Stadsnieuws. Tusschen leden der rechterzijde. Gaal wandelen Hoe de stad alles verwaarloost. Buurtspoorweg van Yper naar Gheluwe Eene ehicoreifabriek door een en brand vernield op hel grondgebied Yper. Maar, zult gij nu zeggen, dan zijn alle partijen plichtig aan dit maat schappelijk euvel. Alvorens hierop te antwoorden is het geraadzaam wel te overwegen wat de opvatting, d. i. de zin en het doel zijn van iedere partij. Dit zal beter en op meer afdoende wijze de oplossing schenken van de vooruit gezette bewering, dan een kort bevesti gend ja, of ontkennend neeu. Het is overigens het eenig logisch middel om met zekerheid aan te stippen waar zich de zetel bevindt van het kwaad, dat wij nu bespreken. In de wereld, in eene streek, in een land kan de mensch niet altoos op een zelfde standpunt blijven. Immers de kennis op alle gebieden en in alle vak ken neemt toe de nijverheid verbe tert, de handel breidt zich uit alles wordt beter ingerichtin een woord de beschaving zet onverpoosd haar werk voort. Bijgevolg, om aan de ver- eischten van de algemeene ontwikke ling te kunnen blijven voldoen wordt een betere individueele ontwikkeling noodzakelijk. Daarbij nemen de behoeften van iede- ren mensch, tot welken star d hij be- hoore, toe in omvang en getal door dezen algemeenen vooruitgang. Welnu, is het dan nog billijk en redelijk een groot verschil te behouden, voor wat de vrijheden en-rechten aangaat, tus- schen den lageren en den hoogeren Is het rechtmatig geene of slechts halve middelen ter beschikking te stellen van het volk, uit vrees dat het te vrijzinnig en te zelfstandig worde En toch is het juist datgene, hetwelk de katholieken gestadig betrachten, en om er wel in te slagen mengen ze er de godsdienstzaak in Maar, bekom- merdeu ze zich oprecht ernstig hierom en wilden ze er getrouw den geest van naleven, dan zou hun streven juist an derzijds moeten gericht worden. Trou wens de godsdienst, niet de verdraai de, maar de zuivere leer, zooals Chris tus ze heeft medegedeeld, steunt uit sluitend op het princiep van wederzijd- sche liefde. Het is dus volkomen overeenkomstig met die verhevene, edele leer, dat alle verschil, voor wat de rechte.® betreft, tusschen de klassen verdwijne en alle menschen als broe ders van gelijke waarde worden. Doch, is zulks het doel van den zuive ren godsdienst dan is het dit niet van de katholieken, die valschelijk bewe ren zich het meest te bekreunen om genes instandhoudingen uitbreiding. Wat zij beoogen is het geweten van den kleinen vast to kluisteren, en zijn geest te benevelen. In plaats van hem het volle gebruik te laten van de goede middelen om zijn rede te ontwikkelen en zijn geweten te zuiveren, en om zijn handelingen dan persoonlijk te regelen naar het licht van het gezond oordeel en de isgave van het helder geweten, maken zij hem wijs dat zijn eejste en hoogste plicht is blindelings te gelooven wat zij vertellen, blindelings te doen wat zij gebieden. Heel wel begrijpen zij het kwaad, dat ze bedrijven met op die wijze, den mingevorderden het voedsel te ontzeggen dat zijn geest verlangt doch hieraan storen zij zich niet. Het ware gevaarlijk voor hun politiek doel, indien de zucht naar los heid te groot wierde. De vrijheid noe men ze oen pest, omdat de waarheid en het goede, zeggen ze alleen mogen heerschen, alleen recht hebben te be staan. Eu natuurlijk de waarheid dat zijn zij de deugd, het goede, dat zijn zij, zij alleen. Op die manier trachten ze hun dwangstelsel te behouden. Doch al wie het opiecht goed meent met het wel varen van allen, zoowel den kleinen als den grooten, ziet wel in dat zulke intoomende tactiek van zeer slechten invloed is op het lot van den onderge schikten. Zulk een stelsel is het doel treffendst middel om alle verstandelij ke onzedelijke ontvoogding te balem meren. Eu is dit niet een kwaad Kan iemand, die onpartijdig oordeelen wil, de handelwijze goedkeuren van hem, die tracht aan anderen de voordeelente onttrekken, die de maatschappelijke vooruitgang voor hem veil heeft. En is die schanddaad nog niet des te grooter, omdat ze gericht is tegenover die massa, die het minst het belang en het gewicht beseft van het goede, dat ze er door verliezen Men heeft belet dat door list en bedrog de goederen aan de minderjarigen ontfutseltworden in vereffeningen, maar men gedoogt dat de minbevoegde uitgebuit worde. Is het misschien omdat zulks een maatschappelijk kwaad is Mij dunkt dat het des te afschuwelijker is, en indien de wet aan dit misdrijf geen perk en paal stellen kan, dan is het een dringende plicht van al diegenen, welke van goederen wil zijn, die de waardigheid als mensch beseffen en niet onverschillig zijn voor de latsbe- stemming van het volk, om de plaag der geestesverstomping en de verdruk king moedig te bekampen. Gansch natuurlijk is het bijgevolg dat, tegen dien geest van onverdraag zaamheid en uitbuiting, de geest van opwekking en opbeuring opgekomen is. Onvermijdelijk moest dus de katho lieke partij de liberale in 't leven roe pen. De vraag, welk een van beide de schuld is van het woekerend kwaad, die onderlinge haat en afgunst, welke thans zoo erg onze maatschappij teiste ren, hoeft geene verdere opheldering meer. Bemoeiden de geestelijken zich slechts met hun zaak en niet met de politiek, dan zouden er geene vervol ging, geene broodrooving plaats grij pen en de strijd ware veel gematigder, en zou hoegenaamd geen hinder doen aan de godsdienstige gevoelens. De tweede vergadering der rechter zijden schijnt de aanwezige klerikalen over prikkeld te hebben en hunne dag bladen bestatigen dat zij woelig en ongunstig geweest is voor de Regee ring. Een onder hen gaat zelfs zoo verre te zeggen. Vrijdag telde men twintig leden der rechterzijde onherleidbaar vijandig aan het wetsontwerp. Men verzekert dat dit getal sedert gisteren verdubbeld is De laatste onder-aannemingen zou den dus den toestand niet gewijzigd hebben gelijk men het veronderstelde, integendeel de leden der groep Helle- putte-Beernaert, beroofd van do mede werking der afgevaardigden van Siut- Niklaas en Dendermonde, hebben eene krachtige poging gedaan om andere bondgenooten te vinden in den schoot der meerderheid, en men beweert dat zij dezelve ontdekt hebben. Het is mogelijk. Wat zeker is, 't is dat de Regeering mannen voor zich heeft, als Helloputte en Beernaert, be sloten vooruit te gaan. Beiden vallen vooral het ontwerp aan der Groote Doorsnede, doende opmerken aan al de deskundigen dat, zooals het opgevat is, het ten minste gewaagd is en zelfs, indien het de uitslagen niet geeft die men er van verwacht, zou kunnen het verval der handelshoofdstad veroor zaken. M. de Smet de Naeyer, om het te verrechtvaardigen heeft beweerd dat werken van denzelfden aard uitgevoerd waren geweest in Duitschland, name lijk tijdens de verbetering der Elba. Maar het beheer vaneenen stroom is dezen niet van een anderen en de. Schelde heeft de glooiing niet dezer rivier. De heeren Helleputte en Beernaert nemen ook niet aan dat men dertig, veertig nieuwe millioenen opoffere om een haven op te richten op den linker oever der Schelde en een onderaard- schen gang te graven onder deu stroom om het land van Waes met Autwerpen te verbinden. En dit alles om te be schikken over de stemmen der afge vaardigden van Sint Niklaas en van Dendermonde. Het is er een te hoogen prijs op zet ten. De strijd gaat dus voort vuriger dan ooit tusschen leden der rechterzijden in afwachting der laatste vergadering der meerderheid en het debat dat vast gesteld was op Dinsdag 11. Hoe zal het afgeloopen hebben In een vorig nummer hadden wij gesproken van den Stand van Yper. Wij hadden geschreven dat het te betreuren was dat, dank aan den kwa den wil van het Stadsbestu ur, de uitmun tende kleine schietbaan, die bestond, geheel afgebroken was geweest, maar dat, niettegenstaande de menigvuldige beloften van den burgemeester, de nieuwe schietbaan er nooit zou komen. De laatste zitting van den Gemeen- teraad bevestigt onze meening Er is inderdaad spraak geweest van de schietbaan ten propooste van de be grooting der Buigerwacht, M. D Hu- vettere, ondersteund door M. Sobiy, wat er geworden was van de oude ver klaringen van den burgemeester Welnu,ziehier volgens het Journal d' J - preshet antwoord van onzen Eersten Er is kwestie eeuen stand voor het i leger te bouwen op 't Polygoneveid n Dal zou misschien aan de burgermachten de gelegenheid geven van lijd lot tijd eene kleine reis te doen, eens dat de tram zal loopen. 't Is hetgeen men noemt beminne lijk te zeggen aan de heeren D'Huvet- tere, Sobry en aan de gansche Burger wacht Gaat wandelen..naar 't Polygoneveid En in andere woorden Loopt naar den duivel Over eenige dagen al wandelen in de hoven tusschen de Rijselpoort en de Statie, konden wij eens te meer zien hoezeer den dienst der werken onder het Burgemeesterschap van M. Colaert te wenschen laat. Zoo is het, onder andere, op het Zaalhof, ter plaats waar de paardewa- tering was, die men in 't begin van 't jaar heeft afgebroken en de kom zoo slecht als mogelijk aangevuld heeft, daar ziet men nu een modderpoel waarin allerhande vuilnissen liggen die men niet wegvoert. Wij vragen ons af waarom de stad aldaar den groDd met behoorlijk effen make Verder gaande, wij houden een oogenblik stil bij het oudscluetveld nevens het plein. Men herinnert zich nog dat ons bestuur er over drie jaar deed afbreken het bouwvallig pavil joen dat sedert lang tot niets meer diende, daar onze burgerwacht, wil zij zich oefenen in het schieten, verplicht is tot schande van ons gemeentebe stuur zich te begeven naar Roeselare die een schietveld bezit. In den laatsten winter heeft men den oever en de muren waar de doelen stonden beginnen af te breken. Het werk werd nauwelijks in gang of men staakte het en de werklieden zond men elders. Sedert verscheide maanden heeft men het niet voortgezet, zoo dat intusschentijd de straatjongens onge straft het schaliedak van het daaraan palende poedermagazijn zoo veel zij konden, hebben afgebroken, en daar er brij ken ter plaats gebleven waren, hebben zij deze op het dak geworpen, verbrijzelende alzoo een groot getal schaliën De goot ligt er nog vol van. Op zekeren dag hebben zij zelfs de stoutheid gehad in het dak een mei boom te planten. Zij konden niet beter met onze policie agenten lachen. Zulke dingen gebeuren maarte Yper. Zal het gemeentebestuur nog lang deze puinen in dien hoek van onze wandelingen laten bestaan Wanneer M. Vandenboogaerde sche pen genoemd zijndezich met de bestie ring der stadswerken belaste, dacht iedereen dat deze met meer regelma tigheid, order en spaarzaamheid in de uitgaven, gingen voortgezet worden, en dat hij vooral het personeel ieverig zou bewaakt hebben, maar, Och Heere hij bekommert er zich weinig mede, en alles gaat gelijk het kan. De misbruiken, de verwaarloozin^ blijven voortduren en hij heeft niet gepoogd die te doen eindigen. Zoo als men het dagelijk kan waar nemen, de stadswerken worden ver richt met eene ongehoorde traagheid zonder zorg, zijn dikwijlsonderbroken en duren een oneindigen tijd eer ze op gemaakt worden. Van daar dat zij veel meer kosten dan zij zouden moeten kosten. Wat meer is, de woordenwisseling die in den stadsraad op den 10 Juni plaats had, heeft aan het daglicht ge bracht,-dat Ingenieur en toeziener be grootingen van werken maken zonder ze aan den Schepen Vandenboogaerde te laten zien die aldus niet weet wat er tusohen hun en M. Colaert gehan deld wordt. Welk ellendig bestier. Moet iedereen het niet bekennen De vraag door M. D'Huvettere daan de inhuldiging van den bum?" spoorweg van Yper naar Gheluwe 15 dezer vast te stellen, zal niet vruch^ (elooszijn inderdaad, de heer Bestuur der is den staat. Van den weg komen nazien Dinsdag 4 Juli 11. hij heeft de afstand van Gheluwe naar Yper af2eD legd, in gewonen trein, samengesteld uit drie rijtuigen, ineen uur tijde stil blijvende aan de standplaatsendie waarschijnlijk zullen aangewezen wor den wanneer de lijn bepaald zal Wor~ den uitgebaat. Het spoor zal nog verbeteringen moeten ondergaan het zal maar zijne ligging hebben na eenige maanden uitbating. Nu dat die nieuwe gemeenschapswee zal uitgebaat worden, vragen wij dat ons Stadsbestuur zich ernstig bezig houde met de lijn van Yper naar Bel la het is meer dan tien jaren dat de Ypersche handel vraagt om in recht- streeksche gemeenschap gebracht te worden met de grens, waar hij groote belangen heeft men zou waarlijk zeggen, gezien de moeilijkheden om zijne begeerten te verwezenlijken, dat onze meesters er niet aan houden de stad Yper in gemakkelijke betrekking te stellen met het Noorden van Frank rijk 't is alzoo dat de steden van Ar- mentiers, Steenwerck en Belle altijd de verwezenlijking afwachten der be loften gedaan door M. Colaert, vóór elke kiezing. Er moet een einde komen aan die slechte scherts. Donderdag, 6 dezer, rond 1 ure en balf 's morgends, heeft een brand de oude fabriek vernield van wijlen Mev. We Becuwe, gelegen op het gehucht Kruisstraat. M. Louis Vandoorne, koopman in bloem en granen, is tegenwoordig eige naar van dat goed en verhuurde hat grootendeels aan de heeren Arth. Ra- bau en L. Desmytter, chicoreifabri- kanfen, die er eene fabriek opgericht hadden. 't Is een groot gebouw van 20 meters hoogte, samengesteld uit vijf verdie pingen De fabriek heeft eene lengte van 18 meters op eene breedte van 16 meters twee andere gebouwen zijn achter het voorgaande gelegen het eene heeft eene oppervlakte van 100 meters, het andere van 30 meters. Dit laatste was ledig. Het eèrste diende tot magazijn voor bewaarplaats der chico- rei en was ingericht in twee woningen, de eene gebruikt door René Vandam- me, bediende in de ehicoreifabriek de andere door Casteieyn, machinist van gezegde fabriek. Rond een ure en een kwart 's mor gends, ontwaarde de moeder van Van- damme van uit h^re slaapkamer, vlam men die uit de fabriek opstegen langs den kant van het huis. Zij wekte aan stonds haren zoon, die zich verhaaste het alarm te geven in den buurt. Korts nadien liet de brandklok zich hooren, de klaroenen blaasden alarm en, ten 2 ure 20 miauten, waren de pompiers ter plaats met gansch hun materiaal. Bij hunne aankomst had hot vuur reeds het gansche gebouw aangetast, een gemakkelijk voedsel vindende in de stoflen welke de fabriek bevatte, namelijk verscheidene vaten benzine, dienende om den motor te voeden. De taak der pompiers was zeer onge- makkelijk. Zij moesten zich bepalen met het vuur te beperken. Korts na dien, stortte het dak ia met een groot gerucht en, de eene na de andere wer den de verschillige verdiepingen de prooi der vlammen. Op dat oogenblik leverde het ontvlamde gebouw een grootsch schouwspel op. Rond vier ure s morgends bleven er van het voorge bouw maar de vier geborsten muren moer over, en, om de ongelukken te vermijden, zagen de pompiers zich ge' noodzaakt een deel van den muur t0 doen vallen. Aan te merken dat de steenweg van Dickebusch zich op eeni ge meters van het gebouw bevindt en dat de tram van Yper naar Nieuwkerkö langs de fabriek loopt.

HISTORISCHE KRANTEN

De Weergalm (1904-1914) | 1905 | | pagina 2