Stadsnieuws.
Nog de Gaskwestie.
Ka mor uien \vs.
Kijk genoeg.
De gansche waarheid.
Schouwburg.
Concert
der Symphonische Kring
beraal,in 1902 verkozen. M Boudouin,
heeft inderdaad meer dan 6,700 stem
men over gehad de kiesdeeler was
11,386, M. Bondonin heeft 18,092 stem
men bekomen daarbij kreeg de socia
listische afgevaardigde 17,026 stem
men. Alamen rekening houdt van het
onvermijdelijk afval der E V. in klei
ne omschrijvingen, zoo vindt men dat
er, in het arrondissement Leuven een
aantal antiklerikale stemmen zijn, die
ruimschoots drie zetels vergen in plaats
van twee.
En te Nijvel De kiesdeeler was
daar 13,805; de liberalen bekwamen,
in 1902eenen afgevaardigde met 16,629
stemmen, en de socialisten éénen met
20,037, te zameu 36.666 antiklerikale
stemmen tegen 27,610 aan de klerika
len gegeven, dus een overschot van
9,056 stemmen. Ge ziet dat eene
krachtinspanning, eene verstandhou
ding (waarvan den vorm te vinden is)
de oppositie met een zetel zou ver
meerderen.
De cijfers van 29 Mei laatst toonen
dat de-kiesmacht dor partijen nog ver
anderd iB, in den zin eener merkbare
vermindering der klerikale stemmen.
Wat Antwerpen betreft, de zoo schit
terende uitslag der laatste senaatver
kiezing wijst op eene aanwinst van
verscheidene duizend stemmen. Voor
de Kamer was, in 1902, de kiesdeeler,
die recht gaf op éénen zetel, slechts
8,805, en het kiescijfer cU r liberalen
liet een overschot van bij de 6 000 ver
loren stemmen die zoo verblijdende
uitslag laat verhopen, met zekerheid
zelfs, dat wij binnen twee jaar nog
eenen zetel op de klerikalen zullen
winnen.
Niets zelfs zegt dat een kartel, vol
gens het stelsel Jauson, het getal kle
rikale afgevaardigden van Antwerpen
niet met twee zou verminderen. Inder
daad, terwijl de klerikalen al hunne
stemmen hebben kunnen benuttigen,
hebben hunne tegenstrevers 16,488
stemmen zien verlot;en gaan, als volgt
5,753 liberale, 5,498 socialisten, 5,237
kristen demokraten.
En te Turnhout, waar de drie zetels
bekleed worden door klerikalen, en
waar onze vrienden twee jaar geleden,
in de allernadeeligste voorwaarden (se
dert is de toestand veranderd I) 7,372
stemmen bekwamen, dat is 3,826
stemmen te weinig voor het quorum,
daar moet er klaarblij kelij k plaats zij n
voor eenen antiklerikalen afgevaardig
de, in 1906, als er aanhoudend gewerkt
wordt, van nu af, tot aan do \erkio-
zmg.
Te Mechelen kan onzi toestand ins
gelijks verbeteren. In de verkiezing
van 1900, hebben de klerikalen de
kans gehad al hunne stemmen te zien
in rekening komen, terwij 1 de liberalen
er 6,958 ongeteld hadden.
Eindelijks zijn er voor ons bepaald
nog twee zetels te winnen in de pro
vincie Namen.
Te Namen, hebbende antiklerikale
partijen, in 1902, 37,941 stemmen be
komen (liberalen 13,567, socialisten
24,374) tegen 36,636 aan de klerikalen
gegeven Welnu de kiesdeeler was
12.212. Het getal antiklerikale stem
men bevat driemaal den kiesdeeler,
dus drie zetels Hoe gemakkelijk het is
den derden zetel te veroveren springt
in 't oog Zoo is 't insgelijks te Dinant-
Philippeville waar een liberale verte
genwoordigen, in 1900. verkozen werd
met 11,098 stemmen, en in 1902, mis
lukte met 11.391 stemmen. Het ware
voldoende eenige tientallen stemmen te
vinden, om den toestand van vroeger
te zien (de kiesdeeler was 11,480;
Is het een enkel oogpnbhk aan te p-
men, terwijl de wind iu onze zeilen
blaast, onze vrienden overal nieuwen
moed geschept hebben, en het land tot
over de ooren genoeg heeft' van dat
verdrukken'! staatsbestuur, is het aan
te nemen, vragen wij, dat die uitsla
gen, zoo gemakkelijk te bereiken, niet
zullen verkregen worden en dat wij ze
van nu af aan niets reeds als z-'ker mo
gen aanzien Voorzeker neen.
Laat ons optellen Zetels te winnen
in 1906 1 te Oostende Vetirne Dixmu-
de, 1 te Kortrijk, 1 te Rousselaere, 1 te
Brussel, 1 te Nijvel, 1 te Leuven, lof
twee te Antwerpen, 1 te Thurnliout, 1
te Mechelen, 1 te Namen en 1 te Di-
nant-Philippeviiie te zamen 12 of 13,
dus eene verplaatsing van 24 of 26
stemmen.
Zal men dan nog loochenen dat het
zoo zeer gewenschte omwerpen van
het klerikaal ministerie, in 1906, niet
kan verwezenlijkt worden Het is noo-
dig dat overal te z ggen en te herha
len, om het bij allen te doen indringen.
H t is slecht werk onze lezers te
doen twijfelen door lichtvaardige, ver
keerde beschouwingen daar dient de
tegenstrever voor. hij blijft daarbij in
zijnerol Aan ons behoort het vuur,
bij onze vrienden te onderhouden en
aan te moedigen en het is zooveel te
meer onze plicht het te doen, daar onze
hoop, welke door al onze strijders in
het gansche land gedeeld wordt, op
onweerlegbare cijfers steunt, zonder te
spreken van redenfen van zedelijken en
zielkundigen aard, welke voortvloeien
uit eenen nieuwen zakentoes'and.
Van nu af aan dus, en zonder eenen
dag of een uur te verliezeD, moeten de
anti klerikalen zich overal bereiden,
met den geestdrift en 't vertrouwen,
die de beste waarborg zijn van de ze
gepraal, tot dei>beslissenden slag van
1906, waarvan de inzet het behoud of
de val zal wezen van het klerikaal be
heer.
Vertaling van het artikel van onzen volks
vertegenwoordiger M A. Boyl, verschenen in
Le Petit Bleu
(Ij Het gebrekkige van ons stelsel van even
redige vertegenwoordiging is bewezen door de
wispelturigheid zelfs der uitslagen, welk het
vaststelt. Zie er hier eenige voorheelden van,
voor der hand gegrepen, en maar alleen voor
de kiesomschrijvingen, waar wij over gespro
ken hebben te LEUVEN,hebben de oppositie
partijen twee verkozenen, met 31,204 stem
men de klerikalen hebben er vier met 45,547
stemmen te NIJVEL kregen liberalen en so
cialisten ie zamen 36,666 stemmen, en hadth n
twee verkozenen; de klerikalen met 27,610
stemmen insgelijks twee verkozenen te NA
MEN gaven 37.941 anti-klerikale st. twee ver
kozenen, 36,636 klei tkale stem'' en gaven drie
verkozenen te IHNANT-I'HILIH'EVILLE
gaven 26,945 anti-klei i ka le stemmen éen ver-
kozene, en 34.441 klerikale stemmen gaven er
drie ie OOSTENDE-VEURNE, hadden de
klerikalen drie verkozenen. terwijl ik alléén
meer dan de helft der stemmen bekwam van de
klerikalen, enz enz. GEENE UITLEGGINGEN
zijn noodig, niet waar. En HOEZr EK hebben
wij reden te klagen over de toepassing der
evenredige vertegenwoordiging om in grootere
omschrijvingen, de provinciale, b v., te
eischen
Zitting van 2Vy December
Voor de Herl>erglers.
Een voorstel voor het afschaffen
van het vergunningsrecht werd ver
worpen door 74 stemmen tegen 52.
M. Nolf stemde de afschaffing M.
Van Merris stemde er tegen. M.
Colaert was, door onpasselijkheid,
afwezig.
Voor de Schippers.
Een voorstel voor het afschaffen
van weggelden op vaarten en rivieren
neergelegd door MM. Tonnelier
Nolf, Buyl, Verheyen en Vandamme
is insgelijks verworpen geweest door
72 stemmen tegen 50. M. Nolf stemde
de afschaffingM. Van Merris stemde
er tegen.
Overal spreekt men schande over
de beslissing genomen door ons kle
rikaal en partijdig gemeentebestuur
wegens het gas. Het is immers een
akt van slecht beheer door hetzelve
daargesteld. Om M. Valcke, zonder
schadeloosstelling, van zijne nijver
heid te kunnen onteigenen en te ver
vangen cloor MDe Brouwer, een Brug
geling, broeder van den heer Deken
van St Maartens, hebben de klerika
le kopstukken niet beters uitgedacht
dan eene zoo genaamde gemeentelij
ke gasmaatschappij tot stand te bren
gen, om Yper, Poperinghe en Waas
ten in gemeenzaamheid te verlichten.
Dit ontwerp was sedert een jaar in 't
geheim en in familie gemutsemaald
en besloten. M. Colaert had zich
sterk gemaakt hetzelve door den ge
meenteraad, kost wat kost, te doen
aannemen. En het is alzoo geschied.
Enkel hebben twee leden, MM.
D'Huvettere en Sobry, er tegen ge
stemd.
M. D'Huvettere, die deze belang
rijke zaak grondig onderzocht had,
heeft eéne vergelijking gemaakt tus-
schen de exploitatie der gas voor
Yper afzonderlijk en deze in gemeen
zaamheid tusschen Yper, Waasten
en Poperinghe. Hij heeft daaruit dui
delijk besloten en met cijfers bewe
zen dat de Intercommunale of ge
meentelijke gasmaatschappij, voor
onze stad veel schadelijker zou we
zen dan de exploitatie van Yper op
haar eigen. En nog heeft hij zijne
berekening gesteund op een verbruik
van een millioen twee honderd dui
zend' kubiekmeters voor onze stad
en zes honderd duizend voor Pope
ringhe en Waasten, cijfers die, vol
gens bevoegde personen, hoogst
overdreven zijn.
En inderdaad, in Yper, alwaar de
gasverlichting sedert meer dan eene
halve eeuw bestaat, verbruikt men er
tegenwoordig slechts 415,000 ku
biekmeters. Het is dus onzinnig te
beweeren of te rekenen dat ten ge
volge eener prijsvermindering van
3 centiemen per kubiekmeter de
Yperlingen viermaal zooveel gas
zullen branden als heden.
M. Colaert mag het getal lanteer-
nen van 317 op 400 en meer brengen,
zooals hij het voorstelt, de.bijzonde
ren, die het gas gebruiken, zullen
daarom geen bek meer aansteken of
een uur langer laten branden, wat
meer is, eenigen die vroeger gas ver
bruikten houden zich nu aan petrole.
Men zal dus hier nooit het cijfer van
een millioen of van een millioen twee
honderd duizend kubiekmeters op
welke M. Colaert en D'Huvettere
rekenen, bereiken.
Poperinghe en Waasten, te samen,
zullen ook, op verre na, geen 600,000
kubiekmeters gas verbruiken dat
is zeker. Deze twee steden zullen
zich bepalen bij de verlichting harer
bijzonderste straten veel jaren zul
len verloopen eer de inwoners van
Poperinghe het gas zullen gebruiken.
Zij zijn gewoon aan keers-, olie- en
petrolelicht en zullen de kosten ont
zien om de gasgestellen in hunne
huizen te laten plaatsen.
Volgens de laatste volksoptelling,
waren er te Poperinghe 11,124 inwo
ners.. Indien deze stad onder de dom-
perskliek niet verachterd gehouden
ware geweest en een goeden verstan
dig bestuur had bezeten, zoude zij,
sedert lange jaren, eene afzonderlijke
gasfabriek hebben. Veurne, eene
stad van 5,800 inwoners, heeft er wel
een sedert merkelijken tijd.
Om te besluiten zeggen wij dat de
Intercommunale of gemeentelijke
gasmaatschappij van Yper, Poperin
ghe en Waasten nadeeliger dan
voordeeliger zal wezen voor onze
stad en met veel moeilijkheden en
geldverkwistingenzal gepaard gaan.
Onze Poperingsche Burgemees
ter, wetende of onwetende, maakt
eene deerlijke misrekening zooals de
ondervinding het hem zal leeren
M. Valcke is rijk genoeg
't Is de verschooning dat de kleri
kalen geven om te trachten hunne
schandelijke beslissing te wettigen.
Rijk genoeg Maar zou de firma
De Brouwer bijgeval arm zijn Ie
dereen weet dat onze toekomende
gaaswever over aanzienlijke kapita
len beschikt
Maar hoe vindt men de verschoo
ning döor onze katholieken gebruikt
De socialisten, vijanden van de pri
vate nijverheid, vinden ook dat de
nijveraars te rijk zijn
Welke overeenkomst
Het publiek zal zich herinneren
dat onze burgemeester in de zitting
van den Gemeenteraad van 12 De
cember, in een oogenblik van zeldza
me welsprekendheid uitgeroepen
heeft dat hij daar was om de gansche
waarheid te zeggen.
Het zij ons toegelaten hem het ge
heugen te ververschen. Opdat de
waarheid geheel en volledig zou zijn
M. Colaert, hadclet gij aan het pul
bliek moeten laten weten dat M. De
Brouwer tegenwoordig was in de ver
gadering der afdeelingen, den Zater
dag 10 December, en dat het uwe
plicht was M. Valcke en de groep
Yperlingen er ook uit te noodigen
hetgeen gij niet gedaan hebt.
Op die wijze zal het publiek geheel
en gansch ingelicht zijn over de
kwestie der openbare verlichting,
kwestie die komt opgelost te worden
ten voordeele van eenen vreemde
ling, ten nadeele eener groep Yper-
sche lastenbetalers en tot groote ver
bazing van al dezen die hunne ge
boortestad verkleefd zijn.
Sedert eenige weken volgen de too-
neelvertooningen hier elkander op.
Fransche troepen in omreis komen hier
eene vertooning geven, de eene na de
andere, en verwerven nogal bijval.
Zondag II. hebben wij het genoegen
gehad eene vlaamsche voorstelling bij
te wonen, gegeven door do tooneel-
maat8chappij De Vlaamscke Ster en wij
mogen stoutweg zeggen dat zij ons
een genoeglijkm avond heeft doen
doorbrengen.
Het programma, samengesteld uit
een drama in 5 bedrijven en een blij
spel mot zang in één bedrijf, is aller
best uitgevoerd geweest
De Kinderdoctor is een allerschoonste
stuk, dat ons eene schets gaf van de
zeden vóór de fransche omwenteling,
wanneer de adel nog almachtig was en
alles onder zijne ijzeren wil wilde
doen buigen
De verschillende toestanden die in
dat stuk voorkomen werden -zeer na
tuurlijk en zonder overdrijving weer
gegeven door de spelers-liefhebbers
de tooneelschikking was zeer wel ver
zorgd, de kostumeu uitgelezen, kort
om men ziet dat in die maatschappij
niets verwaarloosd is 0111 hare vertoo-
uingon aantrekkelijk en leerrijk te
maken.
Menige aanschouwers zijn getroffen
geweest door de dramatische toestan
den die er in voorkwamen en zoo ge
trouw weergegeven werden.
Het blijspel Vader Cats heeft deze
groote aandoeningen als bij tooverslag
doen verdwijnen. Hierin .ook hebben
de spelers volkomen gelukt en bewe-
zeu dat zij iu beide vakken volleerd
zijn.
Niets liet te wenschen óver spel,
gezang, figuratie, tooneeischikking,
al les was perfekt en wij hebben met
genoegen bestatigd dat de maatschap
pij noch ruzie, noch moeite, noch kos
ten ontziet om hare vertooningen aan
trekkelijk te maken Ook is zij er wel
voor beloond door het publiek dat
altijd even talrijk hare vertooningen
bijwoont en de spelers dapper komt
toejuichen
Fiere aan den ijverigen tooneelmees-
ter, die zijne medebroeders zoo goed
weet op te leiden, eere aan de Oommis
sie, die den smaak van het publiek
weet te voldoen en eera aan de moe
dige tooneelisten, die naden dagelijk-
schen arbeid nog den moed hebben
zich in de tooneelkunst te traan oefe
nen.
Wij hopen hen in 't kort nogeeiiH te
mogen bewonderen X.
Het eerste concert gegeven door den
Symphonische K>'ing heeft een talrijk
publiek uitgelokt.
Tyckaert, kunstzangster, 1®
prijs, met groote onderscheiding, van
het Conservatorium van Brussel, M.
Bergey, klnchtzanger, M. Oaesteker,
basviool speler, verleenden hunne
medewerking met zulke kunste
naars, met de uitgezochte stukken van
den Symphonische Kring, onder het be
stuur van M. A. Van Egroo. een on
zer béste liefhebbers, moest het feest
gelukken.
Mej. Tyckaert, zong met sterke en
zuivere stem LesPêcheurs dePerles. l'Oi'
seleur en Arlequin.
Het publiek bisseerde.
M Oaesteker heeft grooten bijval
behaald.
Ook M. Bergey, welke de kluchtlie
deren en gedichten opvroolijkt.
ttttwhwiira mna
y r4"
