Stadsnieuws.
j\iet vergelen.
i\ieuw liberalisme.
Blankenberghe.
Hel heeft gesproken.
De Spijker.
M. A. Daens. Mostaardfabriekanten
(Gelach
MSens. In Aalst is er slechts ten
gepatenteerde koffiebrander en op de lijst
staan er vijftien 't Zijn eenvoudig kleine
kruideniers die eens per jaar koffie braruRn
in een trommeltje
Apothekers kunnen niet worden inge
schreven op de'lijst der patroons voor de
werkrechtersraden. Te Aalst zijn zij even
wel ingeschreven en wel als fabriekanten
van spuitwater (Gelach.)
M. Vandcrvelde. Zeker om de klerika
le kandidaturen op te jagen (Herhaald ge
lach.)
M. Sens. Twee ongelukkige schapers
zijn insgelijks ingeschreven als molbemer-
hers.
M. Vandervelde. Panurge 's schapen
M. Rens. En de kosters nu (ah ab
Er zijn er vier te Aalst Zij zijn alle
vier ingeschreven op de lijst dtr werklieden
als masarbeiders(Algemeen gelach.)
Om redelijk te handelen moest men dan
ook de pastoors inschrijven op de lijst der
bazen, hetzij als ondernemers van processiën
hetzij als uitbuiters van 's volks lichtgelo
vigheid. (Herhaald gelach.)
M. Vandervelde. Men zou insgelijks
den heer de Bethune moeten inschrijven bij
de bazen als ver kiezing s-fabrikant (Her
haald gelach
M. Rens. Ziedaar hoe men te Aalst
de kiezerslijsten opmaakt
Ik heb het getal kiezers vergeleken met
dat der patentbetalers. Welnu, van de 14
ingeschreven bakkers zijn er 12 met patent
van de 13 behangers betalen er slechts 3
patent. De anderen zijn enkel winkeliers,
die voorzeker geen werkvolk hebben. Van
de 4 wevers zijn er 3 zonder patent.
M. Jourez. Dat is meer dan 100 t. h.
MRens. Op de 28 kleermakers be
zitten er 8 een patent buiten de apothekers
die te Aalst als fabrikanten van spuitwater
ingeschreven zijn schrijft men nog 2 winke
liers in.
Al de klakkenverkoopers worden als fa
brikanten en patroons ingeschreven.
M. Buyl. En de spekslagers
M. Rens. Van de voddenverkoopers
heeft men herstellers van vodden gemaakt.
(Voortdurend gelach
MHymans. Zij zijn wonderlijk ver
standig te Aalst
M. A. Daens. 't Is een wonderoord.
MRens. Zoo bereik ik den verwon
derlijken uitslag dat op 409 patroons 206
geen patent bezitten Men moet gelooven
dat het scli"peneollege van Aalst ni t nagaat
of de patenten en de ve; klaringen rechtzin
nig zijn Het roert slechts wanneer r e -n-
voudig patenten moeten opgelegd worden
hot handelt slechts wanneer er kiesbelangop
't spel staat.
M. Bertrand. Dat zal hun straf zijn.
MRens. Het patent verjaart immers
maar na vier jaar. Zij moeten daarenboven
tot eene boete veroordeeld worden.
Ik vraag aan de Regeering of zij tusschen
beide zal komen. Gold het niets andets dan
bedrog, men zou mij kunnen antwoorden
c Wend u tot het Hof van beroep doch er
zijn bestuursonregelmatigheden en dien aan
gaande heeft de Regeering het recht, tot
plicht tusschen beide te komen.
Artikel 89 b" der wet geeft u het recht
tusschen beide te komen, wanneer het toe
zicht wordt belemmerd.
Daar het uur reeds gevorderd is vraagt de
linkerzijde om de beraadslaging voort te
zetten, doch de woorden van M. Rens heb
ben de klerikalen zoodanig genepen dat zij
zich metal hunne krachten tegen dit voor
stel verzetten.
Zij gaan het onderspit deiven doch de
wachthond Woeste, de gekozene van Aalst
moeit er zich mede en geeft te verstaan dat
hij den noodigen tijd moet hebben om zijn
antwoord aan M Rens gereed te maken.
Niettegenstaande de spoedeischendheid
der behandeling wordt de voortzetting uit
gesteld tot Dinsdag om de heeren Woeste,
de Bethune en andere gekozenen der saucis
sen, plezier te doen.
Uit dit debat valt er op te merken dat de
klerikalen het handje weg hebben om kleri
kale kiezers te fabrikeeren en deze die er
recht aan hebben van kant te houden, als
zij van hunne denkwijze niet zijn, wel te
verstaan.
Het land van Aalst in die fabrikeering
reeds vermaard, is op 't punt een tweede
brevet voor fabrikalie te worden toegekend.
M. Woeste beweert dat het hem heel
weinig moeite gaat kosten om toekomende
week dien zeepbal te doen barsten.
Merci, voor zulke zeepballen
Dit zijn voor ons geen zeepballen die M.
Rens den wind heeft ingezonden 't zijn
integendeel nagels met koppen
Het is wel verstaan dat wij ons voor
den bluf en den praal van de nationa -
le onafhankelijkheidsfeesten niet gaan
laten in slaap wiegen.
Met is wel verstaan dat indien de
liberale volk-gezinden aan de feest
viering deel necnen, zij daarom niets
van hunne eischen laten vallen en
dat zij hunne grieven legen het cleri-
caal ministerie onder geen enkel
voorwendsel tot zwijgen brengen.
In den roes der feestvreugde zullen
wij nog aan de phchtvergeten clerica-
le regoenng herinneren wal zij aan
het volk verschuldigd is.
Wij willen de onrechtvaardigheden
van het meervoudig stemrecht zien
verdwijnen
Wij willen vereenvoudiging van ons
kiesstelsel en meer harmonie tusschen
de wetsbepalingen betrekkelijk de
wetgevende, provincialeengcmecnte-
bjke kiezingen.
Wij willen eene billijkere en meer
algemeene toepassing van do Even
redige Vertegenwoordiging, zoodat
zelfs de kleinste gemeenten er kunnen
van genieten.
De clerikale ministers, met de Smet
de Naever en de Trooz aan t hoofd,
hebben zeiven bekend dat ons kies
stelsel meer vereenvoudigd, meer in
harmonie moet gebracht worden
Deze bekentenis legden zij af, in
1902, toen het land, door de onbe
hendige opruiingen van de socialisti
sche drijvers, in rep en roer stond en
de straatpolitiek zich van de volksge
zinde eischen wilde meester maken
om wanorde te verwekken.
De ministers de Smet de JNaeyer en
de Trooz verklaarden als dat zij wel
hervormingen aan ons kiesstelsel in
eenen meer democratischen zin noo-
dig achtten, maar dat zij deze hervor
mingen niet konden toestemmen het
mes op de keel. Aan 't geweld zouden
zij niet toegeven eene wetgevende
hervorming kan alleen maar toege
staan worden, in volle vrijheid, in
tijden van rust en kalmte.
Welnu, heeren ministers, het land
is kalm en rustig Verleden jaar zijn
de wetgevende kiezingen door de li
beralen aangegaan op het terrein der
in 1902 betrachte hervormingen.
Meer dan ooit willen wij de onrecht
vaardigheden van het meervoudig
kiesstelsel zien verdwijnen meer dan
ooit willen wij de E. V. rechtvaardig
algemeen toegepast, meer dan ooit
willen wij billijke bepalen voor de
provinciale en gemeentelijke kiezin
gen-
Het kiezerskorps heeft het liberaal
programma plechtig goedgekeurd en
bekrachtigd. Het land is kalm en
rustig
Wanneer gaat het katholieke mi
nisterie zijne verplichtingen nakomen.
Wanneer gaan de katholieke mi
nisters de Smet de Naeyer en de
Trooz hunne belofte houden en de
rechtvaardige eischen van het volk
inwilligen
Het land, heeren bestuurders, is
NOG kalm en rustig.
Dit is de titel der puike voordracht
waarop wij Donderdag avond werden
vergast, in den Liberalen kring van
't centrum, door den heer Paul Lip
pens, zoon van onzen hooggeachten
senator en oud-burgemeester H Lip
pens.
Bij de inleiding zijner voordracht
verklaarde spreker dat hij zich niet
wilde aanstellen als hervormer onzer
partij of als ontdekker van nieuwe
liberale leerstelsels. Wat hij wilde
doen uitschijnen, dat is de onloochen
bare gedaanteverwisseling welke het
liberalisme oudergaan heeft en de
nieuwe richting welke het moet in
slaan
Dat m°D nu zegge dat het liberalis
me herrezen of verjongd is, onbetwist
baar is het dat het in andere voorwaar
den dan in 1884 zijne plaats als strij
dende partij onder de zon herneemt.
1884 was wel het einde van een
historisch tijdvak in onze partij De
langdurige verduistering of eklips
welke het liberalisme bijna twintig ja
ren lang in eene periode van onver
schilligheid of machteloosheid en wer
keloosheid ondergaan heeftmaakt dat
het huidig liberalisme wel als een
nieuw liberalisme mag betiteld wor
den.
De heer Paul Lippens, in een zeer
helder betoog, deed het verschil uit
schijnen tusschen de strekking van
vroeger en degene welke thans dient
gevoigd te worden. De tijd van de ab
solute leerstellingen behoort tot het
verledene. Het gaat met meer aan voor
het liberalisme te verklaren dat men
maar alles zijn gang moet laten gaan
en dat de vrijheid alles met ter tijd in
de goede plooi zal brengen.
Voorbij is de tijd toen men zegde
Geene reglementatie van dit of dat,
gij zoudt de vrijheid krenken. Laat
liever de vrijheid haar werk vervullen
Zoo zullen geene belangen benadeeligd
worden.
De heer Lippens gaf als voorbeeld
de gezondmaking der werkhuizen.
Geen reglementen daarover zegde
men vroeger de omstandigheden
zeiven zullen trapsgewijze de patroons
aanzetten om de noodige veranderin
gen te doen tot waarborg van de ge
zondheid hunner werklieden.
De liberale partij mag niet meer ge
bonden zijn, en zal zich niet meer la
ten binden aan de formuul van het
onwankelbaar en onverzettelijk man-
chesterianisme.
Wil het zeggen dat wij de oude libe
rale partij moeten veroordeelen in
hare werking en in hare strekking
Geenzins Wij moeten den moed en de
volharding bewonderen waarmede de
liberale partij gedurende het grootste
gedeelte der XIX8 eeuw de burgerlijke
vrijheden heeft weten te verdedigen,
wij moeten haar dankbaar zijn voor
hare bezorgdheid tegenover de zede
lijke en stoffelijke belangen der arbei
dende klassen.
Men vormt zich geen gedacht van de
kolossale moeilijkheden welke de li
berale partij onder het cijnsstelsel te
overwinnen had om zekere hervormin
gen, zooals b. v. de afschaffiug van het
octrooi in te voeren of zekere instel
lingen, zooals b. v. de spaar- en pen
sioenkassen, tot stand te brengen.
De verjongde liberale partij moet
hare aandacht schenken aan alle maat
schappelijke vraagstukken en geene
nuttige of volksgezinde hervormingen
verwerpen. Zij moet onderzoeken, zon
der opgezetten zin,en zonder verslaafd
te zijn aan de formuul vrijheid tot
hoever de tusschenkomst van de open
bare machten en van de wet tot- het
bereiken dezer hervormingen kan me
dewerken.
Spreker wees vervolgens op de on
loochenbare kenteekens van verval of
van ontbinding welke zich zoowel bij
de clericale als bij de socialistische
partij voordoen en waaruit wij mogen
besluiten dat de dag waarop bet libe
ralisme terug aan het bewind zal ko
men al meer en meer nadert.
Paul Lippens eindigde zijn betoog
met eenen warmen oproep tot al de
liberale strijders en in 't bijzonder tot
de jongen, om door eene ieverige en
aanhoudende propaganda, zoowel in de
stad als op den buiten, den dag van
den triomf te bespoedigen.
De spreker, die met zooveel helder
heid en logiek als gemak zijne gedach
ten ontwikkelde, werd door zijne aan
hoorders bij het slot zijner rede warm
en langdurig toegejuicht.
De voordracht van M. Paul Lippens,
over het nieuw liberalisme, als bro-
chuur uitgegeven, zou naar onze mee
ning, eene uitmuntende bijdrage vor
men tot de liberale propaganda.
Vaderland
De liberalen van Blankenberghe be
reiden zich om den 11 eri 12 Juni (Sin-
xen) de officieele inhuldiging te vieren
van hun. prachtig nieuw lokaal Ons
Huis
Al de liberalen van't land zijn tot
deze feesten uitgenoodigd Wij hopen
uat, zij er talrijk zullen naartoe trek
ken t is eene gelegenheid om hunne
symphatie en hun vertrouwen te be
wijzen aan die dappere vrienden en
wat meer is, zij hebben het vooruit
zicht twee aangename dagen door te
brengen aan den boord der zee.
Eindelijk heeft het Journal de vol
strekte stilzwijgendheid verbroken
waarin het sedert drie maanden ge
dompeld was. In de maand Januari
had het een verlegen aanval gewaagd
tegen de Groep Yperlingen die zich
heeft laten leiden door zekere sympa.
thies Heden, na lange overwegingen
heeft het Journal iets anders ontdekt
het schrijft inderdaad in zijn artikel'
Het gas en de drukpers dat
dien hier een belang in 't spel iahet
dat niet is van het gas maar dat van de
petrole.
Dezen keer is dat een argument ge-
trokken uit het verslag der geleerde
commissie van de verlichting.
Ga voort, Journal: uwe vruchtbare
inbeelding zal wel nog iets beter vin
den dan dat. In het volgende nummer
de beurt der kooplieden in graan en
wie weet, mischien deze der kooplie-
den in wijnen
Waarom nochtans aizoo aanhouden
om zonderlinge beweegredenen en ge-
heimzinnige oorzaken te zoeken in de
ze gaskwestie
Maar het komt ons nochtans voor
dat de Groep Yperlingen, ofschoon wij
geene geschiktheid hebben om haar te
verdedigen, nooit iets verborgen heeft
zij bekent rechtzinnig geleid te zijn ge
weest door een persoonlijk belang, al
beter dan onze wetvoerders het belang
harer medeburgers bezorgende.
Zij heeft getracht de concessie van
het gas uitmuntende zaak, te overmees
teren, waarvan zij gewild heeft dat al
de minst aan de stad bleef. Wat beteeke-
nen dan al uwe groote argumenten
beweegreden van sympathie, beweeg
reden van petrole en bijnamijn-
polten, wat weet ik Maar dat is arm
zalige politiek.
Bewijs ons liever Journal het zal be
langrijker zijn, dat onze meesters geen
andere beweegreden gehad hebben dan
het algemeen belang met de stad aan
den brug8chen aannemer De Brouwer
te verbinden aan een veel hoogeren
prijs dan dezen uwer medeburgers
Dit bewijs gedaan, zullen wij met u
zeggen dat het algemeen belang zich
niet kan bevredigen met het belang
van een enkelen bijzondere, al ware
hij Bruggeling of Yperling.
In de laatste zitting van den Gemeen
teraad heeft onze Burgemeester lezing
gegeven van eenen brief van den Gou
verneur, het Stadsbestuur latende we
ten dat de Bestendige Deputatie de
overeenkomst Oolaért-De Brouwer zou
aanvaarden, maar met er zekere ver
anderingen aan te brengen, aan het
advies van den Raad onderworpen. Die
veranderingen zijn meestendeels zon
der belang.
Er is nochtans eene die verdient dat
men ze doet uitkomen, 't is deze door
welke de Deputatie wil de verplichting
aan de stad opdringen binnen de vijf
jaren in de te stichten intercommunale
maatschappij te treden.
Men weet al den prijs dat onze
achtbaren aan dat beding vau het ver
drag hechtten. De Intercommunale
was de vond, het waren onze stadsfi
nanciën verzekerd van een eeuwigen
bloei, het was de hemelsche manna
voor de bijzonderen die binnen kort
hun gas aan eenen spotprijs gingen
hebben, de inkoopprijs vallende aan 4
centiemen. De Intercommunale was
dus het wondermiddel, het geneesmid
del tegen alle kwalen, 't ls omdat M.
Valcke er niet wilde inkomen dat men
hem opofferde, hem onmeedoogend ont
eigende van eene nijverheid door wij
len zijnen vader in de stad gebracht,
t Is omdat, volgens het zeggen van den
Burgemeester, de Groep Yperlingenj
die voor de intercommunale inschreef)
de toetreding van Poperinghe en Waas
ten niet meebracht en den Raad d0
verzekering niet gaf dat dit drievoudig
verbond zich zou kunnen verwezen
lijken, op hare beurt afgewezen werd-
Men moest ten allen prijze de intet'
communale hebben het was de mee
ning niet der heeren D'Huvettere en
oobry, maar het was deze van onzen
Burgemeester en van al de lichten van
den Raad.
-^^vaAA/V" 2-.
1 -T
