zijnde,kunnen de belgische steden niet
vergeleken worden met deze van Hol
land. In Holland geldt het een verbruik
in 't inwendige der steden, terwijl het
in Belgie oen deel stedelijk en een deel
landelijk verbruik ware.
Yper zou zelfs kunnen 85 kubiekme
ters per inwoner en per jaar verbrui
ken, maar elders is dat gansch onmo
gelijk.
Veronderstellende dat de winst der
exploitatie tegenwoordig van 7 centie
men jier kubiekmeter zij. met een
millioeu kubiekmeters te verbruiken
zou men tot eene winst van 70,000 fr.
komen.
Met eene nieuwe werkmanier aan te
nemen en op te dringen, moet deze
eene versparing geven van 15 °/0. Men
zou dus 10,500 fr. winsten meer moe
ten verwezenlijken. Het is mogelijk
dat dit te Yper doenlijk ware.
Indien wij een millioen kubiekme
ters verbruiken, moeten de drie deel
hebbende gemeenten l,800,000kubiek-
meters gas verbruiken om in de ver
houding te blijven. Op dat verbruik
zou meu eene winst moeten doen van
126,000 fr. en,alzoo,om eene besparing
te doen van 15 °/0, dus eene verhooging
van winsten van 18,900 frank. Men zou
die som kunnen verwezenlijken indien
men niet moest afrekenen met de bij-
hoorigheden
EN