Belangrijk bericht.
Volksgezind weekblad der Vrijzinnige Vereeniging van Yper en het Arrondissement.
Dondeidag, 14 September 190o. 5 centiemen. Eerste jaar. 44.
De kiezerslijsten voor
1906-1907 liggen ter
inzage van het publiek tot
31 October, laalslen nut
tigen uitstel voor de le
maken reclamation.
Het is de plicht van alle
liberaal, na le zien of zijn
naam op die lijst voor
komt met hei getal stem
men waaraan hij recht
heelt en eventueellijk alle
vergissing kenbaar te ma
ken aan het Comiteit der
liberale Associatie, Semi
nariestraat.
De Katholieke partij.
De politieke toestand.
Eendracht maakt Macht. g er Schijnende des /donderdags. Vires acquirit eundo.
Men schrijft in bij den Uilgever, üixinudestraat, nr 53, le Yper. De aankondigingen van
gansch België en 't buitenland evenals de Notariale en Kechteilijke aankondigingen mogen
gezonden worden ten bureele van dit blad. Men wordt vriendelijk verzocht alle lioege-
naamde artikels uiterlijk tegen Dijnsdag middag vrij en onderteekend toe te zenden.
INSCHRIJVINGSPRIJS
Voor den buiten: Een jaar, Fr. 3-QO.
Voor stad Een jaar, Fr. 3-50
Men handelt bij overeenkomst.
"Wanneer een liberaal iets tegen de
katholieke, ot liever klerikale, politie
kers schrijft, dan schreeuwen de ka
tholieke gazetten dat wj zulks doen
uit louteren priesterhaat, ofschoon wij
wel weten dat hunne bewering valsch
is.
Ware het volk goed onderwezen wist
het zeer goed wat de klerikalen tegen
den boer en den werkman en den bur
ger gedaan heeft, ons dunkens zouden
er nog weinig Vlamingen den moed
hebben voor zoo eene partij te stem
men.
Laat ons hier eenige punten in 't
kort aanstippen
Wat hebben zij gedaan op het poli
tiek gebied
Zij hebben aan de rijke 3 en 4 stem
men gegeven, aan den werkman maar
ééne.
Draden zij daarom in 't leger drij
ransels Neen, want de arme duivel
moet optrekken voor zijn lot de rijke
koopt zich vrij
Betalen zij daarom drijmaal meer
lasten Neen, want de lasten worden
voor de 4/5 betaald door de werkmon-
schen, boeren en kleine burgers.
Voor de gemeente hebben zij den
ouderdom om kiezer te zij n gebracht
op 30 jaren om nogmaals zooveel werk-
menschen en boeren van hun kiesrecht
te berooven.
Maar de zoons der rijken mogen
rechter, burgemeester, volksvertegen
woordiger, provinciaal raadslid, enz.
zija van hun 25 jaar ze mogen officier
worden van hun 18 jaar substituut
v&u 21 jaren, enz. De boer en de kleine
burger is te dom om over de belangen
zijner gemeente te oordeelen zoolang
hij geen 30 jaren oud is.
Men heeft de kiezingeu gesteld op
tijdstippen, waarop 60.000 vlaamsche
werklieden in Frankrijk zijn om hem
zoo te beletten van hun stemrecht
uit te oefenen.
Hoe is 't mogelijk dat nog een enke
le werkmau zijne stem geve aan de be
houdsgezinde katholieke
Wie heeft er het Beknopt verslag
d0r Kamers van fr. 1 50 opgeslagen
tot 4 frank De klerikalen.
Waarom Omdat het volk het Be
knopt verslag veel begon te lezen en
zoo kon nagaan' op welke wijze de
katholieken zich in de Kamers gedroe
gen.
Waarom moeten de arme jongens
optrekken naar 't legeren de rijke-
mans zoons niet Is het geen dwaas
heid menschen aan het hoofd van een
land te zetten, die met willen dat hun
ne eigene kinderen soldaat worden om
dat land te verdedigen
Wie is de grootste steunpilaar der
katholieken De buitenmenscheu en
vooral de boer.
Wie word er meest door de klerika
len gefopt De boeren.
Wie weigert er eene wet te maken
die de lasten, gelijk het redelijk is,
ook op den eigenaars legt De katho
lieken.
Wie weigert er de jachtwet af te
schaffen De klerikalen.
Wie heeft deze wet verstrengd zoo
danig dat het eene moordwet gewor
den is De katholieken.
Wie weigert er eene vergelding te
doen toestaan aan de boeren voor de
boomen, die de eigenaars op den grond
der pachters plant en voor de verbete
ringen die hij aan zijn land brengt
De klerikalen.
Wie behandelt de boeren als slaven
Wie wil dat ze voor hen kruipen? Wie
houdt hen in den band Uuze katho
lieke kasteelheereu en de priesters.
Wat doen de klerikalen voor den
boer Niets. Wat doen zij om het stij
gen der pachten te verhinderen. Wie
weigert er de regeling der pachten in
te brengen gelijk de engelsche wet dit
doet in irland De klerikalen.
Wie neemt er de ijzerwegen over der
groote maatschappijen, maar wie wei
gert er een deel der kalsijden onzer ge
meente over te nemen om ze zoo wat
te ontlasten De katholieken.
Wat doen de klerikalen voor de klei
ne burgerij Niets. Wie kent er eene
wet die hen verdedigt tegen de con
currentie der groote naamlooze maat
schappijen Niemand.
Wat doen zij voor de werkmenscher,
voor het volk Wie behoudt er de
lasten op den tabak Op het bier, de
suiker, de leder, enz., al waren die 't
volk noodig heeft Wie trekt er jaar
lijks tachtig millioen uit den druppel
van den werkman De klerikalen, al
hadden zij sedert 1884 beloofd de las
ten af te schaften of te verminderen.
Wie maakte er den werkman 't vier
de van een mensch door eene slechte
kieswet? De katholieken.
Wie weigert er den ouden afgesloot-
den werkmaneeuordentelijk pensioen,
van 1 frank daags De katholieken.
Wie laat al de wetten ten voordeele
der weklieden op de zolders van de
Kamers liggen om eerst en vooral voor
de belangen der grooten en der kerk
te zorgen De katholieken, die wel
door de Vlamingen als volksvertegen
woordigers of als senators willen geko
zen worden, maar ons volk verachten.
Wie heeft nog dewetten zoogemaakt
dan een Vlaming in zijn eigen land
fransch moet leeren om iets te kunnen
wordèn, terwijl dat de Waal geen
Vlaamsch moet kennen om aan de
hoogste bedieningen te geraken De
rijke katholieken, de verachters van
het volk.
Hoe menige Vlaamsche jongen wordt
er in den bak niet gestoken en op de
korrektio gezet, omdat zijne oversten
geen Vlaamsch verstonden; door wiens
schuld? Door de katholieken.
Z^gt vriendeu, is het dan geen-
el waa held voor den Vlaamschen boer
et*-berkman voor die klerikale volks
haters te stemmen Voor hen stem
men is het niet stemmen tegen zijn
eigen belang
Wat was het bestuur der klerikalen
Eene aaneenschakeling van wetten
tegen de kleinen voor de grooten, tegen
de armen voor de rijken, tegen de
boeren voor de kasteelheeren.
Ja zoo is het 't Is 't belang van
de werkende standen, van boer, werk
man en burger, zich van de klerikale
partij af te scheiden en er niet meer
voor te stemmen.
De kiezers, zoowel van den buiten
als van de stad, die hunne eigene be
langen behartigen zullen toekomende
jaar stemmen voor de liberale lijst,
voor de lijst van M. Nolf, onzen knap
pen volksvertegenwoordiger, die vrij
en openhartig de belangen van boer,
werkman en burger verdedigd.
tiet interparlementair congres.
Congo-aangelegenheden.
De zaak der gebroeders Hall.
Sedert tal van jaren heeft de politieke we
reld niet met zulk groot ongeduld der her
vatting der parlementaire werkzaamheden
tegemoet gezien. In plaats van zich alleen
bezig te moeten houden met het regeerings-
ontwerp, zal de Kamer twee andere ont
werpen hebben te onderzoeken, waartoe
het ontwerp der regeering aanleiding heeft
gegeven het voorstel van den heer Helle-
putte betreffende de overwijlde uitvoering
van het bassijnkanaal met dokken, en het
voorstel van den heer de Lantsheere, strek
kende tot de benoeming eener commissie van
onderzoek.
Deze beide laatste ontwerpen moeten den
geregelden weg volgen, 't is te zeggen, on
derzocht worden in de afdeelingen en terug
gezonden aan de tniddenafdeeling, die het
regeeringsontwerp heeft ontleed en den lieer
Delbeke belasten zal een nieuw verslag uit
te brengen.
De uitslag van dit onderzoek is reeds
vooraf bekend. De middenafdeeling en haar
verslaggever zullen de voorstellen Helieputte
en de Lantsheere verwerpen, vermits deze
afdeeling en haar verslaggever de vurigste
partijgangers zijn van het ontwerp de Smet
de Naeyer.
De heer de Lantsheere en de andere on-
derteakenaars van het voorstel wenschen
dat het regeeringsplan verwezen wordt,
niet naar eene parlementaire comm'ssie,
doch naar eene commissie, samengesteld
uit bijzondere mannen, die ieder op eigen
verantwoordelijkheid uitspraak zouden doen.
Er is volstrekt geen sprake van zeggen
de indieners van het voorstel het ontwei p
te onderwerpen aan de goedkeuring of
blaam van personen, gekozen buiten het
parlement, die voor dit lichaam en in zijn
plaats zouden beslissen.
Er zal tot geen enkele stemming zélfs
niet tot 6ene conclusie aanleiding wezen.
Men ziet het, de heer de Lantsheere en
zijne vrienden hebben alles gedaan wat ze
konden om hun voorstel onaanneemlijk te
maken. Nimmer zullen de leden der Kamer
er in toestemmen hunne rechten en preroga
tieven af te staan aan eene extraparlemen
taire commissie.
Doch bij deze voorstellen zal zich, naar
men verzekert, nog komen voegen een voor
stel tot verdaging, dat, zoo het wordt aan
genomen, de voorstellen der heeren Helle-
putte en de Lantsheere opheffen en den val
van het ministerie ten gevolge hebban zou.
Maar ik geloof niet aan deze mogelijkheid
Graaf de Smet en zijne vrienden hebben de
twee vancantiemaanden gebruikt om de ver
dwaalde schapen in den stal terug te bren-
AANKOND1GINGEN
Aankondigingen 15 c. den drukregel.
Reklamen 25 c.
Rechterlijke aankondigingen 1 fr. id.
gen. Het is niet zonder reden dat het kabi-
netshoofd Brussel niet verlaten heeft uit
de Wetstraat valt het hem gemakkelijker
zijne batterijen op te stellen en zijn veld
tochtplan te bestudeeren. En het zou mij
sterk verwonderen indien hij zich niet bij
de Kamer aanbood, gewapend met nieuwe
combinatiën, voorstellen, geschikt om velen
die ontevreden, zelfs onverzoenlijk waren,
te hereenigen.
Het interparlementair congres is Zater
dag met een uitstapje naar Oostende geslo
ten. Het kon niet op betere wijze eindigen
dan in deze badstad, waar alles in vreugde
is, vooral sedert het sluiten van den vrede.
Ik vraag niettemin vergunning een geval
aan te halen, dat zich in de tweede zitting
heeft voorgedaan.
Daar het congres zich had bezig gehouden
met het zoeken naar middelen om de oor-
logsplaag zon k'ein mogelijk te maken had
de heer Graaf Goblet d'Alviella, gesteund
door de liberalen en bestreden door de ka
tholieken, voorgesteld de strijdende partijen
tot den hongersnood te brengen door ze
voor hunne operatiën het neodige geld te
weigeren.
Duidelijk is het dat het weigeren van el
ke leening in het buitenland de strijdenden
weldra zou genoopt hebben de wapenen
meier te leggen. Het is eene oplossing die
velen zich hadden voorgesteld, doch dat
het voorstel van den heer Goblet d'Alviella
uitging, was voor de clericalen "voldoende
er eene doorgestoken kaart in te zien tegen
Rusland ten profijte der joden. Dat ge
lijktijdig met den oorlog, de binrienlandsche
revolutie in RusLnd ontketend is, schrijft
een clerieaai blad, is geschied op een bevel
der loges, en de heer Gob'et d'Alviella had
geen andere 1 edoaling dan de moeilijkheden
der russische regecring tot het uiterste te
brengen. De groote woorden van vrede en
menschlievtndheid waren slechts bedriege-
lijke etiketten, bestemd om het groote pu
bliek te verblinden
Hieruit, blijkt, dat de politieke geesten
van het clericalisme onder hun afgoden den
god des oorlogs en den haat der vrijmetse
laars en de Joden teilen. Dit is zeker, want
hoe zouden ze anders den oorlog kunnen
voorstellen als een straffe Gods en hoe zou
men dien als goddelijk kunnen stempelen
Maar wat vooral uit deze regelen blijkt, is,
dat er volstrekt geen gezond oordeel, geen
recht te verwachten is van hen die door fa
natisme zoo verblind zijn.
Moet men zich dan verbazen dat de par
tijgangers der vrijheid al hun kracht in
spannen om een regeering om te werpen dio
zich laat laiden door de leerstellingen van
zulke vrienden
De Engelsche Congohaters beginnen hun
nieuwen veldtocht krachtiger dan ooit te
voeren. Van alle zijden geven ze vuur. On
der voorwendsel dat de internationale com
missie van onderzoek haar verslag nog niet
volledigd heeft de openbaarmaking van
dit verslag was tegen den 17n Augustus
aangekondigd heeft de Congo Reform,
Association een vlugschrift uitgegeven,
waarin zijn afdrukt alle ongunstige getui
genissen die voor de onderzoekscommissie
werden afgelegd. Met de gunstige getuige
nissen is geen rekening gehouden, en na
tuurlijk steunen du Engelsche bladen al
leen op de getuigenissen waarvan ik gewag
maak, en vallen den Staat op ongehoorde
wijze aan.
Wat een bewijs te meer geeft van de par
tijdigheid dezer lieden, is het stilzwijgen
dat ze bewaren omtrent de gruweelen in
Fransch Congo bedreven, voor dewelke de
daders, twee officieren van het Fransehe
leger, veroordeeld zijn tot vijfjaren gevan
genisstraf.
Toont dit niet ten duidelijkste dat zij, die
den veldtocht voeren tegen den Onafhanke
lijk Congostaat door andere gevoelens wor-